W ostatnich latach wykorzystywanie okien fasadowych do odprowadzenia gorących i trujących gazów w przypadku pożaru stało się coraz bardziej popularne.

Ma to miejsce zarówno w nowych, przeszklonych pasażach handlowych, nowoczesnych biurowcach, na portach lotniczych i dworcach, ale także w modernizowanych obiektach, gdzie nie ma możliwości zastosowania standardowych klap dymowych w stropie dachu.

     W wielu przypadkach oknami oddymiającymi stawały się istniejące okna wykonane z PCV, a urządzenia systemu odymiania dobierane były nieprawidłowo.

Niewłaściwy dobór urządzeń systemu oddymiania może mieć wręcz odwrotne działanie od zamierzonego i przyczyniać się do rozprzestrzeniania się dymu w obiekcie i rozwoju pożaru.

Na dzień dzisiejszy w większości przypadków projektanci, dobierając systemy oddymiania w obiektach, wciąż powołują się na starą normę PN-B 02877-4, zgodnie z którą przyjmują współczynnik przepływu przez okno C_v=0,6. Jest to uogólniony sposób liczenia powierzchni czynnej okna i w chwili obecnej błędny.

     Zgodnie z nową, obowiązującą w Polsce normą (PN-EN 12101-2 Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła. Cz.2: Wymagania techniczne dotyczące klap dymowych), współczynnik przepływu dymu przez klapę dymową/okno oddymiające powinien być określony metodą doświadczalną. Zwykle współczynniki te są mniejsze od 0,6, co powoduje zwiększenie ilości okien oddymiających.

Rozwiązanie Euro-SHEV
     Zgodne z wyżej wspomnianą normą PN-EN-12101-2, firma D+H rozpoczęła w 2006 r. proces certyfikacji w instytucie VdS napędów D+H z oknami zbudowanymi na profilach czołowych producentów profili aluminiowych W tej chwili D+H Polska posiada kilkanaście certyfikowanych rozwiązań do okien fasadowych (m.in. z profilami Schüco), które można stosować zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE. Kolejne rozwiązania Euro-SHEV są w trakcie badań.

     Rozwiązania Euro-SHEV firmy D+H:
- systemy na profilach aluminiowych – Schüco, Wicona, Heroal, Raico, Sapa i wiele innych,
- systemy okien dachowych – Roto,
- systemy okien żaluzjowych – Glasbau Hahn, Fieger , Eurolam

     Na podstawie doświadczalnych wyników badań, uzyskanych podczas certyfikacji, stworzony został specjalny program EN-Tool , który pomaga w prawidłowym doborze napędów do okien. Podając specyfikację okna otrzymujemy napęd, jaki powinien być zastosowany w przypadku danego okna, współczynnik wypływu przez okno (dla różnych profili oraz różnych kątów otwarcia okna współczynnik Cv jest różny) oraz powierzchnię czynną oddymiania okna.

     Sposób obliczania został zaaprobowany przez VdS, jest zgodny z nową normą europejską EN i wymagany w Polsce.

Przykład
     Okno o wymiarach skrzydła szer. 1500 mm, wys. 1000 mm, uchylne górą, przy zastosowaniu siłownika łańcuchowego typ KA o wysuwie 700 mm, pozwoli uchylić okno do kąta 41^o, a powierzchnia czynna oddymiania wyniesie 0,821 m².

Należy zwrócić uwagę również na to, iż pojedynczy napęd może być zastosowany do powyższych wymiarów okna tylko w przypadku montażu w oknie rygla elektrycznego (np. typ FRA), współpracującego z siłownikiem.

Jest to bardzo istotny szczegół, który pokazuje, że przy doborze odpowiedniego napędu do okna oddymiającego, oprócz wszystkich kryteriów wynikających z normy PN-EN 12101-2, brane jest pod uwagę także prawidłowe zamknięcie (dociśniecie) skrzydła okiennego, co jest podstawą zapewnienia szczelności okna (nieprzeciekania).

     Okno o takich samych wymiarach skrzydła, ale o innym sposobie otwierania, będzie miało inny współczynnik przepływu, a stąd inną czynną powierzchnię oddymiania.

Cały system oddymiania
     Aby system oddymiania spełniał przewidziane dla niego zadanie należy w każdym przypadku przewidzieć uzupełnianie powietrza (napowietrzanie) w sposób naturalny, bądź też mechaniczny.

Oprócz prawidłowego doboru okna oddymiającego z napędem równie ważny jest dobór sterowania systemem oddymiania, tj. centrali sterującej wyposażonej w akumulatory, a także urządzeń zapewniających ręczne i automatyczne wyzwolenie alarmu w przypadku pożaru.

     Nie należy zapominać o montażu wszystkich urządzeń przez wykwalifikowany w tym celu personel producenta lub autoryzowanego przedstawiciela, co daje gwarancję na niezawodne zadziałanie systemu.

patrz też:

-  Specjalność: oddymianie , Robert Sienkiewicz, Świat Szkła 4/2010

- Wymagania dla okien oddymiających , Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 4/2010

-  Okna w oddymianiu grawitacyjnym, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 1/2010

- Nowoczesne rozwiązania przeciwpożarowe w obiektach, Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 6/2009

- Przekrycia dachowe i naświetla z tworzyw sztucznych , Andrzej Kolbrecki, Bartłomiej Papis, Kamil Perzyna, Świat Szkła 4/2009

- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 2, Paweł Królikowski, Świat Szkła 10/2008

- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 1, Paweł Królikowski, Świat Szkła 9/2008

- Okno oddymiające Euro-SHEV wg nowej normy EN 12101-2, D+H, Świat Szkła 5/2008

- Okna żaluzjowe – idealna wentylacja i oddymianie, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2008

- Automatyka do okien żaluzjowych, D+H, Świat Szkła 4/2008

- Zastosowanie świetlików dachowych i okien fasadowych jako urządzeń oddymiających, Piotr Głąbski, Świat Szkła 6/2007

- Parametry oddymiających okien fasadowych, D+H, Świat Szkła 6/2007

- Okno oddymiającew Euro-SHEV wg nowej normy EN 12101-2, Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 12/2006

- Nowe reguły w ochronie przeciwpożarowej, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 11/2006

- Wymagania stawiane urządzeniom do usuwania dymu oraz zapobiegającym zadymieniu, Paweł Królikowski, Świat Szkła 12/2005

- Mechanizm automatycznego otwierania świetlików dachowych i klap dymowych, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2005

- Napędy systemów oddymiania i naturalnej wentylacji, Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 11/2005

więcej informacji: Świat Szkła 6/2007

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne