Podążając za rosnącymi wymaganiami norm, przepisów budowlanych oraz rynku budowlanego, producenci stolarki otworowej prześcigają się w stosowaniu coraz to nowszych technologii i materiałów do jej produkcji.

 

Gotowe wyroby charakteryzują się coraz lepszymi parametrami izolacyjności termicznej i akustycznej. Są coraz łatwiejsze w obsłudze i utrzymaniu. Różnorodność rozwiązań technicznych, materiałowych i wykończeniowych stolarki otworowej pozwala sprostać różnym oczekiwaniom projektantów, architektów i inwestorów.

 

Z PVC
Stosunkowo niska cena stolarki z tworzyw sztucznych powoduje, że jest ona najczęściej wybierana spośród innych wyrobów. Zastosowany do jej produkcji, wysokoudarowy polichlorek winylu posiada dużą trwałość i odporność na warunki atmosferyczne. Jest także odporny na działanie pleśni i owadów.

 

Wielokomorowa budowa profili wykorzystująca izolacyjne właściwości powietrza zapewnia doskonałe parametry termoizolacyjne, powodując obniżenie wartości współczynnika przenikania ciepła U ramy okiennej. Stolarka z białego PVC zachowuje swój kolor przez wiele lat. Nie ma potrzeby malowania ram okiennych a okresowa konserwacja sprowadza się głównie do części ruchomych (okuć) wyrobu.

 

Gładkie powierzchnie zewnętrzne profili ułatwiają czyszczenie, skracając czas poświęcony na pielęgnację. Zaokrąglone krawędzie, łuki i delikatne skosy na powierzchniach widocznych profili nadają oknom nowoczesny i profesjonalny wygląd.

 

Łatwa obróbka tworzywa sztucznego pozwala na wykonanie stolarki w dowolnym kolorze i kształcie. Duża odporność na działanie wody pozwala na stosowanie jej w pomieszczeniach o dużej wilgotności. Dodatkowo wyroby z PVC są niepalne, a w momencie zapalenia same gasną.

 

Nowoczesna stolarka otworowa oprócz zalet posiada także wady. Wyroby z PVC są bardzo wrażliwe na jakość montażu. Zbyt sztywne osadzenie w otworze, przy dość dużej rozszerzalności tworzyw sztucznych pod wpływem wysokich temperatur może prowadzić do zniekształcenia i zakleszczenia skrzydła, pękania ram a nawet szyb.

 

Zestawy stolarki tworzywowej, ze względu na stosowanie wewnątrzkomorowych wzmocnień stalowych są ciężkie, masa okna z PVC jest o ponad 10% większa od wyrobu drewnianego o tych samych wymiarach.

 

W przypadku uszkodzeń mechanicznych nie ma możliwości ich naprawy, ponieważ poszczególne elementy ram są trwale zgrzane. Nie ma także możliwości zmiany koloru w trakcie użytkowania stolarki. Szczelne okna z PVC stosowane w budynkach z wentylacją grawitacyjną, bardzo często uniemożliwiają odpowiednią infiltrację powietrza.


Skutkiem tego jest gromadzenie się w pomieszczeniach szkodliwych gazów, kondensacja pary wodnej na powierzchni okien i przegrodach do nich przyległych, a tym samym tworzą się dogodne warunki do rozwoju pleśni i grzybów.

 

Stolarka otworowa może posiadać też wiele wad, powstających już na etapie jej wytwarzania. Przyczyną tego jest dążenie producentów do jak największego obniżenia kosztów, wykonywanie stolarki niezgodnie z wymaganiami dokumentacji projektowej, wykorzystywanie do produkcji materiałów (profili PCV, drewna itp.) składowanych i przechowywanych w nieodpowiednich warunkach lub po prostu słabej jakości.

 

Wiele takich wad może być niewidocznych w początkowym okresie użytkowania (wady ukryte). Mogą one ujawnić się dopiero po pewnym czasie znacznie obniżając trwałość, funkcjonalność i estetykę wyrobu.

