Powszechnie wiadomo, że laminowane szkło bezpieczne (LSG) jest materiałem wymagającym specjalnego procesu przetwarzania ze względu na swoją strukturę. Ale transport, właściwości miejsca zastosowanego do przechowywania, typ urządzeń stosowanych do przeładunku, wysokość temperatury i wilgotności oraz wiek szkła i wiele innych czynników mają dodatkowy i bardzo duży wpływ na proces cięcia szkła.

Płaskie szkło można uzyskać od różnych producentów i będzie ono miało różną jakość, a jakość naturalnie wpływa na przetwarzanie. Ten artykuł dotyczy jednak wpływu na ten proces zmiennych, które każda firma przetwórcza kontroluje.

Przechowywanie szkła
Dowóz szkła płaskiego odbywa się za pomocą wewnętrznych pojazdów. Wewnętrzne regały magazynowe są zwykle przewożone przez samochony ciężarowe i zwykle transportują 20 ton szkła. Tafle szklane są zwykle ustawiane na specjalnych stojakach. Powszechnie stosowane są ładunki szklane o masie 2,5 t lub 5 t. Te pojedyncze tafle są oddzielone od siebie tekturowymi paskami (przekładkami).

Odpowiednio tafle szklane lub całe ładunki szklane są indywidualnie umieszczane w obszarach magazynowych przez pracownika w magazynie szklanym, przykładowo za pomocą urządzenia przenoszącego przymocowanego do suwnicy bramowej. Urządzenia do przechowywania to zwykle stojaki typu L lub A. Są to proste konstrukcje stalowe z powierzchnią nośną, na której stoją płyty szklane. Na pierwszy rzut oka nie jest oczywiste, że regały magazynowe mogą mieć wpływ na późniejsze przetwarzanie szkła laminowango, ale udowodniono że jednak wpływają całkiem wyraźnie.

Ważne jest, aby powierzchnie podparcia pozostały na tym samym poziomie. Krawędzie szkła muszą leżeć równomiernie na kilku punktach podparcia, aby szkło było wolne od naprężeń (patrz obrazek). Z drugiej strony, jeśli podpory są różnie nachylone lub mają różne wysokości, lub powierzchnia podparcia jest nierównomiernie zużyta z jednej strony, w szkle indukowane są naprężenia, które są zauważalne w procesie cięcia szkła laminowanego przez zwiększoną skłonność do rozbicia szkła w trakcie cięcia.

Temperatura i wilgotność szkła
Gorąco, zimno, ciepło, sucho, wilgotno: to istotne czynniki, które należy wziąć pod uwagę, aby zoptymalizować proces cięcia szkła. Szkło laminowane składa się z dwóch lub więcej płaskich tafli szkła połączonych ze sobą za pocą folii laminujących (PVB, EVA, Sentryglass itp.). Ze względu na swoje właściwości fizyczne szkło i folia mają różne właściwości temperaturowe, co należy wziąć pod uwagę podczas procesów przetwarzania, zwłaszcza podczas cięcia szkła.

Szkło jest kruchym materiałem. Im jest zimniejsze, tym bardziej kruche, a im cieplejsze, bardziej miękkie. Folia ma podobne właściwości, ale – niestety – w innym zakresie temperatur. Wilgotność powietrza wpływa również na właściwości folii.

Niezależnie od tego, czy latem w Australii, czy zimą w Norwegii, szkło laminowane jest transportowane z użyciem samochodów ciężarowych i dlatego podczas transportu przyjmuje temperaturę otoczenia. W skrajnych przypadkach ładunki szklane mogą mieć temperaturę w transporcie od minus 20°C do plus 60°C. Aklimatyzacja szkła do temperatury panującej w magazynie szkła może potrwać nawet kilka dni!

