Główną funkcją jaką spełniają przeszklone ściany działowe jest wydzielenie pomieszczeń w budynku, dlatego też powinny być one zaprojektowane i wykonane w taki sposób aby zapewnić między innymi spełnienie wymagań dotyczących bezpieczeństwa pożarowego, w tym tych związanych z zachowaniem odpowiedniej klasy odporności ogniowej.
Ściany działowe, posiadające odpowiednią klasę odporności ogniowej, wykonywane są najczęściej jako ścianki w lekkiej zabudowie, usztywnione stelażem stalowym czy drewnianym np. z płyt g-k [88–90], ewentualnie ścianki murowane z lekkich drobnowymiarowych elementów [91–94], czy też konstrukcje wykonywane z płyt warstwowych [95–99].
Materiały te jednak, pomimo swoich znakomitych właściwości związanych z powstrzymywaniem ognia oraz wysokiej temperatury, są ze względów estetycznych coraz częściej zastępowane zdecydowanie milszymi dla oka przegrodami transparentnymi (przeszklonymi lub wykonanymi z pustaków szklanych).
Rys. 4. Schemat elementu próbnego w przypadku nagrzewania od zewnątrz
Badanie w zakresie odporności ogniowej
Zgodnie wymaganiami rozporządzenia, opisanymi w poprzednim rozdziale („Świat Szkła” 9/2020) klasy odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych powinny być wyznaczone zgodnie z normą PN-EN 13501-2, która to z kolei wymaga przeprowadzenia badania elementu próbnego ściany zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie PN-EN 1364-1.
Ogólnie badanie odporności ogniowej ma na celu ocenę zachowania elementu próbnego konstrukcji budowlanej poddanej określonym warunkom nagrzewania i ciśnienia. Pozwala ono na ilościową ocenę zdolności elementu do wytrzymania oddziaływania wysokiej temperatury poprzez ustalenie kryteriów za pomocą których można między innymi ocenić funkcje nośności, zdolności do powstrzymywania ognia (szczelności) i przenoszenia ciepła (izolacyjności).
Elementy próbne przeznaczone do badań w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych wykonane być mogą w sposób zapewniający najszerszy zakres zastosowania wyników badania lub jako w pełni reprezentatywne do tych zastosowanych (lub planowanych do zastosowania) w praktyce.
W pierwszym przypadku do czynienia mamy ze specjalnie przygotowanym elementem, którego wygląd w znacznym stopniu odbiega od konstrukcji stosowanych w budynkach, jednakże dzięki zastosowaniu w nim różnych kombinacji połączeń oraz odpowiednich wymiarów możliwe jest zastosowanie wyników badań do wielu konstrukcji podobnych.
Dzięki odpowiedniemu zaprojektowaniu elementu próbnego osiągnąć można bardzo szeroki wachlarz rozwiązań możliwych do zastosowania w praktyce na podstawie niewielkiej ilości badań. Bardzo istotny w tym przypadku jest dobór odpowiedniej wysokości, ponieważ będzie ona miała wpływ na tę, która dopuszczona zostanie w klasyfikacji ogniowej. Wysokość ta może być również ograniczona poprzez możliwości danego laboratorium badawczego.
W drugim z wymienionych przypadków na stanowisku badawczym montowany jest element identyczny pod względem konstrukcji, materiałów składowych i wymiarów z tym, który jest lub ma być zamontowany w danym budynku. Istotne jest także właściwe odwzorowanie sposobu zamocowania elementu, w tym także dobranie odpowiedniej konstrukcji mocującej w której element zamontowany jest lub będzie w praktyce.
Przy projektowaniu elementu próbnego do badań odporności ogniowej należy szczególną uwagę zwrócić na szerokość próbki. Jeśli oczekuje się ażeby wyniki badań objęły elementy o szerokości przekraczającej 3 m, to do badania należy przygotować element próbny o szerokości min. 2,8 m, w którym dodatkowo jedna z pionowych krawędzi będzie swobodna (niezamocowaną). Wolna krawędź, której szerokość powinna wynosić pomiędzy 25 a 50 mm wypełniana jest wełną mineralną w taki sposób, aby możliwe było swobodne odkształcanie się krawędzi podczas badania.
Rys. 5. Element próbny: a) aluminiowej, profilowej, przeszklonej ściany działowej; b) drewnianej, przeszklonej ściany działowej; c) bezszprosowej, przeszklonej ściany działowej; d) ściany działowej z pustaków szklanych
Kolejna istotna sprawa to wymiary przeszkleń. Jeżeli element próbny zapewnić ma możliwie najszerszy zakres zastosowania wyników badań powinien zawierać przeszklenia o maksymalnych przewidzianych do stosowania wymiarach, zarówno te w układzie poziomym, jak i te pionowe, ponieważ przebadana powinna być zarówno największa szerokość, jak i wysokość planowanych do stosowania w praktyce tafli szklanych.
Zgodnie z normą badawczą szyba o największych wymiarach powinna znajdować się po stronie krawędzi swobodnej lub w przestrzeni pomiędzy wewnętrznymi słupami. Istotny jest także fakt, że norma nie pozwala na mieszanie rodzajów przeszkleń w jednym elemencie próbnym, co oznacza konieczność przeprowadzenia oddzielnego badania dla każdego rodzaju przeszkleń, jakie planowane są do stosowania w danej ścianie działowej w praktyce.
