Ponad 2 mln Europejczyków choruje na astmę z powodu niezdrowych warunków domowych. Europejskie wydatki publiczne związane z leczeniem chorych sięgają 82 miliardów euro rocznie – wynika z najnowszych badań Instytutu Fraunhofera. Z okazji Światowego Dnia Astmy, który obchodzony jest 2 maja, warto zwrócić uwagę na pilną potrzebę systemowych rozwiązań wspierających remonty domów uwzględniające zdrowy klimat wewnętrzny.
Wpływ stanu technicznego budynków na rozwój astmy
Według badań niemieckiego Instytutu Fraunhofera (Fraunhofer-Institut für Bauphysik IBP) blisko 84 miliony Europejczyków żyje w wilgotnych i zagrzybionych mieszkaniach, co zwiększa ryzyko wystąpienia u nich chorób układu oddechowego (takich jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc) oraz alergii o 40%. Co więcej, nowe badania po raz pierwszy dowiodły, że 2,2 miliona Europejczyków choruje na astmę spowodowaną bezpośrednio mieszkaniem w niezdrowych warunkach.
Jak natomiast wynika z badania „Barometr Zdrowych domów 2016” przeprowadzonego przez Grupę VELUX, Polacy częściej niż Europejczycy wyrażają obawy o szkodliwe dla zdrowia warunki domowe.
"Najbardziej martwi nas właśnie problem zagrzybienia i pleśni w domu. Taką obawę wyraża prawie co drugi badany (46 proc.) wobec 40 proc. Europejczyków" – mówi Jacek Siwiński, dyrektor generalny VELUX Polska.
Naokienna wentylacja VELUX z rekuperatorem daje możliwość indywidualnej konfiguracj
Co jest przyczyną chorób?
Zawilgocenie mieszkań wynika zazwyczaj ze złego stanu technicznego budynków i niepożądanych zachowań ich mieszkańców, np. niedostatecznego wietrzenia pomieszczeń. W konsekwencji prowadzi to do zagrzybienia budynków oraz zawilgocenia pomieszczeń. Co ważne, istnieją dowody na to, że ryzyko zachorowania na astmę jest o około 50 proc. wyższe niż w przypadku zamieszkiwania w domu pozbawionym pleśni i wilgoci.
"Grzyby niedoskonałe (pleśnie) należą do najsilniejszych alergenów atakujących błony oddechowe i skóry człowieka, biorą one także udział w ataku na błony śluzowe przewodu pokarmowego. Grzyby te najczęściej przedostają się do człowieka przez układ oddechowy, jamę nosową i ustną, dając napadowy, suchy kaszel i duszność.
Najczęściej rosną na ścianach pomieszczeń i na drewnianych obiciach mebli, szczególnie starych, zużytych. Większe znaczenie w walce z tymi grzybami ma czystość powietrza niż stosowanie leków przeciwgrzybiczych. Dlatego tak istotne jest zapewnienie prawidłowej cyrkulacji powietrza w domach" – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Edward Zawisza, alergolog, członek Polskiego Towarzystwa Zwalczania Chorób Alergicznych.
Duwstopniowa wentylacja, Okno dachowe VELUX GLL B
Skala problemu sprawia, że udział chorób dróg oddechowych w bezpośrednich kosztach opieki zdrowotnej jest znaczący. Jak wykazało badanie Instytutu Fraunhofera europejskie wydatki publiczne na leczenie oraz hospitalizację pacjentów sięgają rzędu 82 miliardów euro rocznie. Mieszczą się w tym również koszty pośrednie spowodowane utratą produktywności. Natomiast koszty astmy dla gospodarki europejskiej szacuje się na poziomie 19,5 mld euro rocznie (Dane z 2011 roku).
Jak ocenia Instytut Fraunhofera liczbę Europejczyków żyjących w zawilgoconych mieszkaniach o niezdrowym klimacie można obniżyć o 50 proc. do roku 2050. Ograniczyłoby to liczbę pacjentów z powiązanymi chorobami układu oddechowego o 25 proc. W przypadku astmy oznaczałoby to obniżenie liczby chorych o 550 000 osób. Mogą to zagwarantować rozwiązania prawne, promujące zdrowy klimat wewnątrz pomieszczeń w nowych i już istniejących budynkach.
Wpływ stanu technicznego budynków na rozwój astmy
"Zagrożeniem jest też duża ilość substancji nieorganicznej, która przedostaje się do budynków. Ostatnio na przykład obserwowaliśmy wzmożone reakcje alergiczne związane ze smogiem. Ponadto, w Polsce istnieje bardzo duża liczba starych budynków, szczególnie na wsiach czy małych miasteczkach, które zbudowane są często z nieodpowiednich materiałów.
Na ich ścianach – wewnętrznych i zewnętrznych, istnieje cała masa szkodliwych czynników, takich jak grzyby. Również w miastach mamy całe dzielnice starych budynków, sprzed czterdziestu czy pięćdziesięciu lat, jak również przedwojenne. I one stanowią doskonałą pożywkę dla wzrostu czynników chorobotwórczych" – mówi prof. dr hab. n. med. Edward Zawisza, alergolog.
"Aby zmienić sytuację, niezbędne jest podjęcie kroków w celu przyśpieszenia tempa renowacji budynków mieszkalnych. Przy programach pomocowych należy uwzględniać nie tylko parametry energooszczędności, ale także zdrowego klimatu wewnętrznego – w tym dostępu do światła dziennego i świeżego powietrza. Aspekt zdrowia powinien być uwzględniany także przy projektowaniu nowych budynków" – mówi Jacek Siwiński, dyrektor generalny VELUX Polska.
Jak unikać wilgoci w budynkach?
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na rozwój pleśni i grzybów jest wilgotność w pomieszczeniu, którą można kontrolować np. za pomocą higrometru. Najprostszym i jednocześnie skutecznym sposobem zapobiegania zagrzybieniu ścian jest częste wietrzenie domu, przy czym zaleca się wietrzenie pomieszczeń dwa – cztery razy dziennie przez co najmniej dziesięć minut.
"Chcąc zapewnić stały dostęp świeżego powietrza do domu warto stosować nawiewniki w oknach, które pozwalają na bieżącą wymianę powietrza, nawet gdy okna są zamknięte. Już wkrótce z pomocą przyjdzie nowe rozwiązanie inteligentnego domu – system VELUX Active wyposażony w czujnik stężenia CO2 i wilgotności - otworzy okno za nas w razie potrzeby" – radzi Monika Kupska-Kupis, architekt z
firmy VELUX Polska.
Wietrzenie pomieszczeń poprzez okna jest skuteczne i odpowiednie szczególnie w trakcie gotowania, po wzięciu prysznica, w trakcie i po sprzątaniu, czy też w trakcie suszenia prania wewnątrz pomieszczenia. Jeśli pleśń pojawi się w domu warto stosować preparaty grzybobójcze, aby zapobiec jej rozwojowi.
_________________________
1. Raport Instytutu Fraunhofera dostępny na stronie http://www.velux.com/article/2016/fraunhofer-study-nov-2016
2. Raport z badania „Barometr Zdrowych domów 2016”, w wersji elektronicznej można pobrać ze strony www.velux.pl/zdrowedomy
