Temat ten jest kontynuacją mojego wystąpienia na Konferencji Technicznej, zorganizowanej przez Redakcję „Świat Szkła” w grudniu 2014 r. pt. Konstrukcje przeszklone – praktyczne wnioski z badań i ekspertyz. Rozwinięcie tamtego referatu obejmuje szereg ważnych tez, definicji i wybranych przepisów prawnych, które są udokumentowane przykładami braków oraz błędów projektowych w zakresie oszkleń budowlanych. 

 

 

Zasady ogólne

  • Niemal wszystkie oszklenia w budownictwie mają wpływ na zapewnienie spełniania wymagań podstawowych, znowelizowanych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r., które obowiązuje w polskim prawie budowlanym od 1 lipca 2013 r.
  • Przy wykonywaniu robót budowlanych należy stosować wyroby budowlane, wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym w sposób trwały, o właściwościach użytkowych, umożliwiających prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym (budynkom) spełnienie wymagań podstawowych.
  • Uczestnikami procesu budowlanego jest Inwestor, Inspektor nadzoru inwestorskiego, Projektant, Kierownik budowy lub Kierownik robót. Szczególną pozycję zajmuje Projektant jako osoba fizyczna, ponieważ w przypadku oszkleń budowlanych powinien wykazać się uprawnieniami do projektowania bez ograniczeń.
  • W zakresie obowiązków zawodowych Projektanta jest opracowanie Specyfikacji technicznej wyrobu budowlanego, jakim jest przykładowo każdy typ szyby zespolonej izolacyjnej.
  • Producent określonego typu szyby, systemowej ściany osłonowej, okna lub fasady przeszklonej, itd. chociaż formalnie nie jest uczestnikiem procesu budowlanego, to faktycznie jest Stroną i praktycznie jest przywoływany w każdym sporze o jakość i zgodność oszklenia, a ustawowo jest zobligowany do stosownego deklarowania zgodności wyrobu ze specyfikacjami technicznymi według wszystkich zaprojektowanych funkcji, dla przewidywanego i/lub znanego zastosowania wyrobu szklanego w obiekcie budowlanym (budynku).
  • Nie jest projektowaniem oszklenia działanie (Producenta i/lub Wykonawcy), jeżeli na podstawie danych z projektu budowlanego określa skrócony zapis np. typu szyby zespolonej, wyjaśnia układ zespolenia i użyte symbole elementów składowych oraz – w szczególności – uzyskuje akceptację Zleceniodawcy i/lub uprawnionego Projektanta.
  • Wobec wielu nieporozumień dotyczących zasad prawnych uważam za konieczne zacytować obowiązującą definicję Producenta (Rozporządzenie 305/2011), a mianowicie: „producent” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która produkuje wyrób budowlany lub która zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie wyrobu budowlanego i wprowadza ten wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem firmowym. Ta definicja jednoznacznie wskazuje, że Producent zwykle wytwarza, wyrób szklany według danych z projektu, otrzymanych od Inwestora lub Zamawiającego, także może zlecać wyprodukowanie takiego wyrobu, lecz, co najwyżej, może zlecić zaprojektowanie wyrobu budowlanego.
  • Kto wykonuje samodzielną funkcję techniczną w budownictwie nie posiadając odpowiednich uprawnień lub prawa wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
  • Wyrób budowlany oznacza (Rozporządzenie 305/2011) każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych. W tej nowej definicji podkreślony został bezpośredni związek właściwości użytkowych wyrobu z wymaganiami podstawowymi dla obiektu budowlanego (budynki i budowle).
