Energooszczędne, zrównoważone i dynamicznie dostosowujące się do aktualnych warunków klimatycznych produkty budowlane
Zmiany klimatu są faktem, a konsekwencje ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak rekordowe upały, ulewne deszcze i huraganowe burze, zagrażają ludziom i budynkom. Pojawiła się zatem kwestia zmniejszenia tego ryzyka oraz lepszej ochrony ludzi i budynków za pomocą energooszczędnych i zrównoważonych produktów budowlanych.
Rys. 15. Holistyczna analiza całego cyklu życia produktu ujawnia wszystkie oddziaływania na środowisko i całkowitą emisję CO2 (źródło: ift Rosenheim)
3. Zrównoważony rozwój i gospodarka o obiegu zamkniętym
Sektor budownictwa i nieruchomości ma duży wpływ na środowisko ze względu na dużą ilość energii i surowców potrzebnych do produkcji i użytkowania budynków.
Zrównoważone budynki muszą być energooszczędne, ale powinny także sprawiać, że życie i praca będą bardziej społeczne, zdrowsze i wygodniejsze. Dlatego ważne jest, aby zminimalizować zużycie zasobów na wszystkich etapach cyklu życia, tj. do produkcji produktów budowlanych, na etapie budowy, użytkowania aż do rozbiórki.
Przegrody zewnętrzne budynku mają duży wpływ na cały budynek, ponieważ klimat w mieszkaniu, dopływ światła dziennego i naturalna wentylacja są zasadniczo określane przez okna, fasady i oszklenie.
W nowelizacji europejskiego rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych (Bau-PVO) [16] zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych zostało konsekwentnie zdefiniowane jako „zasadniczy wymóg”. „[...] [...] Do wznoszenia budynku należy stosować przyjazne dla środowiska surowce i wtórne materiały budowlane (zawierające składniki pochodzące z recyklingu)”.
Dotychczas w przypadku okien i fasad koncentrowano się głównie na zmniejszeniu zużycia energii przez budynek podczas jego użytkowania poprzez lepszą izolację (współczynnik przenikania ciepła U) i wykorzystanie energii słonecznej (współczynnik g).
Jednak emisje spowodowane produkcją i transportem materiałów budowlanych, wznoszeniem budynków i późniejszym użytkowaniem (rozbiórka lub wymiana elementów budynku) są często nadal „pomijane”. Nowy niemiecki rząd słusznie wzywa obecnie do całościowej/ holistycznej oceny emisji w całym cyklu życia.
Rys. 16. Wszystkie parametry produktu są ważne w jego całościowej ocenie (źródło: ift Rosenheim), emisja CO2 (źródło: ift Rosenheim)
W przyszłości należy zwrócić większą uwagę na prosty, oszczędzający zasoby montaż i demontaż, niskie wymagania w zakresie konserwacji i pielęgnacji, długą żywotność, na przykład dzięki łatwej naprawie, a także możliwość segregowania/oddzielenia użytych materiałów według ich rodzaju, a nawet dążenie do ponownego wykorzystania całych produktów budowlanych lub poszczególnych ich elementów pod koniec cyklu życia/użytkowania.
Rozporządzenie BauPVO przewiduje ocenę za pomocą oceny cyklu życia i deklaracji środowiskowej produktu EPD (EPD – Environmental Product Declaration). Producenci elementów budowlanych muszą dostarczyć niezbędne dane i informacje o produkcie, aby projektanci mogli wziąć je pod uwagę przy planowaniu budynku. Informacje te są szczególnie ważne, jeśli planowana jest certyfikacja budynku pod kątem zrównoważonego rozwoju (BNB, DGNB, LEED, BREEAM itp.).
Przy wielu parametrach oceny cyklu życia lub deklaracji środowiskowej produktu EPD trudno jest porównać produkty, dlatego coraz bardziej poszukiwany jest ślad węglowy CO2 lub inna prosta miara przyjazności produktu dla klimatu.