Bardzo ważne jest także zastosowanie wszystkich możliwych do wykonania połączeń w konstrukcji elementu próbnego. Zasada ta dotyczy również wszelkich szprosów umieszczonych pod różnymi kątami, oraz profili w kształcie łuków, jak również ścian, w których wykonane są połączenia wielopłaszczyznowe.
Co ciekawe, jeśli chodzi o ostatnie z opisanych połączeń to problem ten został bardzo dobrze rozwiązany w przypadku przeszklonych ścian osłonowych. W normie badawczej dotyczącej elementów tego typu opracowany został specjalny element próbny umożliwiający sprawdzenie połączeń ściany osłonowej załamanej pod różnymi kątami, przedstawiony na rys. 4.
W przypadku ścian działowych, w celu weryfikacji takich połączeń, pomimo iż norma badawcza nie określa tego jednoznacznie, należałoby przebadać próbkę o podobnej konstrukcji do tej zaprezentowanej na rys. 4, przy czym, oczywiście, niezbędne byłoby odpowiednie zamocowanie elementu próbnego właściwe dla wymagań normy PN-EN 1364-1.
Przeszklone ściany działowe w praktyce zazwyczaj wyposażone są w drzwi lub okna, od których w wielu przypadkach również wymagane jest spełnienie odpowiedniej klasy odporności ogniowej, a nieraz także dymoszczelności. Elementy te, podobnie jak ściany, podlegają badaniu w zakresie odporności ogniowej, a dodatkowo mogą być także testowane w celu określenia ich klasy dymoszczelności. Badania te jednak przeprowadzane są według innych norm badawczych [113, 114].
W tym przypadku to drzwi stanowią element próbny, a przeszklona ściana działowa jest ich stowarzyszoną (w przypadku odporności ogniowej) lub uzupełniającą (w przypadku dymoszczelności) konstrukcją mocującą. Przypadki tego typu, jak również metodyka badania takich elementów w zakresie odporności ogniowej, przedstawione zostały w artykułach [3, 22, 25, 27, 36, 37, 39, 40], a w zakresie dymoszczelności w [19, 22, 27, 33, 36, 37].
Na rys. 5 przedstawiono przykładowe elementy próbne przeszklonych ścian działowych przed badaniem w zakresie odporności ogniowej. Próbka przeszklonej ściany działowej przeznaczona do badań w zakresie odporności ogniowej montowana jest w konstrukcji mocującej, zaprojektowanej w taki sposób, aby odtworzyć wymagane warunki brzegowe.
Konstrukcja mocująca wznoszona jest natomiast w specjalnej ramie badawczej, na temat której więcej informacji podane zostanie w dalszej części artykułu.
Ważne jest aby konstrukcje mocujące, w których mocowany jest element próbny, posiadały przynajmniej taką samą odporność ogniową, jak ta spodziewana dla próbki. Zamocowanie elementu próbnego musi być wykonane w sposób możliwie jak najbardziej odpowiadający temu, który planowany jest do zastosowania w praktyce.
Połączenia pomiędzy skrajnymi profilami przeszklonej ścianki działowej a ścianą stanowiącą konstrukcję mocującą wraz z łącznikami i materiałem stosowanym do wykonania połączenia są ważną częścią elementu próbnego, mogącą mieć ogromny wpływ na wynik badania, a co za tym idzie powinny być takie same jak w warunkach rzeczywistych. Wśród konstrukcji mocujących wyróżnia się standardowe i niestandardowe.
Rys. 6. Krzywe nagrzewania (kolorem czerwonym oznaczona jest krzywa standardowa, a kolorem niebieskim krzywa zewnętrzna) [74]
Zarówno pierwsze, jak i drugie, stosowane są do zamocowania przeszklonej ściany działowej oraz do zamknięcia pieca. Standardowe konstrukcje wykonane są z takich materiałów, które sprawiają, że mają one możliwy do ilościowego określenia wpływ na przepływ ciepła między konstrukcją a elementem próbnym oraz znaną odporność na odkształcenie termiczne.
Wyróżniamy wśród nich konstrukcje sztywne oraz podatne. Jeśli chodzi o konstrukcje sztywne, to wśród nich występuje kolejny podział: wyróżnić można te o niskiej i te o wysokiej gęstości. Przez te o niskiej gęstości rozumiemy konstrukcje wykonane z bloczków z betonu komórkowego o gęstości 650 (±200) kg/m3 połączone odpowiednią zaprawą i zapewniające odpowiednią klasę odporności ogniowej. Jeśli chodzi o konstrukcje o dużej gęstości, to stanowią je ściany murowane (np. z cegły ceramicznej lub z bloczków betonowych) lub jednorodne ściany betonowe, których gęstość przekracza 850 kg/m3.
Podatne konstrukcje mocujące wykonywane są jako ściany z okładziną z płyt gipsowo-kartonowych typu F o grubości 12,5 mm lub 15 mm, zamocowaną do rusztu z profili stalowych o grubości nie mniejszej niż 0,5 mm i nie przekraczającej 1,5 mm. Grubość oraz ilość zastosowanych płyt w okładzinie zależna jest od tego, jak długie oddziaływanie pożaru standardowego wytrzymać ma cała konstrukcja. Profile słupów rozmieszczone są w rozstawie nie mniejszym niż 400 mm i nie większym niż 625 mm.
