Zagadnienia ogólne
    Przydatność okuć dla celów bezpieczeństwa pożarowego może być określona przez badanie pełnowymiarowych drzwi o właściwościach przeciwpożarowych lub przez badanie zredukowanych wymiarowo próbek danej konstrukcji.

Drugi sposób badania, zwany często „badaniami w małej skali” przeprowadza się w oparciu o projekt normy europejskiej EN 1634-2 Badanie odporności ogniowej i dymoszczelności zestawów drzwiowych i żaluzjowych, otwieranych okien i elementów okuć budowlanych – Część 2: Okucia budowlane do przeciwpożarowych drzwi i okien otwieranych. Po wykonaniu tych badań, uzyskuje się rozszerzoną skalę stosowania okuć, potwierdzającą przydatność do różnych konstrukcji elementów otworowych o właściwościach przeciwpożarowych.

    Wymagania i badania poszczególnych okuć, przewidzianych do stosowania również w ognioodpornych lub dymoszczelnych zestawach drzwiowych, określone są w Europejskich Normach wyrobu.

Dokumenty techniczno-prawne i normy dotyczące okuć stosowanych w drzwiach przeciwpożarowych
    Jednym z wymagań podstawowych, określonych w Dyrektywie Rady Wspólnot Europejskich w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych państw członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych – 89/106/EEC – jest bezpieczeństwo pożarowe.

    W załączniku I Dyrektywy 89/106/EEC, w punkcie dotyczącym bezpieczeństwa pożarowego podano, że obiekty budowlane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby w przypadku pożaru, m.in.:
● powstawanie i rozprzestrzenianie się ognia i dymu w obiektach było ograniczone,
● mieszkańcy mogli opuścić obiekt.

    Związki między wymaganiem podstawowym, odnoszącym się do obiektów budowlanych, a wynikającymi z niego wymaganiami dla wyrobów budowlanych, przy użyciu których obiekty te mają być wykonywane, przedstawione są w dokumentach interpretacyjnych, w tym także do wymagania podstawowego nr 2 „Bezpieczeństwo pożarowe”.

    Komunikacja wewnątrz budynków odbywa się głównie poprzez otwory drzwiowe w przegrodach budowlanych, zamykanych drzwiami. Drzwi powinny w określonych przypadkach spełniać wymagania wynikające z bezpieczeństwa pożarowego tj. ograniczać możliwość rozprzestrzeniania się ognia i dymu oraz umożliwiać sprawną ewakuację w razie wybuchu pożaru.

    Podstawowym przepisem techniczno-budowlanym, określającym w Polsce zagadnienia bezpieczeństwa pożarowego budynków, jest rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 + późniejsze zmiany). Rozporządzenie podaje m.in., że występujące w ścianach oddzielenia pożarowego otwory powinny być zamykane za pomocą drzwi przeciwpożarowych.

    Dyrektywa 89/106/EEC przewiduje występowanie specyfikacji technicznych, w których zawarte są szczegółowe wymagania dla wyrobów budowlanych, w tym drzwi i związanych z nimi okuć. Jednym z rodzaju specyfikacji są europejskie normy wyrobu, ustanowione na podstawie mandatów Komisji Europejskiej.

    Mandaty te są opublikowane w obwieszczeniu Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie wykazu mandatów udzielonych przez Komisje Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat technicznych wraz z zakresem przedmiotowych tych mandatów (M. P. Nr 32, poz. 571). W załączniku nr 1 do obwieszczenia, pod poz. 2 jest zawarty mandat M/101 na drzwi, okna i wyroby związane. Mandat obejmuje drzwi, okna, żaluzje, bramy i związane z nimi okucia, w tym również o deklarowanej odporności ogniowej.

    Na tej podstawie Europejska Komisja Normalizacyjna (CEN) ustanowiła szereg norm na okucia, które zostały następnie wprowadzone do Katalogu Polskich Norm. Dotychczas opracowano następujące zharmonizowane Europejskie Normy wyrobu, obejmujące okucia stosowane w drzwiach stanowiących przegrodę ogniową lub dymową:
● PN-EN 179:1999/A1:2002 Okucia budowlane. Zamknięcia awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub płytką naciskową. Wymagania i metody badań
● PN-EN 1125:1999/A1:2002 Okucia budowlane. Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym. Wymagania i metody badań
● PN-EN 1154:1999/A1:2004 Okucia budowlane. Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania. Wymagania i metody badań
● PN-EN 1155:1999/A1:2004 Okucia budowlane. Przytrzymywacze elektryczne otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych. Wymagania i metody badań
● PN-EN 1158:1999/A1:2004 Okucia budowlane. Regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych. Wymagania i metody badań
● PN-EN 1935:2005/AC:2006 Okucia budowlane. Zawiasy jednoosiowe. Wymagania i metody badań
● PN-EN 12209:2005/AC:2006 Okucia budowlane. Zamki. Zamki mechaniczne i metody badań