W związku z tym ift Rosenheim opracowuje procedurę oceny, która umożliwia porównanie wpływu okien i drzwi na środowisko oraz zapewnia zalecenia dotyczące zrównoważonych i odpornych na klimat elementów budynków. Szczegółowe informacje można znaleźć w Informacji Technicznej ift NA-02/4 „Zielona fasada – trwałe produkty budowlane (Green Envelope – Sustainability for Building Products)”. [19].
Rys. 17. Kryteria i cechy zrównoważonego budownictwa w oparciu o niemiecki system oceny zrównoważonego budownictwa – BNB (źródło: ift Rosenheim)
4. Ocena trwałości/zrównoważonego rozwoju
Niemiecki słownik „Duden” opisuje zrównoważone działanie w sensie ekologicznym jako „użytkowanie tylko w takim zakresie, w jakim natura może to tolerować”. W praktyce dąży się do równej realizacji celów środowiskowych, ekonomicznych i społecznych, które są również określane jako trzy filary zrównoważonego rozwoju. Rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych (CPD) jako unijna podstawa handlu i oceny wyrobów budowlanych przewiduje również ocenę zrównoważonych aspektów poprzez Deklarację środowiskową produktu (EPD).
Ustawy o odnawialnych źródłach energii, o ocenie oddziaływania na środowisko, o ochronie gleby, o gospodarce odpadami w zamkniętym obiegu substancji, kodeks budowlany, a także dyrektywa w sprawie realizacji projektów budowlanych mogą być wymienione jako kolejne legislacyjne czynniki wpływające.
Wszystkie te normy prawne wymagają, aby projekty budowlane były planowane i realizowane w sposób jak najbardziej przyjazny dla środowiska i oszczędzający zasoby. Stale rośnie także znaczenie systemów certyfikacji dla zrównoważonego budownictwa (LEED w USA, BREEAM w Wielkiej Brytanii czy BNB i DGNB w Niemczech).
Systemy certyfikacji budynków w zakresie zrównoważonego rozwoju wymagają od producentów dostarczenia informacji o produkcie, które opisują ważne kryteria zrównoważonego rozwoju w całym cyklu życia produktu.
Dlatego zaleca się nie tylko planistom, audytorom i organom przetargowym, ale także producentom elementów budowlanych zapoznanie się z niezbędnymi danymi i informacjami o produkcie, ich utworzenie i przekazanie użytkownikowi budynku, który potrzebuje tych danych do użytkowania, przebudowy lub demontażu w celu ponownego użycia lub recyklingu.
Jak ważne jest późniejsze wykorzystanie i recykling, pokazuje problem azbestu czy intensywna dyskusja na temat ostatecznego składowania materiałów budowlanych z elektrowni jądrowych. W przypadku przezroczystych elementów budowlanych duże znaczenie ma faza użytkowania, ponieważ efektywne wykorzystanie zysków słonecznych może aktywnie przyczynić się do ogrzania budynku, a tym samym zmniejszyć zużycie energii grzewczej.
Określenie oddziaływań na środowisko, np. w przypadku systemów certyfikacji budynków, odbywa się w ramach EPD zgodnie z normą EN ISO 14025 oraz EN 15804.
Aby móc stworzyć odpowiednie EPD, konieczna jest zarówno reguła kategorii produktu (PCR), jak i ocena cyklu życia (LCA). PCR określa „rozsądne” warunki ramowe i procedury dla grup produktów, podczas gdy LCA rejestruje i analizuje przepływy materiałów i energii związane z produktem w całym cyklu życia i ostatecznie określa ilościowo wpływ na środowisko.
Szczegółowe informacje można znaleźć w informacji technicznej ift NA-02/4 – „Zielona fasada – trwałe produkty budowlane (Green Envelope - Sustainability for Building Products)” [19]. Wszystkie dokumenty opublikowane do tej pory przez ift Rosenheim są dostępne na stronie internetowej www.ift-rosenheim.de.
Rys. 18. Określanie danych dla EPD, opcjonalnie z danymi średnimi, specyficznymi dla firmy lub
specyficznymi dla produktu (źródło: ift Rosenheim)
4.1 Ocena cyklu życia (LCA )
Ocena cyklu życia (Life Cycle Assessment LCA), zgodnie z normami EN ISO 14040 i EN ISO 14044, jest naukową metodą rejestrowania i określania wpływu produktu na środowisko w całym jego cyklu życia („od kołyski do grobu”) oraz podstawą do opracowania EPD.
