Inwestor zakupuje okno o najwyższej klasie szczelności i bardzo dobrym współczynniku Uw. Są to parametry potwierdzone laboratoryjnie. Jednak parametry techniczne okna wbudowanego mogą znacząco odbiegać od deklarowanych przez producenta wartości, z uwagi na niewłaściwy sposób montażu oraz uszczerbki techniczne, jakie powstały w czasie dostarczania okna na montaż. 

 

 

Test prawdę ci powie…

 

Doskonałym narzędziem sprawdzającym szczelność montażu oraz konstrukcji okien już wbudowanych jest test Blower Door. Badanie w ten sposób okien mieści się w zakresie pomiaru szczelności całego budynku.

 

WT 2014 opisują:

 

1) w budynkach z wentylacją grawitacyjną lub hybrydową – n50 <3,0 l/h;

2) w budynkach z wentylacją mechaniczną lub klimatyzacją – n50 < 1,5 l/h.

 

2.3.4. Zalecane jest, by po zakończeniu budowy budynek mieszkalny, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i produkcyjny został poddany próbie szczelności przeprowadzonej zgodnie z Polską Normą dotyczącą określania przepuszczalności powietrznej budynków w celu uzyskania zalecanej szczelności budynków określonej w pkt. 2.3.3.

 

Zaleca się, aby szczelność budynku była odpowiednia do sposobu jego użytkowania i rodzaju wykonanej instalacji wentylacji. Budynki wyposażone w instalację wentylacji zrównoważonej (mechaniczny nawiew i wywiew powietrza) powinny być jak najszczelniejsze i charakteryzować się szczelnością n50 ≤ 1 h-1 w przypadku budynków wysokich (wyższych niż 3 kondygnacje) i n50 ≤ 2 h-1 w przypadku budynków niskich.

 

…w przypadku zastosowania w pomieszczeniach innego rodzaju wentylacji niż wentylacja mechaniczna nawiewna lub nawiewno-wywiewna, dopływ powietrza zewnętrznego w ilości niezbędnej dla potrzeb wentylacyjnych należy zapewnić przez urządzenia nawiewne umieszczone w oknach, drzwiach balkonowych lub w innych częściach przegród zewnętrznych.

 

Przepisy jasno określają, że dopływ powietrza do pomieszczeń winien być zapewniony nie przez nieszczelności w obudowie, ale przez celowo wykonane otwory. Należy, zatem wyeliminować zjawisko niekontrolowanej infiltracji i eksfiltracji powietrza przez obudowę budynku. Niestety, pokutuje stereotypowe przekonanie wśród inwestorów, a zwłaszcza wykonawców, że budynek powinien wentylować się przez nieszczelności.

 

Pomiar szczelności wykonuje się zgodnie z normą PN-EN 13829 Właściwości cieplne budynków. Określenie przepuszczalności powietrznej budynków. Metoda pomiaru ciśnieniowego z użyciem wentylatora.

 

 

2017 7-8 38 1

 

 

 

Aparatura pomiarowa

 

Norma dopuszcza dowolne urządzenie pomiarowe wprowadzające powietrze w ruch, wyposażone w aparaturę do pomiaru ciśnienia, strumienia przepływu powietrza i temperatury. Jednym z dostępnych na rynku urządzeń jest Mineapolis Blower Door. Zestaw pomiarowy zawiera: 

 

  • wentylator osiowy o regulowanej prędkości obrotowej, 
  • regulator obrotów mechaniczny, 
  • miernik ciśnienia, 
  • aluminiową ramę nastawną, 
  • nylonową narzutę na ramę.

 

Wentylator jest wyposażony w kryzy pomiarowe umieszczane od strony wlotowej (wielkości od „A” do „E”). Każda z nich ma określony dla swojego przekroju zakres pomiarowy w [m3/h].

 

Powietrze wprawione w ruch przechodzi przez wentylator, gdzie centralnie umieszczony jest miernik ciśnienia. Na podstawie zmierzonego ciśnienia można określić wielkość strumienia przepływającego powietrza, gdyż każda z kryz ma określoną charakterystykę pomiarową, wyliczoną dla standardowej gęstości powietrza.