    Ustanowiono także normy europejskie na okucia stosowane do drzwi przeciwpożarowych, które dotychczas nie zostały zharmonizowane (nie obejmują zagadnień związanych z oceną zgodności, w tym systemów poświadczania zgodności). Są to następujące normy:
● PN-EN 1303:2007 Okucia budowlane. Wkładki bębenkowe do zamków. Wymagania i metody badań
● PN-EN 1906:2003 Okucia budowlane. Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami. Wymagania i metody badań.

    W powyżej wymienionych normach, w zakresie wymagań i badań odporności ogniowej przywoływana jest trzyczęściowa norma europejska EN 1634 dotycząca badania odporności ogniowej zestawów drzwiowych i żaluzjowych, projektowanych do zainstalowania w otworach w pionowych elementach oddzielających. Poszczególne części to:
● EN 1634-1 Badania odporności ogniowej i dymoszczelności zestawów drzwiowych i żaluzjowych, otwieralnych okien i elementów okuć budowlanych – Część 1: Badanie odporności ogniowej zestawów drzwiowych i żaluzjowych i otwieranych okien (norma wdrożona do katalogu Polskich Norm jako PN-EN 1634-1:2002/AC:2007),
● EN 1634-2 Badania odporności ogniowej i dymoszczelności zestawów drzwiowych i żaluzjowych, otwieranych okien i elementów okuć budowlanych – Część 2: Okucia budowlane do przeciwpożarowych drzwi i okien otwieranych (projekt normy w trakcie wdrażania),
● EN 1634-3 Badania odporności ogniowej i dymoszczelności zestawów drzwiowych i żaluzjowych, otwieranych okien i elementów okuć budowlanych – Część 3: Sprawdzenie dymoszczelności zestawów drzwiowych (norma wdrożona do katalogu Polskich Norm jako PN-EN 1634-3:2006/AC:2006).

Asortyment okuć i definicje
    Typowe drzwi przeciwpożarowe lub dymoszczelne są wyposażone w następujące okucia:
● zawiasy jednoosiowe, w tym również sprężynowe;
● zamki mechaniczne z zaczepami, najczęściej zapadkowe lub zapadkowo -zasuwkowe;
● zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania;
● przytrzymywacze elektryczne otwarcia drzwi;
● klamki i tarcze drzwiowe;
● zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym;
● zamknięcia awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub płytką naciskową;
● regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych (tylko do drzwi dwuskrzydłowych);
● wkładki bębenkowe.

    W opisach drzwi przeciwpożarowych, w tym również zamieszczonych w aprobatach technicznych, do okuć zaliczane są także bolce przeciwwyważeniowe.
    Wymienione w publikacji normy wyrobu oraz związane z badaniami, zawierają określenia, wymagające ich zdefiniowania. Najważniejsze z nich, to:
zestaw drzwiowy lub żaluzjowy: kompletny zestaw, obejmujący ościeżnicę lub prowadnicę, skrzydło lub skrzydła drzwiowe, żaluzję zwijaną lub składaną itd., który stanowić ma zamknięcie stałych otworów w elementach oddzielających. Obejmuje on wszystkie płyty boczne lub górne, stałe i przejrzyste, łącznie z osprzętem drzwi i uszczelnieniami, które są stosowane w zestawie;
osprzęt: klamki, zawiasy, zamki, zamknięcia przeciwpaniczne, szyldy obudowy otworów na listy, płytki do otwierania drzwi nogą, mechanizm przesuwu, urządzenia zamykające, elementy osprzętu elektrycznego itd., które są lub mogą być stosowane w zestawie drzwiowym lub żaluzjowym;
zawiasa: jednoosiowe złącze obrotowe z przegubem dwuczęściowym (zawiasa rozłączna) lub więcej niż dwuczęściowym (zawiasa nierozłączna), którego oś obrotu znajduje się do 30 mm od krawędzi elementu ruchomego, mocującego z boku lub od góry;
zamek zapadkowy: urządzenie samozazębiające się, które utwierdza i zabezpiecza ruchomy element (np. skrzydło drzwiowe) w położeniu zamkniętym i które może być zwolnione ręką;
zamykacz drzwiowy: każdy ręcznie uruchamiany mechanizm zamykający drzwi, w przypadku którego energia zamykania jest wytwarzana przez użytkownika podczas otwierania drzwi i który, gdy jest zwolniony, powoduje powrót drzwi do położenia zamknięcia, w sposób kontrolowany. Przykładowe drzwi przeciwpożarowe wyposażone w zawiasy, zamek, zamykacz, klamkę, tarczkę z wkładką bębenkową pokazuje poniższy rysunek.

