Wstęp
Tlenie się i żarzenie (Glimm- und Schwelverhalten) wyrobów budowlanych, zwłaszcza włóknistych materiałów izolacyjnych, jest istotnym zagadnieniem w sektorze budowlanym. Powszechnie wiadomo, że niektóre materiały budowlane mają tendencję do nieustającego tlenia się lub żarzenia, co może prowadzić do pożarów.
Pożary te mogą rozprzestrzeniać się wzdłuż połączeń/ spoin wypełnionych materiałami izolacyjnymi w budynkach lub rozpoczynać się w warstwach izolacji. Taki tlący się ogień może być trudny do ugaszenia i stanowi poważne zagrożenie.
Od czasu wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) z października 2014 r. nastąpiła reforma prawa budowlanego mająca na celu zapewnienie bezpieczeństwa w odniesieniu do tlenia się i żarzenia materiałów budowlanych. Opracowano europejską procedurę testową, która zgodnie ze specyfikacjami Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej (DIBt) może stanowić weryfikację/dowód, że produkt budowlany nie tli się (nie żarzy się). Weryfikacja ta ma ogromne znaczenie dla zminimalizowania ryzyka pożarów i rozprzestrzeniania się ognia.
Zachowanie podczas żarzenia i tlenia jest zdefiniowane w normie EN 16733:2016 Badania reakcji na ogień wyrobów budowlanych – Oznaczanie podatności wyrobu budowlanego na przechodzenie w proces ciągłego tlenia. Tlenie odnosi się do spalania materiału bez tworzenia płomienia i z widocznym żarem lub bez niego.
Postępujące tlenie opisuje niezależne rozprzestrzenianie się egzotermicznego utleniania (bez spalania się z widocznym płomieniem), któremu może towarzyszyć żarzenie. Z kolei żarzenie odnosi się do spalania materiału w stałym stanie skupienia bez płomienia, ale z emisją światła z obszaru spalania.
Reforma przepisów dotyczących wyrobów budowlanych i wprowadzenie europejskiej procedury testowej mają na celu dopuszczenie do obrotu tylko tych wyrobów, które mają niską lub zerową podatność na tlenie/żarzenie. Stanowi to znaczącą poprawę bezpieczeństwa budynków.
Planiści i użytkownicy wyrobów budowlanych powinni być świadomi znaczenia tlenia się i żarzenia oraz upewnić się, że stosowane materiały budowlane spełniają obowiązujące wymagania w celu zminimalizowania ryzyka powstawania pożarów i ich rozprzestrzeniania się.
Euroklasy dotyczące reakcji na ogień i wymagania MVV TB
Przez długi czas europejskie klasyfikacje reakcji na ogień wyrobów budowlanych, zgodne z EN 13501-1 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków -- Część 1: Klasyfikacja na podstawie badań reakcji na ogień, były przypisane do wymagań organów budowlanych zawartych w Bauregelliste (BRL – Lista zasad budowlanych) A, część 1, załącznik 0.2.2.
Jednocześnie jednak w przypisie w tabeli klasyfikacyjnej/alokacji stwierdzono: „właściwości materiałów budowlanych w zakresie żarzenia/tlenia się nie są objęte europejskimi przepisami dotyczącymi badań i klasyfikacji.
W przypadku zastosowań, w których wymagane jest sprawdzenie zachowania materiału podczas żarzenia/tlenia się, musi być ono zweryfikowane zgodnie z przepisami krajowymi.”
Uwaga ta opiera się na fakcie, że test zgodny z SBI/EN 13823 Wyroby budowlane, z wyłączeniem posadzek, Badania reakcji na ogień wyrobów budowlanych poddane oddziaływaniu termicznemu pojedynczego płonącego przedmiotu wymagany dla klasyfikacji A2 do D zgodnie z EN 13501-1, jest zakończony po określonym czasie testu. To, czy badany materiał budowlany tli się, czy żarzy, nie ma wpływu na klasyfikację.
W BRL B część 1 wymagano zatem, aby niektóre wyroby budowlane objęte zakresem zharmonizowanych norm europejskich dotyczących wyrobów budowlanych „... właściwości/zachowanie tlące/żarowe materiałów budowlanych sklasyfikowanych w klasie A2, B lub C zgodnie z EN 13501-1 [tj. materiałów budowlanych przypisanych do wymagań organu budowlanego jako „niepalne” i „trudnopalne” i których klasyfikacja opiera się na teście SBI], ... musiały być dodatkowo wykazane – poprzez wydanie ogólnej aprobaty/zezwolenia organu budowlanego”.
MVV TB (Muster-Verwaltungsvorschrift Technische Baubestimmungen – Wzorcowe Rozporządzenia Administracyjne dotyczące Technicznych Przepisów Budowlanych) – wydanie z dnia 19.01.2021 r. – określają następujący wymóg w A 2.1.2 „Wymagania dotyczące zachowania się części instalacji konstrukcyjnych w warunkach pożaru”: „... W przypadku instalacji konstrukcyjnych lub części instalacji konstrukcyjnych, dla których wymaga się aby były niepalne lub trudnopalne, należy zapewnić, aby rozprzestrzenianie się ognia nie mogło nastąpić poprzez niezauważone postępujące tlenia się i/lub żarzenia się ...”.
Opcje weryfikacji
Powyższy wymóg należy uwzględnić podczas projektowania konstrukcji. Cel ochrony polegający na zapobieganiu rozprzestrzenianiu się pożaru poprzez niezauważone postępujące stopniowo tlenie się i/lub żarzenie się można osiągnąć na (co najmniej) dwa różne sposoby:
a) za pomocą konstruktywnych środków, np. poprzez podział na wystarczająco małe obszary, w których może wystąpić niezauważone progresywne tlenie, przy użyciu materiałów budowlanych, o których wiadomo, że nie są narażone na ryzyko tlenia, które zapobiegają rozprzestrzenianiu się ognia na następny (mały) obszar.
b) stosowane są produkty, co do których wykazano, że nie wykazują postępującego stopniowo tlenia.
CDN.
