Budynki mają się wyróżniać. Ponieważ pierwsze wrażenie odbiorcy jest bardzo ważne, gdyż warunkuje postrzeganie budynku i jego zarządcy, elewacja budynku staje się elementem identyfikacyjnym. Jedne elewacje w sposób zaskakująco prosty tworzą jakąś nową formę z klasycznych rozwiązań konstrukcyjnych, inne bardziej stawiają na nowinki technologiczne. Ważne jest, aby wygląd elewacji był dopasowany do funkcji jaką pełni. Wiadomo, że każda fasada musi także chronić przed wpływami zewnętrznymi. Wygląd fasady i funkcje, jakie musi pełnić, rzutują na złożoność jej konstrukcji, a ta wpływa na zastosowany system konstrukcyjny.

 

 

Dzięki rozwojowi nowych technologii, fasady budynków mogą nie tylko chronić, ale i pośredniczyć między wnętrzem i zewnętrzem. Chociaż nie jest to proste zadanie. Z jednej strony bowiem chcemy, aby w budynkach było dużo światła dziennego, będącego najodpowiedniejszą dla zdrowia i środowiska formą oświetlenia, a jednocześnie najoszczędniejszą dla jego zarządcy. Z drugiej strony musimy pamiętać, że jego nadmiar będzie powodował lśnienie, a w słoneczne dni podwyższoną temperaturę we wnętrzach. Dlatego należy zadbać o odpowiednie załamanie nadmiernego nasłonecznienia stosując łamacze światła lub właściwe szkło przeciwsłoneczne.

 

High-tech jest trendem skupiającym się na intensywnym wykorzystaniu nowych technologii zarówno w konstrukcji budynków, jak i w ich wyposażeniu technicznym. Tutaj elementy techniczne, mogą być niepowtarzalnym detalem danego budynku. Żaluzje, łamacze światła, panele solarne i inne elementy fasady stanowią rodzaj nowoczesnego ornamentu. Niekiedy szokujące dla przechodniów rozwiązania techniczne nadają budynkom specyficzny wyraz. Architekci już w pierwszej połowie XX wieku doceniali nowoczesne techniki budowlane i materiały. Potem technologia umożliwiająca ich stosowanie bardzo szybko się rozwijała i nadal będzie się rozwijać, bo jest taka potrzeba w społeczeństwie. Po prostu chcemy doświadczać nowych technologii, chcemy również aby budynki się wyróżniały. Rozwój dotyczy nie tylko nowych urządzeń i materiałów, lecz także zintegrowanych procesów badawczo-konstrukcyjnych. Projektowanie architektoniczne, opracowane przy wykorzystaniu zaawansowanej technologii, jest dominującą stroną każdego budynku i wnętrza. High-tech dąży do zintegrowania wyposażenia technicznego z architekturą i strukturą budynku, czyni te systemy widocznymi i maksymalnie wzmacnia ich oddziaływanie zarówno funkcjonalne, jak i wizualne. Z tym trendem w architekturze wiąże się także pojęcie „inteligentnego budynku”, w którym konstrukcja i instalacje są projektowane jako niepodzielna całość.

 

(...)

Centrum Sztuki Współczesnej w Bregencji, Austria (1997, fot. 1)

 

 

2016 2 19 1

www.bregenzerfestspiele.net 

 

2016 2 19 2

www.pinterest.com 

 

2016 2 19 3

www.wikimedia.org  

 

2016 2 19 4

www.amandaasher.com 

 

2016 2 19 5

www.lightlive.com

 

2016 2 19 6

www.wikimedia.org 

Fot. 1. Centrum Sztuki Współczesnej w Bregencji, Austria (1997)

 

 

Zaprojektowane przez sławnego, szwajcarskiego architekta Petera Zumthora na zlecenie miasta. Budynek został wyróżniony w 1998 r. i otrzymał Nagrodę Miesa van der Rohe. Jest lubiany przez artystów i gościł wiele ważnych wydarzeń artystycznych. Budynek wygląda jak szklana bryła, a po zmroku jak świetlisty lampion. Można było uzyskać ten efekt poprzez zastosowanie podwójnej fasady i szklanych tafli na całej wysokości elewacji zewnętrznej. Ważnym elementem było zachowanie jednolitości całej elewacji, usunięciu niepotrzebnych połączeń i zbędnych podziałów na elewacji. Dlatego pojedyncze tafle zostały zamocowane punktowo i w taki sposób aby powietrze mogło krążyć pomiędzy powłokami podwójnej fasady tworząc swoiste, kilkunastomilimetrowe wloty powietrza na dolnej krawędzi każdej tafli. W skład Centrum Sztuki wchodzą dwa budynki. Głównym budynkiem jest budynek muzeum. Od razu widać, że jego prostopadłościenna forma nie do końca chce być zwykłym pudełkiem. Jego układ konstrukcyjny złożony jest z trzech ścian, na których opiera się 6-stropowy budynek. Każda z tych ścian ustawiona jest wzdłuż innej fasady i w lekkim od niej oddaleniu. Dzięki temu w naturalny sposób wyodrębniono przestrzeń, którą następnie przeznaczono na komunikację pionową. Elewację zaplanowano jako dwupowłokową, z czego wewnętrzna powłoka w dużej mierze zabudowana jest od wewnątrz dodatkową warstwą tworzącą ścianę pełną. Tutaj odwrócono układ szklenia standardowego biurowca, na potrzeby funkcji wystawienniczej jaką pełni budynek. W sposób niesamowicie pomysłowy, a zarazem niezwykle prosty, postanowiono przeszklić część od sufitu podwieszanego do stropu. Zastosowano przezierne panele sufitu podwieszanego, które delikatnie załamują światło sprawiając wrażenie bardzo równomiernego oświetlenia na całej jego powierzchni. Dwupowłokowa konstrukcja fasady zbudowana jest od zewnątrz z paneli szklanych połączonych specjalnie ukształtowanymi łącznikami punktowymi. Pozwoliło to na nietypowe zamocowanie szklenia w całej fasadzie tak, że na wszystkich krawędziach każdej tafli powietrze może przechodzić do wnętrza. Natomiast krawędzie pionowe tafli zachodzą na siebie tworząc kilkucentymetrową zakładkę i dodatkowo są nachylone, aby chronić przed opadami, bez dodatkowych uszczelnień. Łączniki punktowe są bezpośrednio zamocowane do ramy konstrukcyjnej, a ta połączona – za pomocą konstrukcji wsporczej, wzmocnionej stalowymi stężeniami – z ramą wewnętrzną. Do niej zamocowana jest wewnętrzna warstwa szklenia za pomocą stalowych połączeń. Powłoka wewnętrzna graniczy z pustką powietrzną między sufitem podwieszanym a stropem lub izolacją na wysokości ściany pełnej, prowadzonej od stropu do sufitu podwieszanego na danej kondygnacji. W ten sposób światło słoneczne przedzierające się przez podwójną fasadę i sufit podwieszany daje niesamowity efekt świetlny wewnątrz, oświetlając przestrzeń ekspozycyjną w sposób bardziej równomierny. Wpadające światło oświetla ekspozycję od góry, a jego penetracja sięga głębiej pomieszczenia. Przestrzeń pomiędzy sufitem podwieszanym a stropem dodatkowo uzupełniono o sztuczne oświetlenie, tworząc świetlną wnękę pomiędzy poziomami, tak aby wrażenie odbiorcy było zbliżone, jak przy oświetleniu dziennym. Wykorzystano fluoroscencyjne oświetlenie z pryzmatycznymi żaluzjami, dzięki którym otrzymano oświetleniowy efekt światła naturalnego [1].