Wymagania specjalistyczne
    Europejskie Normy wyrobu poszczególnych okuć określają wymagania i metody badań dotyczące głównie trwałości i wytrzymałości oraz system ich kwalifikacji. Oprócz wymagań dotyczących okuć o standardowym zastosowaniu, normy zawierają dodatkowe wymagania do wyrobów przeznaczonych do stosowania w ognioodpornych lub dymoszczelnych zespołach drzwiowych (są to przeważnie normatywne załączniki).

Przytrzymywacze elektryczne otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych

    Elektryczny przytrzymywacz otwarcia, reprezentatywny dla swojego typu, powinien być wbudowany w zespół drzwiowy, który spełnia odpowiednie kryteria badań ogniowych. Badanie powinno być przeprowadzone na zestawie drzwiowym naturalnej wielkości, zgodnie z normą PN-EN 1634-1:2002 lub jeśli to właściwe – zgodnie z normą PN-EN 1634-3:2006. Dopóki normy europejskie dotyczące badań ogniowych nie będą dostępne, mogą być stosowane istniejące przepisy krajowe dotyczące badań ogniowych.

Regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych
1) Regulator zamykania nie powinien zawierać urządzenia przytrzymującego drzwi w położeniu otwarcia chyba, że jest to przytrzymywacz zasilany elektrycznie, zgodny z normą PN-EN 1155:1999.
2) Regulator zamykania, reprezentatywny dla swojego typu, powinien być włączony do zespołu drzwiowego, aby spełnić odpowiednie kryteria badań ogniowych. Badanie powinno być przeprowadzone na zespole drzwiowym naturalnej wielkości, zgodnie z normą PN-EN 1634-1:2002. Każdy deklarowany zakres stosowania należy ograniczyć do przydatności do drzwi podobnej konstrukcji i typu.
3) Zamykacze drzwiowe, które zawierają regulatory kolejności zamykania skrzydeł, powinny spełniać wymagania podane w normie PN-EN 1154:1999, łącznie z dodatkowymi wymaganiami dotyczącymi zamykaczy drzwiowych, przeznaczonych do stosowania w przeciwpożarowych/dymoszczelnych zespołach drzwiowych, podanymi w odpowiednim załączniku do normy PN-EN 1154:1999.

Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania
1) Zamykacz drzwiowy, jeżeli jest zainstalowany zgodnie z instrukcją, powinien być w stanie zamykać drzwi próbne od każdego kąta, do którego można je otworzyć.
Ze względu na małe momenty zamykające (moim zdaniem, również ze względu na zalecaną szerokość skrzydła – maks. do 850 mm), zamykacze drzwiowe wielkości 1 i 2 uważa się za nieodpowiednie do stosowania w drzwiach przeciwpożarowych. Zamykacze tego typu powinny się dać nastawić co najmniej na siłę zamykania odpowiadającą wielkości 3 (zalecana maks. szerokość skrzydła – 950 mm).
2) Zamykacz drzwiowy nie powinien zawierać urządzenia przytrzymującego drzwi w położeniu otwarcia, chyba że jest to urządzenie zasilane elektrycznie, zgodnie z normą PN-EN 1155:1999/A1:2004.
3) Regulatory albo powinny być ukryte albo powinny dać się uruchomić tylko za pomocą narzędzia.
4) Konstrukcja zamykacza drzwiowego powinna być taka, aby bez użycia narzędzia w żaden sposób nie było możliwe wstrzymanie jego działania zamykającego.
5) Wszelkie wbudowane mechanizmy opóźniające działanie powinny dać się nastawić na mniej niż 25 s, pomiędzy kątem zamykania drzwi 120° a końcem strefy opóźniania.
6) Zamykacz drzwiowy, reprezentatywny dla danego typu, powinien być zamontowany do zespołu drzwiowego, aby spełnić odpowiednie kryteria badań ogniowych. Badanie powinno być przeprowadzone na zespole drzwiowym naturalnej wielkości zgodnie z normą PN-EN 16341:2002. Każdy deklarowany zakres zastosowania należy ograniczyć do przydatności do drzwi podobnej konstrukcji i typu.

