Główną zasadą swobodnego przepływu towarów w krajach Unii Europejskiej jest to, że wyroby wytwarzane lub wprowadzone na rynek w jednym kraju Unii, mogą swobodnie podlegać obrotowi w całej Wspólnocie. Wyroby wytworzone w krajach trzecich i legalnie wprowadzone na rynek w jednym kraju UE korzystają z tej samej zasady. Bariery w handlu, powstające wskutek różnic systemów prawnych poszczególnych krajów, mogą być akceptowane jedynie wtedy, gdy środki krajowe służą prawnie uzasadnionemu celowi takiemu jak zdrowie, bezpieczeństwo, ochrona konsumenta, ochrona środowiska itp. 

 

 

Polskie przepisy dotyczące mebli
Polskie przepisy normatywne odnoszące się do mebli ulegają w ostatnich latach przeobrażeniom. Przeobrażenia te są rezultatem procesu dostosowania krajowych norm do wymagań obowiązujących w krajach Unii Europejskiej. Spełnienie wymagań normatywnych powoduje, iż poziom wykonania asortymentu meblarskiego w kraju równy jest poziomowi produkcji europejskiej, otwierając tym samym szansę wejścia na szeroki rynek zbytu mebli.


Dotychczas wymagania dotyczące mebli kuchennych nie były w Polsce jednoznacznie określone, ani też brane pod uwagę oddzielnie w aspekcie badań wytrzymałościowych mebli.

 

Wymagania dotyczące mebli obowiązujące w UE
Ponieważ proces stowarzyszenia naszego kraju z Unią Europejską niesie potrzebę dostosowania norm krajowych do norm obowiązujących w UE, dlatego temat mebli do kuchni oraz szklanych elementów tych mebli, będący częścią obowiązującej w krajach UE normy na meble kuchenne, staje się aktualny.


Obecnie w krajach Unii Europejskiej obowiązuje program badań wytrzymałościowych mebli kuchennych określony w normie European Standard EN 1153:1995 Kitchen furniture - Safety requirements and test methods for built - in and free standing kitchen cabinets and work tops. Norma ta została przyjęta przez CEN 30 listopada 1995 r. Zgodnie z wewnętrznymi przepisami CEN/CENELEC, członkowie CEN są zobowiązani do nadania normie europejskiej statusu normy krajowej. Mówiąc o meblach kuchennych, mamy tu na myśli meble do przechowywania (wg wcześniejszej nomenklatury - skrzyniowe) takie jak szafki wiszące, stojące lub regały. Stoły kuchenne, taborety bądź ławy traktuje się jako meble szkieletowe i bada według odrębnych procedur zawartych w normach dotyczących tych grup mebli.

 

Badania mebli przeszklonych
Badania atestacyjne szaf kuchennych według dotychczasowych krajowych wymagań wykonuje się według norm przewidzianych dla mebli do przechowywania. Metody badań wytrzymałościowych mebli kuchennych zawarte w normie europejskiej są w wielu punktach spójne z wymaganiami krajowymi. Zasadniczą różnicą jest punkt normy EN 1153:1995 precyzujący sprawdzanie części szklanych mebli. W myśl zaleceń Europejskiej Komisji Normalizacyjnej ele;’smenty ruchome zawierające szkło, powinny posiadać określone parametry sztywności i kruchości, charakterystyczne dla szkła hartowanego.
Norma EN 1153 prawdopodobnie jako pierwsza zawiera wymagania w stosunku do elementów szklanych w meblach. Ten rodzaj badań z założenia ma na celu eliminację z elementów mebli kuchennych szkła o niewłaściwych – w świetle normy EN – własnościach.

 

Zgodnie z wymaganiami normatywnymi, istniejącymi w krajach jednoczącej się Europy, elementy szklane powinny zawierać formatki ze szkła bezpiecznego, np. hartowanego. Gwarantuje to bowiem bezpieczniejszy proces tłuczenia się szkła niż w przypadku szkła zwykłego, nie hartowanego. Szkło nie poddane procesowi hartowania tłucze się w ten sposób, iż powstają kawałki o nieregularnych kształtach i wielkości, z reguły z dużą ilością wydłużonych i ostrych krawędzi, stanowiących duże zagrożenie zdrowia i bezpieczeństwa ludzkiego. Z kolei szkło hartowane posiada zwiększone napięcie substancji w masie i w przypadku stłuczenia pęka na drobne kawałki, o zaokrąglonym kształcie, pozbawione ostrych krawędzi, co zmniejsza niebezpieczeństwo wynikające z kontaktu człowieka z odłamkami.

