To rozróżnienie wskazuje, że Producent z zasady nie pełni żadnej z funkcji Uczestnika, a w szczególności nie powinien (bez stosownych uprawnień) projektować lub „dobierać we własnym zakresie” wytwarzanych wyrobów budowlanych. Jednocześnie każdy Producent wyrobu budowlanego wprowadzając np. szybę zespoloną do obrotu lub udostępnienia na rynku unijnym według warunków Rozporządzenia UE nr 305/2011 (CPR, Construction Products Regulation) powinien zadeklarować, że określony Typ wyrobu jest zgodny z Zasadniczymi charakterystykami stosownie do zamierzonego zastosowania. Poziomy i klasy lub opis właściwości użytkowych, które podlegają sprawdzaniu według zharmonizowanych norm lub europejskich ocen technicznych (ETA, European Technical Assesment), mają zapewniać spełnienie w obiekcie budowlanym Podstawowych Wymagań, wg załącznika I Rozporządzenia nr 305/2011.
W odniesieniu do szklanych wyrobów budowlanych, które w dominującej grupie są objęte zharmonizowanymi normami, Producent sporządza Deklarację Właściwości Użytkowych na podstawie dokumentacji technicznej, znanej w tych normach jako Dokument Identyfikujący właściwości/ charakterystykę wyrobu oraz odpowiednio umieszcza oznakowanie CЄ. W takim dokumencie należy opisać istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny (1, 2+, 3 lub 4) i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. Na uzasadnione żądanie Organu Nadzoru Budowlanego Producent wykazuje zgodność danego typu wyrobu z własną Deklaracją i odnośnymi przepisami.
W każdej części harmonizującej norm dla wyrobów szklanych, np. według PN EN (12150-1, 14449, 1279-5) do budownictwa są wytyczne: 6.3. Właściwości wyrobu oraz 6.4. Dokument identyfikujący właściwości/charakterystyka wyrobu, gdzie są zapisy, że Producent lub jego Przedstawiciel powinien mieć system uwzględniający dokładną identyfikację, które właściwości powinny być oceniane, które właściwości będą poddane ocenie w powiązaniu z wartością, klasą, kategorią itp. określonych dla tych właściwości. Na podstawie tych informacji o zastosowaniu wyrobu Producent powinien utworzyć techniczną bazę (danych) typów wyrobów.
Mając na uwadze fakt, że szkło płaskie odprężone wykazuje względnie małą odporność na zginanie, w dobrze pojętym interesie Producenta szyb zespolonych przeznaczonych do stosowania w budownictwie leży także szersza wiedza pracowników, jego służb technicznych o warunkach projektowych zabudowy, dotyczących produkowanych typów szyb zespolonych izolacyjnych ze względu na występujące i możliwe do zaakceptowania rozmieszczenie oszkleń w budynku, sposoby zabudowy i przewidywane podparcia szyb zespolonych oraz występujące warianty ugięcia, zestawione w tabeli 1.
Szczegółowe zasady Deklarowania Właściwości Użytkowych przez Producenta
Wzór Deklaracji Właściwości Użytkowych stanowi załącznik III do Rozporządzenia UE nr 305/2011. Ten dokument różni się znacznie od uprzednio stosowanej Deklaracji (zgodności) bowiem wymaga od Producenta jednoznacznych informacji, oświadczeń i dokumentów źródłowych w zakresie stałości właściwości użytkowych, zakładowej kontroli produkcji oraz wyników badań i/lub obliczeń – jeśli są wymagane w danym systemie oceny. Poszczególne punkty wzoru (DoP) warte są przytoczenia, gdyż wystawiona Deklaracja Właściwości Użytkowych z zasady jest załącznikiem dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego i może być przedmiotem kontroli oraz wtórnej weryfikacji stałości właściwości użytkowej typu wyrobu, nawet już w zabudowie i po latach użytkowania.
Niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu
Kod identyfikacyjny typu ma zapewnić powiązanie każdego typu wyrobu lub partii wyrobu z daną Deklaracją Właściwości Użytkowych, która powinna być dostępna dla Odbiorcy przez okres 10 lat lub dłużej, licząc od daty wprowadzenia wyrobu do obrotu na rynku UE.
Numer typu, partii lub serii wyrobu dla skutecznej identyfikacji
Każdy typ wyrobu, partia lub seria tego samego typu wyrobu powinny mieć numer, umożliwiający identyfikację. Identyfikacja typu wyrobu budowlanego zarówno na podstawie kodu identyfikacyjnego, jak również według numeru typu, partii lub serii jest konieczna także wobec przepisów Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr157/2014 z dnia 30 października 2013r w sprawie warunków udostępniania deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych na stronie internetowej.
Przewidziane przez Producenta zamierzone zastosowanie wyrobu zgodnie ze specyfikacją techniczną (zharmonizowana norma lub europejski dokument oceny)
W wystawianych dotąd Deklaracjach Właściwości Użytkowych przez producentów wyrobów ze szkła dla budownictwa (po 1 lipca 2013 r.), używa się nadal określenia przeznaczenia „do stosowania w budownictwie i robotach budowlanych”. Takie określenie nie wnosi istotnej informacji, bowiem wszystkie te wyroby są stosowane w budownictwie i robotach budowlanych, a zamierzone zastosowanie wyrobów w świetle powiązanych przepisów Rozporządzenia UE nr 305/2011 wymaga już bardziej precyzyjnego określenia przedmiotu i miejsca projektowanej zabudowy w obiekcie budowlanym. W związku z tym poniżej przedstawiam zestawienie tabelaryczne jako propozycję łączną i minimalną dla przewidywanego zastosowania szklanych wyrobów budowlanych.
