Wady szyb zespolonych izolacyjnych


Producent szyb zespolonych izolacyjnych (SZI) wystawiając obowiązującą Deklarację Zgodności ponosi odpowiedzialność za stwierdzone wady wyrobów wobec kupującego, np. producenta okien, przedsiębiorcy budowlanego lub konsumenta. W praktyce występują jednak wady widoczne, możliwe do stwierdzenia
w wyniku oględzin produktów oraz wady ukryte, objęte także odpowiedzialnością prawną z tytułu rękojmii wobec instytucjonalnego użytkownika wyrobu lub stwierdzonej niezgodności z umową wobec konsumenta.


Kluczowego znaczenia nabiera dokumentacja jakości towarzysząca produktowi, bowiem każde odstępstwo od obowiązującej formy i zakresu treści Deklaracji Zgodności, wystawionej przez producenta, stwarza domniemanie niezgodności wyrobu z ustalonymi wymaganiami jakości i/lub braku wykonywania programu i planów badań jakości w ramach zakładowej kontroli produkcji (ZKP), jako podstawy wystawienia każdej deklaracji.

Zasada odpowiedzialności dotyczy producenta, gdy wytwarzane szyby zespolone dostarcza przedsiębiorcy lub konsumentowi bezpośrednio lub za pośrednictwem innego sprzedawcy albo przedsiębiorcy. Odpowiedzialność producenta występuje również, gdy umowa jest zawarta w formie ustnej, a jedynym dokumentem transakcji jest faktura lub tylko pokwitowanie zakupu.

Wada lub niezgodność wyrobu z wymaganiami może być błędnie interpretowana na niekorzyść producenta albo odbiorcy lub użytkownika szyby zespolonej. Dlatego ważne są przyjęte normy (specyfikacje techniczne) i kryteria oceny jakości oraz stosowane w nich określenia, kategorie i klasy wad czy niezgodności, dla zapewnienia obiektywnego rozstrzygania ewentualnych sporów przy weryfikacji zgodności.

Normy i kryteria oceny
Ocena zgodności SZI w okresie przejściowym, tj. w okresie możliwości stosowania dotychczasowej normy PN-B-13079 oraz nowej normy PNhEN 1279 jest dość trudna i złożona. Wynika to w ogólności z nowych zasad kształtowania jakości w polskim budownictwie, związanych z przyjęciem do polskiego prawa Dyrektywy „Nowego Podejścia”, dotyczącej wyrobów budowlanych nr 89/106/EEC.

Dotychczasowa norma opiera się o ocenę i odbiór pomiędzy dostawcą i odbiorcą, z możliwością przywołania określonych w normie wymagań i wykazu wad wraz z opisem ich w Kryteriach Technicznych (KT 20/S/2000) na dobrowolny znak bezpieczeństwa „B”. W tym przypadku kupujący może wskazać i powinien uzasadnić występowanie określonej wady i/lub niezgodności jako podstawy reklamacji jakości wyrobu.

Z nowej normy wynika inna koncepcja, do stosowania także już w okresie przejściowym, tj. zapewnienie zgodności, w której producent SZI poprzez wystawienie Deklaracji Zgodności ponosi pełną i wyłączną odpowiedzialność za parametry deklarowane, tj. właściwości i cechy użytkowe wymagane dla określonego typu (asortymentu) SZI i zastosowania jego w obiekcie budowlanym. Producent powinien umieścić w Deklaracji Zgodności poszczególne wartości i/lub klasy dla jednej lub więcej deklarowanych cech użytkowych, w zależności od przewidywanego zastosowania SZI, tj. odporności na ogień, reakcji na ogień, reakcji przy pożarze zewnętrznym, odporności na uderzenie pociskiem, odporności na siłę eksplozji, odporności na atak ręczny (włamanie), odporności na uderzenie ciałem, odporności na zmiany i różnice temperatury, odporności na obciążenia wiatrem i/lub śniegiem, izolacyjności od dźwięków, przenikalności cieplnej, przepuszczalności i odbicia światła, przepuszczalności i odbicia energii słonecznej.

Przykład. Gdy przewidywane zastosowanie szyb zespolonych w obiekcie budowlanym obejmuje łącznie takie cechy jak przenikalność cieplna, przepuszczalność i odbicie energii słonecznej oraz odporność na włamanie, opracowany dla takiego zastosowania typ szyby zespolonej w powiązaniu z konstrukcją szyby i parametrami projektowymi powinien być zgodny z Polskimi Normami z tym, że w okresie przejściowym występują dwa rodzaje dokumentów, które opcjonalnie może wystawić producent, tj. Krajową Deklarację Zgodności lub Deklarację Zgodności.

