Studium współczesnej japońskiej architektury szkła podjęli autorzy w tym piśmie w swoim artykule Kulisy architektury szkła w Japonii [1]. Zostało ono rozwinięte w artykułach: Nowa architektura szkła w Japonii • Budynki komercyjne [2], Budynki użyteczności publicznej [3], Stacje kolejowe [4], Terminale lotnicze [5] ,

 

Miejsca obsługi podróżnych na autostradach [6], oraz Szkło w krajobrazie i jego walory estetyczne [7]. Ukazały się ponadto artykuły na temat walorów technicznych nowoczesnego szkła produkowanego w Japonii [8] i szkła w realizacjach firmy Bohlin Cywinski Jackson [9]. Obecny artykuł stanowi dalszy ciąg omówienia walorów estetycznych szkła na przykładzie Japonii w odniesieniu do wnętrz.

 

W części 1 zostały omówione różnego rodzaju ściany [15]. Niniejsza, druga część poświęcona jest dachom i balustradom. W części 3 zostaną omówione posadzki, klatki schodowe i windy, a w części 4 – detale, reklamy oraz elementy artystyczne. 

 

Wstęp

 

Jak już zaznaczono, szkło stało się popularnym materiałem, który stosuje się również we wnętrzach. Różnorodne właściwości szkła wpływają na estetykę wnętrz i ich postrzeganie. W części 1 artykułu [15] rozpoczęto omówienie zalet estetycznych szkła w wypadku jego zastosowania na ściany, ścianki działowe, elementy ścian, przegrody i okna. Poniżej przedstawione są kolejne warianty zastosowania szkła na przykładach realizacji – w większości japońskich.

 

 

Przykłady zastosowania szkła we wnętrzach

Sufity, dachy i zadaszenia

 

Na przykładzie dworca „Shin-Hakushima Station” (Shin-Hakushima-eki; 2015) w Hiroshimie, obsługującego nowoczesną linię tranzytową Astram (Asutoramu Rain), dostępną dzięki korytarzowi łączącemu tę linię z linią JR Sanyo Line (JR Sanyō Sen) widać, że szkło zastosowane jako przeszklenie otworów doświetlających może przesunąć się ze ścian także na sufit.

 

Oryginalny budynek dworca zaprojektowanego przez architektów Kazuhiro Kojima i Kazuko Akamatsu (CAt) posiada owalną bryłę w kształcie połowy walca. Z holu schodzi się na perony umieszczone pod ziemią. Zarówno hol jak i perony doświetlone są światłem dziennym dzięki przeszkleniom w powłoce walcowej (fot. 19). Biała, owalna ściana walca posiada okrągłe otwory okienne i w ciągu dnia na tej obłej ścianie tworzą się także owalne cienie.

 

 

2017 6 5 1

Fot. 19. Hiroshima – „Shin-Hakushima Station”, 2015

 

 

Szkło użyte na sufity może dostarczać ciekawych wrażeń estetycznych, na przykład może wizualnie powiększać wysokość wnętrza lub także całą jego przestrzeń. Szklany, podświetlony sufit może spełniać funkcję oświetlenia, jak w budynku „Abeno Harukas” (Abeno Harukasu; 2010) w Osace. W obiekcie tym na szczególną uwagę zasługuje jego elewacja autorstwa Césara Pelli (Pelli, Clarke, Pelli Architects) i Takenaka Corporation. Poza efektowną elewacją szkło znajduje się także we wnętrzach, np. w holu prowadzącym do stacji Kintetsu Station (Kintetsu-eki).

 

Cyfry na suficie wskazują numery schodów ruchomych prowadzących do określonych wyjść (fot. 20). W nowym budynku teatru kabuki na Ginzie, w Tokio, składającym się ze zbudowanej na nowo części historycznej oraz z nowego 29-kondygnacyjnego wieżowca – „Kabukiza” (Kabuki-za; 2013), zaprojektowanego przez Mitsubishi Jisho Sekkei Inc. i Kengō Kumę (Kengo Kuma and Associates), zastosowano także podświetlane szklane sufity. Podwieszane sufity znajdują się na kondygnacji podziemnej, gdzie sprzedawane są m.in. pamiątki (fot. 21).

 

Szkło matowe umocowane jest na kratownicy, która nawiązuje do tradycyjnego stylu japońskiego. Dzięki walorom szkła, podświetlony sufit wprowadza do wnętrza wizualne ciepło i stylowość. Dodatkowym efektem optycznym mogą być zmieniające się kolory w szklanych panelach na suficie, tak jak to zostało zaprojektowane w kompleksie dworca w Osace – „Osaka Station City” (fot. 22) [15].

 

 

2017 6 5 2

Fot. 20. Osaka – “Abeno Harukas”, 2010

 

 

2017 6 6 1

Fot. 21. Tokio – „Kabukiza”, 2013 

 

 

2017 6 6 2

 Fot. 22. „Osaka Station City”

 

 

Szkło jest często stosowane także we wnętrzach na przekrycie dużych atriów. Przykładem może być 38-kondygnacyjna wieża „JP Tower” (Jeipī Tawā; 2013), zaprojektowana przez Helmuta Jahna (JAHN) i Mitsubishi Jisho Sekkei Inc. – wzniesiona na miejscu historycznego budynku Centralnego Urzędu Pocztowego w Tokio (Tōkyō Chūō Yūbinkyoku) [3]. Część frontalna 5-kondygnacyjnego budynku z 1931 r. zaprojektowanego przez Tetsuro Yoshidę została zrewaloryzowana w ramach nowej budowli i rozbudowana jako wielofunkcyjne centrum „Kitte” (Kitte), mieszczące główną siedzibę Poczty Japońskiej (Nippon Yūbin) oraz usługi komercyjne.

 

Atrium o wysokościu pięciu kondygnacji zwieńczone jest przeszklonym dachem, przez który widać piętrzącą się część wieżowca (fot. 23). Cała kompozycja atrium, wraz z dachem i szklanymi balustradami, podkreśla przestrzenność budynku, zmienność efektów wizualnych wraz ze zmieniającym się oświetleniem i piękno architektury. Szklane balustady potęgują tutaj wrażenie lekkości i ulotności wnętrza.

 

 

 

(...)

2017 6 6 3

Fot. 23. Tokio – „JP Tower”, „Kitte”, 2013

 

 

Wnętrza nowoczesnych budynków tworzą często formy konstrukcyjne ze stali i szkła zbliżone do natury, np. w kształcie konarów drzew. Drzewa także pojawiają się we wnętrzach w swojej formie naturalnej. Szkło z kolei stanowi regularny element wypełniający pokrycia dachowe, co widać na przykładzie wielu obiektów. W „Tokyo Midtown” (Tōkyō Middotaun; 2007), można zaobserwować ciekawą kompozycję szklanego dachu na podporach, które budzą skojarzenia z naturą (fot. 24).

 

Pod szklanym dachem o stalowej konstrukcji rosną prawdziwe drzewa, co stanowi przykład przyjaznej koegzystencji natury i techniki. Stalowo-szklany dach stanowi także pokrycie atrium głównego kompleksu wejściowego „World Bazaar” (Wārudo Bazāru; 1983) w Tokyo Disneyland, stanowiącego ogromny shopping mall pod szklanym dachem (fot. 25) wg. projektu firmy Walt Disney Imagineering Research & Development, Inc., odpowiedzialnej za koncepcję, projektowanie i wykonawstwo wszystkich parków tematycznych Disneyhitekturze  ’a na świecie. Szklany dach nad alejami wprowadza komfort do przestrzeni komercyjnej w parku, zabezpiecza przez złymi warunkami atmosferycznymi i umożliwia przyjazne oświetlenie światłem dziennym.

 

 

2017 6 6 4

 Fot. 24. Tokio – „Tokyo Midtown”, 2007

 

 

2017 6 6 5

Fot. 25. Tokio – „World Bazaar”, Tokyo Disneyland, 1983

 

 

Wielkowymiarowe zadaszenia szklane są często stosowane w Japonii w projektach infrastruktury transportu – na przykład stacji kolejowych i terminali lotniczych. We wnętrzach tych niezbędne są obszerne hole z zadaszeniami o dużych rozpiętościach. Dworzec „Kanazawa Station” (Kanazawa-eki; 2005) w prefekturze Ishikawa jest stacją, która od 2014 r. obsługuje także nową linię szybkiej kolei – Hokuriku Shinkansen. Charakterystycznymi elementami stacji po stronie wschodniej są brama drewniana o konstrukcji wzorowanej na kształcie tradycyjnego japońskiego bębna (kotsu-zumi) – Tsuzumi Gate oraz szklana kopuła w kształcie gigantycznego parasola – Motenashi Dome (Motenashi Dōmu; 2005) (fot. 26) o powierzchni całkowitej 3000 m2 i wysokości 29,5 m

 

Konstrukcja, która jest ramą przestrzenną, została zaprojektowana przez architekta Masao Saitō i Kozo Keikaku Engineering Inc. Na przeszklenie dachu kopuły zastosowane zostało szkło produkcji firmy Nippon Sheet Glass Co., Ltd. (Nihon Ita-Garasu Kabushiki-gaisha) należącej do japońskiego koncernu NSG Group, a ścian – firmy AGC Asahi Glass Co. (AGC Asahi Garasu) [16]. Zadaszona przestrzeń spełnia swoją ważną funkcję holu i placu przed węzłem komunikacyjnym. Szklana kopuła jest także dynamicznym elementem kompozycyjnym, który wyróżnia dworzec na tle krajobrazu miejskiego.

 

 

2017 6 6 6

 Fot. 26. Kanazawa – „Kanazawa Station”, 2005

 

 

Jeśli chodzi o terminale lotnicze, to przykładem zadaszenia przestrzennego może być hol na lotnisku „New Chitose Airport International Terminal” (Shin- Chitose Kūkō Kokusai Tāminaru; 2012) w Sapporo (fot. 27). Hol „Odjazdów” został zaprojektowany przez Japan Airport Consultants, Inc., Arup Japan i Kume Sekkei Co., Ltd., jako ogromna przestrzeń, w której podwieszane kratownice stalowe o przęsłach 46 m stanowią konstrukcję nośną przeszklonego dachu. Do kratownic przymocowane są także panele odblaskowe, które potęgują wrażenie dobrze oświetlonego holu oraz redukują potrzebę użycia oświetlenia sztucznego.

 

Z kolei dach i ściany na lotnisku „Central Japan International Airport” w Nagoi posiadają szklane ściany osłonowe i konstrukcję opartą na kratownicy przestrzennej, której elementy tworzą kształty przypominające origami [15]. Dach jest ze szkła przeziernego, a szyby windowe ze szkła półprzeziernego, barwionego (fot. 28). Rożne stopnie przezroczystości szkła są stosowane są w zależności od funkcji oraz calościowej koncepcji wnętrza. Zielonkawe szkło szybu windowego z jednej strony ukrywa całą automatykę windy, a z drugiej umożliwia przezierność ścian, a tym samym redukuje uczucie klaustrofobii u osób znajdujących się w windzie.

 

 

2017 6 7 1

 Fot. 27. Sapporo – „New Chitose Airport International Terminal”, 2012

 

 

2017 6 7 2

Fot. 28. „Central Japan International Airport”

 

 

Balustrady

 

Balustrada we wnętrzach ma przede wszytkim zapewniać bezpieczeństwo i odgradzać użytkownika od otwartych przestrzeni wewnętrznych, np. od pustek o dużych wysokościach. Balustrada zazwyczaj nie musi stanowić przegrody wizualnej i dlatego często stosuje się szkło, jako element panelu balustrady. Szkło zatem może być albo przezroczyste lub przezierne, lub też kolorowe i nieprzezierne.

 

W przytoczonym już przykładzie budynku „JP Tower”, należącym do Centralnego Urzędu Pocztowego w Tokio, widać szklane balustrady które dzięki swojej transparentności powiększają optycznie wnętrze atrium (fot. 29). Balustrady te świetnie komponują się ze szklanym, ażurowym dachem wieńczącym atrium w „Kitte”. Zwielokrotnione poczucie przestrzenności, a jednocześnie złożoności, można odnieść we wnętrzu wielofunkcyjnego obiektu kulturalnego – „Toyama Kirari” (Toyama Kirari; 2015). 10-kondygnacyjny (plus jedna kondygnacja podziemna) obiekt w mieście Toyama, w którym znajdują się muzeum szkła (Toyma Glass Art Museum; Toyama-shi Garasu Bijutsukan), biblioteka (Toyama City Library; Toyama Shiritsu Toshokan), kawiarna, sklep muzealny i bank, został zaprojektowany przez architekta Kengō Kumę.

 

W centralnej części budynku znajduje się atrium doświetlane poprzez szklany dach (fot. 30). We wnętrzach zastosowano panele z lokalnie produkowanego drewna cedrowego oraz szklane ekrany, które łączą wizualnie pomieszczenia o różnych funkcjach – muzeum i bibliotekę – inaczej, niż to zazwyczaj bywa w tego typu konwencjonalnych budynkach użyteczności publicznej. Balustrady składają się ze szklanych paneli o konstrukcji metalowej, do których przylegają elementy drewniane (fot. 31).

 

Taka kompozycja nie tylko nadaje wnętrzu ciepłą i miłą atmosferę, ale także jednocześnie je komplikuje, ponieważ występuje tam wiele elementów drewnianych rozmieszczonych pod różnymi kątami. Mimo jednorodności balustrad oraz przejrzystego szybu windowego, postrzegamy we wnętrzu dużo elementów i szklane refleksy. Odbieramy takie wnętrze jako skomplikowane (fot. 32). Drewno zostało zastosowane na połaciach szklanych po to, aby ocieplić wizerunek szkła oraz ujednolicić wnętrze. Dzięki przezierności balustrad dobrze widać rozmieszczone wokół atrium pomieszczenia. Przezroczyste balustrady znajdują się przy schodach ruchomych oraz widać je we wnętrzu atrium rozciągającym się od drugiej do szóstej kondygnacji i określanym jako „spiral void”.

 

 

2017 6 7 3

 Fot. 29. „Kitte” – atrium

 

 

2017 6 7 4

 Fot. 30. Toyama – „Kirari”, 2015

 

 

2017 6 8 1

Fot. 31. „Kirari” – detal

 

 

2017 6 8 2

Fot. 32. „Kirari” – skomplikowane wnętrze

 

 

Budynek „Abeno Harukas” (Abeno Harukasu; 2010), drapacz chmur o wysokości 300 m, który jest hitekturze  częścią kompleksu wielofunkcyjnego Abenobashi Terminal Building (Abenobashi Tāminarubiru), jest najwyższym budynkiem w Japonii. W obiekcie zaprojektowanym przez Césara Pelli (Pelli, Clarke, Pelli Architects) i Takenaka Corporation szkło zastosowano nie tylko na ściany osłonowe, ale także we wnętrzach, m.in. na balustrady. Balustrady wykonane ze szkła matowego osłaniają galerię i klatkę schodową złożoną z ruchomych schodów (fot. 33).

 

W ten sposób element balustrady został ujednolicony i pod względem kompozycyjnym łączy poszczególne kondygnacje. Balustrady szklane są najczęściej tak zaprojektowane, aby ich konstrukcja nośna nie była widoczna. W ten sposób uzyskuje się jednorodne optycznie płaszczyzny o różnych kolorach i o zróżnicowanej przezierności.

 

 

2017 6 8 3

Fot. 33. Osaka – „Abeno Harukas”, 2010

 

 

Balustrady są także stałym elementem wnętrz dworców kolejowych. W kompleksie ogromnej „stacji- miasta” – „Osaka Station City” [15], ruchome schody pełnią ważną funkcję komunikacyjną, a przy tym są także estetycznym elementem kompozycyjnym (fot. 34). Przejrzyste balustrady przy schodach oraz wokół atrium nadają wnętrzu lekkość, a także umożliwiają dobrą widoczność osobom, które poruszają się ruchomymi schodami w dół. Dzięki możliwości zobaczenia jednocześnie wielu poziomów, dworzec i jego rozplanowanie stają się dzięki temu bardziej zrozumiałe dla użytkowników (fot. 35).