  • Przy wprowadzaniu do obrotu wyrobów budowlanych oraz ich stosowania w procesie budowlanym, nadzór publiczny sprawują Organy Nadzoru Budowlanego przy współdziałaniu z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego prowadzi Krajowy Wykaz Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych, a Inspektorat Wojewódzki Nadzoru Budowlanego wykonuje planowe oraz doraźne kontrole wyrobów budowlanych, które zostały wprowadzone do obrotu.
  • Nowelizacja przepisów ustawy o wyrobach budowlanych, które weszły w życie w sierpniu 2013 r. powoduje wyraźne rozgraniczenie wyrobów budowlanych objętych oraz nieobjętych normą zharmonizowaną. Wyroby objęte normą zharmonizowaną, tj. szyby zespolone izolacyjne, szyby bezpieczne termicznie hartowane, szyby warstwowe i bezpieczne szyby warstwowe, podlegają wyłącznie oznakowaniu CЄ, a wyroby nieobjęte zharmonizowaną normą, dla których zakończył się tzw. okres koegzystencji (art. 15 ust. 5 Rozporządzenia UE 305/2011), mogą być oznaczane nadal znakiem budowlanym.
  • Do kontroli wyrobów budowlanych mogą być także włączone organy administracji publicznej, a właściwe organy lub osoby upoważnione otrzymają prawo wstępu do obiektów i pomieszczeń, w których znajdują się wyroby budowlane i dokumenty objęte kontrolą. W przypadku uzasadnionych wątpliwości co do zgodności wyrobu z wymaganiami, kontrolujący może dodatkowo żądać od Producenta lub Importera (w rozumieniu importu spoza UE), przedstawienia w wyznaczonym terminie, sprawozdania z badań wyrobu, informacji o zakładowej kontroli produkcji, a także zasięgać opinii biegłych.
  • Pobrane nieodpłatnie próbki wyrobów mogą być przedmiotem badań w celu sprawdzenia właściwości deklarowanych przez producenta, dla których koszty badań i transportu ponosi kontrolowany w przypadku, gdy badane wyroby nie spełniają wymagań. Nowelizacje ustawy o wyrobach budowlanych z 2011 r. oraz z 2013 r. wprowadzają szereg nowych restrykcji w razie stwierdzenia zagrożeń i niedotrzymania wymagań, w trybie postanowień i decyzji o wycofaniu z obrotu partii wyrobów niezgodnych, aż włącznie do ich fizycznego zniszczenia lub przymusowego odkupienia na żądanie osoby nimi władającej.
  • W każdej części normy harmonizującej (PN EN 1279-5+A2:2011P, PN EN 12150-2:2006P, PN EN 14449:2008P) znajdują się punkty 6.3 Właściwości wyrobu i 6.4 Dokument identyfikujący właściwości, jako elementy Opisu typu wyrobu, które powinny być opracowywane na podstawie danych Zamawiającego, a w szczególności Specyfikacji technicznej (dla określonego typu szyby zespolonej izolacyjnej) opracowanej i/lub zatwierdzonej przez Projektanta obiektu budowlanego.
  • Opis typu wyrobu opracowany przez Producenta jest następnie wymaganiem w toku Zakładowej Kontroli Produkcji dla wielu właściwości użytkowych, podlegających sprawdzaniu dla konkretnego zastosowania w obiekcie; zwłaszcza parametrów geometrycznych uszczelnień lub warstw, tolerancji wymiarowych itd., jako dopuszczalnych bez badań w razie zmian surowców i materiałów podstawowych.
  • Ustawa o normalizacji jako jedno ze źródeł prawnych dla procesu budowlanego umożliwia stosowanie uznanych reguł technicznych i ułatwienie w porozumiewaniu się poprzez określanie metodyk badawczych, terminów, definicji, oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania. Podstawową zasadą jest dobrowolność w stosowaniu norm, chociaż w przepisach prawa budowlanego znajdują się zapisy o obowiązkowej zgodności z Polską Normą. Należy przez to rozumieć, że norma (PN-EN, PN-ISO, PN-EN ISO) jako specyfikacja techniczna, jest dokumentem odniesienia, ale nie stanowi bezpośrednio dla Odbiorcy i Dostawcy obligatoryjnego dokumentu (aktu) prawnego.

 

(...)

