Znaczenie wymiany okien w procesach termomodernizacyjnych |
Coraz częściej i głośniej słyszane są opinie o konieczności wprowadzenia systemowych działań skłaniających do zmniejszania zużycia energii. Przy czym najprostszym środkiem prowadzącym do tego celu byłoby po prostu ograniczenie strat energii w budynkach, które są jej głównym konsumentem. Ponad 2/3 zużywanej w budynkach energii pochłaniają budynki mieszkalne. Potencjał możliwych do uzyskania w tym zakresie oszczędności jest ogromny.
To właśnie nadmierne starty energii są główną przyczyną tak dużego zużycia ciepła. I właśnie na wyeliminowanie tego czynnika nastawione są projekty termomodernizacyjne. Nakładając na to kolejny czynnik, jakim są stale wzrastające ceny energii oraz kurczące się zasoby surowców pewne jest, że inwestycja ta będzie w dłuższej perspektywie bardzo opłacalna. Przed niekorzystnymi skutkami niskiego standardu energetycznego budynków w powiązaniu z rosnącymi stale cenami różnych źródeł energii ostrzega w swoim raporcie ECOFYS - europejski instytut zajmujący się energią i środowiskiem. Informuje on m.in., że w polskich blokach termomodernizacja mogłaby zredukować zużycie energii nawet o 80%.
Wszelkie działania termomodernizacjne, poza ewidentnymi oszczędnościami i poprawą komfortu mieszkania, wpłyną również na podniesienie wartości lokalu. Wprowadzenie w życie z początkiem tego roku w krajach Unii Europejskiej Dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie charakterystyki energetycznej powoduje, że obowiązkowe będzie posiadanie dokumentów świadczących o klasie energetycznej budynków. Celem projektu jest, aby osoby kupujące mieszkanie lub dom otrzymywały informację, z jakimi kosztami związanymi ze zużyciem energii muszą się liczyć. Projekt przewiduje objęcie obowiązkiem uzyskania świadectw energetycznych już w tym roku wszystkich nowo budowanych budynków, a dla już istniejących przewiduje okres przejściowy, mogący trwać do 2009 r. Świadectwa umożliwią właścicielom domów i mieszkań wykazanie ich energooszczędności i uzyskanie ceny sprzedaży lub najmu odpowiedniej do jakości budynków.
Tab. 1. Mieszkanie szczytowe na kondygnacji powtarzalnej
o powierzchni 47 m2 
Procentowe zmniejszenie zużycia ciepła w przypadku wymiany
wszystkich okien w mieszkaniu
ΔQh = 100% . (Qh0 – Qh1)/Qh0 = 25,11%
Tab. 1. Mieszkanie wewnętrzne na kondygnacji powtarzalnej
o powierzchni 56 m2 Procentowe zmniejszenie zużycia ciepła w przypadku wymiany
wszystkich okien w mieszkaniu
ΔQh = 100% . (Qh0 – Qh1)/Qh0 = 29,41%
Jednym z najczęściej podejmowanych działań termomodernizacyjnych jest wymiana starych okien. Wszelkie inne działania jak ocieplenie domu, czy wymiana instalacji grzewczej nie przyniosą spodziewanych efektów, jeżeli ciepło będzie uciekać w sposób niekontrolowany przez stare, nieszczelne okna. Dzięki coraz bogatszej ofercie zaawansowanych technologicznie rozwiązań w zakresie stolarki okiennej możliwe jest uzyskanie dużych oszczędności w zużyciu energii. Uwzględniając badania dotyczące rynku stolarki budowlanej w Polsce, szacuje się, że w chwili obecnej do wymiany jest ok. 33 mln okien. Straty ciepła, związane więc tylko z jednym elementem wpływającym na termoizolacyjność budynku, jakim jest okno, są ogromne.
W przypadku podjęcia decyzji o wymianie okien, ich najczęstszą przyczyną jest przede wszystkim niekontrolowana, nadmierna wentylacja, będąca skutkiem wypaczenia się starych okien, jak również słabe parametry techniczne tych okien. Nowa stolarka okienna, poza zwiększeniem komfortu cieplnego, pozwala dodatkowo uzyskać lepszą izolacyjność akustyczną. Niewątpliwą korzyścią jest też poprawa estetyki mieszkania oraz związana z tym najczęściej wygoda użytkowania i pielęgnacji okien.