 

 

2017 7-8 38 2

Fot. 36. Kryzy pomiarowe (źródło: www.blowerdoor.de)

 

 

(...)

 

Zasada pomiaru

 

Pomiar polega na wytworzeniu przy użyciu wentylatora podciśnienia lub nadciśnienia tak, aby różnica ciśnienia pomiędzy wnętrzem budynku a zewnętrzem wynosiła 50 Pa. Badanie przeprowadza się dla minimum 8 punktów pomiarowych w zakresie 10-70 Pa. Maksymalna wielkość z tego przedziału odpowiada działaniu na budynek w warunkach naturalnych siły wiatru o prędkości 8-10 m/s , co w skali Beauforta odpowiada liczbie 5 – oznaczającej w normie PN-EN 13829 stan: małe drzewa liściaste zaczynają się kołysać, na wodach lądowych powstają grzebieniaste małe fale.

 

Jak widać, warunki wytworzone na potrzeby pomiaru mogą zaistnieć z większą lub mniejszą częstotliwością, w zależności od lokalizacji badanego budynku. Norma powyższa dopuszcza wykonanie tylko jednego badania w nadciśnieniu lub podciśnieniu. Zaleca się jednak dla zwiększenia dokładności wyniku pomiaru przeprowadzenie obu prób i za obiektywny wynik przyjęcie średniej z nich. Oczywiście, zdarza się, że z przyczyn technicznych jest możliwe wykonanie tylko jednej próby. W przypadku, gdy np. folia paroizolacyjna nie jest przymocowana do przegrody łatami a jedynie zszywkami, przeprowadzenie pomiaru w podciśnieniu może spowodować oderwanie się zszywek i uszkodzenie membrany.

 

W celu zamocowania wentylatora w obudowie budynku, konstrukcję ramy wraz z plandeką umieszcza się w otworze okiennym lub drzwiowym.

 

 

2017 7-8 39 1

Fot. 37. Schemat mocowania wentylatora w drzwiach budynku (źródło: www.passipedia.de)

 

 

Celem badania może być: 

 

  • sprawdzenie przepuszczalności powietrznej budynku lub jego części pod kątem spełnienia wymagań projektowych w zakresie szczelności powietrznej; 
  • porównanie przepuszczalności powietrznej kilku dowolnych budynków lub ich części; 
  • lokalizowanie źródeł nieszczelności; 
  • oceny przecieków powietrza w budynkach modernizowanych; 
  • można również obliczyć pożądany do oceny jakości wykonania obudowy budynku współczynnik krotności wymian n50 w (h-1)

 

W zależności od celu pomiaru przygotowuje się budynek do badania spełniając inne wymagania dla metody A i inne dla metody B.

 

Metoda A – badanie użytkowanego budynku. Obudowę budynku bada się w stanie takim, w jakim jest użytkowana, czyli celowo wykonane otwory jedynie zamyka się, jeśli jest taka możliwość; a jeśli nie, to pozostawia w stanie użytkowania. Ta metoda służy do wyznaczenia współczynnika n50.

 

Metoda B – badanie należy przeprowadzić przy zaślepionych (szczelnie zamkniętych), wykonanych w obudowie budynku otworach konstrukcyjnych. Ta metoda służy do zlokalizowania źródeł przecieków powietrza i przeprowadza się ją na etapie budowlanym, gdy jest dostęp do szczelnej powłoki.

 

W każdym budynku zaleca się przeprowadzić dwie próby metodą A i B.

 

 

2017 7-8 39 2

Fot. 38. Urządzenie zamontowane w drzwiach domu jednorodzinnego

 

 

2017 7-8 39 3

Fot. 39. Test prowadzony w dużym budynku (źródło: www.blowerdoor.de)

 

 

 

Dane do pomiaru

 

Aby wykonać stosowne obliczenia współczynnika krotności wymian n50 należy zmierzyć powierzchnię podłogi netto, kubaturę netto i powierzchnię przegród zewnętrznych po obrysie wewnętrznym.