W przypadku Krajowej Deklaracji Zgodności z normą PN-B-13079 producent powinien potwierdzić parametry w trybie Oceny zgodności według Systemu 1, przeprowadzonej z udziałem Jednostki Certyfikującej (Notyfikowanej) oraz dokonać sprawdzenia takich właściwości (cech) użytkowych szyb zespolonych jak:
• odchyłki wymiarów, zgodności wykonania i szczelności szyby wg normy PN-B-13079:1997, w ramach procedur kontroli wyrywkowej z normy PN-ISO 2859-1:2003 oraz kontroli zakładu,
• klasa bezpieczeństwa wg PN-EN 356:2000,
• wartość deklarowana współczynnika przenikania ciepła, ustalonego wg PN-EN 673:1999,
• wartości deklarowane poszczególnych współczynników przepuszczania i odbicia światła oraz energii słonecznej, ustalonych wg PN-EN 410:2001.

W przypadku Deklaracji Zgodności z normą PN-EN 1279 dla przedstawionego przykładu, producent powinien potwierdzić parametry w trybie Oceny zgodności według Systemu 3, przeprowadzonej z udziałem Notyfikowanego Laboratorium i przepisanych procedur badawczych oraz dokonać sprawdzenia właściwości (cech) użytkowych szyb zespolonych izolacyjnych takich jak:
• zgodność typu z definicją SZI określoną w części 1 normy PN-EN 1279 na podstawie opisu typu i wstępnego badania typu,
• wykonywanie programu i planu badań w ramach ZKP wg normy PN-EN 1279-6,
• klasa bezpieczeństwa wg PN-EN 356:2000,
• wartość deklarowana współczynnika przenikania ciepła, ustalonego wg PN-EN 673:1999,
• wartości deklarowane poszczególnych współczynników przepuszczania i odbicia światła oraz energii słonecznej, ustalonych wg PN-EN 410:2001.

Określenie wad i niezgodności
Podstawą kwalifikacji i określenia wady albo niezgodności, a także dalszych podziałów na kategorie lub klasy, jest stwierdzenie stopnia przydatności produktu wadliwego do zamierzonego użytkowania. Ta zasada jest podstawą definicji, podanych w normie PN ISO 2859-1:2003 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. Schematy kontroli indeksowane na podstawie granicy akceptowanej jakości (AQL) stosowanej do kontroli partii za partią, a mianowicie:
Jak z tego wynika, o zmniejszeniu przydatności do użycia produktu lub nieprzydatności do jego zastosowania decyduje wymaganie związane z zamierzonym użytkowaniem, któremu mogą być przyporządkowane odpowiednie kategorie i klasy poszczególnych odstępstw.

Istnienie wad i niezgodności wpływa bezpośrednio na obniżenie trwałości produktu, niezależnie od innych czynników, związanych z właściwościami i specyfiką ich zabudowy.

Wady i niezgodności szyb zespolonych warto też prześledzić na przykładach wad widocznych oraz charakterystyki wad ukrytych, w tym niezgodności wynikających z wymagań normy PN-EN 1279 po jej harmonizacji z Dyrektywą 89/106/EEC. Harmonizacja tej normy nastąpiła w trybie Obwieszczenia Prezesa PKN, opublikowanego w dniu 9 czerwca 2006 r. (MP Nr 38 z 2006 r., poz. 424).
Wady i niezgodności widoczne
Do wad widocznych należą także wady i niezgodności dotyczące wykonania szyb zespolonych lub użytych materiałów, które można ujawnić dopiero po demontażu szyby z ramy okna lub listew przylgowych albo maskujących na fasadzie. W przypadku szyb zespolonych z natury rzeczy wady i niezgodności skupiają się w strefie uszczelnienia krawędzi, tj. złącza pomiędzy taflami szkła i ramką dystansową. Przedstawiając kilka fotografii chcę zwrócić szczególną uwagę na wady wykonania, obniżające trwałość SZI i stanowiące o nieprzydatności do zastosowania ich w obiekcie budowlanym.

Wady i niezgodności ukryte
Znacznie trudniej jest określić i wskazać wady oraz niezgodności ukryte SZI. Wady takie są ujawniane zwykle po pewnym okresie użytkowania oszklenia, a ich diagnoza wymaga dostępu do dokumentów projektowych i uzgodnień w czasie budowy (remontu) obiektu budowlanego, uzgodnień i umów techniczno-handlowych pomiędzy dostawcą i odbiorcą, a także szczegółowych oględzin technicznych szyby zespolonej wraz z zabudową oszklenia.
Zaletą nowej normy PN-EN 1279 w zakresie eliminacji wad ukrytych jest weryfikacja jakości SZI pod kątem zgodności z definicją, podaną w części 1 tej normy oraz pozytywnych wyników badań w zakresie stosowanych materiałów, technologii wytwarzania oraz zgodności wyrobu gotowego z opisanym przez producenta typem dla określonego zastosowania. Dzięki takiej wielostopniowej procedurze, wynikającej z Dyrektywy 89/106/EEC, producent może wystawić Deklarację Zgodności dopiero po przeprowadzeniu Oceny Zgodności według właściwego Systemu i przewidywanego zastosowania, a Deklaracja Zgodności musi być sporządzona według wymaganego wzoru, lecz często spotykane w deklaracji określenie przeznaczenia wyrobu „do stosowania w budownictwie”, stanowi niezgodność z obecnie obowiązującą formą i treścią wzoru deklaracji. Oznacza to także, że wystawienie Deklaracji Zgodności z Polską Normą i Oznakowanie ZgodnościŒ (etykieta), towarzyszące partii wyrobów bez wstępnego badania typu i/lub bez dalszej wymaganej procedury badawczej jest naruszeniem prawa budowlanego, a ewentualne uchybienia w zapisach na etykiecie Oznakowania Zgodności Œ stanowić będą domniemanie wad i niezgodności ukrytych SZI.

