W opisach automatycznych napędów do drzwi, szczególnie drzwi rozwieranych, spotkać można określenie – drzwi z napędem o małej energii lub działające w funkcji „Low Energy”. Zgodnie z definicją podaną w projekcie normy europejskiej prEN 16005 Drzwi z napędem. Bezpieczeństwo użytkowania drzwi z napędem. Wymagania i metody badań - są to drzwi z napędem z ograniczoną energią kinetyczną. Norma podaje również szczegółowe wymagania odnoszące się do takich rozwiązań napędów drzwi.

 

Wymagania ogólne dotyczące bezpieczeństwa

Norma prEN 16005 zawiera również stwierdzenie, że ruch drzwi o małej energii nie jest chroniony dodatkowymi urządzeniami zabezpieczającymi, ponieważ poziom energii kinetycznej nie jest uważany za niebezpieczny.


Jednakże zaleca się uwzględnienie ruchu o małej energii tylko w sytuacji, gdy w ocenie ryzyka wzięto pod uwagę użytkowników starszych, słabych i niepełnosprawnych, a wynik tego działania wskazuje, że ryzyko dla tych użytkowników jest niskie.


Dodać jeszcze można, że drzwi działające w funkcji „Low Enegry” występują także w niemieckiej normie dwuczęściowej DIN 18650-1:2005 Schlösser und  Baubeschläge-Automatische Türsysteme. Teil 1: Produktanforderungen und Prüfverfahren, Teil 2: Sicherheit an automatischen Türsystemen, w której określono wymagania i badania dla tego typu rozwiązań. Wymagania i badania są zbieżne z przedstawionymi w normie prEN 16005 i niniejszej publikacji.


W drzwiach z napędem o małej energii nie występują dodatkowe urządzenia zabezpieczające, więc szczególnie istotne jest spełnienie poniżej przedstawionych podstawowych wymagań bezpieczeństwa, określonych m.in. w normie prEN 16005.


Siła potrzebna do powstrzymania dalszego otwierania lub zamykania zatrzymanych drzwi – mierzona przy głównej krawędzi zamykającej, w kierunku ruchu, nie powinna być większa niż 67 N, w jakimkolwiek punkcie cyklu otwierania lub zamykania. Wyjaśnić należy, że główną krawędzią zamykającą nazywamy krawędź skrzydła drzwiowego, której odległość od równoległej przeciwnej krawędzi lub powierzchni określa wymiar otworu drzwiowego.


Energia kinetyczna poruszających się drzwi nie powinna przekraczać 1,69 J. W tablicach 1 i 2 określono ustawienia prędkości dla drzwi rozwieranych i przesuwnych o różnych szerokościach, potrzebne dla uzyskania wyników, spełniających to wymaganie.


W przypadku przerwania głównego zasilania lub awarii napędu, powinno być możliwe otwarcie drzwi przy użyciu siły nieprzekraczającej:
- 67 N – dla zwolnienia zatrzasku,
- 90 N – dla otwarcia drzwi,
gdy siła jest przyłożona do głównej krawędzi zamykającej, w kierunku ruchu.


Tablica 1. Ustawienia prędkości dla drzwi rozwieranych (wg prEN 16005)

33-tab1


Tablica 2. Minimalny czas ruchu skrzydła drzwi przesuwnych w zależności od masy skrzydła (wg prEN 16005)

33-tab2

 (powiększ tabelę)

  

Statyczna siła zamykająca do 150 N jest dozwolona:
- gdy szczelina między główną krawędzią zamykającą a przeciwną krawędzią zamykającą drzwi rozwieranych nie jest większa niż 8 mm,
lub
- podczas ostatnich 50 mm drogi drzwi przesuwnych i składanych jakiegokolwiek typu.

 

Dla wyjaśnienia dodać można, że przeciwną krawędzią zamykającą nazywamy krawędź utworzoną przez główną krawędź zamykającą skrzydła zamykającego się przeciwbieżnie lub przez nieruchomą krawędź albo powierzchnię, w kierunku której porusza się skrzydło drzwi (np. ościeżnica, podłoga), co przedstawiono na rys. 1.

 

33-fot1

Rys. 1. Oznaczenie krawędzi drzwi (wg prEN 16005)

 

Wymagania dodatkowe dla drzwi rozwieranych 

Norma prEN 16005 określa również wymagania dodatkowe dotyczące drzwi rozwieranych z napędem o małej energii, które odnoszą się głównie do czasu otwierania i zamykania.

 

Drzwi rozwierane powinny otwierać się od położenia zamkniętego do ogranicznika tylnego (Back Check) lub do kąta 80º (w zależności, które z tych położeń występuje najpierw), w czasie 3 s lub dłuższym, tak jak to wynika z wymagań ujętych w tablicy 1.

 

Ogranicznik tylny nie powinien występować przed otwarciem o kąt 60º. Jeżeli drzwi otwierają się więcej niż o 90º, to powinny kontynuować ruch z tą samą prędkością, jak prędkość ogranicznika tylnego.


Wyjaśnić należy, że ogranicznik tylny (Back Check) realizuje wstrzymywanie (hamowanie) lub spowalnianie prędkości otwierania drzwi przed osiągnięciem pełnego otwarcia i nazywany jest również ogranicznikiem otwierania.

 

Drzwi rozwierane powinny mieć na miejscu zabudowy taką możliwość wyregulowania, aby czas zamykania:
- od kąta 90º do kąta 10º był nie mniejszy niż 3 s,
- od kąta 10º do pełnego zamknięcia był nie mniejszy niż 1,5 s, co wynika z wymagań zawartych w tablicy 1.

 

Ograniczenia w stosowaniu
Parametry techniczne drzwi z napędem o małej energii ograniczają zakres ich stosowania. Dotyczy to szczególnie drzwi składanych i przesuwnych z napędem, bez funkcji „break-out” (wyłamywania), stosowanych na drogach ewakuacyjnych.

 

W normie prEN 16005, w dodatkowych wymaganiach dla drzwi na drogach ewakuacyjnych zawarto wymaganie, że drzwi takie, z szerokością prześwitu otworu do 2000 mm, powinny otwierać się co najmniej  na 80% (1600 mm) w ciągu maks. 3 s, co oznacza, że powinny mieć prędkość nie niższą niż 0,53 m/s.


Tablica nr 2, określająca maksymalne prędkości skrzydeł drzwi przesuwnych o małej energii, dopuszcza taką prędkość tylko do drzwi o masie skrzydła nie większej niż 10 kg.

Trudno jednak znaleźć szklane skrzydło drzwiowe o tak małej masie, gdyż 1 m2 samej szyby o minimalnej grubości 4 mm waży nie mniej niż 10 kg. Drzwi przesuwne przeszklone z napędem o małej energii, praktycznie nie mogą być stosowane na drogach ewakuacyjnych.

 

Dodać jeszcze należy, że istnieją rozwiązania napędów drzwi rozwieranych, w których zakres funkcjonalności napędu może zostać rozszerzony poprzez zastosowanie tzw. „upgrade cards”, umożliwiających przełączenie napędu z funkcji „Low Energy” na funkcję „Full Energy” (bez ograniczenia energii).

Napęd dostarczany jest w funkcji „Low Energy” z ograniczeniami wymienionymi w publikacji, a w razie konieczności może nastąpić przeprogramowanie, tj. zwiększenie siły oraz zastosowanie dodatkowych urządzeń bezpieczeństwa, aby zapobiec kontaktowi z ruchomymi skrzydłami drzwi.


inż. Zbigniew Czajka
Instytut Techniki Budowlanej
Zakład Aprobat Technicznych

Literatura:
normy: prEN 16005, DIN 18650
Aprobaty Techniczne ITB

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

więcej informacj: Świat Szkła 11/2012

 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.