 

Mierzone parametry:

 

n50 – współczynnik krotności wymian – informuje ile razy w ciągu godziny następuje całkowita wymiana powietrza przy różnicy ciśnienia odniesienia 50 Pa. Np. jeśli kubatura pomieszczenia wynosi 1000 m3 a wartość n50=0,6, to oznacza, że w ciągu 1 godziny wydostało się na zewnątrz 600 m3 powietrza.

n50 = V/V (h-1)

V – średni przeciek powietrza [m3/h]

V – kubatura powierzchni mierzona [m3]

q50 – przepuszczalność powietrzna – informuje ile powietrza w jednostce objętości przedostaje się przez powierzchnię przegrody przy różnicy ciśnienia odniesienia 50 Pa.

q50= V / AE (m/h)

V – średni przeciek powietrza [m3/h]

AE – pole powierzchni przegrody [m2]

 

W polskich przepisach nie ma wymagań dla parametru q50, zarówno dla budynków małych (do 4000 m2), jak o większej powierzchni. W normie niemieckiej DIN 4108-7, postawiono wymaganie dla budynków wielkowymiarowych o współczynniku kształtu A/V zbliżonym do 1 i bez klimatyzacji, wynoszącym q50 ≤ 3,0 m3/(h·m2).

 

Dla budynków wielkogabarytowych spełnienie wymagań szczelności dotyczących współczynnika krotności wymian n50 jest prawie zawsze możliwe.

 

Parametr n50 mierzony w dużych budynkach ma wartość zawsze niższą niż analogicznie przeprowadzany w małych budynkach.

 

Wynika to stąd, że ilość miejsc ewentualnych przecieków jest więcej na 1 m2 przegrody małego budynku niż na 1 m2 dużego. Znaczący wpływ na mniejszą wartość n50 ma również współczynnik kształtu, który w przypadku budynków dużych jest zawsze mniejszy, niż w przypadku budynków małych. Powietrze ze stosunkowo dużej kubatury może infiltrować i eksfiltrować przez niewielką powierzchnię pokryć i przegród zewnętrznych.

 

Zaleca się, żeby dla budynków z urządzeniami do utrzymywania odpowiednich warunków klimatycznych q50≤1,5 m3/(h·m2) a dla budynków pasywnych q50≤0,6 m3/(h·m2)

 

W50=V/AF

 

gdzie:

 

W50 – jednostkowy strumień powietrza odniesiony do powierzchni podłogi netto

V – średni przeciek powietrza [m3/h]

AF – pole powierzchni podłogi [m2]

 

Pomiarem obejmuje się zazwyczaj całe powierzchnie ogrzewane budynku lub jego części, a bezwzględnie pomieszczenia z wentylacją mechaniczną lub klimatyzacją.

 

 

 

Kiedy wykonuje się pomiar?

 

Badanie przeprowadza się na etapie wykańczania budynku, czyli wówczas, gdy przegrody zewnętrzne są otynkowane, otwory w przegrodach zamknięte (zamontowane okna i drzwi), wewnątrz jest możliwy dostęp do szczelnej powłoki np. na poddaszu użytkowym zamontowana jest folia paroizolacyjna a nie ma jeszcze warstwy wykończeniowej, np. poszycia z płyty g-k.

 

Wszystkie instalacje, które przebijają obudowę budynku powinny być już zamontowane. Pomiar na tym etapie powinien być pomiarem roboczym, wykonanym wg metody B, w celu lokalizacji źródeł nieszczelności. Drugi pomiar powinien być wykonany już na etapie, gdy budynek jest w stanie użytkowania. Wówczas zgodnie z metodą A wyznacza się współczynnik n50.

 

 

 

Przygotowanie budynku do pomiaru

 

Wszystkie celowo wykonane otwory w obudowie budynku lub jego części należy zamknąć (okna, drzwi, przewody otworów kominowych).

 

 

2017 7-8 40 2

 

 

Dla pomiaru metodą A nie należy wykonywać dalszych działań.

