Nowoczesne technologie umożliwiają ozdobienie budynków i wnętrz w tradycyjne dekoracje, ale obecnie łatwiejsze do wykonania. Jest to możliwe m.in. w przypadku witraży.

 

Chyba każdy z nas widział „prawdziwy” witraż z grubego szkła, którego barwne kawałki ujęte są w ramki z ołowiu. Produkcja takiego dzieła sztuki jest dość skomplikowana, pracochłonna, a co za tym idzie, witraże tradycyjne są drogie.

 

Stąd nie każdy może sobie pozwolić na ich posiadanie, a jeśli już nabędzie ozdobę, dba, aby umieścić ją w takim miejscu, by nie uległa szybko zniszczeniu. Sama technologia też nakłada pewne ograniczenia, związane z bezpieczeństwem.

 

Nowoczesne technologie umożliwiają wykonywanie witraży szybko i taniej. Są to m.in. tzw. „witraże żywiczne”, nazywane również „dozowanymi”. Jak deklarują ich producenci, cena może być nawet trzykrotnie  niższa od tradycyjnego witraża.

 

 

Precyzyjna technologia
Tematem witraża może być dowolny wzór. Wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych umożliwia wykonanie najbardziej skomplikowanych wzorów, często niemożliwych do uzyskania metodą tradycyjną. Obraz jest tworzony przez artystę-grafika w postaci rysunku odręcznego lub komputerowego, a następnie przetwarzany na obraz wektorowy w odpowiednich programach graficznych. Metoda ta pozwala na dokładne powielanie powtarzalnych wzorów witrażowych, co w przypadku tradycyjnej technologii wykonywania witraży jest niemal niemożliwe, choć też stanowi o ich atrakcyjności.

 

Następnie projekt w postaci rysunku zostaje powiększony do rzeczywistych rozmiarów i w formie elektronicznej wprowadzany do pamięci operacyjnej urządzenia dozującego kontur (stąd nazwa: witraż dozowany). Projekt jest przetwarzany najczęściej w systemie Multi-CAD. Kontur jest odpowiednikiem ołowianej ramki w tradycyjnym witrażu i może być w kolorze czarnym, srebrnym, złotym lub przezroczysty. Maszyna nakłada na powierzchnię tafli szkła ciągłym pasmem odpowiednią ilość konturu - dwuskładnikowego komponentu na bazie żywicy akrylowej.

 

Dostępnych jest kilka rodzajów igieł dozujących, umożliwiających nakładanie konturu o różnej grubości. Również na maszynie można ustawić grubość konturu, najczęściej w zakresie od 4 mm do 19 mm; prędkość dozowania i siła zasysania są dobierane automatycznie.

 

Po zaschnięciu konturu, na pola wyznaczone przez kontur grafik za pomocą prostych narzędzi nakłada określoną ilość zabarwionego pigmentem „szkła żywicznego”, czyli transparentnej farby, będącej mieszanką żywic i pigmentów.

 

Witraże żywiczne wykonuje się najczęściej napowierzchniach płaskich, ale specjalne, dodatkowe oprzyrządowanie i oprogramowanie umożliwiają pracę również na szybach giętych o wielkości łuku min. 15 cm.

 

Kolorowa trwałość
Dostępnych jest kilkanaście kolorów podstawowych, które można mieszać, uzyskując niemal nieograniczoną paletę barw, oraz kilka metalicznych.

 

Urządzenie dozujące nanosi kontur równym pasmem o zaprogramowanej szerokości (fot. SOZILUCCI)

 

 

Precyzyjnie dozowany kontur umożliwia odwzorowanie skomplikowanych rysunków (fot. KRYSZTAŁ)

 

 

Technologia witraży dozowanych pozwala na wykonywanie wzorów o miękkich liniach i ciasnych łukach (fot. SOZILUCCI)

 

Po wyschnięciu konturu pracownik wypełnia wzór (fot. KRYSZTAŁ)

 

 

Całkowita powtarzalność wzoru umożliwia wykonanie dużych witraży w kilku elementach (fot. KRYSZTAŁ)

 

 

Dostępne są też pigmenty fluorescencyjne. Interesujące efekty daje zastosowanie żywicy o efekcie „pękniętej szyby”. Mieszanina wody, utwardzacza oraz żywicy rozprowadzana jest na szybie i pozostawiana do wyschnięcia. Różna kurczliwość składników sprawia, że warstwa koloru pęka, ale powierzchnia witraża pozostaje gładka. Modnisie znają ten efekt z ubiegłorocznego hitu – lakieru do paznokci z efektem cracle.

 

Podczas reakcji chemicznej farba żywiczna wiąże ze szklanym podkładem, powodując połączenie w jednolity panel. Jest to technologia chemoutwardzalna, czyli w całym procesie produkcji szkło nie jest wkładane do pieca, dlatego nie występują wewnętrzne naprężenia szkła, które mogłyby spowodować jego samoistne pękanie.

 

Nakładanie żywicy wymaga wprawy i precyzji, ponieważ po zastygnięciu jest ona nieusuwalna. Po wymalowaniu witraża należy odczekać co najmniej dwie doby, aby żywica wyschła i nabrała odpowiedniej twardości. Następnie można witraż zespolić z drugą szybą.

 

Stosowane do wykonania witraża żywicznego komponenty zawierają filtr UV, przez co są odporne na destrukcyjne działanie światła i słońca. Nie ulegają zniszczeniu również w wyniku zmian temperatury lub ekstremalnych warunków pogodowych, ani też pod wpływem wody i wilgoci. Mają bardzo dużą odporność mechaniczną i chemiczną. Te cechy umożliwiają też łatwą pielęgnację witraża: można go myć zwykłymi środkami do pielęgnacji szyb i okien.

 

Pierwsze witraże żywiczne zostały wykonane przed ponad 40 laty i do tej pory zachowały niezmieniony wygląd.

 

Z rozmachem
Witraż żywiczny może być wykonywany nawet na bardzo dużych powierzchniach. Jeśli zachodzi taka potrzeba, szkło może być zespolone z inną taflą lub zalaminowane, by gwarantowało ochronę termiczną  żywicy oraz większą wytrzymałość. Nie ma przeszkód technicznych, aby szyby z warstwą witrażową uzyskały atest szkła bezpiecznego. Możliwość umieszczenia witraży na szybie hartowanej podnosi ich wytrzymałość mechaniczną oraz zabezpiecza przed okaleczeniem  w przypadku rozbicia.

 

Technologia wytwarzania witraży żywicznych umożliwia nanoszenie wzorów nie tylko na dowolny rodzaj szkła, ale też na płytki ceramiczne, lustra, drewniane powierzchnie, plastik, pleksiglas, laminat i metal. Maksymalny rozmiar pojedynczego panela jest uzależniony od zasięgu ramienia urządzenia dozującego i przykładowo wynosi 1300x3050 mm.

 

Wśród zalet witraży żywicznych należy wymienić m.in. znacznie mniejszą wagę niż witraży tradycyjnych, co umożliwia montowanie ich również w poziomie, jako elementów sufitu lub ozdób świetlnych o dużych powierzchniach. Dzięki temu również bardzo łatwy jest montaż panelu, gdyż nie wymaga specjalnej konstrukcji ram, zamocowań, zawieszeń czy zabezpieczeń. W przypadku przeszkleń budowlanych wystarczają typowe ramy okienne bądź drzwiowe.

 

W kościele i kuchni
Witraże żywiczne mogą być stosowane nie tylko jako pojedyncze szklenie, ale też w szybach zespolonych zarówno jedno-, jak i wielokomorowych oraz montowane w ciepłych, kilkukomorowych profilach stolarki okiennej. To sprawia, że znajdują zastosowanie zarówno w domach jednorodzinnych, jak i budynkach biurowych, przemysłowych, hotelach, restauracjach, pubach. Zdobią budynki sakralne, w tym Bazylikę w Licheniu.

 

Mogą być wykorzystywane jako szklenie zewnątrzfasadowe, odświetlane witraże wewnątrz budynku, pojedyncze obrazy oprawione w ramy, naświetla (np. nad wejściem do pomieszczenia), a także ściany działowe. Ponieważ nie przeszkadza im wilgoć, ani zanieczyszczone powietrze, znajdziemy je zarówno w pokojach, jak i łazienkach czy kuchniach.

 

Zofia Habro

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

więcej informacj: Świat Szkła 5/2012

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.