 

 

Kursaal Centrum Kongresowe w San Sebastian, Hiszpania (1999, fot. 2)

 

 

2016 2 20 1

www.wikimedia.org

 

2016 2 20 2

www.singlefin.com

 

2016 2 20 3

www.wordpress.com

Fot. 2. Kursaal Centrum Kongresowe w San Sebastian, Hiszpania (1999)

 

 

Budynek zlokalizowany w nadmorskiej miejscowości. Jego forma jest monumentalna, ogromna i kanciasta, z niewielkim przekrzywieniem prostopadłościennejformy, a przy tym jest jasna i częściowo transparentna. A to wskutek otoczenia budynku podwójnymi, przezroczystymi powłokami szklanymi, tworzącymi podwójną fasadę.

 

Powłoka zewnętrzna została zbudowana w ciekawy sposób. Do stalowej konstrukcji głównej zamocowano poziome blachownice stalowe, spawane, o profilu zamkniętym 50x50 cm, a następnie na łącznikach stalowych, pionowo, profile aluminiowe 140x70 mm. Do nich, za pośrednictwem poziomych profili aluminiowych 100x50 mm, zamocowano w poziomie gięte, laminowane szkło 250x58 mm, piaskowane od wewnątrz, z warstwą PVB. Wewnętrzna powłoka została wykonana ze szkła o tym samym rozmiarze 250x58 mm, tylko zastosowano proste tafle. Wykorzystano dwie warstwy 6 mm bezbarwnego szkła laminowanego, w tym jedna piaskowana na wewnętrznej stronie, która przylega do transparentnej środkowej warstwy PVB. Pomiędzy powłokami zainstalowano oświetlenie, dopełniające charakteru budynku nocą [2].

 

 

Ratusz w Alphen aan den Rijn, Holandia (2002, fot. 3)

 

 

2016 2 21 1

www.mapio.net

 

2016 2 21 2

www.flickr.com

 

2016 2 21 3

www.edu.pl

Fot. 3. Ratusz w Alphen aan den Rijn, Holandia (2002)

 

 

Projekt budynku stanowił część planu restrukturyzacji miasta, opracowanego w odpowiedzi na duży rozrost wioski Alphen, która w okresie 20 lat stała się miejskim centrum z 70 000 mieszkańców. Budynek miał być wyjątkowy oraz stać się ikoną miasta, symbolem jego rozbudowy i rozwoju. Budynek zaprojektowano wraz z dodatkowymi funkcjami, tj. biura i publiczne urzędy, widownia, dom kultury, przestrzeń ekspozycyjna, siedziba władz, centrum informacyjne, biuro, restauracja. Poprzez zmienność wyglądu bryły budynku z różnych stron projekt odpowiada na programowe i przestrzenne wymogi kompleksu, jak też wydaje się, jakby starał się dopasować do otoczenia. Jednak jest on zdecydowanie odmienny estetycznie. Rada miasta zadbała o otwarty wygląd budynku, jako relację przezroczystą, otwartą i zapraszającą mieszkańców. Wykorzystano do budowy stal i szkło jako ścianę osłonową oraz dodatkowo kamień i beton. Szklana fasada zapewnia użytkownikom widok na miasto. Wykonana jest z bezszkieletowych szklanych płyt, na których nadrukowano wzory drzew, liści i kwiatów. Proste tafle zamocowane wzdłuż krzywoliniowej fasady łączą części budynku i miękko spajają bryłę budynku.

 

Główna konstrukcja stalowa części mieszczącej radę miejską składa się z dwóch wiązarów, o wadze 60 ton każdy, tak aby przestrzeń w sali rady miejskiej była uwolniona od pośrednich filarów. Stabilność konstrukcji części budynku w kształcie bumerangu uzyskano dzięki oddziaływaniu konstrukcji betonowych i stalowych. Dodatkowo, poza wiązarami, konstrukcję uzupełniają wygięte belki, każda z nich jest indywidualnie dopasowana pod względem długości, promienia i szczegółów montażowych. Dopasowanie elementów konstrukcji zostało określone zawczasu aby wyliczyć wszystkie szczegóły instalacji [3].