Użytkowe typy oszkleń jako przedmiot projektowania

  • Definicja typu szklanego wyrobu budowlanego (Rozporządzenie 305/2011): oznacza zestaw reprezentatywnych poziomów lub klas właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego wyprodukowanego przy zastosowaniu danej kombinacji surowców lub innych składników w określonym procesie produkcyjnym.
  • Właściwości użytkowe to charakterystyki, czyli funkcje użytkowe wraz z dalszym podziałem według znormalizowanych metodyk badawczych, w tym klasyfikacji.
  • Reprezentatywne poziomy to przykładowo jednolite odmiany konstrukcyjne szyb zespolonych izolacyjnych oraz identyczność użytych materiałów podstawowych w zakresie grubości i rodzaju szkła, rodzaju i właściwości powłok, grubości i rodzaju międzywarstw, rodzajów i właściwości uszczelniaczy oraz ich geometrii.
  • Jednolite odmiany konstrukcyjne mogą oznaczać grupowanie typów użytkowych w tzw. rodziny, według zakresu powierzchni szyb, stanu obróbki krawędzi, a także możliwości stosowania (po badaniu) materiałów podstawowych jako zamiennych; ale zastosowanie zamiennych materiałów, zmiana wymiarów albo stanu obróbki krawędzi, nie może znacząco wpłynąć na jedną lub więcej właściwości użytkowych, podlegających sprawdzaniu według planu badań opisanego typu szklanego wyrobu budowlanego.
  • Charakterystyki użytkowe (funkcyjne): 
    • Bezpieczeństwo w przypadku pożaru – Odporność ogniowa.
    • Bezpieczeństwo w przypadku pożaru – Reakcja na ogień.
    • Bezpieczeństwo w przypadku pożaru – Oddziaływanie ognia zewnętrznego.
    • Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na pociski: zachowanie się w przypadku rozbicia i odporność na atak.
    • Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na wybuch: zachowanie się w przypadku rozbicia i odporność na atak.
    • Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na włamanie: zachowanie się w przypadku rozbicia i odporność na atak, a dla szkła termicznie hartowanego odpowiednie rozpadanie się na odłamki. 
    • Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na uderzenie wahadłem: zachowanie się w przypadku rozbicia (bezpieczne pękanie) i odporność na uderzenie.
    • Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność mechaniczna: Odporność na nagłe zmiany temperatury i różnice temperatur.
    • Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność mechaniczna: Odporność szyb na wiatr, śnieg, obciążenie trwałe i/ lub dodatkowe.
    • Bezpośrednia izolacyjność od dźwięków powietrznych. 
    • Oszczędność energii i zatrzymywania ciepła – Właściwości termiczne.
    • Oszczędność energii i zatrzymywania ciepła – Właściwości radiometryczne: Współczynniki przepuszczalności i odbicia światła.
    • Oszczędność energii i zatrzymywania ciepła – Właściwości radiometryczne: Charakterystyki energii słonecznej.
  • Z powyższej listy charakterystyk i funkcji użytkowych oszkleń w budownictwie wynikają możliwości projektowania ogromnej liczby typów szyb według znanego lub przewidywanego zastosowania w konkretnym obiekcie budowlanym. Dotyczy to w szczególności szyb zespolonych izolacyjnych, które jako jednostki oszklenia dominują w budownictwie. Niemal każdy typ użytkowy szklanego wyrobu budowlanego we współczesnym budownictwie ma za zadanie równoczesne spełnianie kilku funkcji użytkowych, przykładowo jest to szyba zespolona izolacyjna, wykonana z tafli szkła bezpiecznego termicznie hartowanego oraz z tafli szkła warstwowego o właściwościach podwyższonej izolacyjności dźwiękowej, a więc wymagania obejmują sprawdzenie według planu badań, obejmującego wszystkie (mające znaczenie dla projektowanego obiektu) specyfikacje techniczne dla właściwości termicznych, izolacyjności od dźwięków powietrznych, izolacyjności cieplnej oraz odporności na uderzenie wahadłem.
  • Zbieg funkcji użytkowych i wymagań wskazuje na potrzebę ciągłej koordynacji przez Producenta (jako osoby prawnej lub osoby fizycznej) każdej Deklaracji Właściwości Użytkowych dla typu szyby, z zamierzonym jej zastosowaniem w danym obiekcie budowlanym. 