Wyposażenie i odpowiedzialność
Jak wynika z powyższego, każdy producent szyb zespolonych w ramach dokonywania oceny i deklarowania zgodności powinien posiadać wyposażenie badawcze i personel do badań jakości oraz świadomość odpowiedzialności za ewentualne wady i niezgodności w zakresie wytwarzanych szyb zespolonych. Podstawowy zakres badań i kontroli w ramach ZKP wynika z tablic, przedstawionych w załączniku A części 6 normy PN-EN 1279.
Dla większości odmian zespoleń SZI producent powinien być wyposażony co najmniej w urządzenia badawcze do określania (sprawdzania) adhezji złącz uszczelniających szyby, standardowej i początkowej zdolności adsorpcji sita molekularnego, twardości końcowej stosowanych szczeliw oraz tzw. wyroszenia wewnętrznego od użytych komponentów. W przypadku braku stosownego wyposażenia, planowe badania w imieniu producenta powinno wykonywać upoważnione laboratorium, jednak zlecenie przeprowadzenia badań i kontroli nie zwalnia producenta od odpowiedzialności za ewentualne wady i niezgodności wyrobów.

W szczególnych przypadkach odpowiedzialność producenta może obejmować także udowodnione straty, wynikające z użycia wyrobu niezgodnego. Stwierdzone wady i niezgodności oraz udowodnione straty użytkownika wyrobu budowlanego mogą być przedmiotem roszczenia lub żądania zadośćuczynienia w trybie reklamacji przez użytkownika instytucjonalnego, lub konsumenta. Warto zauważyć, że w zakres umowy z konsumentem wchodzą wszelkie deklaracje producenta i/lub sprzedawcy oraz informacje i ulotki, dołączone lub przekazane przy zakupie, np. prospekty, etykiety, foldery, instrukcje i wszelkie oznaczenia na ramce dystansowej, itp.

Udowodnione wprowadzenie do obrotu wyrobu wadliwego, gdy odstępstwo powoduje, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań związanych z zamierzonym użytkowaniem, a przez to nie nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych jest równoznaczne z naruszeniem art. 34. ust.1 Ustawy z 16 kwietnia o wyrobach budowlanych. Działanie takie podlega karze w postaci wysokiej grzywny i/lub wpisowi do Krajowego Wykazu Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych.

 Zdjęcia przedstawiają wady szyb zainstalowanych oraz już częściowo zdemontowanych, dla których producent wystawił Deklarację Zgodności z Polską Normą i oznakował wszystkie znakiem bezpieczeństwa „B”.
    
 Fot. 1. Różne widoczne wady wykonania szyb w postaci pęcherzy oraz nieciągłości w strefie uszczelnienia, na granicy uszczelniacza zewnętrznego i wewnętrznego Fot. 2. Przerwa we wstędze butylu, a jednocześnie widoczne oznaczenie znakiem „B” na ramce szyby świadczy o zupełnym braku zakładowej kontroli produkcji
   
 Fot. 3 i 4. Brak ciągłości uszczelnienia wewnętrznego i pęcherze w strefie złącza 
   
 Fot. 5. Brak wymaganego wypełnienia krawędzi uszczelniaczem zewnętrznym Fot. 6. Wydłużone pęcherze na granicy uszczelniaczy: wewnętrznego i zewnętrznego
   
 Fot. 7. Brak ciągłości i perforacja wstęgi butylu w narożniku Fot. 8. Zespolenie szyby przy usytuowaniu szkła stroną powłoki miękkiej na zewnątrz, która oczywiście uległa destrukcji


Wojciech Korzynow
SZKLAREXPERT
www.szybexp.of.pl

inne artykuły autora:

- Czy rzeczywiście alternatywa? , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009

- Ocena zgodności typu szkła warstwowego , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009

- Planowanie badań szyb hartowanych lub szyb zespolonych izolacyjnych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 3/2009

- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2009 

- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2008

- Szkła budowlane o podwyższonej wytrzymałości , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2007

- Deklarowanie zgodności typów szkła dla budownictwa , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 9/2007

- Wady szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 1/2007

- Badanie wytrzymałości szkła hartowanego , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 10/2006

- Ważniejsze parametry wyrobów ze szkła, niezbędne do deklarowania zgodności z określonym przeznaczeniem , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 6/2006

- Deklarowanie zgodności typu szyb zespolonych z zastosowaniem szkieł bezpiecznych i ochronnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2006

- Badania komponentów przy produkcji szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2005

- Wady szkła float i szyb zespolonych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 5/2005

- Typy szyb zespolonych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 4/2005

Typy szyb zespolonych. Cz. 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2005

- Typy szyb zespolonych. Cz. 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2005

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.