Zawiasy jednoosiowe
1) Zawiasy przeznaczone do stosowania w drzwiach przeciwpożarowych powinny spełniać stosowne wymagania rozdziałów od 4 do 8 normy PN-EN 1935:2003 oraz powinny spełniać, jako minimum, umiarkowane warunki eksploatacji (2 kategoria użytkowania – drzwi stosowane wewnątrz budynków mieszkalnych oraz biurach i rejonach, gdzie istnieje ograniczony dostęp do ogółu).
2) Żadna część składowa zawiasy (z wyjątkiem elementów dekoracyjnych, jak osłony, zaślepki itp.) lub jej zamocowania nie powinna mieć temperatury topnienia niższej niż 800ºC, z zastrzeżeniem, że tego wymagania nie należy stosować do zawias mających certyfikat spełnienia odpowiednich kryteriów badań ogniowych, jako właściwych do zastosowania w drzwiach przeciwpożarowych. W takich przypadkach zawiasy powinny być instalowane wyłącznie w takich drzwiach, które spełniają odpowiednie kryteria badań odporności ogniowej, a zakres stosowalności jest ściśle ograniczony do stosowania w drzwiach o identycznej konstrukcji, typie i wielkości.
3) Nie powinno być możliwe usunięcie czopa zawiasy lub odłączenie osadzonego na zawiasach elementu drzwi, bez użycia specjalnych narzędzi.


Zamki mechaniczne z zaczepami
1) Wyroby reprezentatywne dla ich typu powinny być poddane, z pozytywnym wynikiem, badaniom z obydwu stron, zgodnie z normą PN-EN 1634-1:2002, w celu sprawdzenia udziału wyrobu w odporności ogniowej kompletnych zestawów drzwiowych. Nie jest konieczne, aby wyrób nadawał się do działania po takich badaniach ogniowych.
2) Tam gdzie występuje funkcja zatrzaskowa zamka, siła powrotna zapadki nie powinna być mniejsza niż 2,5 N i nie powinno być możliwe wstrzymanie działania funkcji zatrzaskowej inaczej, niż zasuwką sterowaną kluczem.

Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym
1. Zamknięcia przeciwpaniczne, reprezentatywne dla jego typu, powinny być poddane – z wynikiem pozytywnym – badaniu ogniowemu, w celu stwierdzenia udziału zamknięcia przeciwpanicznego w odporności ogniowej kompletnego zespołu drzwiowego. Nie uważa się za konieczne, aby zamknięcie przeciwpaniczne było zdatne do działania po takim badaniu ogniowym.
2. Zamknięcie przeciwpaniczne powinno zawierać automatyczny mechanizm zatrzaskujący.
3. Zamknięcie przeciwpaniczne nie powinno zawierać mechanizmu przytrzymującego ani innych środków utrzymujących rygiel w położeniu cofniętym, jeżeli takie środki nie są zdolne do niezawodnego zwolnienia rygla w połączeniu z systemem sygnalizacji pożarowej.
4. Przed rozpoczęciem badania ogniowego wymienionego w p. 1 i z zamknięciem przeciwpanicznym zamontowanym na drzwiach przeciwpożarowych powinno się zmierzyć i zarejestrować siły zwalniające i siłę potrzebną do ponownego zazębienia tego zamknięcia. Zmierzone wartości powinny być częścią składową końcowego sprawozdania z badań ogniowych.

Zamknięcia awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub płytką naciskową
    Do zamknięć awaryjnych przewidziane są takie same wymagania dodatkowe, jak do powyżej wymienionych zamknięć przeciwpanicznych.