 

 

Projektowanie i wadliwość oszklenia w zabudowie

  • W prawie budowlanym, w zakresie oszkleń budowlanych dotąd nie ustanowiono specjalizacji ani tzw. specjalizacji pokrewnych, umożliwiających uzyskiwanie uprawnień do projektowania oszkleń, także w tzw. ograniczonym zakresie. W związku z tym funkcje projektowania, w tym faktycznego obliczania i doboru jednostki oszklenia, tj. typu użytkowego (funkcyjnego) określonych szyb można powierzyć jedynie projektantowi uprawnionemu w nieograniczonym zakresie w specjalności architektonicznej i/lub konstrukcyjno-budowlanej.
  • Definicja wadliwości. Zasady ogólne oceny jakości według PN-ISO 2859-1:2003P, która przykładowo jest przywołana w PN EN 1279-6 (szyby zespolone izolacyjne) w postaci Tablicy A.1 oraz odpowiada poziomowi kontroli S4 i granicy akceptowanej jakości AQL=4,0.
  • Wada: odstępstwo od właściwości jakościowej, które powoduje, że produkt (lub usługa) nie spełnia wymagań związanych z zamierzonym użytkowaniem – nieprzydatność do użytkowania.
  • Niezgodność: odstępstwo od właściwości jakościowej, które powoduje, że produkt nie spełnia ustalonych wymagań – może powodować zmniejszenie przydatności. Niezgodności mogą być klasyfikowane w kolejności malejącego znaczenia (A, B, ...C), a ustalenie takich wymagań może być uzgodnione pomiędzy producentem i odbiorcą.
  • Jednostka niezgodna, wyrób mający jedną lub więcej wad i/lub niezgodności.
  • Badanie zgodności (weryfikacji oceny zgodności) polega na ocenie Deklaracji Właściwości Użytkowych oraz kompletności deklarowanych parametrów dla typu wyrobu według dokumentacji powykonawczej obiektu, z ewentualnym wskazaniem wad prawnych (niezgodności formalnych) lub naruszeń przepisów wykonawczych prawa budowlanego.

 

 

Wadliwość wynikająca z błędów projektowania

 

W celu przedstawienia powyższej problematyki wyróżniam trzy dominujące rodzaje wadliwości w projektowaniu oszklenia ogólnie wskazanego obiektu i miejsca montażu szyb, które przedstawiam jako serie numerowanych i dokumentujących je fotografii.

  • Przykłady wadliwości oszklenia, gdy występują błędy Projektanta obiektu i/lub projektu wykonawczego dla zastosowanych jednostek oszklenia.

 

2015 12 50 1

Rys. 1a. Wnętrze pływalni z oszkleniem szybami zespolonymi o właściwościach

 

2015 12 50 2

 

Rys. 1b. Projektant nie przewidział działania wilgoci i podwyższonej temperatury w obiekcie

 

ognioochronnych

 

2015 12 50 3

 

Rys. 1c. W składowej szybie ognioochronnej są pęcherzyki i spękania tafli szkła

 

2015 12 50 4

Rys. 2a. Oszklenie z szyb zespolonych obiektu biurowego na parterze budynku

 

2015 12 50 5

 

Rys. 2b. Pęknięcie składowej tafli w zespoleniu

 

2015 12 50 6

Rys. 2c. Pęknięcia szkła z folią matową w strefie środkowej szyby zespolonej od wnętrza pomieszczenia

 

2015 12 50 7

Rys. 3a. Jedna z wielu przeszklonych ścian osłonowych obiektu przekrytych tarasami

 

2015 12 50 8

Rys. 3b. Przykładowe szyby zespolone, do których wniknęła wilgoć, a nawet naciekła woda

 

2015 12 50 9

Rys. 3c. Zalegająca woda opadowa na tarasie przekrywającym przeszkloną ścianę

 

2015 12 50 10

Rys. 4a. Budynek z tzw. oszkleniem strukturalnym według projektu autorskiego

 

2015 12 50 11

Rys. 4b. Widok oszklenia bez- ramowego z odsłoniętym uszczelnieniem szyb na promieniowanie UV

 

2015 12 50 12

Rys. 4c. Widok od zewnątrz zdegradowanego oszklenia szyb zespolonych ze spoiwem konstrukcyjnym

 

  • Przykłady wadliwości oszklenia, gdy Projektant nie dopełnił obowiązków zawodowych w zakresie formy i treści projektu architektoniczno-budowlanego w odniesieniu do elementów szklanych.