W przestrzeni pomiędzy płytami oraz profilami, w zależności od oczekiwanej klasy odporności ogniowej, umieszczona jest skalna wełna mineralna o odpowiedniej gęstości i grubości. Zależnie od oczekiwanej klasy odporności ogniowej wyróżnione zostały 3 grupy podatnych konstrukcji mocujących, różniące się głębokością zastosowanego profilu stalowego. Specyfikacja podatnych konstrukcji mocujących wraz z podziałem ich na grupy przedstawiona została w tabeli 2.
Zastosowanie w badaniu konstrukcji mocującej z danej grupy obejmuje całą grupę konstrukcji oraz konstrukcje z grupy w której profile posiadają większe wymiary (Grupa A pokrywa samą siebie oraz grupy B i C).
Jak wspomniano wcześniej, poza standardowymi konstrukcjami mocującymi istnieją także te niestandardowe. Rozumiane są przez nie specjalne konstrukcje, w których przeszklona ściana działowa ma być zamontowana w praktyce. Zakłada się zatem, że konstrukcje tego typu zapewniają odpowiednie zamocowanie i przepływ ciepła, przyjęte w rzeczywistym użytkowaniu.
Niestandardową konstrukcję stanowić może na przykład przeszklona ściana osłonowa lub ściana wykonana z płyt warstwowych, jak również przeszklona ściana działowa tego samego systemu, ale o wyższej klasie odporności ogniowej.
W przypadku sztywnych konstrukcji mocujących należy pamiętać, że muszą być one wykonane w taki sposób, żeby nie miały swobody odkształcenia wzdłuż pionowych krawędzi w kierunku prostopadłym do płaszczyzny konstrukcji. Oznacza to, że powinny być zamocowana do wnętrza ramy do badań, tak jak w warunkach rzeczywistych.
Konstrukcje mocujące podatne oraz konstrukcje niestandardowe mocowane są natomiast w taki sposób, że ich boczne krawędzie pozostają swobodne, zapewniając tym samym swobodę odkształcenia pod wpływem oddziaływania ognia.
Najczęściej konstrukcja mocująca przygotowywana jest przed zainstalowaniem elementu, pozostawiając w niej otwór o odpowiednich wymiarach, chyba że przewiduje się, że w praktyce będzie ona wznoszona razem z przeszkloną ścianą działową z użyciem właściwych metod mocowania.
Do przeprowadzenia badania w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych niezbędne jest posiadanie odpowiedniego wyposażenia badawczego, do którego zaliczamy następujące elementy:
- piec wyposażony w odpowiedni osprzęt umożliwiający sterowanie temperaturą oraz regulowanie i monitorowanie ciśnienia gorących gazów w jego wnętrzu w taki sposób, aby umożliwić poddanie elementów próbnych przeszklonych ścian działowych warunkom określonym w normie badawczej;
- rama do badań, w której możliwe jest wykonania odpowiedniej konstrukcji mocującej, którą można usytuować względem pieca w taki sposób, aby umożliwiała wywołanie odpowiednich warunków nagrzewania, ciśnienia i mocowania;
- sprzęt umożliwiający pomiar temperatury we wnętrzu pieca do badań oraz na nienagrzewanej powierzchni przeszklonych ścian działowych ocenianych pod względem izolacyjności ogniowej;
- sprzęt niezbędny do weryfikacji szczelności ogniowej;
- wyposażenie umożliwiające weryfikację przemieszczeń elementu próbnego;
- sprzęt służący do dokładnego pomiaru upływu czasu;
- sprzęt niezbędny do pomiaru stężenia tlenu w gazach piecowych.
(...)
Bartłomiej Sędłak
Instytut Techniki Budowlanej
Artykuł powstał na podstawie wystąpienia Autora na Konferencji Technicznej „Nowoczesne przegrody przeszklone kluczem do komfortowego budynku”, 24.06.2020 r.
Bibliografia:
(zamieszczone żródła odnoszą się do wszystkich części artykułu):
[1] M. Kosiorek, Z. Laskowska: Bezpieczeństwo pożarowe – część XV. Ogniochronne przegrody przeszklone, „Mater. Bud.”, vol. 1, pp. 117–119, 2007.
[2] P. Sulik, B. Sędłak: Ochrona przeciwpożarowa w przegrodach wewnętrznych, „Izolacje”, vol. 20, no. 9, pp. 30–34, 2015.
[3] A. Borowy: Badania odporności ogniowej wewnętzrnych przegród budowlanych oraz stolarki otworowej, „Inżynier Budownictwa”, vol. 11, pp. 64–68, 2013.
[4] P. Sulik, B. Sędłak, J. Kinowski: Bezpieczeństwo pożarowe ścian zewnętrznych
(Cz. 1) Elewacje szklane, wymagania, badania, przykłady, „Ochr. Przeciwpożarowa”, vol. 50, no. 4/14, pp. 10–16, 2014.
[5] P. Sulik, B. Sędłak, J. Kinowski: Bezpieczeństwo pożarowe ścian zewnętrznych
(Cz. 2) Mocowanie okładzin elewacyjnych, „Ochr. Przeciwpożarowa”, vol. 51, no. 1/15, pp. 9–12, 2015.
[6] J. Kinowski, P. Sulik: Bezpieczeństwo użytkowania elewacji, „Mater. Bud.”, vol. 9, pp. 38–39, 2014.
[7] P. Sulik, B. Sędłak: Odporność ogniowa pionowych przegród przeszklonych. Część 2, „Świat Szkła”, vol. 20, no. 9, pp. 31-32, 34-35, 2015.
[8] J. Kinowski, P. Sulik, B. Sędłak: Badania i klasyfikacja systemów pionowych przegród przeszklonych o określonej klasie odporności ogniowej, „BiTP”, vol. 42, no. 2, pp. 135–140, 2016, doi: 10.12845/bitp.42.2.2016.14.
[9] B. Sędłak: Wymagania z zakresu nienośnych przegród przeciwpożarowych - przeszklone ściany osłonowe i działowe, drzwi i bramy. W: Budynek wielofunkcyjny z częścią usługowo-handlową i garażem podziemnym - w aspekcie projektowania, wykonawstwa i odbioru przez PSP: Materiały pomocnicze do wykładów. G. Grzymkowska-Gałka Archmedia, Warszawa 2016, pp. 43–62.
[10] B. Sędłak, P. Sulik, J. Kinowski: Wymagania i rozwiązania techniczne systemów pionowych przegród przeszklonych o określonej klasie odporności ogniowej, „BiTP” vol. 42, no. 2, pp. 167–171, 2016, doi: 10.12845/bitp.42.2.2016.18.
[11] P. Sulik, B. Sędłak: Odporność ogniowa pionowych przegród przeszklonych. Część 1, „Świat Szkła”, vol. 20, no. 7–8, pp. 37-38, 40, 42-43, 2015.
[12] B. Sędłak, P. Sulik: Odporność ogniowa pionowych elementów przeszklonych, „Szkło i Ceram.”, vol. 66, no. 5, pp. 8–10, 2015.
[13] P. Roszkowski, B. Sędłak: Metodyka badań odporności ogniowej dachów przeszklonych, „Świat Szkła”, vol. 16, no. 6, pp. 50–52, 2011.
[14] P. Roszkowski, B. Sędłak: Badania odporności ogniowej poziomych elementów przeszklonych, „Świat Szkła”, vol. 19, no. 12, pp. 46–51, 2014.
[15] O. Korycki, K. Kuczyński: Zasady wprowadzania do obrotu stolarki budowlanej w świetle PN-EN 14351-1:2006, „Mater. Bud.”, vol. 8, pp. 94–96, 2007.
[16] M. Jakimowicz: Okna i drzwi balkonowe w świetle obowiązującego prawa, „Świat Szkła”, vol. 7–8, pp. 61–65, 2010.
[17] B. Sędłak: Metodyka badań odporności ogniowej drzwi przeszklonych. Cz. 2, „Świat Szkła”, vol. 17, no. 4, pp. 55-58,60, 2012.
[18] B. Sędłak: Metodyka badań odporności ogniowej drzwi przeszklonych. Cz. 1., „Świat Szkła”, vol. 17, no. 3, pp. 50-52,60, 2012.
[19] B. Sędłak: Przeszklone drzwi dymoszczelne – badania oraz klasyfikacja w zakresie dymoszczelności, „Świat Szkła”, vol. 18, no. 4, pp. 35–38, 2013.
[20] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Fire Resistance of timber doors - Part II: Technical solutions and test results, „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol.”, vol. 86, pp. 129–132, 2014.
[21] A. Borowy: Fire Resistance Testing of Glazed Building Elements. W: Pozarni Ochrana 2014, 2014, pp. 15–17.
[22] P. Sulik, B. Sędłak, D. Izydorczyk: Odporność ogniowa i dymoszczelność drzwi przeciwpożarowych na wyjściach awaryjnych z tuneli – badania i klasyfikacja, „Logistyka”, no. 6, pp. 10104–10113, 2014.
[23] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Fire Resistance of timber doors - Part I: Test procedure and classification, „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol.”, vol. 86, pp. 125–128, 2014.
[24] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Problematyka prawidłowego odbioru wybranych oddzieleń przeciwpożarowych, „Mater. Bud.”, no. 11, pp. 62–64, 2014.
[25] P. Sulik, B. Sędłak: Odporność ogniowa drzwi z dużymi przeszkleniami, „Świat Szkła”, vol. 20, no. 3, pp. 38–42, 2015.
[26] P. Sulik, D. Izydorczyk, B. Sędłak: Elementy decydujące o awariach wybranych oddzieleń przeciwpożarowych. W: XXVII Konferencja Naukowo-Techniczna Awarie Budowlane, 20-23.05, Szczecin – Międzyzdroje, 2015, pp. 771–778.
[27] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik: Odporność ogniowa i dymoszczelność drzwi
zgodnie z PN-EN 16034, „Mater. Bud.”, vol. 1, no. 11, pp. 67–69, Nov. 2015, doi: 10.15199/33.2015.11.20.
[28] D. Izydorczyk, P. Sulik: Odporność ogniowa drzwi stalowych, „Mater. Bud.”, vol. 1, no. 7, pp. 33–36, Jul. 2015, doi: 10.15199/33.2015.07.07.
[29] P. Sulik, B. Sędłak: Wybrane zagadnienia związane z drzwiami przeciwpożarowymi, „Inżynier Budownictwa”, no. 11, pp. 90–97, 2015.
[30] A. Schmidt: Projekt normy wyrobu dla drzwi wewnętrznych: prEN 14351-2 –stan prac, „Świat Szkła” 5/2015.
