Ze statystyk pożarowych prowadzonych w wielu krajach jednoznacznie wynika, że największe zagrożenie dla ludzi w pierwszej fazie pożaru, to jest w czasie kiedy powinna nastąpić ewakuacja ludzi z obiektu, stanowią gazowe produkty spalania i rozkładu termicznego. Zagrożenie to związane jest przede wszystkim ze znacznym stężeniem w tych produktach silnie toksycznych gazów takich jak tlenek węgla, chlorowodór, cyjanowodór, akroleina.

 

Tlenek węgla powstaje w czasie większości pożarów, natomiast pozostałe wymienione wcześniej gazy toksyczne, powstają w znacznych ilościach przy spalaniu coraz szerzej stosowanych tworzyw sztucznych. Intensywność oddziaływania toksycznego tych gazów na organizm ludzki zależy od zawartości poszczególnych gazów w produktach spalania oraz od czasu ekspozycji.

 

 68-fot1

 



W przypadku pożaru ludzie ewakuujący się zadymionymi drogami ewakuacyjnymi potrzebują znacznie więcej czasu na dotarcie do miejsc bezpiecznych. Bardzo często na skutek ograniczenia widoczności ludzie tracą orientację, a czas przebywania w niebezpiecznym dla życia obszarze, głównie ze względu na oddziaływanie toksycznych gazów i/lub wysokiej temperatury, znacznie się wydłuża.



Dlatego też w kolejnych wersjach przepisów techniczno–budowlanych, jak i przeciwpożarowych, problem właściwej ochrony ludzi przed negatywnym wpływem dymów i gazów pożarowych nabiera coraz większego znaczenia.



W praktyce stosowane są dwie zasadnicze metody ograniczania tych zagrożeń:
systemy urządzeń służące do usuwania dymu – polegające na usuwaniu ciepła i dymu w sposób naturalny lub mechaniczny, co pozwala uzyskać stabilną separację pionową pomiędzy warstwą gorących gazów i dymów gromadzących się w zbiorniku dymu pod stropem (stropodachem) a niższymi partiami tej samej przestrzeni, zapewniając tym samym bezpieczną ewakuację osób i skuteczność działań ratowniczych;
systemy urządzeń zapobiegających zadymieniu
   – oparte na zapewnieniu różnicy ciśnień pomiędzy przestrzenią objętą pożarem a przestrzeniami chronionymi
   – stosowane przede wszystkim w budynkach wielokondygnacyjnych.



Trzeba pamiętać, że każdy system ochrony przed zadymieniem lub służący do usuwania dymu powinien być ściśle powiązany z innymi systemami ochrony przeciwpożarowej: systemem sygnalizacji pożaru, stałymi urządzeniami gaśniczymi, dźwiękowymi systemami ostrzegawczymi, instalacjami oświetlenia ewakuacyjnego (o ile wymagane jest wyposażenie danego obiektu w te systemy) – tak, aby możliwe było ich właściwe współdziałanie w ramach przyjętej koncepcji ochrony przeciwpożarowej.



Wynika to z obowiązku, jaki narzucono projektantom w rozporządzeniu MSWiA*), opracowania scenariusza zdarzeń w razie powstania pożaru oraz takiego zaprojektowania i skonfigurowania współdziałających ze sobą zabezpieczeń przeciwpożarowych, aby uzyskać wymagany poziom ochrony przeciwpożarowej.

 

68-fot2

 


Stan prawny w zakresie stosowania systemów wentylacji pożarowej
Zakres obligatoryjnego stosowania systemów ochrony przed zadymieniem lub służących do usuwania dymu w budynkach jest określany w przepisach techniczno-budowlanych.