 

Badania elementów szklanych
W trakcie badania atestacyjnego sprawdza się zarówno odporność elementów szklanych na uderzenia, jak też jakość samego szkła. Po badaniach udarowych dla pionowych elementów składowych, szkło nie powinno ulec zniszczeniu ani utracić sztywności zamocowania lub też powinno pęknąć w sposób określony jako bezpieczny.


Badanie samego elementu szklanego przeprowadza się po zdemontowaniu ramek i innych części połączonych ze szkłem. Badaniu poddaje się dwie próbki i obie powinny spełniać omawiane wymagania. Próbkę szkła rozbija się za pomocą młotka, a uderzenie wykonuje się w punkcie położonym 13 mm od najdłuższej krawędzi szkła, na jej środku. Wyznacza się następnie strefy oceny, czyli pola 50x50 mm, w których zlicza się liczbę kawałków szkła bez pęknięć ramki. Po badaniach w obrębie wyznaczonego pola powinno być minimum 40 kawałków. Rysunek nr 4 przedstawia próbkę szkła hartowanego po badaniu udarowym, z widoczną siatką spękań oraz wyznaczonym miejscem pomiaru ilości powstałych odłamków w obrębie powierzchni kontrolnej zaznaczonej ramką.


Na podstawie przyjętych założeń oraz przeprowadzonej analizy porównawczej metod i parametrów badań wg PN-ISO 7170:1997 Meble. Meble do przechowywania. Oznaczanie wytrzymałości i trwałości oraz EN 1153:1995 Meble kuchenne – Wymagania bezpieczeństwa i metody badania wbudowanych i wolnostojących szafek kuchennych oraz płyt roboczych w Instytucie Technologii Drewna dokonano badań sprawdzających na dostępnych na rynku elementach szklanych – części ruchomych mebli kuchennych - pochodzących od różnych producentów.

 

 

 

 

Rodzaje szkła stosowane w meblach kuchennych
Elementy szklane spotykane i powszechnie stosowane w asortymencie dostępnym na rynku, można podzielić na kilka grup wg kryterium jakościowego: szyba zwykła (nie hartowana), szyba hartowana, szyba ornamentowa, szyba zbrojona drutem.


Na podstawie przeprowadzonego rozpoznania wśród mebli dostępnych na naszym rynku, stwierdza się, iż najczęściej stosowanym rodzajem szkła na elementy mebli kuchennych są szyby zwykłe, ornamentowe i stosunkowo rzadko – najczęściej w zestawach importowanych – szyby hartowane. Wyniki badań zestawiono w poniższej tabeli.

 

2003 09 59 1

Tabe. 1 Zestawienie wyników badań szyb na próbę zbicia szkła według normy EN

 


Zachowanie się różnych rodzajów szkła podczas próby zbicia
- Wykonując próbę zbicia szyby zwykłej grubości 4 mm i 6 mm zauważono widoczny na fotografii niebezpieczny efekt stłuczenia: duże ostre fragmenty szkła, mogące stanowić zagrożenie dla człowieka, zwłaszcza w sytuacji, gdy płaszczyzna szyby byłaby w pozycji pionowej. Grubość szkła nie wpływa na następstwo destrukcji – tzw. niebezpieczny efekt stłuczenia.
- W przypadku testowania szyby ornamentowej także wystąpił niebezpieczny efekt stłuczenia: duże ostre fragmenty szkła, mogące stanowić zagrożenie dla człowieka. Wynika z tego, iż powyższe rodzaje szyb nie spełniają kryteriów bezpieczeństwa.
- Natomiast po próbie zbicia szyby zbrojonej siatką drucianą, zauważono iż szyba zachowuje relatywnie dużą spójność materii, z uwagi na wzmocnienie drutem oraz rzadką siatkę spękań i stosunkowo małą liczbę odprysków.
- Z kolei próba zbicia szyby hartowanej dowodzi, iż jest to materiał o bardzo dużych naprężeniach w masie, wskutek czego destrukcji szyby towarzyszy efekt powstania dużej liczby drobin o zarysie owalnym i powierzchni drobiny nie przekraczającej 1 cm2. Jest to efekt bezpiecznego tłuczenia się szkła. Z powyższych faktów wynika, iż jedynie szyby hartowane spełniają kryterium bezpieczeństwa, gdyż efekt zbicia przebiega w sposób bezpieczny i dlatego mogą one być stosowane jako elementy składowe i ruchome witryn kuchennych.

