Stosowanie zasad higieny akustycznej dotyczy wszystkich elementów budynku. Budynek stanowi całość i jest systemem, który zapewnia realizację funkcji użytkowych. Przegrody zewnętrzne budynku są częścią tego systemu, oddzielając wnętrze obiektu od środowiska. W akustyce architektonicznej rolą przegrody zewnętrznej, której nieodłączną częścią jest okno, jest ograniczenie dostępu hałasu środowiskowego do wnętrza obiektu przy zapewnieniu odpowiedniego doświetlenia.
     Zalecanym kryterium doboru izolacyjności akustycznej przegrody jest nieprzekroczenie dopuszczalnej wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniu według normy PN-87/B-02151/02 Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach. Stosowanie tej normy jest zalecane ze względu to, iż druga norma PN/B-02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania w przypadku zewnętrznego hałasu chwilowego nie pozwala na spełnienie wymagań nieprzekroczenia dopuszczalnej wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniu. W praktyce oznacza to dobranie takiego wskaźnika, aby nastąpiło zminimalizowanie poziomu hałasów środowiskowych do poziomu akceptowanego przez użytkowników. Inwestor chcąc zapewnić warunki akustyczne musi kupić okno o odpowiednim parametrze Dla dokonania dobrego zakupu konieczna jest deklaracja parametru przez producenta okna, która stanowi podstawę do podjęcia decyzji zakupowej.

Aktualne potrzeby rynku budownictwa mieszkalnego
     Zapotrzebowanie na okna o wyższym wskaźniku izolacyjności akustycznej wynikają ze wzrostu poziomu hałasu w środowisku, w szczególności w obszarach silnie zurbanizowanych. Obciążenie fasad hałasem tworzy głównie komunikacja.
     Hałas komunikacyjny działający na budynki to:
● hałas drogowy samochodowy,
● hałas lotniczy,
● hałas drogowy kolejowy.

     Hałas komunikacyjny generowany przez samochody jest współcześnie postrzegany jako najsilniejszy. Poziom tego hałasu zależy głównie od poziomu zurbanizowania terenu, gęstości zaludnienia, przepustowości dróg.
     Nowym hałasem w środowisku jest hałas lotniczy. Powstawanie konkurencyjnej komunikacji lotniczej i tworzenie kolejnych połączeń lokalnych oraz międzynarodowych przyczynia się do wzrostu powierzchni terenów budowlanych obciążonych hałasem lotniczym na terenie wielu gmin. W zakresie hałasu lotniczego niebezpieczny jest rozwój lotnictwa wojskowego w dużych miastach (Poznań posiada w swoich granicach administracyjnych dwa lotniska wojskowe). Samoloty wojskowe prowadząc standardowe manewry nad miastem są nie tylko hałaśliwe, ale również zagrażają bezpieczeństwu mieszkańców.
     Kolejnym, silnym źródłem hałasu środowiskowego w obszarach silnie zurbanizowanych jest hałas kolejowy. Jest to źródło liniowe o dużej długości obciążające szeroki obszar wzdłuż torów po obu jego stronach. Hałas kolejowy i miejskiej komunikacji szynowej jest uciążliwy w dużych aglomeracjach, stanowiących węzły komunikacyjne. W miastach tramwaje przyczyniają się do wzrostu hałasu głownie poprzez konflikt torowiska z pasami ruchu dla samochodów.
     Przed tymi głównymi hałasami środowiskowymi mieszkanie jest chronione przez okna. Dla spełnienia minimalnych wymagań określonych przez prawo budowlane w zakresie ochrony przed hałasem środowiskowym konieczne jest zastosowanie okien o znanym parametrze izolacyjności akustycznej. Znając poziom hałasu na terenie inwestycji od podanych powyżej źródeł należy dobrać okno o odpowiednim wskaźniku RA2 z oferty producentów okien. Potrzebą inwestorów budujących budynki w obszarach o znanym poziomie hałasu jest dostawa okien z deklarowaną przez producenta wartością wskaźnika izolacyjności akustycznej. W tym miejscu pojawia się słabość producentów – nieznajomość wartości wskaźnika RA2 dla produkowanych przez nich okien. Większość dostawców okien podaje informacje o izolacyjności akustycznej samej szyby, nie okna jako całości będącego wyrobem budowlanym. Efektem tego jest oferowanie okien o niższych własnościach akustycznych nawet o kilka decybeli, ponieważ konieczne jest korygowanie wartości wskaźnika szyby o wpływ powierzchni okna, rodzaju ramy, podziału i okucia. Potrzeby rynku w zakresie okien o znanej izolacyjności akustycznej są szerokie i stale rosną wraz ze wzrostem świadomości klientów. W coraz większej ilości inwestycji mieszkalnych optymalizacja parametryczna stosowanych wyrobów budowlanych jest jednym ze systemów obniżenia kosztów przy zachowaniu wysokiej jakości. Dla mieszkalnych, wielorodzinnych budynków w dużych aglomeracjach zapotrzebowanie na okna o wysokiej izolacyjności jest małe, natomiast jest duże na okna o znanej izolacyjności akustycznej praktycznej. W takich miastach jak Kraków, Warszawa, Gdańsk, Poznań, Wrocław, czy Szczecin powierzchnia terenów pod budowę budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego znajduje się w obszarze o poziomie hałasu środowiskowego chwilowego w wartości powyżej 60 dB, zarówno w porze dnia, jak i nocy. Hałas ten determinuje konieczność stosowania okien o wskaźniku R’A2 wynoszącym co najmniej 30 dB.