 

Podobnie ciekawą kompozycję tworzą widoczne z góry poziomy ogrodzone zielonkawymi szklanymi balustradami na dworcu w „Shibuya Station” (Shibuya-eki; 2008)), w nowszej podziemnej części przeznaczonej na linię metra Fukutoshin (Fukutoshin-sen; 2008) (fot. 36). Stacja metra w Shibuya została zaprojektowana przez Tadao Ando (Tadao Ando Architects & Associates). Szkło we wnętrzu zostało tutaj wykorzystane nie tylko w postaci paneli balustrad, ale także na elementy wyposażenia wnętrz, np. ławki na peronach.

 

 

2017 6 8 4

Fot. 34. „Osaka Station City” – kompozycja

 

 

2017 6 8 5

Fot. 35. „Osaka Station City”

 

 

2017 6 8 6

Fot. 36. Tokio – „Shibuya Station”, Fukutoshin Line, 2008

 

 

Na peronach dworców kolejowych często widać jednocześnie różne rodzaje szkła. Na jednej ze stacji Hokuriku Shinkansen – „Jōetsumyōkō Station” (Jōetsumyōkō-eki; 2015) zobaczyć można panele ze szkła matowego, które odgradzają klatke schodową wiodącą na peron oraz panele ze szkła przeziernego zainstalowane w ściance zabezpieczającej, odzielającej peron of torów (fot. 37).

 

Rodzaj szkła nawiązuje do funkcji, a także wynika z całościowej aranżacji wnętrz. Na kolejnej stacji Hokuriku Shinkansen – „Itoigawa Station” (Itoigawa-eki; 2015), ścianki zabezpieczające są również ze szkła przezroczystego, dzięki czemu wizualnie powiększają przestrzeń peronów (fot. 38). Natomiast szyb windowy posiada obudowę ze szkła z fakturą nawiązującą do tradycyjnego japońskiego papieru ryżowego – washi.

 

 

 2017 6 9 1

Fot. 37. Pref. Niigata – „Jōetsumyōkō Station”, 2015

 

 

2017 6 9 2

 Fot. 38. Pref. Niigata – „Itoigawa Station”, 2015

 

 

Mistrzostwo w operowaniu szkłem w przypadku balustrad osiągnęli projektanci sklepu „Apple IFC Mall” (2011) znajdującym się w Hong Kongu [15]. Szklana, owalna balustrada okala kręcone, szklane schody umieszczone w cylindrycznej klatce schodowej (fot. 39), będącej znakiem firmowym Apple Inc. Zgodnie z minimalistyczną koncepcją wszystkich sklepów Apple Inc., szkło jest całkowicie przejrzyste, dzięki czemu doświetla wnętrze budynku. Patrząc zarówno z góry jak i z dołu, właściwie nie zauważamy wygiętych paneli balustrad, widzimy natomiast następną kondygnację (fot. 40).

 

Sztandarowe, szklane klatki schodowe i schody zostały zaprojektowane dla Apple przez architektów z filadelfijskiej firmy Bohlin Cywinski Jackson [9] oraz konstruktorów z firmy Eckersley O’Callaghan Structural Design i opatentowane. Sklep w Hong Kongu jest przykładem takiej realizacji z udziałem szkła, gdzie szkło – czyli balustrady – jest praktycznie niewidzialne (fot. 41).

 

Podobna, spiralna Fot. 43. Sklep „Omotesando Apple Store” – niewidzialne balustrady Fot. 44. Sklep „Omotesando Apple Store” klatka schodowa znajduje się w sklepie Apple Inc. – „Omotesando Apple Store” (2014) w Tokio, również zaprojektowanym przez architektów z firmy Bohlin Cywinski Jackson [9] oraz konstruktorów z firmy Eckersley O’Callaghan Structural Design i opatentowane. Stopnie wykonane są ze szklanych płyt z ograniczoną przeziernością. Elementem całkowicie przezroczystym jest balustrada (fot. 42).