LCA składa się z czterech powiązanych ze sobą etapów: określenie celu, inwentaryzacji cyklu życia, oceny wpływu na środowisko - i wreszcie końcowa ocena i jej interpretacja.
Biorąc pod uwagę cały cykl życia, LCA może dostarczyć informacji o rzeczywistej jakości produktu. W związku z tym LCA może przyczynić się do zwiększenia efektywności wykorzystania zasobów i być wykorzystywana jako narzędzie metodologiczne w rozwoju produktu i procesie podejmowania decyzji. W ten sposób wyroby budowlane mogą być projektowane w sposób bardziej ekologiczny i przynosić korzyści finansowe.
Rys. 19. Dziewięć podstawowych wskaźników EPD (Deklaracji Środowiskowej Produktu) (źródło: ift Rosenheim)
4.2 D eklaracja środowiskowa produktu (EPD)
Deklaracja środowiskowa produktu jest sporządzana na podstawie norm EN ISO 14025 i EN 15804. W deklaracji EPD należy obowiązkowo udokumentować wpływ produktu na środowisko w odniesieniu do procesu produkcyjnego i późniejszego użytkowania.
Przykładem tego jest wpływ na warstwę ozonową (potencjał niszczenia warstwy ozonowej) i klimat (potencjał globalnego ocieplenia) lub zakwaszenie gleby i wody. W przypadku zewnętrznych elementów budynków, takich jak okna, fasady i przeszklenia, wpływ fazy użytkowania (30 do 50 lat użytkowania) na środowisko jest w większości przypadków znacznie większy niż wpływ procesu produkcyjnego – zupełnie inaczej niż w przypadku krótkotrwałych produktów budowlanych, takich jak wykładziny podłogowe lub inne wyroby do wykończenia wnętrza.
Tabela 1 Opis etapów/faz cyklu życia zgodnie z normą EN 15804 (źródło: ift Rosenheim)
W związku z tym należy określić wpływ na środowisko w całym cyklu życia produktu. Stwarza to możliwości dla produktów wysokiej jakości o niższych kosztach energii, konserwacji i czyszczenia, które są „nagradzane” certyfikatami i mają większe „szanse” w przyszłych przetargach. Podstawą przygotowania EPD są PCR i LCA. W EPD należy zamieścić oświadczenia dotyczące dziewięciu podstawowych wskaźników jako „części obowiązkowej”.
Oprócz informacji obowiązkowych, w EPD można podać dobrowolne informacje na temat wpływu na środowisko dalszych cykli życia. Należy to również wykorzystać, ponieważ informacje te są wymagane przez większość systemów certyfikacji budynków. Co więcej, podejście certyfikacji „od kołyski aż po grób” przyczynia się do zwiększenia innowacyjności i jakości produktu. Uzyskane dane dostarczają również ważnych informacji dla ustanowienia systemu zarządzania środowiskowego.
Rys. 20. System oceny zrównoważonego budownictwa (Building Rating System BNB), przykład dla budynków biurowych i administracyjnych (źródło: ift Rosenheim)
Jeśli EPD została przygotowana zgodnie z normą EN 15804 i zweryfikowana zewnętrznie, może zostać wprowadzona do internetowej bazy danych „ÖKOBAUDAT” (platforma wiedzy prowadzona przez Federalne Ministerstwo Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Budownictwa BMWSB www.oekobaudat.de ) i służyć jako wyłączna podstawa dla systemów certyfikacji budynków BNB i DGNB.
Rys. 21. Szacunkowe zużycie energii pierwotnej na m² okien stalowych (źródło: ift Rosenheim)
4.2.1 Przykładowa Deklaracja środowiskowa produktu EPD
W przykładowym EPD dane z różnych firm są określane i wykorzystywane jako średnie wartości we wspólnej „puli danych”. Odzwierciedlają one średnią branżową i dlatego są reprezentatywne w określonych granicach odniesienia. Producent może zdefiniować różne scenariusze produkcji, użytkowania (właściwej eksploatacji) i późniejszego użytkowania poeksploatacyjnego dla swojego produktu lub firmy (Tabela 2).