     Jak widać z wykresu, główny obszar potrzeb na rynku okien o znanym wskaźniku izolacyjność akustycznej w budownictwie mieszkalnym, wielorodzinnym to aktualnie okna o deklarowanej wartości wskaźnika pomiędzy RA2 33 a 47 dB. Jest to rynek okien zarówno z wentylacją okienną, jak i bez niej. W tym zakresie wartości parametru RA2 będzie się odbywać główne zapotrzebowanie na okna w komfortowych budynkach, gdzie jakość akustyczna będzie argumentem dla przekonania klienta do zakupu powierzchni mieszkalnej.



Prognoza wzrostu potrzeb na rynku okien o wyższej izolacyjności akustycznej
     W najbliższych latach przewidywany jest w pierwszej kolejność wzrost ilości informacji o hałasie w środowisku. Zgodnie z dyrektywą UE i wprowadzającymi ją polskimi aktami prawnymi do końca roku 2007 wszystkie aglomeracje miejskie o liczbie mieszkańców powyżej 250 000 tysięcy zakończą prace nad mapami akustycznymi. Nie zwiększa to wprost proporcjonalnie rynku okien, ale dostęp do informacji o poziomie hałasu w miejscu lokalizacji obiektu zapewne systematycznie będzie powszechniejszy i korzystanie z niego będzie traktowane jako standard podczas prowadzenia budowy. Liczyć należy, że w ciągu najbliższych 5 lat o około 20-30% wzrośnie zainteresowanie komfortem akustycznym budynków mieszkalnych, wielorodzinnych w kategoriach przewagi nad konkurencją. Oznacza to, że w latach 2008-2013 w samej tylko Warszawie zapotrzebowanie na okna o wyższej izolacyjności akustycznej obejmie ok. 8 tys. mieszkań. W przeliczeniu na średnie mieszkanie o powierzchni 62 m2 przypada ok. 11 m2 okna. Pozwala to oszacować zapotrzebowanie warszawskiego rynku okien o wartości wskaźnika RA2 powyżej 33 dB na poziomie 80 000-100 000 m2. Są to dość zgrubne szacunki, gdyż ten rynek w dużych miastach znacznie wzrośnie z powodu prognozowanego wzrostu ruchu lotniczego. Przykładem takim jest Poznań, gdzie przewidywany 15-krotny wzrost liczby operacji startów i lądowań samolotów na lotnisku Ławica obejmie znaczną część dzielnicy Jeżyce (Jeżyce stanowią 22% powierzchni miasta oraz 14,2% mieszkańców Poznania według Wikipedii). W obszarze hałasu chwilowego o poziomie powyżej 83 dBA znajdzie się około 30 000 osób z Poznania (ok. 25% powierzchni Jeżyc) i gmin sąsiednich. Przyjmując, że jedno mieszkanie przypada na 4 osoby, to daje nam około 7 500 mieszkań i domów, czyli około 90 000 m2 zapotrzebowania na okna o wskaźniku RA2 powyżej 43 dB. Przy aktualnej cenie okna o wskaźniku RA2 wynoszącym 42 dB na poziomie 1200 zł/m2, prognozowany rynek wymiany okien będzie miał wartość 135 mln zł tylko w sektorze okien o wyższej izolacyjności akustycznej z parametrami gwarantowanymi przez producenta. Przewidywany w naszym kraju 10-krotny wzrost liczby operacji startów i lądowań oraz budowy nowych lotnisk kilkukrotnie zwiększy obszar terenów zanieczyszczonych hałasem lotniczym o znanej wartości.
     Głównym motorem wzrostu zainteresowania oknami o wyższej izolacyjności akustycznej jest fakt, że większość klientów jest zainteresowana zakupem mieszkania w budynkach wielorodzinnych w dużych miastach, gdzie występuje i będzie występować łatwiejszy dostęp do informacji o stanie środowiska. Rozwój lotnictwa, który związany jest z dużym miastami, również zwiększa ilości informacji o hałasie wpływając na świadomość społeczną nt. oddziaływania hałasu. Łącząc wzrost dostępu do informacji o stanie środowiska ze wzrostem świadomości kupujących mieszkania uzyskujemy środowisko rynkowe, które z czasem zmusi deweloperów do dostosowania oferty do swoich potrzeb. Deweloperzy z kolei będą wpływać na swoich dostawców, w tym producentów okien.
     Tak naprawdę rynek budowy domów wielorodzinnych zacznie zmieniać swój kształt wyraźnie w momencie odejścia wyżu demograficznego (osoby urodzone w latach 1980-1986) z pierwotnego rynku mieszkań. Nowa grupa kupujących mieszkania, czyli osoby urodzone po roku 1987, to już nowe pokolenie klientów startujących z innej pozycji świadomościowej. Producenci zatem mają jeszcze trochę czasu na przygotowanie się do obsługi tych klientów, przebadania wyrobów i opracowania nowych materiałów informacyjnych.

