W dniu 24.04.2013 r. w Savar, w Bangladeszu ośmiopiętrowy budynek Rana Plaza runął, grzebiąc 1127 osób. W budynku znajdowały się firmy i firmy tekstylne.

 

Poprzedniego dnia wykryto pęknięcia w budynku, a lokalny inżynier zalecił zamknięcie budynku do czasu naprawienia szkód. Mimo to w dniu 24 kwietnia w budynku pracowało ponad 3000 osób, głównie pracownice zakładów włókienniczych.

 

Pod groźbą obniżek płac musieli wrócić do pracy. O godzinie 9.00 nastąpiła już pierwsza awaria zasilania w ciągu dnia. Generatory na dachu budynku rozpoczęły pracę jak zwykle, wysyłając wzbudzone przez siebie wibracje przez cały budynek. Wywołane drgania były silniejsze niż normalnie i wywołały panikę wśród robotników.

 

Próbowali opuścić budynek, ale zanim zdążyli dotrzeć do wyjścia, najwyższe piętro upadło na niższy poziom, który zawalił się, powodując, że wszystko pod nim runęło w dół. W niecałą minutę cały budynek legł w gruzach. 

 

 

2018 7-8 12 1

Rana Plaza, Savar Bangladesz (źródło: Wikipedia)

 

 

Analiza sądowa była w stanie zweryfikować na podstawie zdjęć fakt, że istniało duże pęknięcie w budynku. Podobnie jak odciski palców, pęknięcia są wyjątkowe i nie można ich skopiować.

 

Pęknięcia docierają tam, gdzie spotykają się z najmniejszym oporem i wszędzie tam, gdzie struktura jest najsłabsza. Pod koniec maja 2013 r. opublikowano 400-stronicowy raport z dochodzenia, w którym wymieniono następujące przyczyny zawalenia:

 

  • beton użyty w budynku zawierał zbyt dużo piasku w stosunku do cementu; 
  • ze względu na koszty, w betonie użyto mniej stali, co spowodowało, że beton był bardziej podatny na obciążenia; 
  • budynek został pierwotnie zaprojektowany na cztery kondygnacje, w celach sprzedaży detalicznej i pracy biurowej. Następnie, bez zatwierdzenia, dodano cztery dodatkowe kondygnacje, do których przeniesiono fabryki tekstyliów. Te fabryki i ich maszyny wprowadziły dodatkowe obciążenie, dla którego budynek nie został zaprojektowany; 
  • na dachu budynku umieszczono generatory diesla do zasilania awaryjnego.

 

Raport wnioskował dożywotnie więzienie dla właściciela Rana Plaza, który został uznany za odpowiedzialnego za zawalenie się budynku z powodu korupcji i nieprzestrzegania przepisów budowlanych.

 

 

Toksyczny pył podczas zawalenia się World Trade Center

 

Upadek World Trade Center w dniu 11.09.2001 r. został również szeroko przeanalizowany. Znane są przyczyny zawalenia: intensywne ciepło oddziałujące na stalową konstrukcję spowodowało, że wieże zawaliły się po około godzinie. Jednak skutki uwolnienia się gazu i pyłu w czasie jego zawalenia i dalsze późniejsze zgony są wysoce kontrowersyjne.

 

Gdy zawaliły się bliźniacze wieże, beton, szkło, dywany, materiały izolacyjne, azbest, włókno szklane, plastik, rtęć i złoto z kilku tysięcy żarówek i ołów z monitorów komputerowych zostały zamienione na gaz i pył. Góra gruzów płonęła przez ponad trzy miesiące i działała jak fabryka chemiczna uwalniająca gazy z toksycznych metali i kwasów, zgodnie z raportem DELTA, opublikowanym we wrześniu 2003 r. przez University of California in Davis.

 

Proces sądowy odnośnie katastrofy World Trade Center (WTC) dotyczył nie tylko badania przyczyn zawalenia się bliźniaczych wież, ale obejmował też analizę użytych materiałów, które uległy przekształceniu w gaz i pył po ich zawaleniu.

 

Raport DELTA w szczególności zwrócił uwagę na istnienie azbestu, który był najszerzej stosowany na początku lat siedemdziesiątych, właśnie w czasie budowy World Trade Center. Szczególnie w materiałach izolacyjnych i przeciwpożarowych w WTC zużyto wiele ton azbestu. Pył i gazy były toksyczne dla pracowników porządkujących Ground Zero, ale także dla mieszkańców i pracowników w sąsiednich biurowcach.

 

W lutym 2006 r. sąd rejonowy w Nowym Jorku stwierdził, że były dyrektor Agencji Ochrony Środowiska, Christine Todd Whitman działała niedbale, gdy w dniach po 11 września 2001 r. stwierdziła w komunikacie prasowym, że powietrze na Dolnym Manhattanie i Brooklynie nie wywoływało ryzyka dla zdrowia.

 

Podejrzewa się, że Biały Dom pragnął zapewnić, że 14 września ponownie zostanie otwarty budynek na Wall Street, wyjaśnia Füsun Türetken w swoim artykule pt. Przestrzeń do oddychanie: Złożona toksyczność w miejscu Ground Zero, opublikowanym w książce Techniki śledcze – architektura publicznej prawdy.

 

 

(...)

