Standaryzacja okien, drzwi i rolet w zakresie odporności na włamanie ma długą tradycję w Niemczech, a także w Europie.

Na podstawie wytycznych do badań, opracowanych przez instytut ift, a dotyczących okien o zwiększonej odporności na włamanie, podstawa do oceny drzwi o zwiększonej odporności na włamanie została już ustalona w 1983 roku w wyniku opracowania normy DIN 18103, a w 1989 r., w wyniku opracowania normy DIN 18054, ustalono standard dla okien o zwiększonej odporności na włamanie.

Rys. 1. Rozwój normalizacji dotyczącej badań okien, drzwi i rolet w zakresie odporności na włamanie

Wprowadzenie
Ponadto od 1991 r. są dostępne wytyczne dotyczące badań rolet o zwiększonej odporności na włamanie.

Zarówno normy DIN, jak i wytyczne dotyczące badań Federalnego Stowarzyszenia Rolet Żaluzji i Urządzeń do ochrony przed słońcem stanowiły podstawę do opracowania normy EN 1627 i następnych, opublikowanych w 1999 r.

Rys. 2. Badania wg serii norm od prEN 1627 do prEN1630

Po 12 latach okresu przed ustanowieniem normy dotyczącej odporności na włamanie „prawdziwą” normę EN ustanowiono w 2011 roku.

Teraz najważniejsza seria norm do badań odporności na włamanie ma być dalej rozwijane i regularnie aktualizowane.

Rys. 3. Zasadnicze procedury w zakresie badań odporności na obciążenia statyczne zostają niezmienione

Projekt nowej wersji normy prEN 1627 i kolejnych norm dotyczących badań odporności na włamanie
Możliwe zmiany w projektach norm prEN 1627 i kolejnych z tej serii, które mają zostać opublikowane w pierwszej połowie 2019 r., są przedstawione w poniższym artykule.

Przedstawiono poniżej. Informacje odzwierciedlają obecny stan prac normalizacyjnych oraz dyskusję w Grupie Roboczej 7 (WG7).

Rys. 4. Nowością będzie szczelinomierz „Typ C” o kształcie elipsy 250x150 mm i grubości 20 mm służący do badań krat o zwiększonej odporności na włamanie

Nie będzie żadnych zmian w podstawowej procedurze badań odporności na włamanie zgodnie z normą prEN 1627 i kolejnymi.

Również w przyszłości zostanie zachowana sprawdzona 3-stopniowa sekwencja badań obejmująca badania dla określenia odporności na obciążenie statyczne, obciążenie dynamiczne i na próby włamania ręcznego.

Wszystkie trzy badania cząstkowe muszą zostać „zaliczone”, aby wyrób mógł być sklasyfikowany zgodnie ze „świeżym” projektem prEN 1627.

Rys. 5. Możliwości „manipulacji” drzwi o zwiększonej odporności na włamanie z rozszerzoną kontrolą dostępu

Oczekiwane zmiany w prEN 1628 (badanie odporności na obciążenia statyczne):
W badaniach odporności na obciążenia statyczne można spodziewać się tylko kilku uściśleń i zmian redakcyjnych. Bez zmiany pozostają procedury testowe i wielkości obciążeń.

Nowością będzie szczelinomierz „Typ C” o kształcie elipsy 250x150 mm i grubości 20 mm. Ten szczelinomierz zastępuje dotychczasowy wskaźnik szczeliny typ 3.

W przyszłości nowy szczelinomierz będzie stosowany tylko dla elementów o zwiększonej odporności na włamanie z „grupy produktów typ 4” (takich jak kraty).

Rys. 6. Zasadnicze procedury w zakresie badań odporności na próbę włamania ręcznego zostają niezmienione

Oczekiwane zmiany w prEN 1629 (badanie odporności na obciążenia dynamiczne):
Również w badaniach odporności na obciążenia dynamiczne należy spodziewać się tylko kilku zmian redakcyjnych.

W przypadku metody badawczej z oponami wszystko pozostaje takie samo – nawet to, że badania są przeprowadzane tylko na elementach klasyfikowanych do klas odporności od RC1N do RC 3.

Rys. 7. Zasadnicze procedury w zakresie badań odporności na obciążenia dynamiczne zostają niezmienione

Oczekiwane zmiany w prEN 1630 (badania odporności na próby włamania ręcznego):
Oczekiwany jest dodatkowy szablon E4 do oceny „dostępnego otwarcia”.

Prostokątny szablon do oceny o wymiarach 150x660 mm (szer. x wys.) powinien być stosowany tylko w przypadku przeszklonych naświetli bocznych i górnych.

Rys. 8. Nowością jest dodatkowy szablon E4 do oceny „dostępnego otwarcia”. stosowany w przypadku przeszklonych naświetli bocznych i górnych

Nowością będzie dodatkowy załącznik E, który pozwala na badanie „odporności na wyciągnięcie” dla wkładek cylindrycznych. Najważniejsze jest jednak to, że skład zestawów narzędzi od A1 do A6 pozostanie prawie niezmieniony.

Rys. 9. Rysunek E1 z normy prEN 1627

Oczekiwane zmiany w prEN 1627 (specyfikacja i klasyfikacja):
W przypadku prEN 1627 planowane są znaczące rozszerzenia, uzupełnienia i innowacje.

Wynika to z rozszerzonego zakresu normy. Aktualna wersja normy DIN EN 1627:2011 zawiera 44 strony (w tym załącznik krajowy), natomiast przyszła wersja prEN 1627 będzie obejmować ok. 63 stron.