Wkładki bębenkowe do zamków
1. Wkładki bębenkowe powinny być klasyfikowane w następujących dwóch klasach:
- klasa 0: brak wymagań;
- klasa 1: wkładki bębenkowe powinny spełniać postanowienia normy europejskiej PN-EN 1634-1:2002 (kompletne drzwi) lub projektu normy pr EN 1634-2.
2. Wkładka bębenkowa reprezentatywna dla jej typu powinna być poddana, z wynikiem pozytywnym, badaniom ogniowym według normy europejskiej PN-EN 1634-1:2002 lub projektu normy pr EN 1634-2, w celu sprawdzenia wpływu wyrobu na odporność ogniową kompletnego zestawu drzwiowego.
3. Nie jest konieczne, aby wkładka bębenkowa działała po badaniu ogniowym.

Klamki i gałki
1) Dla poświadczenia przydatności do stosowania w przeciwpożarowych /dymoszczelnych zespołach drzwiowych, trzecia próbka zestawu okuć powinna być wbudowana w zespół drzwiowy, aby spełnić odpowiednie kryteria badań ogniowych wg normy PN-EN 1634-1:2002.
2) Takie okucie powinno być montowane wyłącznie w zespołach drzwiowych spełniających określone wymagania badań ogniowych w drzwiach o identycznej konstrukcji, kształcie i wymiarach.

Ocena zgodności

Procedura oceny zgodności
    Wymagania dotyczące oceny i potwierdzania zgodności wyrobów o właściwościach przeciwpożarowych odnoszą się zarówno do elementów otworowych jak i do okuć do nich przeznaczonych. W europejskich normach zharmonizowanych dotyczących okuć, wskazany jest wymagany system oceny zgodności dla tych wyrobów, który został ustalony w oparciu o decyzję Komisji Europejskiej nr 99/93/WE z dnia 25 stycznia 1999 r. w sprawie procedury atestowania zgodności wyrobów budowlanych.
    Zagadnienia oceny zgodności ujęte są w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041), a wymagane systemy dla poszczególnych grup wyrobów budowlanych ujęte są w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia. W poz. 38, dotyczącej drzwi i bram (z okuciami lub bez), stosowanymi jako oddzielenia przeciwpożarowe/dymoszczelne i wyjścia ewakuacyjne, zapisany jest 1 system oceny zgodności.
    System 1 oceny zgodności charakteryzuje się tym, ze niezbędna jest certyfikacja wyrobu przez notyfikowaną lub akredytowaną upoważnioną jednostkę, na podstawie zadań wyznaczonych do realizacji przez producenta i zadań przewidzianych do wykonywania przez jednostkę certyfikującą.
    Przy stosowaniu tego systemu oceny zgodności:
● producent powinien:
- posiadać zorganizowany i wdrożony system zakładowej kontroli produkcji, który zapewnia jej stabilną jakość;
- prowadzić zgodnie z ustalonym planem badań uzupełniające badania próbek pobranych w zakładzie produkcyjnym;
● notyfikowana lub akredytowana jednostka certyfikująca ma za zadanie:
- przeprowadzić wstępne badanie typu wyrobu;
- dokonać wstępnej inspekcji zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji;
- prowadzić ciągły nadzór, ocenę i akceptacje zakładowej kontroli produkcji.

    Po przeprowadzeniu powyższych zadań notyfikowana lub akredytowana jednostka udziela certyfikatu dla wyrobu, a producent wydaje europejską lub krajową deklarację zgodności. W deklaracji producent umieszcza informację o udzielonym certyfikacie, podając jego numer oraz numer notyfikowanej lub akredytowanej jednostki certyfikujące, biorącej udział w ocenie zgodności. Przeprowadzenie wymienionych czynności upoważnia producenta do oznakowania wyrobu oznaczeniem CE, jeżeli zgodność potwierdzono z europejską normą zharmonizowaną (np. EN 1935) albo znakiem budowlanym [B], jeżeli zgodność potwierdzono z Polską Normą (np. PN-EN 1935:2003).

Wstępne badania typu

    Wstępne badania typu okuć przeprowadza się w celu wykazania zgodności z odpowiednią do wyrobu specyfikacją techniczną tj. normą wyrobu. Mogą być brane pod uwagę badania wykonane uprzednio, jeżeli jest to ten sam wyrób, ta sama cecha, metoda badania, procedura pobierania próbek, system badania zgodności itd. Do celów badania, okucia mogą być pogrupowane według asortymentu, kiedy uważa się, że określona cecha jest wspólna dla wszystkich wyrobów z danej grupy.
    Badania typu powinny być ponadto wykonywane w fazie początkowej produkcji nowego typu okucia (o ile nie jest to członek tej samej grupy) lub w fazie początkowej nowej metody produkcji (tam gdzie może to wpłynąć na określone cechy).
    Jeżeli różne jednostki produkcyjne wykonują te same okucie, stosując te same materiały, technologie oraz udokumentowany system kontroli produkcji, to wymagane jest tylko jedno badanie typu.