Dlaczego warto wymienić okna?
Jeszcze kilka lat temu często rozpowszechniane były opinie, że wymiana okien może być nieopłacalna ekonomicznie ze względu na wydłużony czas zwrotu inwestycji. Wynikało to głównie z faktu, że ceny nośników energii były wówczas niskie, natomiast ceny okien stosunkowo wysokie. Obecnie sytuacja diametralnie się jednak zmieniła. Na rynku pojawiło się szereg nowoczesnych rozwiązań systemów okiennych, których cena jednocześnie sukcesywnie z roku na rok spadała, ceny surowców energetycznych tymczasem gwałtownie wzrastały. Należy przypuszczać, że zyski związane z oszczędnościami wynikającymi z wymiany okien będą w kolejnych latach nadal wzrastały, gdyż wzrost cen surowców jest nieunikniony. Wymiana okien pozwala na zmniejszenie strat ciepła o ponad 30%, czego dowodzą przytoczone poniżej wyniki audytów budynków wielorodzinnych.
Czy to się opłaci?
Analizie poddano mieszkania o powierzchni od 47 do 56 m² w budynkach wykonanych w technologii wielkopłytowej i tradycyjnej murowanej, wydzielając w każdym budynku po dwa mieszkania szczytowe i wewnętrzne. Powierzchnia okien w mieszkaniu szczytowym wynosiła 13,46 m², natomiast w mieszkaniu wewnętrznym 15,74 m². Obliczenia wykonano dla budynków, które nie zostały poddane termomodernizacji.
Okna przed wymianą są to okna nieszczelne, dwuszybowe o współczynniku przenikania U=2,8 W/m²K, obserwowana jest przy tym nadmierna wentylacja spowodowana nieszczelnością okien. Okna po wymianie są to natomiast okna szczelne, z szybą zespoloną jednokomorową z jedną powłoką niskoemisyjną. Współczynnik przenikania U=1,5 W/m²K, warunki wentylacji normalne.
Stopa zwrotu inwestycji związanej z wymiana okien zależy od dwóch czynników: zastosowanej technologii oraz aktualnych kosztów energii. W przedstawionym badaniu przyjęto cenę 1 GJ na poziomie 40 PLN, co pozwoliło dla badanych mieszkań na uzyskanie w sezonie grzewczym oszczędności w wysokości ok. 320 PLN. Może to być jednak równie dobrze cena dwukrotnie wyższa, a wówczas i potencjalne oszczędności będą zdecydowanie większe. Poza zmniejszeniem kosztów ogrzewania i poprawą komfortu mieszkania, wymiana okien wpływa też na poprawę estetyki lokalu oraz wzrost jego wartości.
Niezwykle ważnym elementem związanym z wymianą okien i mającym najczęściej decydujące znaczenie dla osiągnięcia zakładanych celów jest właściwy montaż okien. Poza zastosowaniem w oknach nowoczesnych materiałów obniżonych parametrach izolacyjności termicznej, redukcja strat ciepła następuje w dużej mierze poprzez ograniczenie nieszczelności. A to nie jest możliwe bez zapewnienia właściwego montażu okna i jego uszczelnienia na styku ściana-okno.
Stale rosnąca liczba przedsięwzięć termomodernizacyjnych w Polsce świadczy, że inwestorzy coraz częściej postrzegają te działania nie jako konieczne wydatki, ale jako racjonalne inwestycje, które biorąc pod uwagę rachunek amortyzacji budynku przez wiele lat, mogą być bardzo opłacalne. Bo pewne jest, że ceny nośników energii będą coraz wyższe, a najlepszym sposobem częściowego uniknięcia skutków tych wzrostów jest inwestycja w energooszczędność. Według ostatnich badań ASM ilość zasobów potrzebujących modernizacji jest olbrzymia, co wynika głównie ze struktury zasobów budowlanych w Polsce (zdecydowana większość została wybudowana przed rokiem 1988) oraz nieodpowiedniego wykorzystania technologii budowlanych i stosowania materiałów złej jakości.
Marcin Szewczuk
ALUPLAST