[31] P. Sulik, B. Sędłak: Prawidłowy odbiór przeszklonych drzwi przeciwpożarowych, „Świat Szkła”, vol. 20, no. 2/2015, pp. 46-49, 56.
[32] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Izolacyjność ogniowa drzwi przeciwpożarowych, „Izolacje”, vol. 21, no. 1, pp. 52–63, 2016.
[33] B. Sędłak, A. Frączek, P. Sulik: Wpływ zastosowanego rozwiązania progowego na dymoszczelność drzwi przeciwpożarowych, „Mater. Bud.”, vol. 1, no. 7, pp. 26–29, Jul. 2016, doi: 10.15199/33.2016.07.07.
[34] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Thermal insulation of single leaf fire doors, Test results comparison in standard temperature-time fire scenario for different types of doorsets, „Appl. Struct. Fire Eng.”, Jan. 2016, doi: 10.14311/asfe.2015.077.
[35] P. Sulik, D. Izydorczyk, B. Sędłak: Bezinwazyjna weryfikacja poprawności wykonania i montażu drzwi przeciwpożarowych. W: Problemy techniczno- prawne utrzymania obiektów budowlanych: Ogólnopolska konferencja, Warszawa, 22-23 stycznia 2016, 2016, pp. 147–150.
[36] B. Sędłak, P. Sulik: Badania odporności ogniowej i dymoszczelności drzwi przeszklonych zgodnie z wymaganiami normy wyrobu PN-EN 16034. Cz. 1, „Świat Szkła”, vol. 2, pp. 30–35, 2017.
[37] B. Sędłak, P. Sulik: Badania odporności ogniowej i dymoszczelności drzwi przeszklonych zgodnie z wymaganiami normy wyrobu PN-EN 16034. Cz.2, „Świat Szkła”, vol. 3, pp. 40,42-43, 2017.
[38] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Thermal insulation of single leaf fire doors: Test results comparison in standard temperature-time fire scenario for different types of doorsets. W: Applications of Structural Fire Engineering 2017.
[39] B. Sędłak, P. Sulik: Wymagania dotyczące klasy odporności ogniowej zamknięć otworów w przegrodach przeciwpożarowych, „Mater. Bud.”, vol. 1, no. 3, pp. 68–70, Mar. 2017, doi: 10.15199/33.2017.03.19.
[40] D. Izydorczyk, B. Sędłak, B. Papis, P. Turkowski: Doors with Specific Fire Resistance Class, „Procedia Eng.”, vol. 172, pp. 417–425, 2017, doi: 10.1016/j. proeng.2017.02.010.
[41] D. Izydorczyk, B. Sędłak, P. Sulik: Fire doors in tunnels emergancy exits - smoke control, fire resistance tests. W: IFireSS 2017 – 2nd International Fire Safety Symposium Naples, Italy, June 7-9, 2017, 2017, pp. 1–8.
[42] B. Sędłak, P. Sulik: Badania odporności ogniowej i dymoszczelności drzwi przeszklonych zgodnie z wymaganiami normy wyrobu PN-EN 16034. Część 1, „Świat Szkła” vol. 2, pp. 30–35, 2017.
[43] D. Izydorczyk, P. Sulik, J. Kinowski, B. Sędłak: Fire resistance of timber windows – Part II: Technical solutions, test results, „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol.” vol. 92, pp. 113–116, 2015.
[44] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik, D. Izydorczyk: Fire resistance of timber windows – Part 1: Test procedure, classification, „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol.” vol. 92, pp. 183–187, 2015.
[45] W. K. Chow, Y. Gao, C. L. Chow: A Review on Fire Safety in Buildings with Glass Façade, „J. Appl. Fire Sci.” vol. 16, no. 3, pp. 201–223, Jan. 2006, doi: 10.2190/AF.16.3.b.
[46] B. Siebert: Modern Facades made of Glass, IABSE Congr. Rep., vol. 17, no. 9, pp. 342–343, Jan. 2008, doi: 10.2749/222137908796292911.
[47] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian osłonowych. Cz. 2, „Świat Szkła” vol. 17, no. 10, pp. 53-58,60, 2012.
[48] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian osłonowych. Cz. 1. „Świat Szkła” vol. 17, no. 9, pp. 52–54, 2012.
[49] B. Sędłak, J. Kinowski: Badania odporności ogniowej ścian osłonowych – przyrosty temperatury na szybach, „Świat Szkła” vol. 18, no. 11, pp. 20–25, 2013.
[50] J. Kerson, R. Jansson: Façade fire tests – measurements, modeling. W: MATEC Web Conf. vol. 9, p. 2003, 2013, doi: 10.1051/matecconf/20164603002.
[51] B. Sędłak, J. Kinowski, A. Borowy: Fire resistance tests of large glazed aluminium curtain wall test specimens - Results comparison. W: MATEC Web of Conferences, 2013, vol. 9, p. 02009, doi: 10.1051/matecconf/ 20130902009.
[52] B. Sędłak: Odporność ogniowa ścian osłonowych z dużymi przeszkleniami. Cz. 1, „Świat Szkła” vol. 19, no. 3, pp. 16-19,25, 2014.
[53] B. Sędłak: Odporność ogniowa ścian osłonowych z dużymi przeszkleniami. Cz. 2, „Świat Szkła” vol. 19, no. 5, pp. 28–31, 2014.
[54] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian osłonowych wg nowego wydania normy PN-EN 1364-3, „Świat Szkła” vol. 19, no. 7–8, pp. 49–53, 2014.
[55] P. Sulik, B. Sędłak, P. Turkowski, W. Węgrzyński: Bezpieczeństwo pożarowe budynków wysokich i wysokościowych. W: A. Halicka (red): Budownictwo na obszarach zurbanizowanych, Nauka, praktyka, perspektywy, Politechnika Lubelska, 2014, pp. 105–120.
[56] P. Sulik, B. Sędłak: Bezpieczeństwo pożarowe przeszklonych elewacji, „Mater. Bud.” vol. 1, no. 9, pp. 20–22, Sep. 2015, doi: 10.15199/33.2015.09.04.
[57] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik: Izolacyjność ogniowa aluminiowo-szklanych ścian osłonowych w zależności od sposobu wypełnienia profili szkieletu konstrukcyjnego, „Izolacje” vol. 20, no. 2, pp. 48–53, 2015.
[58] P. Sulik, B. Sędłak: Bezpieczeństwo pożarowe szklanych fasad. W: Inf. Bud. Murator - Fasady, pp. 38–42, 2015.
[59] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik: Large glazing in curtain walls - Study on impact of fixing methods on fire resistance. W: MATEC Web of Conferences, 2016, vol. 46, p. 05004, doi: 10.1051/matecconf/20164605004.
[60] P. Sulik, B. Sędłak, J. Kinowski: Study on critical places for maximum temperature rise on unexposed surface of curtain wall test specimens. W: MATEC Web of Conferences, 2016, vol. 46, p. 02006, doi: 10.1051/matecconf/ 20164602006.
[61] B. Sędłak, P. Sulik: Odporność ogniowa pasów międzykondygnacyjnych aluminiowo-szklanych ścian osłonowych, „Izolacje” vol. 21, no. 1, pp. 66–73, 2016.
[62] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik, D. Izydorczyk: Fire resistance glazed constructions classification, Changes in the field of application, „Appl. Struct. Fire Eng.”, Jan. 2016, doi: 10.14311/asfe.2015.073.
[63] P. Sulik, J. Kinowski, B. Sędłak: Fire resistance of aluminium glazed curtain walls, Test results comparison depending on the side of fire exposure, „Appl. Struct. Fire Eng.”, Jan. 2016, doi: 10.14311/asfe.2015.076.
[64] P. Sulik, G. Kimbar, B. Sędłak: Fire resistance of spandrels in aluminium glazed curtain walls. W: IFireSS 2017 – 2nd International Fire Safety Symposium Naples, Italy, June 7-9, 2017, 2017.
[65] B. Sędłak, J. Kinowski, P. Sulik: Miejsca krytyczne elementów próbnych przeszklonych ścian osłonowych pod względem izolacyjności ogniowej, „BiTP” vol. 45, no. 1, pp. 38–50, 2017, doi: 10.12845/bitp.45.1.2017.3.
[66] P. Sulik, B. Sędłak: Wybrane aspekty oceny odporności ogniowej przeszklonych elementów oddzielenia przeciwpożarowego, „J. Civ. Eng. Environ. Archit.”, vol. 64, pp. 17–29, 2017, doi: 10.7862/rb.2017.100.
[67] P. Sulik, B. Sędłak: Wybrane aspekty oceny odporności ogniowej przeszklonych elementów oddzielenia przeciwpożarowego. W: 63. Konferencja Naukowa Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN oraz Komitetu Nauki PZITB Krynica Zdrój, 17-22.09.2017, 2017.
[68] Z. Laskowska, M. Kosiorek: Bezpieczeństwo pożarowe ścian działowych przeszklonych – badania i rozwiązania, „Świat Szkła” vol. 1, pp. 16–21, 2008.
[69] P. Roszkowski, B. Sędłak: Metodyka badań odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych, „Świat Szkła” vol. 16, no. 9, pp. 59–64, 2011.
[70] B. Sędłak, P. Roszkowski: Klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych, „Świat Szkła” vol. 17, no. 7–8, pp. 54–59, 2012.
[71] Z. Laskowska, A. Borowy: Rozszerzone zastosowanie wyników badań odporności ogniowej ścian działowych przeszklonych wg PN-EN 15254-4, „Mater. Bud.” vol. 7, pp. 62–64, 2012.
[72] B. Sędłak: Systemy przegród aluminiowo szklanych o określonej klasie odporności ogniowej, „Świat Szkła” vol. 18, no. 10, pp. 30-33,41, 2013.
[73] B. Sędłak: Bezszprosowe szklane ściany działowe o określonej klasie odporności ogniowej, „Świat Szkła” vol. 19, no. 11, p. 24,26,28,30, 2014.
[74] B. Sędłak: Badania odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych, „Świat Szkła” vol. 19, no. 2, pp. 30–33, 2014.
[75] B. Sędłak: Ściany działowe z pustaków szklanych – badania oraz klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej, „Świat Szkła” vol. 19, no. 1, pp. 30–33, 2014.
[76] B. Sędłak, D. Izydorczyk, P. Sulik: Fire Resistance of timber glazed partitions, „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol.” vol. 85, pp. 221–225, 2014.