Tabela 1. Porównanie zachowań włamywaczy, forsujących zabezpieczenia mechaniczne i elektroniczne

Jedną z ważnych zmian jest integracja okien i drzwi wyposażonych w mechatroniczne okucia budowlane. W związku z tym przygotowano nowy załącznik E: „Mechatroniczne i elektroniczne systemy podwyższające bezpieczeństwo”.

Norma opisuje dodatkowe wymagania dotyczące okuć budowlanych, zdefiniowane w tabelach 2A i 2B.

Wdrożenie normy pokaże, w jakiej formie określone wymagania w załączniku E, jak również wszelkie wymagane scenariusze badawcze mogą być w sposób powtarzalny wdrażane w zakresie badania odporności na próby włamania ręcznego.

Tabela 1. Możliwa jest korekta tabeli z wymaganiami dotyczącymi muru z cegieł o niższej klasie wytrzymałości na ściskanie
(źródło: Niemieckie Towarzystwo Ochrony przed Włamaniami)

Ogólnie rzecz biorąc, dyskusja w Grupie Roboczej 7 (WG 7) wykazała, że doświadczenie w testowaniu elementów o zwiększonej odporności na włamanie, w połączeniu z mechatronicznymi okuciami budowlanymi, jest niewielkie. Ponadto, sekcja 6 „Okucia” w normie EN 1627 została całkowicie zmieniona.

Nowa tabela 2A – „Zabezpieczenia związane z zamkami zamykanymi na klucz” – opisuje wymagania i definiuje klasy okuć budowlanych, takie jak wkładki cylindryczne zgodne z EN 1303 lub klamki okienne zamykane zgodnie z EN 1316-3 dla „Zabezpieczenia systemu zamknięć” lub jego kluczy.

Nowa tabela 2B – „Bezpieczeństwo związane z atakami” – definiuje wymagania i określone klasy okuć budowlanych w odniesieniu do odporności na atak mechaniczny.

Na przykład urządzenia zabezpieczające na drzwiach antywłamaniowych klasy odporności RC 2 muszą spełniać wymagania klasy 3 zgodnie z EN 1906.

Rys. 10. Sprawdzanie okuć na odporność na atak ręczny

Jeśli tak nie jest, to odporność na włamanie można wykazać za pomocą nowego, alternatywnego sposobu dowodu, według procedury badania odporności na atak ręczny.

Ta możliwość może być również wykorzystana dla innych okuć budowlanych, takich jak wkładki cylindryczne lub zamki. Ze względu na te nowe wymagania w tabelach 2C do 2H, poprzednio znany załącznik B został całkowicie wyeliminowany.

Rys. 11. Wymagania wobec bram o podwyższonej odporności na włamanie. Z norm serii EN 1627-EN 1630 bramy nie zostały wyraźnie wykluczone i w Niemczech normy te są stosowane w systemie certyfikacji. W grupie roboczej WG5 komitetu technicznego TC 33 dla bram, obecnie przygotowywany jest pierwszy projekt niezależnej normy. Odporność na włamanie dla bram zgodnie z EN 13241.

Oczekiwane zmiany w Załączniku Krajowym (NA) do prEN 1627 (specyfikacja i klasyfikacja):
Należy się spodziewać, że tabele zostaną rozszerzone o wymagania dotyczące muru, w którym będą mocowane okna lub drzwi o zwiększonej odporności na włamanie.

Podstawą weryfikacji montażu elementów o zwiększonej odporności na włamanie w murach, z materiałami o klasie wytrzymałości na ściskanie poniżej 12 N/mm², są wyniki projektu badawczego ift Rosenheim, który potwierdza, że montaż elementów odpornych na włamanie w klasach wytrzymałości od RC 1N do RC3 możliwe jest w murach o klasie wytrzymałości na ściskanie 6 N/mm².

Podsumowanie i perspektywa
Zmieniona wersja prEN 1627 i następnych z tej serii spodziewane są w pierwszej połowie 2019 r.

Z dzisiejszego punktu widzenia są to główne zmiany i innowacje:
- integracja mechatronicznego sprzętu i okuć budowlanych,
- zmiany w wymaganiach dotyczących okuć do okien i drzwi,
- alternatywne możliwości weryfikacji dla oceny okuć zamontowanych w elementach o zwiększonej odporność na włamanie. 

Nie można obecnie oszacować stopnia, w jakim innowacje zawarte w projektach norm będą akceptowane w europejskiej procedurze głosowania. Jest jednak oczywiste, że trudno będzie osiągnąć konsensus w Europie.

Artykuł opiera się na wykładzie prezentowanym na 45. Konferencji OKNA I FASADY 2017, zorganizowanej przez ift Rosenheim.

Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha:  Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.

Christian Kehrer
Ift Rosenheim

Bibliografia
EN 1627:2011 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Wymagania i klasyfikacja
EN 1628+A1:2016-02 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenie statyczne
EN 1629+A1:2016-02 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenie dynamiczne
EN 1630+A1:2016-02 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na próby włamania ręcznego
EN 1906:2010 Okucia budowlane. Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami. Wymagania i metody badań
EN 1303:2015-07 Okucia budowlane. Wkładki bębenkowe do zamków. Wymagania i metody badań
EN 12209:2016-04 Okucia budowlane. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań
EN 13126-3:2012 Okucia budowlane. Okucia do okien i drzwi balkonowych. Wymagania i metody badań. Część 3: Klameczki, głównie do okuć rozwierano-uchylnych, uchylno-rozwieranych i tylko rozwieranych
EN 13241+A2:2016-10 Bramy. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne