Szyby zespolone, w literaturze często określane skrótem IGU (Insulating Glass Unit) są najczęściej spotykanym wyrobem ze szkła budowlanego, produkowanym w Europie w ilości kilkudziesięciu milionów metrów kwadratowych rocznie.

 

Szyby zespolone stanowią główny element okien, witryn, przeszklonych fasad budynków. Od parametrów użytkowych i jakości wykonania szyb zależy estetyka budynków i pomieszczeń, spełnianie specyficznych wymagań bezpieczeństwa w trakcie użytkowania, warunki i koszty eksploatacji budynków, itp. 

 

W połowie lat 90. eksperci krajów zrzeszonych w ramach CEN (Europejski Komitet Normalizacyjny) rozpoczęli prace nad stworzeniem wspólnej normy europejskiej dla szyb zespolonych. Norma ta zawiera opis ujednoliconych metod badania i wymagań związanych z przewidywanym zastosowaniem szyb, a także minimalne wymagania odnośnie kontroli jakości surowców, procesu produkcji i wyrobu gotowego. Norma umożliwiła określenie podstawowego standardu jakości szyb zespolonych, a od 2007 r. stanowi podstawę do objęcia szyb zespolonych obowiązkowym znakiem CE.

 

Składająca się z 6-ciu części norma europejska dla szyb zespolonych nosi oznaczenie EN 1279, poszczególne jej części były ustanawiane w latach 2002-2005. Polskie tłumaczenia poszczególnych części normy EN 1279 ukazywały się z jedno-, dwuletnim opóźnieniem, z oznaczeniem PN EN 1279.

 

Spośród wszystkich części EN 1279, jedynie część 5 została zaktualizowana w 2011 r, pozostałe części nadal obowiązują w kształcie przyjętym ponad 10 lat temu. Komitet Techniczny (TC) 129, odpowiedzialny w ramach CEN za opracowanie norm dla szkła budowlanego, prowadzi od kilku lat prace nad przeglądem i aktualizacją normy.

 

Grupy robocze (WG), powołane do poszczególnych części normy, składają się z przedstawicieli jednostek badawczych, dostawców, producentów i ekspertów delegowanych z poszczególnych krajów członkowskich CEN. Efektem toczonych prac są przygotowywane kolejne wersje projektów nowych części, z zachowaniem generalnej zasady osiągnięcia konsensusu pomiędzy biorącymi udział w pracach WG. Oceniając obecny stan zaawansowania prac nad nowelizacją norm serii EN 1279 uznać należy, że znajdują się one już w fazie końcowej.

 

Aktualny stan prac nad nowelizacją norm serii EN 1279 jest następujący: 

 

  • grupy robocze WG TC 129 CEN zakończyły uzgadnianie projektów w październiku 2016, 
  • projekty w wersji angielskiej zostały przekazane do CEN w celu przygotowania tłumaczeń na niemiecki i francuski.

 

 

Kolejne etapy to: 

 

  • formalne głosowanie krajów członków CEN nad projektami prEN 1279 przedstawionymi przez TC 129, 
  • w przypadku uzyskania wymaganej większości pozytywnych głosów, przygotowanie przez CEN normy do publikacji, z uwzględnieniem ewentualnych uwag edytorskich, 
  • publikacja norm przez CEN, 
  • ogłoszenie przez EC w Official Journal daty wprowadzenia oraz okresu koegzystencji.

 

W zbiorze Polskich Norm, ustanowionych przez PKN, znajdują się obecnie następujące normy:

 

 

2017 7-8 53 1

 

 

W przedstawionych poniżej kolejnych tabelach, zebrałem podstawowe informacje odnośnie różnic pomiędzy dotychczasowymi normami serii EN 1279 a proponowanymi nowelizacjami poszczególnych części.

 

Podkreślić jednak należy, że w chwili przygotowywania tego artykułu proces zatwierdzania projektów nowych części jest dopiero w trakcie i nie można wykluczyć pojawienia się jakiś zmian w projektach.

 

Podobnie, pozytywny wynik głosowania nad projektami oraz ich akceptacja przez Komisję Europejską są działaniami oczekiwanymi, ale nie może być co do nich pewności.

 

 

(...)

 

 

prEN1279-1:2016. Część 1.

 

 

2017 7-8 54 1

2017 7-8 54 1 2

 

 

Zmiany:

 

a. trwałość szyb zespolonych – zapisy o konieczności uwzględniania wpływu wymiarów i budowy szyb na wielkość siły ścinającej w uszczelnieniu obrzeża, przykłady rozwiązań wymagających specjalnej uwagi:

  • użycie grubych szkieł i/lub asymetryczna budowa szyby zespolonej 
  • mniejszy wymiar szyby 16 mm n szyby dwukomorowe.

b. dla szyb giętych odniesienie do normy ISO 11485-1

c. Ocena wizualna jakości szyb zespolonych: 

  • Odległość min 3 m, prostopadle do szyby, bez zaznaczonych defektów, na szarym tle np. pochmurne niebo, bez bezpośredniego oświetlenie słonecznego i sztucznego oświetlenia

 

Wady określa się w:

- strefie krawędziowej o szerokości 15 mm dla szyb zabudowanych w ramie okiennej lub równej szerokości uszczelnienia krawędzi dla szyb z odsłoniętą krawędzią

- strefie brzegowej o szerokości 50 mm od strefy krawędziowej

- strefie głównej obejmującej pozostałą część szyby 

 

Ocenia się ilość i wielkość:

- wad punktowych wynikających z obecności wad w szkle użytym do wykonanie szyby

- punktowych zabrudzeń powstałych w trakcie produkcji szyb zespolonych

- zarysowań 

 

Dopuszczalne ilości wad są zmienne, zależnie od wielkości szyb oraz od ilości warstw szkła (+25% dopuszczalnej ilości dla szyb TGU i warstwy laminatu).

 

Tolerancje odchyleń od prostoliniowości ramek dystansowych oraz nierównoległości do krawędzi szyby i innych ramek, np. w szybie dwukomorowej. 

 

 

Zalecane tolerancje, do ustanowienia w opisie systemu producenta:

- wymiary szyb zespolonych (np. +/- 2mm dla szyb ze szkła ≤ 6 mm o wymiarach < 2000 mm),

- przesunięcie szyb (np. ≤ 2 mm dla szyb ze szkła ≤ 6 mm)

- tolerancje grubości szyb zespolonych (np. +/- 1,4 mm dla TGU ze szkła odprężonego)

 

 

 

prEN1279-2:2016. Część 2

 

 

2017 7-8 54 2

 

 

Zmiany:

 

  • tolerancje temperatur w trakcie badania,
  • ilość próbek badanych na punkt rosy,
  • czasy niektórych operacji,
  • nowy wzór raportu z badania
  • aneks A przeniesiono do Części 6; aneks B, C i D do Części 4

 

 

prEN1279-3:2016. Część 3.

 

 

2017 7-8 54 3

 

 

Zmiany: 

 

  • średnia wartość Li,av pozostaje ≤ 1,0 %/a-1 ale dopuszczalna wartość dla konkretnej próbki może być Li,max ≤ 1,20 %/a-1 
  • zawartość gazu przed- i po badaniu nie może być niższa więcej niż 5% od deklarowanej do obliczenia współczynnika U 
  • uwzględniono możliwość badania szyb dwukomorowych 
  • uaktualniono wzór raportu z badań oraz terminologię i definicje 
  • dotychczasowy zał. A przeniesiono jako zał. D do części 5

 

 

 

prEN1279-4:2016. Część 4.

 

 

2017 7-8 55 1

 

 

Zmiany: 

 

  • definicje przeniesiono do Części 1 
  • uzupełniono właściwości fizykochemiczne uszczelniaczy o wielkość skurczu masy, widmo w podczerwieni, analizę termograwimetryczną i gęstość, dodatkowo podawane w raporcie z badania 
  • w badaniu adhezji do szkła okres naświetlania UV zwiększono z 96 h do 504 h 
  • uaktualniono metodę badania i wymagania dla sypkich osuszaczy, straty prażenia ustala się < 1,7% 
  • dla 540°C, zamiast 950°C; analizy XRF, XRD z krzywą korelacji ΔT z AWAC i LOI; desorpcja gazów < 0.3 ml/g 
  • dodano wymagania dla wkładek /inserts/ i polimerów zawierających osuszacz 
  • dawne zał. B, F, H zostały przeniesione do innych Części normy

 

 

prEN1279-5:2016. Część 5.

 

 

2017 7-8 55 2

 

 

Zmiany: 

 

  • dostosowanie do EU 305/2011, 157/2014, 568/2014, 574/2011 
  • podano wymagania dla szyb zespolonych klejonych do ram 
  • dodano wartość g do listy parametrów deklarowanych w DWU 
  • trwałości / ocena zgodności została dodana do DWU 
  • w DWU wytrzymałość mechaniczna jest deklarowana poprzez wartość wytrzymałości na zginanie elementów szyb zespolonych, np. 45-45 MPa 
  • dla laminatów jest podawana jako XX/YY, czyli np. 45/45 dla laminatu ze szkieł odprężonych 
  • dla szkła piaskowanego należy zastosować mnożnik 0,6, szkło trawione mnożnik 1 
  • należy posiadać listę uszczelniaczy dopuszczonych do bezpośredniego kontaktu z powłoką na szkle 
  • ustalenie, że dla szkieł o zmiennych parametrach świetlno-energetycznych (szyby elektrochromowe, szyb z żaluzjami) należy podawać minimalne i maksymalne wartości danego parametru 
  • określenie w jakim przypadku wymagane jest nowe badanie na reakcję na ogień, a w jakich można ją deklarować bez osobnych badań
  • określenie zasad zgodnie z którymi można deklarować klasę odporności na uderzenie pociskiem, odporności na eksplozję, odporności na włamanie dla IGU na podstawie wyniku dla szyby składowej 
  • program do obliczania wartości U, i innych, powinien być walidowany 
  • trwałość szyb zespolonych jest zapewniona przez zgodność z niniejszą normą oraz z instrukcją instalacji szyb. 
  • producent powinien dostarczyć instrukcję instalacji lub powołać się na odpowiednią specyfikacje techniczną 
  • systemy oceny i weryfikacji stałości parametrów /AVCP/, zadania producenta i notyfikowanej jednostki certyfikującej wyroby 
  • oznakowanie klasy B lub C na ramce dystansowej 
  • opis zasad używania badań typu innej strony, np. grupy producentów 
  • brak przypisania w normie systemów AVCP do poszczególnych typów szyb
  • brak odniesień, przykładów zasad znakowania CE szyb zespolonych oraz wyglądu i zasad wydawania DWU.

 

 

 prEN1279-6:2016. Część 6.

 

 

2017 7-8 55 3

 

 

Zmiany:

 

  • zakres normy: rutynowa zakładowa kontrola produkcji, okresowe badania i kontrole i metody badań w celu weryfikacji czy szyby zespolone są zgodne z opisem systemu; 
  • definicje i określenia przeniesione do Części 1; 
  • zaktualizowane i rozszerzone tabele badań ZKP: 

- A3 – ogólny plan dla wszystkich typów szyb -

- A4 – dodatkowe badania dla szyb wypełnionych gazem

- A5 – dodatkowe badania dla uszczelniaczy jedno- i dwukomponentowych nakładanych w temperaturze otoczenia

- A6 – dodatkowe badania dla uszczelniaczy nakładanych na gorąco

- A7 – dodatkowe badania dla uszczelniaczy wewnętrznych

- A8 – dodatkowe badania dla pustych ramek dystansowych zasypywanych osuszaczem

- A9 – dodatkowe badania dla IGU z nakładaną na gorąco podłożem z osuszaczem

- A10 – dodatkowe badania dla IGU z prefabrykowanym podłożem zawierającym osuszacz

- A11 – dodatkowe badania dla IGU ze sztywnym profilem w kształcie U i polimerowym podłożem zawierającym osuszacz

- A12 – dodatkowe badania dla IGU uszczelnianych taśmą metalową

 

 

 

mgr inż. Krzysztof Skarbiński
Przewodniczący KT nr 198 ds. Szkła
przy Polskim Komitecie Normalizacyjnym

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 07-08/2017
 
 

 

 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.