Producent szkła nie wybiera określonej temperatury przetwarzania. Jednak temperatura obróbki powyżej 20°C ma pozytywny wpływ na późniejszy proces cięcia. Świeżo dostarczone szkło powinno zaaklimatyzować się w magazynie szklanym przez 2-3 dni. W ten sposób temperatura podczas procesu cięcia szkła może być utrzymywana na stałym poziomie, a miejsce do przechowywania szkła powinno być dobrze wypełnione.

Podczas projektowywania nowej hali produkcyjnej lub rozbudowy istniejącej dobrze jest aby udało się ustawić piec do hartowania w pobliżu miejsca do przechowywania szkła. W ten sposób ciepło odpadowe z procesu hartowania mogłoby automatycznie ogrzewać przechowywane ładunki szklane.

Transport szkła
Ładunki o masie 2 t lub 5 t są umieszczane w magazynie przez wewnętrzny wózek widłowy. Jednak od magazynu szkła do linii cięcia arkusze muszą być transportowane indywidualnie. Należy pamiętać, że urządzenie do ładowania szkła lub manipulowania nim może również wpływać na późniejsze przetwarzanie.

Proste urządzenia do ręcznego ładowania zazwyczaj składają się z kilku przyssawek próżniowych przymocowanych do jednego dźwigara. Jeśli przyssawki próżniowe są ustawione zbyt ciasno, podczas podnoszenia powstają naprężenia środkowe. Dlatego preferowane powinno być urządzenie podnoszące z ssawkami tak rozstawionymi, by rozkładały siły podnoszące na całą powierzchnię szyby.

W przypadku automatycznych urządzeń załadowczych należy wcześniej zadbać o to, aby miały one wystarczająco dużą ilość próżniowych ramion ssących, aby lepiej rozłożyć siły na całej powierzchni szkła. Czasem lepiej jest użyć kanału FlyOver. Podajnik FlyOver ma tylko jeden pręt ssący próżniowy, który zasysa taflę szkła na górnej krawędzi. Szyba wisi więc swobodnie i nie jest dodatkowo zaciśnięta.

Naprężenia w szkle
Nawet kiedy szkło jest najlepszej jakości, przechowywane jest odpowiednio, temperatura mieści się w idealnym zakresie, a odpowiednie obchodzenie się ze stojakami do przechowywania szkła nie powoduje żadnych dodatkowych naprężeń w szkle laminowanym, to i tak szkło laminowane jest trudne do cięcia.

Często wystarczy zajrzeć do magazynu szkła, a przyczyny powstawania naprężeń w szkle laminowanym można wyraźnie wykryć. Nawet jeśli płaskie tafle szkła są wytwarzane identycznie i powstają w hucie szkła float w wanie cynowej, każda pojedyncza tafla szkła jest unikalna posiadając minmalne nierówności. Gdy folia laminująca połączy dwa arkusze szkła z takimi nierównościami tworząc szkło laminowane, surowiec ten sam w sobie staje się przyczyną powstawania naprężeń.

Taki wzór naprężeń jest bardzo dobrze widoczny w magazynie szkła (patrz na zdjęciu obok – zaznaczone strzałką). Odbicia geometrycznie prostych powierzchni nie są już proste, lecz stają się falami lub łukami. Jest to wyraźny znak występowania naprężeń.

Doświadczenie pokazuje, że parametry cięcia i narzędzia, takie jak tarcze tnące, muszą być dostosowane również do partii szkła z naprężeniami. W razie wątpliwości w niektórych przypadkach jedyną opcją jest złożenie reklamacji do dostawcy szkła.

Wniosek: jak przechowywanie szkła wpływa na cięcie szkła?
Podczas przetwarzania należy brać pod uwagę nie tylko jakość szkła laminowanego, ale także jego przechowywanie i transport. Podparcia szklanych stojaków i maszyny transportujące mogą powodować naprężenia, a szkło musi się zaaklimatyzować przed obróbką. Przed rozpoczęciem przetwarzania warto spojrzeć na przechowywanie szkła: naprężenia występujące w szkle można łatwo wykryć wizualnie. 

Claudia Guschlbauer, LISEC

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 12/2019