 

Wnioski z badań różnych rodzajów szkła
Jak wynika z powyższych informacji tylko szyby hartowane spełniają kryteria bezpieczeństwa określone w EN 1153: 1995. Z analizy przykładów wynika też, iż do produkcji tego typu mebli powinno być stosowane szkło o określonych właściwościach, tzn. sztywności i kruchości. Meble kuchenne stanowią bowiem szczególny przypadek mebli do przechowywania, które z uwagi na swoją funkcję domowego „magazynu” naczyń sprzętu kuchennego, w którym są one łatwo dostępne i widoczne, muszą zawierać właśnie s z k l a n e elementy ruchome.

 

Powoduje to wygodne posługiwanie się przedmiotami umieszczanymi w szafach, łatwe ich odnajdywanie w kuchni, które to czynniki są nieodzowne dla właściwego korzystania z pomieszczenia kuchennego zarówno przez osoby dorosłe jak i dzieci. Dlatego dobór szkła o właściwej kruchości i stopniu hartowania na elementy ruchome szafek kuchennych jest rzeczą szczególnej wagi, bowiem wpływa znacząco na wzrost bezpieczeństwa ich użytkowania.

 

Wyniki badań różnego rodzaju szyb pozwalają wysunąć wniosek, iż jedynie szkło hartowane i szkło zbrojone siatką drucianą jest bezpiecznym materiałem, gdyż:
- wskutek zbicia szyby hartowanej nie powstają ostre i spiczaste odłamki mogące powodować zagrożenie dla człowieka,
- wskutek zbicia szyby zbrojonej siatką drucianą, materiał szklany zachowuje spójność w stopniu wystarczającym, by nie powodować zagrożenie dla człowieka,
Pozostałe rodzaje szyb pękają w sposób niebezpieczny, tzn. w skutek destrukcji powstają duże, ciężkie, ostro zakończone odłamki szkła, stanowiące zagrożenie zdrowia i życia.

 

Bezpieczne użytkowanie mebli kuchennych
Wymagania stawiane elementom szklanym wynikają z faktu, iż meble w kuchni są z reguły użytkowane przez wszystkich domowników. Wielu ludzi spędza więcej czasu w kuchni niż w innych pomieszczeniach. Dlatego program badań stawiany meblom z tej grupy jest odpowiedzią na wymagania wynikające z funkcji kuchni i mebli kuchennych w aspekcie uwarunkowań socjologicznych.


Zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Europy, normy określające badania, a co za tym idzie poziom jakości mebli, zmieniają się bardzo szybko. Można nawet powiedzieć o ewolucji systemu normowych wymagań w czasie. W związku z tym nowe arkusze norm wypierają co kilka lat stare.

 

Zmieniające się kryteria oceny zawarte w systemie norm są odpowiedzią na nowe tendencje występujące w meblarstwie, jak np: postmodernistyczne nowatorstwo konstrukcji, tworzenie nowych konwencji w doborze materiałów, określanie nowych wymagań bezpieczeństwa i higieniczności mających podstawę w rozporządzeniach prawnych itp. Omówione zagadnienia dowodzą, iż tzw. bezpieczeństwo użytkowania mebli jest związane nie tylko z ich charakterystyką wytrzymałościową, z ergonomicznością wymiarów, lecz również doborem materiału do ich skonstruowania. Badania atestacyjne weryfikują spełnienie znormalizowanych wymagań przez wyrób meblarski.

 

Michał Rogoziński
Instytut Technologii Drewna
Poznań

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 9/2003
  

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.