Problem kupujących okna to deklaracja dostawcy okna
      Problemem inwestorów budujących budynki w obszarach o znanym poziomie hałasu jest deklaracja producenta co do wartości wskaźników izolacyjności akustycznej od oferentów na dostawę okien. Zgodnie z prawem budowlanym producent deklaruje parametry wyrobu budowlanego, czyli okna. Należy jednak podkreślić, że producent okna nie może być odpowiedzialny za parametr, jaki ma przegroda zewnętrzna z oknem zamontowanym w konkretnym obiekcie. Do zadań architekta należy dobór okna o odpowiednim parametrze uwzględniając powierzchnię okna w stosunku do części nieprzeszklonej oraz określenie warunków montażu, a także dostosowanie typu okna do obciążenia hałasem środowiskowym w miejscu lokalizacji budynku. W projekcie wykonawczym stosowne dane co do wymaganej deklaracji wskaźnika izolacyjności akustycznej powinny być integralną częścią zestawienia stolarki. W przypadku takich klasycznych technologii wznoszenia budynków jak ceramika, różnica pomiędzy wartością deklarowaną a wartością uzyskiwaną ostatecznie na obiekcie może wynieść nawet do 6 dB. W dobrze zaprojektowanym budynku korekta warunków obiektowych powinna być maksymalnie na poziomie 2-3 dB różnicy. Przykładowo jeśli mamy otrzymać okno o wskaźniku izolacyjności akustycznej np. R’A2 na poziomie 30 dB, należy zamówić okno o wskaźniku RA2 wynoszącym od 32 do 33 dB. Dobrze zadane pytanie daje dobrą odpowiedź, co aktualnie jest rzadkością na rynku okien o wymaganej deklaracji izolacyjności akustycznej przy dostawie.
     Problemów z deklaracją dostawców okien jest wiele. Większość trudności wynika z nieznajomości podstaw akustyki w architekturze. Określenie wskaźnika izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych całej przegrody zewnętrznej odbywa się według następującego wzoru:

R’A2 = Lobc – Lwym [dB]

R’A2 – wymagana wartość wskaźnika izolacyjności akustycznej
Lobc – hałas obciążający, prognozowany poziom dźwięku [dB]
Lwym – dopuszczalny poziom dźwięku w pomieszczeniu
według jego przeznaczenia [dB]

     Przyjmując założenie, że izolacyjność akustyczna okna i części nieprzeszklonej muszą być równe (założenie prawdziwe dla okien, których powierzchnia przekracza 20% powierzchni przegrody zewnętrznej), wartość, jaką deklaruje dostawca można oszacować następująco:

RA2 = R’A2 + K [dB]

R’A2 – wartość wymagana według prawa budowlanego [dB]
RA2 – wartość deklarowana przez producenta okien [dB]
K – korekta warunków montażu i przenoszenia bocznego K=2-6 [dB]

     Wartość wskaźnika korekcji warunków montażu K określa architekt. Producent dokonuje prostego obliczenia z karty pomiarowej z badań wskaźnika izolacyjności akustycznej, aby zadeklarować wartość RA2.