 

 

2015 12 51 1

Rys. 5a. Widok wielkowymiarowej szyby zespolonej, spękanej poprzez błędne zaprojektowanie i montaż

 

2015 12 51 2

 

Rys. 5b. Rozległe spękania szkła wielkowymiarowej szyby zespolonej, widok od wewnątrz pomieszczenia

 

2015 12 51 3

Rys. 5c. Błędna, usztywniona zabudowa i błędne podparcie krawędzi wielkowymiarowej szyby zespolonej

 

2015 12 51 4

Rys. 6a. Widok nasłonecznionej ściany przeszklonej szybami zespolonymi z użyciem szkła hartowanego

 

2015 12 51 5

Rys. 6b. Obraz spontanicznego spękania szyby hartowanej ze wskazaniem miejsca inicjacji

 

2015 12 51 6

Rys. 6c. Siatka spękania spontanicznego od wtrącenia siarczku niklu; szyba nie była wygrzewana (brak HST)

 

2015 12 51 7

Rys. 7a. Spękanie spontaniczne szkła hartowanego w szybie warstwowej barierki schodów

 

2015 12 51 8

Rys. 7b. Mocowanie punktowe szyby, jednak bez wpływu na spontaniczne spękanie szyby

 

2015 12 51 9

Rys. 7c. Siatka spękań z przyczyn wtrącenia siarczku niklu; szyba nie była wygrzewana (brak HST)

 

2015 12 51 10

Rys. 8a. Spękania spontaniczne kilku szyb hartowanych w nasłonecznionej elewacji budynku wysokiego

 

2015 12 51 11

Rys. 8b. Spękanie spontaniczne szkła hartowanego w szybie zespolonej; do wymiany metodą linową

 

2015 12 51 12

Rys. 8c. obraz spękania spontanicznego dwóch szyb zespolonych; wskazane miejsca inicjacji

 

 

 

  • Przykłady wadliwości oszklenia, gdy Producent szyb i/lub Wykonawca ściany przeszklonej dokonał nieuprawnionego projektowania oszklenia oraz/lub szyb, albo tzw. „doboru” szyb zespolonych bez projektu wykonawczego.

 

 

2015 12 52 1

Rys. 9a. Nieuprawnione projektowanie szyb zespolonych dwukomorowych, w tym ognioochronnych

 

2015 12 52 2

Rys. 9b. Skutki błędnego zaprojektowania oszklenia ognioochronnego w szybie zespolonej dwukomorowej

 

2015 12 52 3

Rys. 9c. Reakcja warstw ognioodpornych na działanie ciepła w szybie zespolonej dwukomorowej

 

2015 12 53 4

Rys. 10a. oszklenie parteru budynku przy zaprojektowaniu szczeliwa szyb zespolonych typu hot-melt 

 

2015 12 52 5

 

Rys. 10b. przykład degradacji powłoki i utraty szczelności szyb zespolonych w oszkleniu całego parteru

 

2015 12 52 6

 

Rys. 10c. Utrata adhezji uszczelniacza zewnętrznego do szkła (hot-melt) i „opadnięcia” ramki dystansowej

 

 

 

Deklarowanie zgodności w praktyce

  • Producent wyrobu budowlanego, który wprowadza wyrób do obrotu i stosowania w budownictwie (Rozporządzenie 305/2011) powinien dowieść, że określony typ wyrobu jest zgodny z wymaganiami dla przewidywanego zastosowania. Głównym dokumentem zgodności dla organów kontrolnych jest kompletna Deklaracja Właściwości Użytkowych wystawiona przez Producenta wraz z oznakowaniem wyrobu (jeśli wymagane), natomiast dla Odbiorcy, Użytkownika i/ lub Konsumenta jest zapewnienie w formie stosownego oznakowania wyrobu i dołączonej informacji techniczno- użytkowej o produkcie.
  • Typ wyrobu budowlanego według wystawionej przez Producenta i kompletnej Deklaracji Właściwości Użytkowych podlega domniemaniu zgodności według Art. 40 Ustawy o wyrobach budowlanych, tj. nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych.
  • Deklaracja Właściwości Użytkowych, wystawiona dla określonego typu wyrobu, jest najważniejszym oświadczeniem producenta jako Strony w procesie budowlanym bowiem obliguje do pełnej odpowiedzialności w przypadku niezgodności z wymaganiami podstawowymi w budownictwie, wskazuje na deklarowane cechy techniczne typu wyrobu budowlanego jako dane niezbędne do identyfikacji typu i to w powiązaniu z programem badań właściwości użytkowych podlegających sprawdzaniu.
  • Producent szkła i/lub szklanych wyrobów finalnych powinien zatem znać albo wskazać przewidywane ich użycie w obiekcie budowlanym oraz zastosować adekwatny do tego program badań w celu sprawdzenia normatywnych parametrów technicznych przed ich wpisaniem do Deklaracji Właściwości Użytkowych. Oznacza to także, że deklarowane cechy techniczne (parametry) dla określonego typu wyrobu muszą być dotrzymane i nie mogą być gorsze od wartości (klas) podanych w powołanej specyfikacji technicznej (norma lub europejska ocena techniczna).
  • Prawidłowo sporządzona Deklaracja Właściwości Użytkowych dla danego typu wyrobu powinna obejmować wszystkie związane specyfikacje techniczne, a deklarowane cechy techniczne (parametry) muszą być oparte na rzetelnych wynikach badań i pomiarów, które powinny być objęte normatywnym planem badań.
  • Wady prawne (wady formalne) Deklaracji Właściwości Użytkowych typu wyrobu budowlanego polegają najczęściej na niekompletności deklarowanych parametrów względem określonego (znanego) zastosowania w obiekcie budowlanym, albo wystawieniem Deklaracji po dacie oddania obiektu budowlanego do użytkowania, a także wystawienie Deklaracji przez nieuprawnioną Stronę procesu budowlanego lub nieuprawnioną do oznakowania CЄ, także wadliwego oznakowania CЄ, itp.
  • Zgodność z definicją szklanego wyrobu budowlanego. Każda z Polskich Norm w części harmonizującej w Ocenie zgodności z normą stawia wymaganie zgodności z definicją. Gdy wyrób szklany jest zgodny z definicją, spełnia wymaganie trwałości podczas ekonomicznie racjonalnego okresu użytkowania (tzw. cykl życia wyrobu).
  • Producent, który uznał lub ma powody, by uważać, że wprowadzony przez niego do obrotu wyrób budowlany (przykładowo określony typ szyby zespolonej) nie jest zgodny z wystawioną Deklaracją Właściwości Użytkowych, lub innymi mającymi znaczenie (zastosowanie) wymaganiami ww. Rozporządzenia 305/2011, natychmiast ma obowiązek podjąć konieczne środki naprawcze w celu zapewnienia zgodności, lub stosownie do okoliczności, wycofania wyrobu z obrotu lub od Użytkowników.
  • Jeżeli wyrób budowlany stwarza zagrożenie, Producent ma obowiązek niezwłocznie informować o tym właściwe organy krajowe państw członkowskich, w których dany wyrób został udostępniony. Do obowiązków producenta należy także (na uzasadnione żądanie organów krajowych) udostępniać wszelkie informacje i dane, niezbędne do wykazania zgodności określonego wyrobu z wystawioną Deklaracją Właściwości Użytkowych i/lub współpracy w celu usunięcia zagrożeń, jakie stwarzają wyroby wprowadzone do obrotu.

 

 

Wojciech Korzynow
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 12/2015

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.