[77] B. Sędłak, P. Sulik: Odporność ogniowa wielkogabarytowych pionowych elementów przeszklonych, „Mater. Bud.” vol. 1, no. 7, pp. 28–30, Jul. 2015, doi: 10.15199/33.2015.07.06.
[78] B. Sędłak: Bezpieczeństwo pożarowe przeszklonych ścian działowych, „Świat Szkła” vol. 20, no. 5, pp. 34–40, 2015.
[79] P. Sulik, B. Sędłak: Odporność ogniowa drewnianych przeszklonych ścian działowych, „Świat Szkła” vol. 20, no. 3, pp. 43–48, 56, 2015.
[80] B. Sędłak, P. Sulik, P. Roszkowski: Fire resistance tests of aluminium glazed partitions with timber insulation inserts, „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol.” vol. 92, pp. 395–398, 2015.
[81] B. Sędłak, D. Izydorczyk, P. Sulik: Aluminium glazed partitions with timber insulation inserts – fire resistance tests results depending on the type of used wood, „Ann. Warsaw Univ. Life Sci. - SGGW For. Wood Technol.” vol. 92, pp. 102–106, 2016.
[82] B. Sędłak, P. Sulik: Badanie i klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych według wymagań nowego wydania normy badawczej. Cz. 1., „Świat Szkła” vol. 21, no. 2, pp. 38–40, 42, 2016.
[83] B. Sędłak, P. Sulik: Badanie i klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej przeszklonych ścian działowych zgodnie z wymaganiami nowego wydania normy badawczej. Cz. 2., „Świat Szkła” vol. 21, no. 5, pp. 27–28, 30–34, 2016.
[84] B. Sędłak, J. Kinowski, D. Izydorczyk, P. Sulik: Fire resistanc tests of aluminium glazed partitions, Results comparison, „Appl. Struct. Fire Eng.” Jan. 2016, doi: 10.14311/asfe.2015.075.
[85] P. Sulik, B. Sędłak, J. Kinowski: Study on critical places for maximum temperature rise on unexposed surface of walls with butt jointed glazing test specimens. W: IFireSS 2017 – 2nd International Fire Safety Symposium Naples, Italy, 2017.
[86] B. Sędłak, P. Roszkowski, P. Sulik: Fire insulation of aluminium glazed partitions depending on the infill solution of framework profiles, „Civ. Environ. Eng. Reports”, vol. 26, no. 3, pp. 91–107, 2017, doi: 10.1515/ ceer-2017-0038.
[87] B. Sędłak, J. Kinowski, P. Roszkowski, P. Sulik: Izolacyjność ogniowa przeszklonych ścian bezszprosowych, „Mater. Bud.” vol. 1, no. 7, pp. 17–20, Jul. 2017, doi: 10.15199/33.2017.07.05.
[88] A. Borowy, M. Łukomski, G. Woźniak: Metody oceny odporności ogniowej ścian skonstruowanych na szkielecie stalowym z obudową z płyt gipsowo-kartonowych, „Mater. Bud.” vol. 1, no. 8, pp. 8–11, Aug. 2017, doi: 10.15199/33.2017.08.02.
[89] B. Wróblewski, A. Borowy: Płyty gipsowo-kartonowe – odporność ogniowa ścian nienośnych, „Izolacje” vol. 10, 2010.
[90] G. Thomas: Thermal properties of gypsum plasterboard at high temperatures, „Fire Mater.” vol. 26, no. 1, pp. 37–45, Jan. 2002, doi: 10.1002/fam.786.
[91] G. Zapotoczna-Sytek, P. Sulik, G. Woźniak, M. Abramowicz: Przegrody budowlane wykonane z autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK), a bezpieczeństwo pożarowe. W: Dni betonu: Tradycja i nowoczesność. 8 Konferencja, 2014, pp. 803–814.
[92] T.-D. Nguyen, F. Meftah, R. Chammas, A. Mebarki: The behaviour of masonry walls subjected to fire: Modelling, parametrical studies in the case of hollow burnt-clay bricks, „Fire Saf. J.” vol. 44, no. 4, pp. 629–641, May 2009, doi: 10.1016/j.firesaf.2008.12.006.
[93] N. Narayanan, K. Ramamurthy: Structure, properties of aerated concrete: a review, „Cem. Concr. Compos.” vol. 22, no. 5, pp. 321–329, Oct. 2000, doi: 10.1016/S0958-9465(00)00016-0.
[94] K. Ghazi Wakili, E. Hugi, L. Karvonen, P. Schnewlin, F. Winnefeld: Thermal behaviour of autoclaved aerated concrete exposed to fire, „Cem. Concr. Compos.” vol. 62, pp. 52–58, Sep. 2015, doi: 10.1016/j.cemconcomp. 2015.04.018.
[95] B. Wróblewski, A. Borowy: Badanie i klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej ścian i dachów z płyt warstwowych, „Izolacje” vol. 7–8, pp. 30–34, 2012.
[96] J. M. Davies: Lightweight sandwich construction. John Wiley & Sons, 2008.
[97] M. R. E. Looyeh, K. Rados, P. Bettess: Thermochemical responses of sandwich panels to fire, „Finite Elem. Anal. Des.” vol. 37, no. 11, pp. 913–927, Oct. 2001, doi: 10.1016/S0168-874X(01)00075-0.
[98] P. Roszkowski, P. Sulik: Sandwich panels - behavior in fire based on fire resistance tests, „Appl. Struct. Fire Eng.” Jan. 2016, doi: 10.14311/asfe.2015.065.