RA2 = Rw – Ctr [dB]

RA2 – deklarowana wartość wskaźnika izolacyjności akustycznej [dB]
Rw – wskaźnik ważony izolacyjności akustycznej [dB]
Ctr – widmowy wskaźnik adaptacyjny [dB]

     Odpowiednie deklarowanie parametru izolacyjności akustycznej okien to głównie zwiększenie szansy sprzedaży. Przedstawiając np. generalnemu wykonawcy dane w sposób zawikłany i niejednoznaczny w interpretacji, dostawca powoduje zwiększenie zainteresowania ofertą konkurencji. Błędy dostawców często się powtarzają, dlatego można je zebrać w 4 podstawowe grupy występujące w różnych „mutacjach”.

Błąd 1 – Informacja w rodzaju:
Dźwiękochłonność okna wynosi 45 dB

     Błąd polega na myleniu zjawisk fizycznych związanych z parametrami akustycznymi okien. Dźwiękochłonność związana jest z pogłosem, potocznie zwanym echem. Natomiast głównym zadaniem okna jest izolowanie od hałasu zewnętrznego, czyli potrzebny jest wskaźnik izolacyjności akustycznej. Parametr dźwiękochłonności potrzebny jest w przypadku obiektów z np. szklanymi dachami, gdzie konieczne jest uzyskanie odpowiedniej zrozumiałości komend ewakuacyjnych.

Błąd 2 – Informacja w rodzaju:
Izolacyjność akustyczna wynosi 40 dB

     Błędem jest niepodawanie oznaczenia literowego deklarowanego wskaźnika izolacyjności akustycznej. Przy takim sposobie podawania danych interpretacja i rzetelna ocena oferty jest niemożliwa. Rodzaje wskaźników nie są tajemnicą, gdyż znajdują się w normie PN ISO 717-1 Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. Izolacyjność od dźwięków powietrznych.

Błąd 3 – Informacja w rodzaju:
Izolacyjność Rw wynosi 45 dB według producenta szyby zespolonej

     Błędem jest podawanie przez dostawcę okna jedynie wartości wskaźnika deklarowanego przez producenta szyby zespolonej. Często myli się parametr dla okna z parametrem dla szyby.

Błąd 4 – Informacja w rodzaju:
Izolacyjność Rw wynosi 30 dB

     Deklarowanie wartości ważonego wskaźnika izolacyjności akustycznej dla okna nieskorygowanego widmowym wskaźnikiem adaptacyjnym Ctr jest niewystarczające do podjęcia decyzji przez architekta, czy inwestora. Zapis nie jest nieprawidłowy, ale utrudnia weryfikację, czy stosując dane okno można uzyskać w pomieszczeniu ograniczenie przenoszenia hałasu do wartości dopuszczalnych.

Jak deklarować izolacyjność akustyczną okien?

      Dobra deklaracja parametru akustycznego, jakim jest izolacyjność akustyczna, zwiększa szanse sprzedaży. W sytuacji, kiedy dla zdobycia jednego zamówienia trzeba złożyć od 20 do 30 ofert, warto się przyłożyć, aby podać dane w sposób dobry i łatwy do zinterpretowania przez klienta. Interpretacja jest ważna, gdyż tylko świadomi klienci są skłonni do wydania większych pieniędzy, a oni nie kupują przysłowiowego kota w worku.
     Najbezpieczniej jest deklarować parametr izolacyjności akustycznej w pełnej postaci: Izolacyjność akustyczna Rw (C, Ctr) = 45 (2,5) dB. Taki sposób nie pozostawia niedomówień interpretacyjnych i jest wskazywany przez normę wyrobu PN-EN 14351-1:2006 Okna i drzwi Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności. Przy deklaracji wskazane jest również określenie metodologii uzyskania wartości deklarowanej. Deklarować można w oparciu o badania laboratoryjne wykonane według normy PN-EN 20140-3:1999 Akustyka. Pomiar izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. Pomiary laboratoryjne izolacyjności od dźwięków powietrznych elementów budowlanych lub w oparciu o metody analityczne. Stosowanie metod analitycznych obniża koszty, lecz wymaga większej umiejętności uwzględniania wpływu wszystkich elementów składowych okna.

mgr inż. wibroakustyk Jacek Danielewski
FABRYKA CISZY
www.akustyka.pl  

więcej informacji: Świat Szkła 9/2007

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.