 

Poważną wadą produkcyjną stolarki z PVC jest niewłaściwy dobór usztywnień stalowych: są one za małe lub w ogóle ich nie ma. Wtedy zewnętrzna część ramy nagrzewając się w okresie letnim ulega wyboczeniu na zewnątrz powodując rozszczelnienie w narożach ram. W okresie zimowym pod wpływem ujemnych temperatur rama wybacza się do wewnątrz, powodując rozszczelnienie w środkowej części skrzydeł (rys 1).

 

 a)

b)

Rys. 1. Wyboczenie ram z PVC pod wpływem temperatury: a) w okresie letnim; b) w okresie zimowym

 

 

Rys. 2. Nieprawidłowe odwodnienie ramy ościeżnicy i skrzydła 

 

Dość powszechne jest także nieprawidłowe wykonanie otworów odwadniających, wykończenie zgrzewanych części ram szczególnie w miejscach niewidocznych oraz samych zgrzewów. Zbyt mała ilość i wielkość  otworów odwadniających powoduje gromadzenie się we wrębie ościeżnicy i skrzydła wody opadowej i zanieczyszczeń (rys. 2). Skutkiem tego jest przeciekanie wody spod listwy przyszybowej i ramy skrzydła do wnętrza pomieszczenia oraz wyraszanie się wilgoci na powierzchni skrzydła.

 

Pozostawienie zanieczyszczeń (np. wiórów z frezowania), nieogradowanie zgrzewów w narożach (rys. 3) powoduje złe przyleganie uszczelek przylgowych i powstawanie zgrubień w narożach. Uniemożliwia to odpowiednie domknięcie i uszczelnienie się skrzydeł w pozycji zamkniętej a następstwem tego jest spadek właściwości izolacyjności cieplnej, akustycznej i szczelności.

Rys. 3. Nieoczyszczone zgrzewy w narożach ramy

 

 Rys. 4. Skutek wadliwego zgrzewania i frezowanie ram PVC

 

Wadliwe zgrzewanie i frezowanie naroży w miejscach widocznych ram, szczególnie tych, w których zastosowano kolorowe laminowanie powierzchni, powoduje powstawanie odbarwień. (rys. 4). Dodatkowo dość częstą praktyką jest pozostawianie niesfrezowanych zgrzewów w narożach (rys. 5).

 

Rys. 5. Niesfrezowany zgrzew w narożu skrzydła okiennego

 

Mimo iż nie ma to większego wpływu na parametry techniczne, to bardzo psuje estetykę całego wyrobu i obniża jego wartość.

 

W celu ograniczenia kosztów produkcyjnych,  często wykorzystywane są kształtowniki słabej jakości, o odchudzonych ściankach, z nieprawidłowym kształtem komór wewnętrznych. Powyginane, cienkie ścianki rozdzielające (rys. 6), powodują powstawanie przewężeń komór. Przy wykonaniu odwodnień, uniemożliwiają one prawidłowe odprowadzanie wody opadowej.

 

 

Rys. 6. Kształtownik z wygiętymi ściankami rozdzielającymi komory

 

Dodatkowo bardzo wąskie komory nie spełniają funkcji izolacyjnych, tym samym obniżają parametry cieplne wyrobów. Spotyka się także profile z nadmiernym wybrzuszeniem ścianek komory usztywnienia (rys 7).

 

Rys. 7. Kształtownik z nadmiernie wybrzuszonymi ściankami komory usztywnienia

 

Włożony w nią profil stalowy, który powinien być w taki sposób osadzony aby przylegał ściśle do otaczających go ścianek komory, przez nadmierny luz nie spełnia funkcji usztywnienia ramy. Zmiany temperatury oraz silne oddziaływanie wiatru mogą powodować odkształcenia ram (szczególnie w wyrobach barwionych), a tym samym utratę funkcjonalności stolarki .

 

Drewniane
Największą zaletą wyrobów drewnianych jest ich niepowtarzalny i bardzo estetyczny wygląd oraz duża trwałość (50-80 lat), pod warunkiem należytej konserwacji. Drewno jest materiałem ciepłym, a ramy okienne z niego wykonane uzyskują współczynnik  przenikania ciepła na poziomie Uf=1,3 W/m2K, przy dość niewielkiej gęstości materiału. Stosowane drewno klejone warstwowo na długości i grubości powoduje, że w szczególności drzwi zewnętrzne i okna są odporne na pęcznienie pod wpływem wilgoci.