Tabela 2. Tworzenie różnych scenariuszy użytkowania na przykładzie transportu
Odpowiedni wpływ na środowisko jest określany dla różnych scenariuszy przy użyciu stosownego oprogramowania. Z reguły wystarczą do tego proste dane wejściowe. Na przykład zdefiniowanie środka transportu i określenie przebytej odległości są wystarczające dla scenariusza transportu.
W ramach projektu badawczego ift Rosenheim opracował EPD dla okien wykonanych z drewna, aluminium i PVC [24] oraz dla szkła płaskiego, w których zdefiniowano rozsądne warunki brzegowe i procedury dla wszystkich faz cyklu życia.
Ponadto dostępne są przykładowe EPD dla wieloszybowego szkła izolacyjnego, płaskiego, jednoszybowego szkła bezpiecznego i laminowanego szkła bezpiecznego, napędów elektrycznych i centrów sterowania, stalowych fasad i bram.
W ten sposób producenci mogą w prosty i niedrogi sposób sporządzić EPD na podstawie zaledwie kilku danych za pośrednictwem strony www.ift-rosenheim.de/environmental-product-declaration. EPD są generowane automatycznie przy użyciu przykładowych EPD poprzez potwierdzenie różnych warunków ramowych.
System ten jest szczególnie odpowiedni dla rzemiosła i średnich przedsiębiorstw. Jednak w przykładowej EPD nie można wyróżnić żadnych szczególnych cech produktu budowlanego, które byłyby odpowiednie do wyróżnienia się na tle konkurencji, ponieważ dane wejściowe są oparte wyłącznie na danych uśrednionych.
Rys. 22. Logo ift-EPD
4.2.2 Deklaracja EPD specyficzna dla produktu
Utworzenie specyficznej/indywidualnej EPD dla konkretnego produktu jest konieczne, między innymi wtedy, gdy nie istnieje modelowa EPD dla odpowiedniego typu produktu. Dla producentów, stworzenie EPD dla konkretnego produktu jest bardziej czasochłonne, ponieważ konieczne jest ustalenie i ocena obszernych danych. Specyficzna EPD umożliwia jednak szczegółowy i reprezentatywny opis produktu.
Specjalne właściwości mogą być opisane dla całego cyklu życia i wykorzystane jako cecha wyróżniająca lub zwiększająca szanse w przetargach. Wykorzystanie konkretnych danych dotyczących produkcji, transportu lub montażu, na przykład zwiększony udział energii odnawialnej w produkcji poprzez własną ciepłownię lub elektrownię wodną, szczególnie ekonomiczną lub elektryczną flotę pojazdów lub lokalne wydobycie surowców, może oznaczać zwiększoną efektywność wykorzystania zasobów.
Wszystkie utworzone przez ift deklaracje EPD można przeglądać na stronie www.ift-epd.de. Dla każdej EPD wydawane jest indywidualne logo EPD. Może być ono wykorzystywane przez posiadacza deklaracji do celów promocyjnych produktu. Użytkownik może sprawdzić ważność EPD w dowolnym momencie za pomocą unikalnego numeru deklaracji.
Rys. 23. Informacje na temat oceny kryteriów zrównoważonego rozwoju w różnych systemach certyfikacji są jasno podsumowane w Paszporcie Zrównoważonego Rozwoju (źródło: ift-Produktpass- Nachhaltigkeit)
4.3 Paszport zrównoważonego produktu
Aby ułatwić projektantom/planistom, wykonawcom i inwestorom ocenę kryteriów związanych ze zrównoważonym rozwojem, ift Rosenheim opracował Paszport Zrównoważonego Produktu (Paszport Produktu Zrównoważonego Rozwoju). Zawiera on niezbędne wartości charakterystyczne dla systemów certyfikacji, takich jak DGNB, BNB, LEED lub BREEAM.