 

 

Cocoon – Exclusive Office w Zurychu, Szwajcaria (2007, fot. 4) 

 

 

2016 2 21 4

www.camenzindevolution.com

 

2016 2 21 5

www.iglo-pa.pl

 

2016 2 21 6

www.iglo-pa.pl

Fot. 4. Cocoon - Exclusive Office w Zurychu, Szwajcaria (2007)

 

 

Budynek zlokalizowano na pagórkowatym terenie, w sąsiedztwie pięknego krajobrazu parku. Architektom zależało aby dobrze wpisał się w otoczenie i jednocześnie zawierał innowacyjną koncepcję. Konfiguracja przestrzenna wewnątrz budynku jest poprowadzona po kształcie spirali. Tutaj zrezygnowano z tradycyjnego podziału na kondygnacje. Tworzy to klimat wnętrza budynku, gdyż wszystkie pomieszczenia, są ułożone wzdłuż rampy, aż do wyjścia na dach. Dzięki przeszkleniu w dachu wewnętrzne atrium jest doświetlane światłem naturalnym. Budynek z zewnątrz jest owinięty drobną “zasłoną” z siatki nierdzewnej, która delikatnie załamuje promienie słoneczne, wpadające przez fasadę osłonową. Siatka usytuowana jest w pewnej odległości od szklanych tafli, pomiędzy nimi na przedłużeniu stropu zaplanowano ażurową kratę. Szklane tafle o gr. 26 mm, o podwyższonych parametrach izolacyjności termicznej (6/16/4) połączono słupkami 50x50x3,2 mm. Od wewnętrznej strony szklanej fasady zaprojektowano balustradę i rolety [4].

 

 

IMI Kolkata, Indie (2010, fot. 5)

 

 

2016 2 22 1

www.archdaily.com

 

2016 2 22 2

www.pinterest.com

 

2016 2 22 3

www.archdaily.com

Fot. 5. IMI Kolkata, Indie (2010)

 

 

Natura bywa często źródłem inspiracji dla architektów. Niebo jest jednym z najbardziej dynamicznych elementów przyrody i to ono było inspiracją powstałej w tym budynku, krzywoliniowej fasady. Elewacja zbudowana jest z dwóch warstw 5 mm szkła, z pośrednią kolorową warstwą PVB 1,2 mm, która jednocześnie służy jako izolator zapobiegający przedostawaniu się gorąca z zewnątrz. Dzięki wprowadzeniu całej gamy kolorów w sposób starannie dobrany, jednak sprawiający wrażenie przypadkowego, tworzy na fasadzie niepowtarzalny, tęczowy wzór i jest symbolem żywiołowości dzisiejszej młodzieży, gdyż budynek jest uczelnią wyższą. Kolorowa fasada nadaje charakteru ze względu na to, że jest pierwszą tego rodzaju w Indiach. Jednak jest to jeden ze sposobów ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem, ponieważ nasycone kolory zdecydowane zmniejszają ilość wpadającego przez nie światła. Przestrzenie komunikacyjne zostały zaplanowane wzdłuż zakrzywionej elewacji nadając im bardziej interesujący i dynamiczny charakter [5].

 

 

Orange Cube w Lyonie, Francja (2010, fot. 6)

 

 

2016 2 22 4

www.architectural-review.com

 

2016 2 22 5

www.wordpress.com

 

2016 2 22 6

Fot. 6. Orange Cube w Lyonie, Francja (2010)

 

 