 

Ramy okien drewnianych charakteryzują się znacznie większą sztywnością i stabilnością niż te z PCV, lepszym wskaźnikiem infiltracji powietrza, szczególnie ważnym w przypadku budynków z wentylacją grawitacyjną.

 

Posiadają przy tym małą rozszerzalność liniową pod wpływem temperatury. Drewniane wyroby pokryte są powłokami odnawialnymi, zabezpieczającymi je przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi.

 

Jako zaletę wymienia się również możliwość ich naprawy w wypadku uszkodzenia, co przy oknach i drzwiach plastikowych jest niemożliwe. W przypadku pożaru, wyroby z drewna nie wydzielają trujących substancji.

 

Okna i drzwi drewniane wymagają jednak regularnej konserwacji (odnawianie powłok ochronnych), zwłaszcza od strony nasłonecznionej co 3-4 lata. Ramy okienne są wrażliwe na dużą wilgotność.

 

Jej nadmiar powoduje pęcznienie i zmianę wymiarów wyrobu oraz rozchodzenie się ram w miejscach klejenia. Szczególną uwagę należy zwrócić podczas transportu stolarki na miejsce wbudowania, ponieważ łatwo ją uszkodzić.

 

Najczęściej popełnianym błędem przy produkcji stolarki drewnianej jest niedostateczne jej zaimpregnowanie i nieodpowiednie pokrywanie powłokami ochronnymi: farbami, lakierami. Zdarzają się przypadki, w których drewniany element świeżo wyjęty z impregnatu jest od razu malowany lakierami i powłokami  kryjącymi. Uniemożliwia to dokładne wyschnięcie  i wniknięcie środka impregnującego w strukturę drewna na wymaganą głębokość 2 mm.

 

W niewłaściwie zaimpregnowane drewno wnika bez przeszkód woda pod postacią pary wodnej, powodując pęcznienie, odkształcanie elementów ram okiennych i skrzydeł drzwiowych. Nakładanie lakierów i farb na niedosuszone powierzchnie drewniane powoduje powstawanie plam, odparzanie i łuszczenie się powłok malarskich.

 

Wiele wad stolarki drewnianej wynika ze stosowania drewna o niskiej jakości, źle przygotowanego i obrabianego w niewłaściwy sposób. Mają one głównie wpływ na estetykę gotowych wyrobów. Pęknięcia ram drewnianych (rys. 8), które mogą się powiększać pod wpływem zmian temperatury, są powodowane niewłaściwym wysuszeniem i obróbką drewna.

 

Rys. 8. Pęknięcie ramy drewnianej

 

Szorstkie, z licznymi zadziorami powierzchnie zewnętrzne elementów stolarki (rys. 9) są podatne na zabrudzenia i wnikanie w nie wilgoci.

 

Rys. 9. Listwa przyszybowa o szorstkiej powierzchni

 

Występowanie sęków i zaprawionych otworów po sękach za pomocą wstawek lub wypełnień są bardzo częste na widocznych częściach ramiaków okiennych i drzwiowych (rys. 10).

 

 

Rys. 10. Sęk i zaprawiony otwór po sęku na ramie okiennej

 

Według norm dopuszcza się występowanie sęków i wstawek. Jednak wstawki powinny być wykonane z tego samego lub podobnego gatunku drewna, w miarę możliwości o usłojeniu przebiegającym w tym samym kierunku. Jednak dla nabywcy stolarki są to cechy nie do zaakceptowania, psujące estetykę wyrobów drewnianych.

 

 

Bartłomiej Zygma

 

Literatura
Płoński J., Wady okien, które w ujęciu norm nie są wadami. „Materiały Budowlane”
Płoński J., Wady montażu i wykonania okien. Część 4 i 5, „Świat Szkła” .
Materiały informacyjne firmy OKNOTEST.

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

więcej informacj: Świat Szkła 3/2012

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.