Zestawienie systemów oceny zgodności i weryfikacji właściwości użytkowych z zamierzonym zastosowaniem lub zastosowaniem wyrobów szklanych w obiekcie budowlanym, które powinny być podane (moim zdaniem) w prawidłowo wystawionej Deklaracji
Warto podkreślić, że Rozporządzenia UE nr 305/2011 wprowadza w załączniku V nową, rozszerzoną definicję systemów oceny zgodności, a mianowicie SYSTEMY OCENY I WERYFIKACJI STAŁOŚCI WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH (Attestation and Verification of Constancy of Performance AVoCP, lub w wersji polskiej OiWSWU). Nowość polega na weryfikacji stałości właściwości użytkowych, co polega w ogólności na zapewnieniu dotrzymania przez producenta deklarowanych poziomów, klas, a nawet wartości progowych dla określonego wyrobu budowlanego.
Znacznemu rozszerzeniu i doprecyzowaniu w odniesieniu do zapisu w Art. 5.1. Ustawy Prawo Budowlane uległy także Podstawowe Wymagania Dotyczące Obiektów Budowlanych, które zostały zamieszczone w załączniku I Rozporządzenia UE nr 305/2011. Nowym wymaganiem jest zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych, a między innymi związana z tym trwałość obiektów budowlanych.
Te Podstawowe Wymagania są powiązane z Systemami Oceny i Weryfikacji Stałości Właściwości Użytkowych poprzez Deklaracje Właściwości Użytkowych, wystawiane przez producentów; bowiem przez sporządzenie takiej deklaracji producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi w ten sposób właściwościami użytkowymi.
Użyte określenia przewidywanego zastosowania pochodzą z załącznika ZA.2 części harmonizującej norm dla wyrobów szklanych, a także z aktualnego nadal Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, z późniejszymi zmianami.
Nazwa, zastrzeżona nazwa handlowa lub znak towarowy oraz adres kontaktowy Producenta dla skutecznej identyfikacji
Z definicji Producent oznacza osobę fizyczną lub prawną, która produkuje wyrób budowlany lub zleca jego zaprojektowania lub wyprodukowanie wyrobu i wprowadza ten wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem firmowym. Należy też podkreślić, że identyfikacja producenta stanowi element konkurencji w skali Unii Europejskiej oraz umożliwia procedury nadzoru rynku w przypadku wyrobów budowlanych stanowiących zagrożenie braku spełniania wymagań podstawowych, bowiem odpowiednie podmioty gospodarcze zgodnie z Rozporządzeniem UE nr 305/2011 są zobligowane w razie konieczności do współpracy z organami nadzoru rynku.
W stosownych przypadkach nazwa i adres kontaktowy upoważnionego przedstawiciela, z określonym pełnomocnictwem
Upoważniony przez Producenta jego Przedstawiciel oznacza także osobę fizyczną lub prawną, lecz musi mieć siedzibę w Unii Europejskiej oraz pisemne pełnomocnictwo do wykonywania w imieniu Producenta określonych zadań.
System lub systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych w odniesieniu do wyrobu, zidentyfikowanego wcześniej w deklaracji (DoP)
W przypadku wyrobów szklanych budowlanych są do dyspozycji cztery systemy (1, 2+, 3 i 4)
Wykaz dokumentów źródłowych i dane jednostki notyfikowanej odpowiednio dla wyrobów szklanych, przeznaczonych do obiektu budowlanego i objętych normami zharmonizowanymi
Taki wykaz powinien objąć raporty z badań oraz mające znaczenie certyfikaty Strony trzeciej, a zwłaszcza wynikające z dokonanej oceny stałości właściwości użytkowych dla typu wyrobu, objętego deklaracją Producenta (DoP).
Dane jednostki ds. oceny technicznej (jeśli dotyczy) odpowiednio dla wyrobów szklanych, objętych europejską oceną techniczną na podstawie europejskiego dokumentu oceny
Dane takie powinny obejmować odpowiednio nazwę i numer identyfikacyjny Jednostki ds. Oceny Technicznej, numery referencyjne dokumentu oceny jako podstawy tej oceny technicznej oraz opis zadań, które wykonała określona JOT w systemie (systemach: 1, 2+, 3 i 4) i wydała odpowiednie certyfikaty, sprawozdania z badań i/lub obliczeń, stosownie do zamierzonego zastosowania typu wyrobu w obiekcie budowlanym.
Warto w tym miejscu wskazać, że EUROPEJSKA OCENA TECHNICZNA ma określony wzór, stanowiący załącznik do Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr 1062/2013 z dnia 30 października 2013 r. w sprawie formatu europejskiej oceny technicznej dla wyrobów budowlanych.
Deklarowane właściwości użytkowe
Zestawienie tabelaryczne składa się z trzech kolumn, a w każdym z kilkunastu wierszu osobno musi być podana charakterystyka zasadnicza według zamierzonego zastosowania, w powiązaniu z właściwością użytkową (podlegającą sprawdzaniu) i odniesienie do aktualnej normy, europejskiego dokumentu oceny (jeśli ma zastosowanie), albo specjalnej dokumentacji technicznej (jeśli ma zastosowanie).
Imiennie podpisana i datowana formuła o wyłącznej odpowiedzialności Producenta za zgodność z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w zakresie podanych poziomów, klas i opisu w powyższej tabeli.
W przypadku, gdyby Deklaracja (DoP) nie została sporządzona zgodnie powołanymi przepisami Rozporządzenia UE nr 305/2011 (Art. 4, 5 i 7), taki dokument jest traktowany jako niezgodny formalnie, który na poziomie krajowym podlega działaniom Organów Nadzoru Budowlanego.