[99] G. Kimbar, P. Roszkowski, P. Sulik: Optimal Load Resolution in Fire Resistance Tests of Orthotropic Plates.
[100] B. Sędłak, P. Sulik: Ogólne zasady dotyczące badań odporności ogniowej elementów przeszklonych. Cz.1, „Świat Szkła” vol. 23, no. 2, pp. 34–38, 2018.
[101] Z. Laskowska, A. Borowy: Szyby w elementach o określonej odporności ogniowej, „Świat Szkła” vol. 20, no. 12, pp. 10–15, 2015.
[102] K. Zieliński: Szkło ogniochronne, „Świat Szkła” vol. 1, pp. 9–11, 2008.
[103] Z. Laskowska, A. Borowy: Szyby zespolone w elementach o określonej odporności ogniowej, „Świat Szkła” vol. 21, no. 3, pp. 15-20,28, 2016.
[104] V. Babrauskas, R. B. Williamson: The historical basis of fire resistance testing — Part II, „Fire Technol.” vol. 14, no. 4, pp. 304–316, Nov. 1978, doi: 10.1007/BF01998390.
[105] V. Babrauskas, R. B. Williamson: The historical basis of fire resistance testing — Part I, „Fire Technol.” vol. 14, no. 3, pp. 184–194, Aug. 1978, doi: 10.1007/BF01983053.
[106] S. B. Hamilton: A Short History of the Structural Fire Protection of Buildings Particularly in England, Special Report No. 27. London 1958.
[107] Böhme: Mittheilungen. Berlin 1891.
[108] M. Gary: Mittheilungen. Berlin 1900.
[109] F ire Tests with Partitions, Red Book, No. 53, British Fire Prevention Committee, London, 1900.
[110] F ire Tests with Partitions, Red Book, No. 22; British Fire Prevention Committee, London, 1899.
[111] “Engineering News, Vol. 46 (December 26, 1901), pp. 482-486, 489-490.”
[112] R ozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, Poz.690).
[113] EN 1634-3:2004 Fire resistance, smoke control tests for door, shutter assemblies, openable windows, elements of building hardware. Smoke control test for door, shutter assemblies.
[114] EN 1634-1:2014+A1:2018 Fire resistance, smoke control tests for door, shutter assemblies, openable windows, elements of building hardware - Part 1: Fire resistance test for door, shutter assemblies, openable windows.
[115] EN 1363-1:2012 Fire resistance tests. General requirements.
[116] EN 60584-1:2013 Thermocouples. EMF specifications, tolerances.
[117] B. Sędłak, P. Sulik: Ogólne zasady dotyczące badań odporności ogniowej elementów przeszklonych. Cz. 4, „Świat Szkła” vol. 23, no. 5, pp. 28-30, 32, 2018.
[118] EN 13501-1:2007+A1:2009 Fire classification of construction products, building elements. Classification using test data from reaction to fire tests.
[119] A. Piekarczuk, K. Malowany, P. Więch, M. Kujawińska, P. Sulik: Stability, bearing capacity of arch-shaped corrugated shell elements: experimental, numerical study, „Bull. Polish Acad. Sci. Tech. Sci.” vol. 63, no. 1, pp. 113–123, Mar. 2015, doi: 10.1515/bpasts-2015-0013.
[120] EN 1363-2:1999 Fire resistance tests. Alternative, additional procedures.
[121] EN 13501-2:2016 Fire classification of construction products, building elements. Classification using data from fire resistance tests, excluding ventilation services.
[122] P. Sulik, B. Sędłak: Promieniowanie w zamknięciach przeciwpożarowych, „Mater. Bud.” vol. 1, no. 5, pp. 90–91, May 2018, doi: 10.15199/ 33.2018.05.27.
[123] P. K. Raj: A review of the criteria for people exposure to radiant heat flux from fires, „J. Hazard. Mater.” vol. 159, no. 1, pp. 61–71, Nov. 2008, doi: 10.1016/j.jhazmat.2007.09.120.
[124] L. T. Wong: Hazard of Thermal Radiation from a Hot Smoke Layer in Enclosures to an Evacuee, „J. Fire Sci.” vol. 23, no. 2, pp. 139–156, Mar. 2005, doi: 10.1177/0734904105044673.
[125] T. Sawicki: Czynniki zagrażające bezpieczeństwu strażaków w warunkach pożaru, „Bezpieczeństwo Pr.” vol. 7–8, pp. 35–38, 2004.
[126] Y. Zhan, Z. Xia, W. Xin, L. Hai-lun: Application, Integrity Evaluation of Monolithic Fire-resistant Glass, „Procedia Eng.” vol. 11, pp. 603–607, 2011, doi: 10.1016/j.proeng.2011.04.702.
[127] EN 1364-1:2015 Fire resistance tests for non-loadbearing elements - Part 1: Walls.
[128] EN 15254-4:2008+A1:2011 Extended application of results from fire resistance tests. Non-loadbearing walls. Glazed constructions.
[129] EN 1364-4:2014 Fire resistance tests for non-loadbearing elements. Curtain walling. Part configuration.
[130] J. Kinowski, B. Sędłak, P. Sulik: Large scale, faceted curtain walls fire resistance tests. W: FSF 2019 – 3nd International Symposium on Fire Safety of Facades Paris, France, 2019.
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 11/2020