Obejmuje on raport z oceny cyklu życia, deklarację środowiskową produktu (EPD), ważne deklaracje producenta REACH, dowody mające znaczenie dla zdrowia (np. dowody dotyczące VOC – emisji lotnych związków organicznych), dowody zrównoważonego rozwoju (np. PEFC, FSC lub „cradle-to-cradle”), deklarację udziału surowców z recyklingu, certyfikat zarządzania lub raporty CSR (Społeczna Odpowiedzialność Biznesu Corporate Social Responsibility).
Jako akredytowany posiadacz programu do określania deklaracji EPD, ift Rosenheim może przeprowadzić te niezbędne weryfikacje.
Paszport Zrównoważonego Produktu wydawany przez ift Rosenheim wspiera „interesariuszy”, takich jak właściciele budynków, inwestorzy, użytkownicy budynków, architekci, planiści i jednostki certyfikujące budynki, klienci, dostawcy lub pracownicy, dzięki jasnej prezentacji parametrów ekologicznych, społecznych i ekonomicznych oraz wszelkich danych.
Niezbędne wartości charakterystyczne dla różnych systemów certyfikacji budynków (DGNB, BNB, LEED i BREEAM) są przejrzyście zestawione i mogą być łatwo wykorzystane jako podstawa systemu zarządzania środowiskowego lub ekologicznej optymalizacji produktów i produkcji.
4.4 Ślad CO2
Ślad CO2 (bilans CO2 lub ślad węglowy) przedstawia emisje CO2 dla produktów lub usług w określonym cyklu życia. Uwzględnia on zasoby i energię zużyte podczas produkcji, użytkowania i utylizacji produktu lub usługi. Ślad CO2 można obliczyć na poziomie produktu (Ślad węglowy produktu – Product Carbon Footprint) lub na poziomie firmy (Ślad węglowy firmy – Corporate Carbon Footprint).
Ponieważ nie tylko CO2 przyczynia się do antropogenicznych zmian klimatu, ale emitowane są również inne istotne dla klimatu gazy cieplarniane, takie jak metan (CH4) lub podtlenek azotu (N2O), tak zwane ekwiwalenty CO2 służą jako jednostka miary śladu CO2. Umożliwiają one porównanie różnych gazów cieplarnianych na podstawie ich wpływu na zmiany klimatu w określonym czasie.
Wpływ jednego kilograma CO2 służy jako wartość bazowa. Według UBA (Federalna Agencja Środowiska – Umweltbundesamt), kilogram CH4 jest około 25 razy bardziej szkodliwy dla klimatu niż kilogram CO2, a N2O jest prawie 300 razy bardziej szkodliwy.
4.4.1 Ślad węglowy produktu (PCF)
Federalne Ministerstwo Środowiska (BMU) i Federacja Niemieckiego Przemysłu (BDI) opracowały wytyczne dla firm, które szczegółowo opisują cel i systematykę tego wskaźnika. Ślad węglowy można określić w znormalizowany sposób – zgodnie z normą EN ISO 14067 – i można go również wykorzystać w kontekście zarządzania zrównoważonym rozwojem i promowania odkrywania nieodkrytego potencjału oszczędności.
Jednak bezpośrednie porównania produktów oparte na PCF mają obecnie bardziej orientacyjny charakter i nie nadają się do kompleksowej oceny zrównoważonego rozwoju, ponieważ dokładność i powtarzalność są niewystarczające. Jest to konsekwencją różnej jakości danych, niespójnych definicji i granic referencyjnych faz cyklu życia, a także różnych baz danych stanowiących podstawę obliczeń.
Analizy LCA, ekoefektywności i zrównoważonego rozwoju są zatem lepiej dostosowane do dogłębnej oceny zrównoważonej działalności gospodarczej, ponieważ odpowiednie kategorie środowiskowe są analizowane bardziej kompleksowo. To jednak sprawia, że ocena staje się bardziej złożona,przez co PCF jest często wykorzystywany przez firmy w ich komunikacji.