 

2018 7-8 14 1

Chmura pyłu WTC: Zdjęcie po zawaleniu się World Trade Center w dniu 11.09.2001 r. o godzinie 10: 34h (fot.: Greg Semendinger, jednostka lotnicza policji w Nowym Jorku) 

 

 

Skoncentruj się na elewacji budynku

 

Sprawy sądowe, w których badaniom śledczych poddawana jest architektura, przyciągają dużą uwagę. W rzeczywistości katastrofy architektoniczne stanowią jednak tylko niewielki procent procesów kryminalistycznych. Wiele spraw dotyczących katastrof architektonicznych nigdy nie trafia na salę sądową.

 

 

2018 7-8 14 2

 

 

Niemniej jednak, architekci i inżynierowie powinni dobrze znać kwestie prawne, ponieważ jako eksperci i biegli sądowi często biorą udział w sporach prawnych. Według Carla de Stefanisa, prezesa amerykańskiej firmy Inspection & Valuation International, roszczenia o odszkodowanie z tytułu wad budowlanych znacznie wzrosły w ostatnich latach. Około 80% zastrzeżeń dotyczy zewnętrznych przegród budowlanych, tj. dachu i fasady, w tym okien, ścian i izolacji. W ciągu ostatnich dwudziestu lat wzrosła liczba roszczeń odszkodowawczych związanych z formowaniem się pleśni w pomieszczeniach budynku, przez co wiele firm ubezpieczeniowych w USA nie zapewnia ubezpieczeń w zakresie ochrony przed wodą i pleśnią.

 

Aktualne badania przeprowadzone przez firmę amerykańską OAC Services potwierdzają, że wnikanie wilgoci do budynku powoduje najczęstsze uszkodzenie fasady budynku. Wadliwe materiały mogą być za to odpowiedzialne, ale przyczyną jest często złe wykonanie prac budowlanych.

 

W celu zmniejszenia zużycia energii, w ostatnich dekadach przepisy budowlane stały się bardziej rygorystyczne. Podczas gdy dawniej dozwolone było aby warstwy elewacyjne mogły „oddychać” i przepisy były bardziej tolerancyjne wobec wadliwych prac budowlanych (wilgoć wysychała wskutek przepływu powietrza), obecnie fasada powinna być zaprojektowana tak, aby była bardziej hermetyczna.

 

Współcześnie budynki są tak projektowane, aby były hermetyczne, aby uczynić je bardziej energooszczędnymi, dzięki czemu są mniej tolerancyjne w stosunku do wad budowlanych. Poprawna konstrukcja projektu budynku stała się ważniejsza.

 

– Odnotowaliśmy znaczny wzrost liczby zgłaszanych wad po wdrożeniu kodeksu energetycznego w 1980 roku – wyjaśnia Lee Dunham z OAC.

 

W praktyce budowlanej przepisy budowlane często są niezadowalająco wdrażane, co może prowadzić do powstawania pleśni. Chociaż architekci projektują budynki, aby były jeszcze bardziej energooszczędne, zgodnie z analizą OAC, zainstalowane systemy często zawodzą. Już po kilku latach prognozy dotyczące cyklu życia wyrobów trzeba poprawić.

 

Według Dunhama, ze względu na koszty, architekt podejmuje również decyzje projektowe, które podważają integralność fasady budynku (strategie inżynierii wartości). Często zadaniem eksperta od spraw kryminalnych jest ustalenie odpowiedzialności za awarię budynku.

 

Czy uszkodzenia spowodowane są wadliwymi pracami budowlanymi lub wadliwymi materiałami, czy też zły projekt budynku jest odpowiedzialny za awarie? Również bardzo napięty harmonogram prac budowlanych i naglące terminy, napięte budżety, źle przekazane projekty lub nowe systemy i materiały źle zastosowane mogą być odpowiedzialne za obniżenie trwałości obiektu.

 

 

Architektura „w sądzie” i zarządzanie obiektami

 

Badanie kryminalne obejmuje również transakcje dotyczące nieruchomości, gdy dochodzi do sprawdzenia, czy budynek jest w dobrym stanie, lub co jest przyczyną pleśni na ścianach i jak można ten proces powstrzymać. Architekt, jako biegły sądowy, jest również często konsultowany w związku ze strategią prewencyjną, w której należy przewidzieć szkody i podjąć działania naprawcze przed powstaniem szkód.

 

Budynki nie są statyczne, ale ciągle się poruszają. Stal, beton lub drewno poruszają się ze zmienną prędkością w reakcji na siły grawitacyjne, zanieczyszczenia lub warunki atmosferyczne, takie jak deszcz, słońce, śnieg, lód, ciśnienie powietrza itp. Często na przestrzeni lat występują zmiany w fasadzie budynku, które nie są początkowo widoczne. gołym okiem.

 

Ponieważ fasada budynku jest w znacznym stopniu odpowiedzialna za termiczny i akustyczny komfort w budynku, przeprowadzanie okresowych przeglądów może zwiększyć oczekiwaną długość życia budynku i uniknąć kosztów czasochłonnych prac naprawczych.

 

Architekt-biegły sądowy rekomenduje środki, które wydłużają średnią długość życia budynku i cykle konserwacyjne, a tym samym zmniejszają koszty cyklu życia. W przypadku zarządzania budynkiem architekt-biegły sądowy może spowodować znaczne oszczędności kosztów podczas eksploatacji i konserwacji budynku.

 

 

 

 Andreas Karweger
Advanced Building Skins GmbH

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 07-08/2018

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.