 

Dla pomiaru metodą B wszystkie otwory nastawne powinny być zamknięte a pozostałe otwory zaślepione. Wewnątrz, w strefie mierzonej, powinno panować wyrównane ciśnienie mieszczące się w zakresie ±10% zmierzonej różnicy ciśnienia między wnętrzem budynku a jego otoczeniem. W związku z tym drzwi wewnątrz powinny być otwarte (za wyjątkiem drzwi od spiżarni i garderób).

 

W przypadku budynków małych łatwiej utrzymać pożądane ciśnienie wewnątrz, natomiast w przypadku budynków dużych może to stanowić problem, dlatego należy w trakcie pomiaru rejestrować wartości ciśnienia na bieżąco. Dla budynków dużych dopuszczalne jest przeprowadzanie pomiaru przy ciśnieniu min. 25 Pa. Jednak dla większej dokładności pomiaru należy starać się przeprowadzać pomiar przy wyższym ciśnieniu.

 

Poza tym należy: 

 

  • wybrać popiół z kominka, 
  • wyłączyć kotły z otwartą komorą spalania,
  • wyłączyć instalacje mechaniczne, 
  • napełnić wodą kanały kanalizacyjne lub zaślepić.

 

Jak wynika z wcześniej podanych wzorów do obliczeń wyznaczonych współczynników, niezbędne jest określenie parametrów: 

 

  • kubatury, 
  • powierzchni podłogi netto, 
  • powierzchni przegród po obrysie wewnętrznym, 
  • wielkości strumienia przepływu powietrza.

 

Plik danych zostaje przetworzony w programie obliczeniowym. Wartości różnicy ciśnienia i przepływu powietrza naniesione zostają na wykres współrzędnych logarytmicznych.

 

 

2017 7-8 40 1

Rys. 5. Wykres przepływu strumienia powietrza w zależności od ciśnienia (wykres z programu – pomiar autora)

 

 

Zaraz po badaniu program podaje wyliczone wartości n50, q50, w50. Przeprowadzający badanie powinien sporządzić sprawozdanie. Dodatkowo program generuje gotowy raport z obliczonymi wartościami i wykresem mierzonych punktów.

 

 

 

Detekcja nieszczelności

 

Określenie przepuszczalności powietrznej budynku wiąże się z lokalizacją nieszczelności. Podczas wytworzonej różnicy ciśnienia szczegółowo identyfikuje się przecieki powietrza w powłoce budynku. Do tego celu posłużyć się można metodą „dłoni”, czyli przykładając rękę do punktowych i liniowych miejsc można stwierdzić nieszczelności.

 

Przydatna okazuje się wytwornica dymu, anemometr (dzięki któremu można zarejestrować wielkość przepływu w m3/h) oraz kamera termowizyjna (w przypadku, gdy pomiar jest wykonywany podczas różnicy temperatury pomiędzy wnętrzem a otoczeniem budynku min. 10°C). Kamera okazuje się szczególnie przydatna przy lokalizacji przecieków w dużych budynkach, kiedy dostęp do miejsca przecieku powietrza jest utrudniony – przyspiesza znacząco pracę.

 

 

2017 7-8 41 1

Fot. 43. Anemometr

 

 

2017 7-8 41 2

Fot. 44. Wytwornica dymu

 

 

2017 7-8 41 3

Fot. 44. Wytwornica dymu

 

 

 

 

 

mgr inż. Katarzyna Jarocka
PASS Doradztwo Energetyczne
Europejski Certyfikowany Doradca i Wykonawca
Budownictwa Pasywnego w Darmstadt

 

Zdjęcia: jeśli nie zaznaczono inaczej – Autor

 

 

 

Bibliografia:


1. www.passdoradztwo.pl  
2. www.blowerdoor.de
3. www.pibp.pl

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 07-08/2017
 
 

 

 

wytyczne montazu

    Informacje na temat Wytycznych montażu mozna uzyskać bezpośrednio w redakcji miesięcznika Świat Szkła:

   - Agata Kostrzewa       Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

   - Agnieszka  Roguska   Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


   oraz dziale dystrybucji

   - Iwona Markowska   Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 więcej informacji też na stronie o Wytycznych do montaż okien i drzwi zewnętrznych tzw Instrukcja RAL

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.