Tabela 3. PCF wybranych towarów konsumpcyjnych
4.4.2 Ślad węglowy firmy - Corporate Carbon Footprint (CCF)
Protokół Gazów Cieplarnianych (GHG Protocol), założony przez Światowy Instytut Zasobów (World Resource Institute) i Światową Radę Biznesu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (World Business Council for Sustainable Development), stanowi podstawę do obliczania śladu CO2 dla firm w postaci różnych standardów.
Normalizacja również zajęła się tą kwestią i opracowała serię norm ISO 14064, części 1-3, która w dużej mierze opiera się na standardach Protokołu Gazów Cieplarnianych. Różnica w stosunku do śladu CO2 produktu polega na wartości referencyjnej: podczas gdy PCF odnosi się do jednostki produktu, CCF dotyczy całych firm.
Struktura CCF nie jest zatem podzielona na etapy cyklu życia, ale na tak zwane zakresy, które obejmują różne obszary działalności firm.
Rys. 24. Przegląd zakresów i emisji w łańcuchu wartości (źródło: KlimaAktiv)
5. Budownictwo przyjazne dla klimatu dzięki zrównoważonym i odpornym na zmiany klimatu produktom budowlanym
Zmiany klimatu i ich konsekwencje wymagają spójnych i całościowych działań w celu realizacji zrównoważonej polityki energetycznej zarówno w odniesieniu do nowych, jak i modernizowanych budynków. Wszystko po to, aby w jak największym stopniu zmniejszyć emisję CO2 i skutecznie chronić ludzi i budynki przed ekstremalnymi zjawiskami klimatycznymi.
Rys. 25. Ankieta internetowa pokazuje potrzebę prostej oceny produktów budowlanych pod kątem zrównoważonego rozwoju i odporności na zmiany klimatu.
Przyszłościowe i odporne na zmiany klimatu produkty budowlane muszą zatem być energooszczędne, odporne na ekstremalne warunki klimatyczne i zrównoważone.
Jednak cała tematyka jest bardzo obszerna i złożona, a kompleksowa certyfikacja budynków (DGNB, BNB itp.) jest często zbyt czasochłonna i kosztowna w przypadku mniejszych budynków i stopniowej modernizacji istniejących budynków.
Niemniej jednak właściciele budynków i planiści naturalnie chcą lub muszą ocenić, które produkty budowlane i elementy budynku są odpowiednie dla bezpiecznego dla klimatu i zrównoważonego budynku.
Ankieta internetowa [25] wykazała, że planiści, producenci, sprzedawcy detaliczni i wykonawcy budowlani uważają neutralną ocenę zrównoważonego rozwoju, redukcji emisji gazów cieplarnianych (GHG) i bezpieczeństwa klimatycznego na poziomie produktu za konieczną/niezbędną
Z tego powodu ift Rosenheim opracowuje odpowiednie wymagania i kryteria oceny, aby móc podjąć wiarygodną decyzję dotyczącą odpowiednich produktów budowlanych. W procesie tym oceniane są zarówno firmy, jak i produkty. Nie ma sensu wytwarzać energooszczędnego i bezpiecznego dla klimatu produktu w sposób szkodliwy dla środowiska.
Produkty budowlane są obecnie sprzedawane i wprowadzane do obrotu/na rynek bez odniesienia do budynku, dlatego konieczne jest umieszczanie na etykietach produktów budowlanych deklaracji dotyczących zrównoważonego rozwoju i odporności na zmianę klimatu.
Odpowiednia ocena wyrobów budowlanych musi zatem spełniać wymagania stawiane zarówno wyrobowi, jak i firmie, aby zapewnić lub promować najbardziej zrównoważony rozwój całego łańcucha wartości.
Ocena obejmuje zużycie energii i zasobów oraz poprawę oddziaływania na środowisko, a także właściwości dotyczące poprawy odporności budynków na warunki klimatyczne – tj. odporności na powodzie, fale upałów i burze.
Ocena ta musi być obiektywna, przejrzysta i łatwa do zrozumienia, aby umożliwić szybki wybór i porównanie produktów. Wszystkie właściwości/cechy są skondensowane w kluczowej liczbie, aby ułatwić projektantom, inwestorom, producentom, handlowcom i użytkownikom końcowym (właścicielom budynków). Muszą być również dostępne ważne cechy produktu, które są niezbędne do indywidualnego planowania i certyfikacji budynku.
Metodologia oceny jest przejrzysta i przeprowadzana obiektywnie na podstawie uznanych norm i przepisów (zharmonizowanych norm DIN, EN lub ISO lub ogólnie uznanych zasad techniki/technologii).
Tabela 4. Przegląd odpowiednich kryteriów oceny zrównoważonego rozwoju i odporności na zmiany klimatu produktów budowlanych i ich produkcji
6. Wnioski
Niebezpieczne skutki zmian klimatu można powstrzymać tylko wtedy, gdy osiągniemy szybką i konsekwentną redukcję emisji gazów cieplarnianych za pomocą odpowiednich środków. Niezbędne technologie są dostępne i konkurencyjne przy obecnych cenach energii. [15].
Przyszłościowe i odporne na zmiany klimatu elementy budynków muszą być energooszczędne, trwałe i zrównoważone, a by spełniały stawiane przed nimi cele.
Projektanci, inwestorzy i wykonawcy budowlani muszą również być w stanie porównać produkty pod względem zrównoważonego rozwoju, aby podjąć profesjonalną decyzję dotyczącą produktu. Z tego powodu ift Rosenheim opracowuje wytyczne i praktyczne granice systemowe do oceny zrównoważonego rozwoju, aby umożliwić proste porównanie produktów.
Dlatego w celu opracowania/rozwoju i udanej dystrybucji okien i fasad należy skupić się na następujących aspektach:
- minimalizacja strat energii przez elementy budynku, w tym strat przez wentylację,
- optymalne wykorzystanie zysków słonecznych przy jednoczesnej ochronie przed przegrzaniem w lecie,
- odporność na powodzie, burze, grad i upały,
- niskie zużycie energii podczas produkcji, konserwacji i eksploatacji,
- materiały wielokrotnego użytku (nadające się do recyklingu) jako podstawa gospodarki o obiegu zamkniętym,
- zrównoważone procesy, metody produkcji i formy przedsiębiorczości.
Muszą one zostać przekazane konsumentowi końcowemu w łatwo zrozumiałej formie umożliwiającej wybór odpowiednich produktów.
Dla branży, której największym motorem napędowym w ostatnich dziesięcioleciach była już optymalizacja strat energii, szanse na opanowanie bardziej energooszczędnych technologii w przyszłości są zdecydowanie duże.
Instytut ift Rosenheim będzie aktywnie wspierać firmy i branżę odpowiednimi projektami badawczymi, procedurami testowymi i weryfikacjami, aby umożliwić uczciwą konkurencję, a także przekonać konsumentów i polityków o wartości nowoczesnych produktów budowlanych poprzez dostarczanie obiektywnych informacji.
Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha:
prof. Jörn P. Lass, Jürgen Benitz-Wildenburg, Michael Rossa, Christoph Seehauser
Literatura
[1] Ustawa o energii w budynkach 2023 (GEG), https://geg-<br< a="">/>info.de/geg_novelle_2023/index.htm#DOKUMENTE and www.bmwsb.bund.de/Webs/BMWSB/DE/themen/bauen/energieeffizientes-bauen-sanieren/gebaeudeenergiegesetz/gebaeudeenergiegesetz-node.html
[2] Dr Stephan Schlitzberger (Ingenieurbüro prof. dr. Hauser GmbH), prezentacja „Nowelizacja ustawy o energii w budynkach - przyszłe wymagania dotyczące szkła, okien i fasad” na Rosenheimer Fenstertage 2022, Rosenheim 10/2022.
[3] Krótki raport na temat rewizji systemów wymagań i norm w ustawie o energetyce budowlanej dla nowych budynków, a także istniejących budynków, w tym ekonomicznych studiów wykonalności dla nowych budynków i istniejących budynków, ifeu – “Institut für Energie-und Umweltforschung GmbH”, Heidelberg 2022
[4] DIN 4108-4:2017-03 - Izolacja cieplna i oszczędność energii w budynkach - Część 4: Wartości projektowe dla izolacji cieplnej i przeciwwilgociowej
[5] EN 14351-1:2016-12 - Okna i drzwi - Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne - Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne
[6] EN ISO 10077-1:2020-10 – Właściwości cieplne okien, drzwi i żaluzji - Obliczanie współczynnika przenikania ciepła” (ISO 10077-1:2017 z poprawioną wersją 2020-02)
[7] Wytyczne ift FE-07/1 - Okna i drzwi odporne na zalanie, ift Rosenheim
[8] „Ograniczenia metod oceny letniej izolacji termicznej zgodnie z normą DIN 4108-2:2013”, Peggy Freudenberg, Oda Budny, Ernst & Sohn Verlag, Bauphysik 44 (2022), Heft 1.
[9] Mannheim Heat Action Plan, Miasto Mannheim (Wydziały Klimatu, Przyrody, Środowiska oraz Urząd ds. Młodzieży i Wydział Zdrowia), Mannheim 9/2021
[10] „Etykiety termiczne”, Federalna Agencja Środowiska (UBA), Dessau-Roßlau 2021
[11] HeatResilientCity - „Naukowa koncepcja optymalizacji letniej izolacji termicznej domu wielorodzinnego w stylu wilhelmińskim w Oststadt w Erfurcie”, Leibniz Institute for Ecological Spatial Development e.V. i HTW University of Applied Sciences Dresden, Drezno 9/2020
[12] EN ISO 14040:2021-02 - Zarządzanie środowiskowe - Ocena cyklu życia - Zasady i warunki ramowe
[13] EN ISO 14044:2021-02 - Zarządzanie środowiskowe - Ocena cyklu życia - Wymagania i wytyczne
[14] EN 15804:2020-03 - Zrównoważony rozwój obiektów budowlanych - Deklaracje środowiskowe produktu - Podstawowe zasady dla kategorii produktów: wyroby budowlane
[15] „Co wiemy dziś o klimacie?”, Niemieckie Konsorcjum Klimatyczne, Berlin 6/2021
[16] Rozporządzenie UE w sprawie wyrobów budowlanych (CPVO) (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011), Bruksela 3/2011
[17] Projekt ustawy o energii w budynkach GEG 2023” z dnia 29 kwietnia 2022 r. z zaznaczonymi zmianami, ENEVOnline, Instytut Architektury Energooszczędnej z Mediami Internetowymi, Melita Tuschinski, https://geginfo.de/geg_novelle_2023/index.htm
[18] Zrównoważona klimatyzacja budynków w Europie Koncepcje unikania wysp ciepła i komfortowego klimatu wewnętrznego, Umweltbundesamt, Dessau-Roßlau, 6/2022
[19] ift Technical Information NA-02/4 – Zielona fasada - zrównoważony rozwój produktów budowlanych, ift Rosenheim 7/2022
[20] EN 1991-1-4:2010-12 Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje - Część 1-4: Oddziaływania ogólne - Obciążenia wiatrem; wersja niemiecka EN 1991-1-4:2005 + A1:2010 + AC:2010
[21] ISO TC 162 WG4+WG5 Okna, drzwi i ściany osłonowe - Uderzenia odłamków przenoszonych przez wiatr podczas wichur
[22] ASTM E1996-20 Normowa specyfikacja właściwości użytkowych zewnętrznych okien, ścian osłonowych, drzwi i systemów ochrony przed uderzeniami, na które oddziałują zanieczyszczenia przenoszone przez wiatr podczas huraganów
[23] Wytyczne dotyczące planowania i wykonywania montażu okien i drzwi wejściowych w nowych budynkachi budynkach poddawanych renowacji. GütegemeinschaftFenster, Fassaden und Haustüren e.V., Frankfurti ift Rosenheim (Institut für Fenstertechnik e.V.), Frankfurt3/2020
[24] Ankieta internetowa ift „klimatyzacja.bezpieczeństwo.budowa”, ift Rosenheim 10/2022, www.ift-rosenheim.de/shop/onlinebefragung-klimasicherbauen-download
Całość artykułu w wydaniu drukowanym ielektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 06/2022