Zgodnie z obowiązującą od 16 grudnia 2002 r. najnowszą wersją tych przepisów**) obowiązek stosowania systemów wentylacji pożarowej wynika z następujących zapisów:
1. Obiekty wielokondygnacyjne (N, SW, W, WW) – §§ 245, 246 i 247 ust. 2
§ 245
W budynku:
1) niskim (N), zawierającym strefę pożarową ZL II ,
2) średniowysokim (SW), zawierającym strefę pożarową ZL I, ZL II , ZL III lub ZL V,
3) niskim (N) i średniowysokim (SW), zawierającym strefę pożarową PM o gęstości
obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2 lub pomieszczenie zagrożone wybuchem, należy stosować klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu.
§ 246
Ust. 1. (...)
Ust. 2. Klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim (W) dla strefy pożarowej ZL II oraz w budynku wysokościowym (WW) dla stref pożarowych innych niż ZL IV, powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich zadymieniu,
Ust. 3. Klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim (W) dla strefy pożarowej ZL I, ZL II , ZL V lub PM oraz w budynku wysokościowym (WW) dla strefy pożarowej ZL IV, powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub samoczynne urządzenia oddymiające uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu.
Ust. 4. (...)
Ust. 5. W budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW) dopuszcza się wykonywanie klatek schodowych, stanowiących drogę wakuacyjną wyłącznie dla stref pożarowych ZL IV, bez przedsionków oddzielających je od poziomych dróg komunikacji ogólnej, jeżeli:
1) każde mieszkanie lub pomieszczenie jest oddzielone od poziomej drogi komunikacji ogólnej drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej El 30,
2) klatki schodowe są zamykane drzwiami dymoszczelnymi,
3) klatki schodowe są wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub w samoczynne urządzenia oddymiające, uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu.
§ 247
Ust. 1. W budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW), w strefach pożarowych innych niż ZL IV, należy zastosować rozwiązania techniczno–budowlane zabezpieczające przed zadymieniem poziomych dróg ewakuacyjnych.
2. Kryte ciągi piesze (pasaże), do których przylegają lokale handlowe i usługowe oraz przekryte dziedzińce wewnętrzne – § 247 ust. 2
§ 247
Ust. 2. W krytym ciągu pieszym (pasażu), do którego przylegają lokale handlowe i usługowe oraz w przekrytym dziedzińcu wewnętrznym, należy zastosować rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych.
3. Pomieszczenia w podziemnej kondygnacji budynku przeznaczone dla ponad 100 osób – § 247 ust. 3
§ 247
Ust. 3. W podziemnej kondygnacji budynku, w której znajduje się pomieszczenie przeznaczone dla ponad 100 osób, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem, należy zastosować rozwiązania techniczno–budowlane zapewniające usuwanie dymu z tego pomieszczenia i z dróg ewakuacyjnych.
4. Szyby dźwigów dla ekip ratowniczych – § 255
§ 255.
Szyb dźwigu dla ekip ratowniczych powinien być wyposażony w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu.
5. Garaże zamknięte w strefie pożarowej przekraczającej 1500 m2 – § 277 ust. 4
§ 277
Ust. 4. W garażu zamkniętym, w strefie pożarowej przekraczającej 1500 m2, należy stosować samoczynne urządzenia oddymiające.
6. Sceny teatralne o powierzchni wewnętrznej przekraczającej 150 m2 lub o kubaturze brutto przekraczającej 1200 m3 przy widowni o liczbie miejsc przekraczającej 600 – § 233 ust. 2
§ 233
Ust. 1. Stosowanie kurtyny przeciwpożarowej jest wymagane do oddzielenia:
1) widowni, o liczbie miejsc przekraczającej 600, od sceny teatralnej o powierzchni wewnętrznej przekraczającej 150 m2 lub o kubaturze brutto przekraczającej 1200 m3,
2) kieszeni scenicznej, o powierzchni przekraczającej 100 m2, od sceny teatralnej o powierzchni wewnętrznej przekraczającej 300 m2 lub o kubaturze brutto przekraczającej 6000 m3.



Ust. 2. Sceny, o których mowa w ust. 1, powinny być wyposażone w samoczynne urządzenia oddymiające uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu.


Ponadto w najnowszej wersji przepisów przeciwpożarowych*) duży nacisk został położony na obowiązek zabezpieczenia dróg ewakuacyjnych wymienionych w przepisach techniczno–budowlanych.



Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia wymienione w przepisach techniczno–budowlanych drogi ewakuacyjne powinny być zabezpieczone przed zadymieniem, w tym poprzez zastosowanie urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno–budowlanych zapewniających usuwanie dymu.



Zgodnie z rozporządzeniem pod pojęciem zabezpieczenie przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych należy rozumieć zabezpieczenie przed utrzymywaniem się na drogach ewakuacyjnych dymu w ilości, która ze względu na ograniczenie widoczności lub toksyczności uniemożliwiłaby bezpieczną ewakuację.



Brak zabezpieczenia przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych wymienionych w przepisach techniczno–budowlanych w określony w nich sposób może stanowić podstawę do uznania użytkowanego budynku istniejącego za zagrażający życiu ludzi (§ 12 ust. 1 pkt 5).



Zakres fakultatywnego stosowania samoczynnych urządzeń oddymiających W przepisach techniczno-budowlanych [2] określone zostały przypadki, kiedy zastosowanie samoczynnych urządzeń oddymiających lub samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu pozwala na istotne złagodzenie wymagań tych przepisów, w tym dotyczących warunków ewakuacji, w szczególności:


obniżenie klasy odporności pożarowej budynku (§ 215, ust. 4)
Dopuszcza się przyjęcie klasy „E” odporności pożarowej dla jednokondygnacyjnego budynku PM o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/rn2, pod warunkiem zastosowania:
1) wszystkich elementów budynku nierozprzestrzeniających ognia,


3) samoczynnych urządzeń oddymiających w strefach pożarowych o powierzchni przekraczającej 1000 m2.
zwiększenie dopuszczalnej wielkości strefy pożarowej (§ 227, ust. 4)
Dopuszcza się powiększenie powierzchni stref pożarowych, zaliczonych do ZL, z wyjątkiem stref pożarowych w budynkach wysokich (W) i wysokościowych (WW):
1) o 100% – pod warunkiem zastosowania stałych urządzeń gaśniczych tryskaczowych,
2) o 100% – pod warunkiem zastosowania samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu.


zwiększenie dopuszczalnej długości przejść ewakuacyjnych (§ 237, ust. 6)
Długości przejść ewakuacyjnych mogą być powiększone:
1) o 50% – pod warunkiem zastosowania stałych urządzeń gaśniczych wodnych,
2) o 50% – pod warunkiem zastosowania samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu.


zwiększenie dopuszczalnej długości dojść ewakuacyjnych (§ 256, ust. 4)
Długości dojść ewakuacyjnych mogą być powiększone:
1) o 50% – pod warunkiem ochrony strefy pożarowej stałymi urządzeniami gaśniczych wodnymi,
2) o 50% – pod warunkiem ochrony drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urządzeniami oddymiającymi uruchamianymi za pomocą systemu wykrywania dymu.



W praktyce wykorzystanie możliwości, jakie daje zgodnie z przepisami technicznobudowlanymi zastosowanie tych urządzeń powoduje, że w takich przypadkach należy je traktować równorzędnie z urządzeniami, których obowiązek zastosowania wynika bezpośrednio z przepisów przeciwpożarowych lub techniczno-budowlanych.



Porównując wprowadzone w tym rozporządzeniu zapisy z wcześniejszą wersją warunków technicznych – z 1994 r., można dostrzec korzystne zmiany dotyczące bezpieczeństwa ludzi:
rozszerzono katalog obiektów, w których należy stosować systemy służące do usuwania ciepła i dymu oraz ochrony przed zadymieniem o przekryte dziedzińce wewnętrzne (atria) i sceny teatralne,
wprowadzono wymóg uruchamiania samoczynnych urządzeń oddymiających lub urządzeń zapobiegających zadymieniu w budynkach wysokich i wysokościowych przez system wykrywania dymu,
uzależniono możliwość powiększenia powierzchni stref pożarowych zaliczonych do ZL (z wyjątkiem stref pożarowych w budynkach wysokich i wysokościowych) od zastosowania samoczynnych urządzeń oddymiających i ich uruchamiania przez system wykrywania dymu,
uzależniono możliwość powiększenia długości przejść oraz dojść ewakuacyjnych od warunku ich ochrony samoczynnymi urządzeniami oddymiającymi uruchamianymi za pomocą systemu wykrywania dymu.



Stan prawny w zakresie projektowania systemów wentylacji pożarowej
Niestety, polskie normy i przepisy nie zawierają kompleksowych wytycznych i wskazań dla projektantów, niezbędnych do prawidłowego zaprojektowania systemów usuwania ciepła i dymu oraz ochrony przed zadymieniem.



Przepisy techniczno-budowlane jedynie w § 270 i 278 ust. 5 określają ogólne wymagania, jakim powinna odpowiadać mechaniczna instalacja oddymiająca, natomiast w przyjętej w 2001 r. przez Polski Komitet Normalizacyjny*) normie znalazły się ogólne zasady projektowania instalacji grawitacyjnych do odprowadzania dymu i ciepła.



Ponadto jedynym opracowaniem naukowym w języku polskim są wytyczne Instytutu Techniki Budowlanej z 2002 r.**), w których określono, bazując na przepisach francuskich, zasady projektowania instalacji wentylacji pożarowej dróg ewakuacyjnych w budynkach wysokich i wysokościowych.



Jeśli chodzi o normę dotyczącą instalacji grawitacyjnych, to wzorowana jest na przestarzałej niemieckiej normie DIN 18232 cz. 2 z 1989 r. i zawiera szereg błędów merytorycznych (o czym można przeczytać w wielu publikacjach w czasopismach specjalistycznych omawiających te zagadnienia).



Najważniejsze z nich to:
przyjęcie zasady, że powierzchnia czynna klap dymowych w danej strefie zadymienia jest zależna od powierzchni tej strefy, a nie od ilości wydzielającego się dymu,
założenie liniowego przyrostu ilości wytwarzanego dymu w zależności od wysokości wznoszenia do warstwy dymu, podczas gdy w rzeczywistości jest to zależność wykładnicza,
przyjęcie nieprawidłowej metodyki określania powierzchni czynnej klap dymowych w krytych ciągach pieszych (pasażach), gdyż według normy podstawą do obliczeń powierzchni czynnej klap jest suma powierzchni pasażu i przylegających pomieszczeń, zamiast wielkość pożaru projektowego,
nieuwzględnienie współdziałania z innymi systemami ochrony przeciwpożarowej, w szczególności z instalacją sygnalizacji pożaru oraz instalacją tryskaczową,
wprowadzenie sztywnego i trudnego do spełnienia w praktyce warunku zapewnienia określonej powierzchni otworów napływu powietrza.



O słuszności tych krytycznych opinii może świadczyć fakt wyeliminowania większości wymienionych błędów w opublikowanej w czerwcu 2003 r. w Niemczech nowej wersji normy DIN 18232***) cz. 2, regulującej te zagadnienie.



Wobec braku krajowych uregulowań, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 z późn. zm.), systemy usuwania dymu można projektować zgodnie z uznanymi standardami zagranicznymi, traktując je jako zasady wiedzy technicznej.



Z kolei, jeśli chodzi o projektowanie systemów ochrony przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych w budynkach wielokondygnacyjnych z wykorzystaniem różnicy ciśnień, to w sierpniu tego roku na wniosek Komitetu Technicznego nr 180 ds. Bezpieczeństwa Pożarowego Obiektów norma europejska EN 12101-6:2005 Smoke and heat control systems – Part 6: Specification for pressure differential systems – Kits uzyskała status Polskiej Normy i została wprowadzona do stosowania jako PN-EN 12101-6 (U)****) Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła – Część 6: Wymagania techniczne dotyczące systemów ciśnieniowych – Zestawy urządzeń.



Norma ta obejmuje informacje i wymagania dotyczące projektowania, metod obliczeniowych, instalowania, wykonywania prób odbiorczych oraz okresowych przeglądów i konserwacji systemów ciśnieniowych przeznaczonych do ograniczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się dymu w budynku, służących do ochrony przed zadymieniem klatek schodowych, korytarzy i przedsionków, jak również szybów dźwigów przeznaczonych dla ekip ratowniczych.



Poniżej podano najważniejsze standardy zagraniczne, możliwe do wykorzystania jako zasady wiedzy technicznej przy projektowaniu systemów oddymiania i ochrony przed zadymieniem:
VdS 2221 Richtlinien für Entrauchungsanlagen in Treppenräumen (EA T). Planung und Einbau (Wytyczne dotyczące urządzeń do oddymiania klatek schodowych. Projektowanie i instalowanie);
N FPA 204. Standard for Smoke and Heat Venting, 2002 Edition (Standard dla projektowania systemów usuwania ciepła i dymu z budynków);
BS 7346-4:2003. Components for smoke and heat control systems – Part 4: Functional recommendations and calculation methods for smoke and heat exhaust ventilation systems, employing steady–state design fires – Code of practice (Kodeks zaleceń funkcjonalnych i metod obliczeniowych dla systemów usuwania ciepła i dymu),
N FPA 92B. Standard for Smoke Management Systems in Malls, Atria and Large Spaces, 2005 Edition (Standard dla projektowania systemów usuwania dymu w budynkach z dużymi powierzchniami, takimi jak pasaże handlowe i atria, oraz w jednoprzestrzennych obiektach wielko kubaturowych).



Wady i zalety stosowania systemów usuwania ciepła i dymu
Podstawową funkcją systemów usuwania ciepła i dymu oraz ochrony przed zadymieniem w obiektach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego jest zapewnienie bezpiecznej ewakuacji ludzi.
Dlatego też bardzo ważne jest, aby systemy te były uruchamiane we wczesnej fazie pożaru, kiedy zagrożenie dla ludzi jest jeszcze stosunkowo niewielkie, a także spełniały istotne dla ich prawidłowej pracy wymagania normowe.



Elementy, na które należy zwrócić szczególną uwagę na etapie projektowania systemu usuwania ciepła i dymu to:
właściwy dobór i rozmieszczenie czujek dymu
Właściwie dobrane i rozmieszczone czujki mogą szybko przekazać sygnał alarmowy do centralki sygnalizacji pożaru, a stamtąd do systemów bezpieczeństwa pożarowego obiektu.
Złożonym problemem jest właściwy dobór i rozmieszczenie czujek w obiektach atrialnych.
Podczas projektowania należy uwzględnić zarówno wysokość miejsca ich zabudowy, rodzaj dymów powstających w czasie spalania materiałów znajdujących się w obiekcie, jak i możliwość tworzenia się pod przeszklonym zadaszeniem, szczególnie w okresie letnim, poduszek gorącego powietrza umożliwiających przedostanie się tam „zimnego dymu”. Problem ten można rozwiązać, stosując liniowe czujki dymu.

nieprzekraczanie dopuszczalnej powierzchni stref dymowych i ich maksymalnych dopuszczalnych wymiarów
Ma to na celu zapobieżenie nadmiernemu wychłodzeniu dymów i gazów pożarowych, a tym samym – istotnemu zmniejszeniu skuteczności oddymiania.
Powinny być one ściśle powiązane z obliczonymi powierzchniami czynnymi klap dymowych lub wydajnością wentylatorów oddymiających.

zapewnienie automatycznego napływu powietrza uzupełniającego do budynku, co warunkuje właściwą pracę systemu U ruchamianie samoczynnych urządzeń oddymiających za pomocą systemu wykrywania dymu nie odnosi się wyłącznie do uruchamiania klap dymowych czy wentylatorów oddymiających.
Oznacza to, że wszystkie elementy warunkujące pracę systemu oddymiania lub ochrony przed zadymieniem, w tym również systemy napływu powietrza powinny być uruchamiane automatycznie. Dotyczy to także automatycznego opuszczania kurtyn dymowych (jeżeli takie zostały zastosowane).
Właściwie zaprojektowany system oddymiania powinien zapewnić napływ powietrza z niewielką prędkością, czyli z taką, która nie spowoduje mieszania dymu z warstwą czystego powietrza i „ściągania” jej ku dołowi. Jako wartość graniczną należy przyjmować 1 m/s.