Zakładowa kontrola produkcji
    Zakładowa kontrola produkcji (ZKP) jest systemem ciągłej kontroli wewnętrznej, realizowanej przez producenta.
    Celem systemu ZKP jest zapewnienie, że wymagane specyfikacją techniczną właściwości wyrobu, utrzymywane są podczas produkcji w granicach określonych tą specyfikacją. Producent okuć powinien zorganizować ZKP w postaci pisemnych instrukcji i procedur biorąc pod uwagę:
- typy okuć i zakres ich stosowania,
- proces produkcji i rodzaj operacji technologicznych,
- liczność partii wyrobów.
    Niezbędne jest, aby producent wyznaczył osobę odpowiedzialną w danym zakładzie za system zakładowej kontroli produkcji.
    Wymagania dotyczące ZKP powinny być ustanowione przez producenta i powinny obejmować, stosownie do procesów produkcyjnych, co najmniej następujące działania:
● wyszczególnienie i sprawdzenie nieprzerobionych (surowych) materiałów i składników,
● kontrole i badania, które mają być przeprowadzone w trakcie produkcji, z częstotliwością określoną przez producenta,
● sprawdzenia i badania, które mają być przeprowadzone na gotowych wyrobach, z częstotliwością określoną przez producenta,
● opis działań, które należy podjąć w przypadku niezgodności.

    Obowiązkiem producenta jest zapewnienie:
● aparatury do badań i pomiarów,
● przeprowadzenia kalibracji i konserwacji aparatury badawczej i pomiarowej,
● kompletnego personelu przeprowadzającego badania i sprawdzenia.
    Wyniki uzyskane w ramach ZKP powinny być rejestrowane i analizowane oraz oceniane przez kierownictwo. Zapisy z działań ZKP powinny być podpisane przez osobę odpowiedzialną za system ZKP oraz przechowywane przez pięć lat i należy je udostępniać na żądanie inspekcji przeprowadzanej przez inspektorów GUNB lub WINB.

Uzupełniające badania próbek pobranych w zakładzie

    Okucia do drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych, zgodnie z wymaganiami systemu 1 oceny zgodności, podlegają w ramach systemu zakładowej kontroli produkcji, uzupełniającym badaniom próbek pobranych w zakładzie.
    Producent powinien ustalić plan badań oparty o wymagania zawarte w odpowiedniej specyfikacji technicznej tj. normie wyrobu i wprowadzić do dokumentacji systemu zakładowej kontroli produkcji. Ze stosownych zapisów specyfikacji technicznych wynika, że uzupełniające badania próbek pobranych w zakładzie powinny być wykonywane w odstępach nie większych niż sześć miesięcy.
    Zakres badań i sprawdzeń przeprowadzonych w ramach uzupełniających badań próbek pobranych w zakładzie, dotyczy najczęściej kontroli właściwości mających wpływ na bezpieczeństwo użytkowania oraz bezpieczeństwo pożarowe i w zależności od wyrobu obejmuje najczęściej:
● sprawdzenie wymagań mechanicznych np. odkształcenia pod obciążeniem, wytrzymałości na ścinanie, momentu i siły zamykającej/otwierającej;
● trwałości.

    Badania te powinny być przeprowadzanie przez akredytowane laboratorium badawcze, działające zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2001 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących.