 

Balustrada posiada widoczną grubość, jest więc wizualnie wiarygodnym oparciem, ale kompozycyjnie szklo jest prawie niewidoczne i tylko aluminiowa poręcz wyznacza owal klatki (fot. 43). Element centralnie zlokalizowanej klatki jest najważniejszym detalem w projekcie wnętrz, który dodatkowo podkreśla duże logo zwisające z sufitu nad spiralnymi schodami (fot. 44).

 

 

2017 6 9 3

Fot. 39. Hong Kong – sklep „Apple IFC Mall”, 2011

 

 

2017 6 9 4

Fot. 40. Sklep „Apple IFC Mall”

 

 

2017 6 9 5

Fot. 41. Sklep „Apple IFC Mall” – niewidzialne balustrady

 

 

2017 6 9 6

Fot. 42. Tokio – sklep “Omotesando Apple Store”, 2014

 

 

2017 6 10 1

Fot. 43. Sklep „Omotesando Apple Store” – niewidzialne balustrady

 

 

2017 6 10 2

Fot. 44. Sklep „Omotesando Apple Store”

 

 

Podsumowanie

 

Sufity, dachy i zadaszenia oraz balustrady wpływają na koncepcję wnętrz i są elementami, przy pomocy których koncepcja ta powstaje. Bardzo ważne są w takim wypadku zalety materiału budowlanego, w tym wypadku szkła. Zalety szkła wpływają na percepcję wnętrza jaka rodzi się u użytkownika. Szkło pozwala m.in. na tworzenie przestronnych atriów oświetlonych światłem dziennym, na wznoszenie efektownych dachów szklanych, oraz na stosowanie balustrad, które albo są atrakcyjnym elementem wnętrz ze względu na swoją fakturę i kolorystykę, lub też kompletnie transparentnym nowoczesnym akcentem.

 

 

 

 

dr Ewa Maria Kido
CTI Engineering Co., Ltd., Tokio;
Tokyo City University, Tokio

 

prof. Zbigniew Cywiński
Politechnika Gdańska

 

 

Bibliografia

[1] Cywiński Z., Kido E.M.: Kulisy architektury szkła w Japonii. „Świat Szkła” 4/2012.

[2] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Budynki komercyjne. „Świat Szkła”: 6/2012 – Część 1 i 7-8/2012 – Część 2.

[3] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Budynki użyteczności publicznej. „Świat Szkła”: 11/2012 – Część 1 i 12/2012 – Część 2.

[4] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Stacje kolejowe. „Świat Szkła”: 5/2013 – Część 1 i 11/2013 – Część 2.

[5] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Terminale lotnicze, „Świat Szkła” 12/2013 – Część 1 i 12/2014– Część 2.

[6] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Miejsca obsługi podróżnych na autostradach. „Świat Szkła”: 6/2014 – Część 1 i 7-8/2014 – Część 2.

[7] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Szkło w krajobrazie i jego walory estetyczne. „Świat Szkła”: 3/2016 – Część 1; 4/2016 – Część 2; 5/2016 – Część 3 i 7-8/2016 – Część 4.

[8] Kido E.M., Cywiński Z.: O nowych gatunkach szkła w Japonii. „Świat Szkła”: 10/2014 – Część 1, 12/2014 – Część 2 i 5/2015 – Część 3.

[9] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Architektura kreowana szkłem w realizacjach firmy Bohlin Cywinski Jackson dla Apple Inc. „Świat Szkła” 9/2015.

[10] Holgate A.: “Aesthetics of built form”. Oxford University Press, New York, 1992.

[11] Kido E.M.: Nowa architektura japońska/ The New Japanese architecture. [w] „Studia z zakresu architektury nowoczesnej”, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011.

[12] Kido E.M.: Aesthetics of railway stations in Europe and Japan. Unyu Sōgō Kenkyūjo, Tokyo, 2016.

[13] http://www.designboom.com/design/emmanuelle-moureaux-blows-colorful-windinto-uniqlo-ginza-store-03-26-2014/    (15.03.2017).

[14] http://www.agb.co.jp/kei/grc/  (17.03.2017).

[15] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Szkło we wnętrzach i jego walory estetyczne. „Świat Szkła”: 4/2017– Część 1.

[16] http://aloss.biz/en/8988  (24.03.2017).

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 06/2017 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.