Zarówno systemy usuwania ciepła i dymu wykorzystujące zjawisko wyporu hydrostatycznego „gorącego” dymu (stosowanie klap dymowych), jak i systemy oparte na mechanicznym wyciągu dymu (stosowanie wentylatorów) mają swoje wady i zalety. Wybór właściwego dla konkretnej sytuacji rodzaju systemu usuwania ciepła i dymu ułatwić może poniższe porównanie ich podstawowych cech.



Oddymianie naturalne oparte na klapach dymowych
Zalety:
ekka konstrukcja,
samoregulacja systemu,
większa wydajność przy wysokiej temperaturze dymu,
możliwość zapewnienia napływu powietrza uzupełniającego przez klapy dymowe zabudowane w strefie dymowej nieobjętej pożarem.



Wady:
. duża wrażliwość systemu na działanie wiatru,
. wymaga dużych powierzchni napływu powietrza uzupełniającego,
. wymaga dużych powierzchni otworów w dachu,
. mało skuteczny przy niskich temperaturach dymu.

Oddymianie mechaniczne oparte na wentylatorach
Zalety:
gwarantowana wydajność wyciągu dymu,
wymaga mniejszej liczby otworów w dachu, o mniejszych wymiarach,
możliwe odprowadzenie dymu przewodami wentylacji oddymiającej,
wentylatory mogą być instalowane z dala od chronionych stref, możliwe jest przystosowanie wentylacji bytowej na potrzeby oddymiania (wentylatory dwubiegowe).

Wady:
duży ciężar wentylatorów,
koszty związane z dużymi wymaganiami stawianymi zasilaniu elektrycznemu wentylatorów i okablowaniu,
nie zawsze możliwa rozbudowa systemu,
wysoki koszt systemu – jeżeli przewiduje się wysoką temperaturę dymu (powyżej 400oC).

W Polsce coraz częściej są stosowane programy komputerowe pozwalające na dokonywanie symulacji rozchodzenia się dymu w budynku, na określenie temperatury warstwy dymu, na wyliczenie czasu wzbudzenia czujek dymu, czasu, po którym zostaną otwarte klapy dymowe, jak również na określenie podstawowych parametrów systemu oddymiania. Programy te są szczególnie przydatne przy określaniu wymagań dla systemów ochrony przed zadymieniem nie tylko w pasażach handlowych czy obiektach atrialnych, ale również w tunelach, salach widowiskowych, stacjach metra.



Paweł Królikowski

Literatura
1. Marian Skaźnik, Zagrożenia toksyczne dymów i gazów pożarowych, „Ochrona Przeciwpożarowa” nr 3/2005.
2. Marian Skaźnik, Utrata widoczności w dymie podstawowym zagrożeniem podczas pożaru, „Ochrona Przeciwpożarowa” nr 2/2005.
3. Marian Skaźnik, Stosowanie systemów usuwania ciepła i dymu lub zapobiegających zadymieniu, „Ochrona Przeciwpożarowa” nr 2/2002 i 1/2003.
4. Bezpieczeństwo pożarowe budynków – poradnik, Mercor 2005.

*) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie zasad uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 121, poz. 1137)
**) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 460 z późn. zm.)

*) PN-B-2877-4 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła. Zasady projektowania.
**) Instrukcja ITB Nr 378/2002. Mirosław Kosiorek, Piotr Głąbski. Projektowanie instalacji wentylacji pożarowej dróg ewakuacyjnych w budynkach wysokich i wysokościowych. Warszawa 2002 r.
***) DIN 18232-2: 2002. Rauch und Wärme freihaltung
- Teil 2: Rauchabzüge, Bemessung, Anforderungen und Einbau.
****) Norma uznaniowa – Polska Norma opublikowana w języku angielskim

 

patrz też:

Specjalność: oddymianie , Robert Sienkiewicz, Świat Szkła 4/2010

- Klapy dymowe ESCO NRWG , Grzegorz Sawicki ESCO, Świat Szkła 4/2010

- Wymagania dla okien oddymiających , Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 4/2010

- Certyfikowane okna oddymiające, Marcin Pielaszek Colt International, Świat Szkła 4/2010

- Okna oddymiające - skuteczność działania, Marta Grunwald BSH KLIMA, Świat Szkła 4/2010

- System oddymiający WRA 518 H/K 4, ROTO, Świat Szkła 4/2010

- Okna oddymiające FSP i FSJ, FAKRO, Świat Szkła 4/2010

Okna w oddymianiu grawitacyjnym, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 1/2010

- Nowoczesne rozwiązania przeciwpożarowe w obiektach, Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 6/2009

- Przekrycia dachowe i naświetla z tworzyw sztucznych , Andrzej Kolbrecki, Bartłomiej Papis, Kamil Perzyna, Świat Szkła 4/2009

- Bezpiecznie w czasie pożaru , Jan Kubalewski UNIMA-TECH, Świat Szkła 2/2009 

- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 2, Paweł Królikowski, Świat Szkła 10/2008

- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 1, Paweł Królikowski, Świat Szkła 9/2008

- Okno oddymiające Euro-SHEV wg nowej normy EN 12101-2, D+H, Świat Szkła 5/2008

- Okna żaluzjowe – idealna wentylacja i oddymianie, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 4/2008

- Właściwy kurs, ELERO, Świat Szkła 4/2008

- Automatyka do okien żaluzjowych, D+H, Świat Szkła 4/2008

- Zastosowanie świetlików dachowych i okien fasadowych jako urządzeń oddymiających, Piotr Głąbski, Świat Szkła 6/2007

- Doświetlanie, wentylacja i oddymianie, ALUCO, Świat Szkła 6/2007

- Świetlik wielofunkcyjny, Wojciech Jaroch ROBELIT, Świat Szkła 6/2007

- Systemy sterowania elementami elewacji obiektów, Jan Kubalewski UNIMA, Świat Szkła 6/2007

Parametry oddymiających okien fasadowych, D+H, Świat Szkła 6/2007

- Okno oddymiającew Euro-SHEV wg nowej normy EN 12101-2, Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 12/2006

- Klapy dymowe i świetliki dachowe, Piotr Kapuściński HEXADOME, Świat Szkła 12/2006

- Nowe reguły w ochronie przeciwpożarowej, Tadeusz Michałowski, Świat Szkła 11/2006

- Okno oddymiające FSP , M. Hajduga FAKRO, Świat Szkła 11/2006

- Wymagania stawiane urządzeniom do usuwania dymu oraz zapobiegającym zadymieniu, Paweł Królikowski, Świat Szkła 12/2005

- Mechanizm automatycznego otwierania świetlików dachowych i klap dymowych, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2005

- Systemy sterowania oddymianiem grawitacyjnym, Jan Kubalewski UNIMA, Świat Szkła 11/2005

Napędy systemów oddymiania i naturalnej wentylacji, Magdalena Mazur D+H, Świat Szkła 11/2005

 

inne artykuły tego autora:  

- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 2, Paweł Królikowski, Świat Szkła 10/2008

- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 1, Paweł Królikowski, Świat Szkła 9/2008

- Drzwi automatyczne a wyjścia ewakuacyjne - wymagania dla bezpieczeństwa pożarowego , Paweł Królikowski, Świat Szkła 5/2006

- Wymagania stawiane urządzeniom do usuwania dymu oraz zapobiegającym zadymieniu, Paweł Królikowski, Świat Szkła 12/2005 


- Wpływ instalacji gaśniczych tryskaczowych na ochronę przegród przeszklonych. Część 2  , Paweł Królikowski, Świat Szkła 6/2005

- Wpływ instalacji gaśniczych tryskaczowych na ochronę przegród przeszklonych. Część 1  , Paweł Królikowski, Świat Szkła 5/2005

 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 

 

więcej informacji: Świat Szkla 12/2005

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.