Budynek ma formę zwykłego sześcianu, z wyrwaną wielką „dziurą“, która jest elementem charakterystycznym i przykuwającym uwagę. Jej dodatkowym zadaniem jest zapewnienie w budynku światła, wentylacji oraz interesującego widoku z wewnątrz na otoczenie. Owa „dziura” tworzy tunel od elewacji, aż do dachu. Budynek z założenia miał stać się nową dominantą w świeżo reaktywowanym urbanistycznie otoczeniu. Jego kolor i kształt nawiązuje do portowej przeszłości miejsca i do formy kontenerów transportowych. Estetyka obiektu wywołuje sporo emocji i skojarzeń. Nieużytki (ponad sto pięćdziesiąt hektarów) zagospodarowano w funkcje mieszkalne, biurowe, handlowe, kulturalne i edukacyjne. Budynek wraz z innymi tworzy pierzeję biegnącą wzdłuż osi spacerowej znajdującej się nad wodą. Składają się na nią nowe obiekty, jak i zabytki pełniące w dawnym porcie funkcje administracyjne czy magazynowe. Budynek został pomalowany pomarańczową farbą matową RAL 2003. Fasada została zaprojektowana jako osłonowa i podzielona na pola zbliżone do kwadratu, gdzie standardowe pasy pełne i przeszklone starano się rozczłonkować w bryle budynku, tak aby sprawiały wrażenie przypadkowo ułożonych pól pełnych i przeszklonych. Dodatkowo fasada została obudowana łamaczem światła wykonanym z arkuszy stali perforowanej z nieregularnymi „dziurami”, które dopełniają ekstrawagancji formy budynku i mają też wymiar funkcjonalny. Dzięki nim wygodniej wyglądać na zewnątrz [6].

 

 

Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie (2013, fot. 7)

 

 

2016 2 23 1

www.apaka.com.pl

 

2016 2 23 2

www.wikipedia.org

 

2016 2 23 3

www.archdaily.com

 

2016 2 23 4

www.wikimedia.org

Fot. 7. Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie (2013)

 

 

Budynek stanął na gruzach dzielnicy zamieszkiwanej przed wojną głównie przez społeczność żydowską. Muzeum w Warszawie jest prezentacją tysiącletniej historii Polaków pochodzenia żydowskiego: kultury, obyczajów, obrzędów, dziedzictwa. Dlatego budynek jest jasny, świetlisty, otwarty i pozbawiony grozy czy monumentalności. Architekci zaproponowali prostą bryłę. Sąsiadujący Pomnik Bohaterów Getta wyznaczył oś, wzdłuż której poprowadzono przecięcie tej prostej bryły. Na tej osi znajduje się główne, nieregularnie przeszklone wejście do budynku, wewnątrz hol z krzywoliniowymi ścianami, jako nawiązanie do przejścia izraelitów przez Morze Czerwone, a z drugiej pojedyncza fasada na szklanych żebrach, z taflami mocowanymi punktowo, szeroko otwierająca pole widokowe na parkową zieleń. Natomiast pozostała część bryły budynku, została otoczona dodatkową powłoką szklanej fasady kurtynowej. Zewnętrzną warstwę elewacji stanowią pionowe szklane panele i patynowana perforowana blacha miedziana. Kształt elewacji stanowi system złożony z form zębatych. Panele pokryto sitodrukiem z napisem „Polin” i zamocowano za pomocą łączników punktowych. Wnętrze sprawia wrażenie wykonanego z kamienia, jednak tak naprawdę ściany zostały obłożone betonem. W beton zostały wmontowane ogromne profile ze stali, które stanowią część konstrukcji nośnej budynku. W 2013 budynek otrzymał nagrodę Eurobuild Awards w kategorii Najlepszy Projekt Architektoniczny Roku (Polska) [7]. 

 

 

mgr inż. arch. Katarzyna Szmuryło

 

 

Bibliografia:

[1] youtube.com/watch?v=O27ZqkpevPo;

[2] Brent R.: New Glass Architecture, Brown 2012;

[3] Jouannais E.: Ratusz w Alphen Aan Den Rijn, „Constructalia”;

[4] Rinaldi M.: Cocoon Headquater by camenzin evolution, „Assarchitecture”, listopad 2012;

[5] archidaily.com;

[6] Popiel-Moszyńska A.: Le Cube Orange Jakob+MacFarlane, „Architektura&Biznes”, styczeń 2013;

[7] polin.pl;

[8] Menzel L.: Facades: design, construction & technology, Brown 2012.

 

 

Masz pytanie do autora lub chciałbyś skomentować artykuł?
Zapraszamy do wysyłania komentarzy na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 


Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 02/2016

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.