Deklarowanie zgodności
    Producent okuć budowlanych deklaruje ich przydatność do zastosowania w otworowych elementach przeciwpożarowych, stosując system 1 oceny zgodności poprzez wydanie na swoją odpowiedzialność krajowej deklaracji zgodności lub deklaracji zgodności WE (europejskiej).
    Krajowa deklaracja zgodności powinna być wydana według zasad podanych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 r. w sprawie sposobu deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041).
    Deklaracja zgodności WE powinna być wydana zgodnie z postanowieniami i według wzoru zawartymi w przewodniku PKN-CENELEC (Przewodnik Nr 16:2005, dotyczącego wdrożenia dyrektyw Nowego Podejścia w odniesieniu do Deklaracji zgodności WE.
    Po wystawieniu deklaracji zgodności, ale jeszcze przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu, producent umieszcza na wyrobie znak budowlany [B] albo oznakowanie CE, w zależności od tego, z jaką specyfikacją techniczną deklaruje zgodność. Deklaracja jest ważna tak długo, jak długo ważność zachowuje dokument specyfikacji technicznej, z którą potwierdza się zgodność oraz jeżeli nie uległy zmianom typ wyrobu, warunki i miejsce produkcji, a także system zakładowej kontroli produkcji. Deklarację zgodności przechowuje producent i przedkłada właściwym organom kontroli na żądanie. Kopia deklaracji może być udostępniona odbiorcom wyrobów na ich żądanie.
    Producent zobowiązany jest dołączyć do wyrobu oznakowanego znakiem [B] lub oznakowaniem CE następujące informacje:
● nazwę, siedzibę i adres zakładu produkującego wyrób;
● identyfikację wyrobu budowlanego zawierającą: nazwę, nazwę handlową, typ, odmianę, gatunek, klasę i cechy deklarowanych właściwości wg specyfikacji technicznej;
● numer i rok publikacji dokumentu specyfikacji technicznej, z którą potwierdzono zgodność wyrobu budowlanego;
● numer i datę wystawienia deklaracji zgodności i numer certyfikatu;
● nazwę i numer jednostki certyfikującej.

    Instytut Techniki Budowlanej, w tym Oddział Wielkopolski w Poznaniu, jest akredytowaną i notyfikowaną jednostką certyfikującą w obszarze określonym wdrożonymi europejskimi normami zharmonizowanymi na okucia do drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych, biorącą udział w ocenie zgodności wyrobów.

inż. Zbigniew Czajka
Instytut Techniki Budowlanej Oddział Wielkopolski
Poznań

Literatura:
Polskie i Europejskie Normy na okucia
Dyrektywa 89/106/EEC dotycząca wyrobów budowlanych
Dokument interpretacyjny do Dyrektywy 89/106/EEC. Wymaganie nr 2 „bezpieczeństwo pożarowe”
Oznaczenie CE i znak [B] w branży budowlanej. Wydawnictwo FORUM Poznań
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie 

patrz też:

Samozamykacze a ochrona przeciwpożarowa, Robert Sienkiewicz, Świat Szkła 11/2010

- Samozamykacze drzwiowe, Świat Szkła 11/2010

- Okucia do drzwi rozwieranych przeszklonych i całoszklanych. Część 1. Zamykacze , Robert Sienkiewicz, Świat Szkła 2/2010

- Bezproblemowe zamykanie drzwi , Świat Szkła 2/2010

- Drzwi wewnętrzne. Badania i zakładowa kontrola produkcji , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2009

- Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności. Część 2 ,  Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2009

- Właściwości techniczno-użytkowe przeszklonych ścian działowych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2009

- Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności. Cz.1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 7-8/2009

- Wymagania i badania automatycznych napędów , Zbigniew Czajka , Świat Szkła 4/2009

- Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem. Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2009

- Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem. Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2008

- Bezpieczeństwo automatycznych drzwi obrotowych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2008

- Specjalistyczne wymagania i ocena zgodności okuć do drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 7-8/2008 

- Okucia do drzwi i ścianek działowych całoszklanych. Część 2 ,  Zbigniew Czajka, Świat Szkła 5/2008

- Okucia do drzwi i ścianek działowych całoszklanych. Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2008

- Drzwi przeciwpożarowe - badania, klasyfikacje, wymagania , Zofia Laskowska, Zbigniew Musielak, Świat Szkła 4/2008,

- Bezpieczeństwo pożarowe ścian działowych przeszklonych - badania i rozwiązania, Zofia Laskowska, Mirosław Kosiorek, Wydanie Specjalne Świat Szkła/Przegrody przeszklone w ochronie przeciwpożarowej 01/2008

- Bezpieczeństwo pożarowe ścian kurtynowych, Zofia Laskowska, Mirosław Kosiorek, Wydanie Specjalne Świat Szkła/Przegrody przeszklone w ochronie przeciwpożarowej 01/2008 

- Zamykacze drzwiowe – wymogi związane z wprowadzeniem do obrotu ,  Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2007

- Charakterystyka, wymagania i metody badań zamykaczy drzwiowych z regulacją przebiegu zamykania, Zbigniew Czajka. Świat Szkła 3/2006

więcej informacji: Świat Szkła 7-8/2008

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.