Wadliwość i niezgodności szkła w budownictwie występują nadal pomimo dynamicznego rozwoju technologii i szczegółowych uregulowań wg. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011, tj. jednolitych warunków wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych.

 

Zagadnienia wadliwości szkła i szklanych wyrobów w budownictwie warto rozpatrywać, wykorzystując zakres pojęć i definicji zawartych w dokumentach źródłowych prawa budowlanego i prawa cywilnego. Źródła prawa budowlanego w Polsce stanowi Ustawa Prawo budowlane, Ustawa o wyrobach budowlanych, Rozporządzenie nr 305/2011 oraz Ustawa o normalizacji, a prawo cywilne kształtuje Kodeks Cywilny, obecnie w zapisie według nowelizacji (tekst jednolity) z 2017 r.

 

2020 05 47 1

 Destrukcja szyby laminowanej

 

Najpierw należy przypomnieć, że każdy Producent Deklarację Właściwości Użytkowych (DWU) ponosi wyłączną odpowiedzialność za wady lub niezgodności wobec innego Przedsiębiorcy oraz za brak zgodności z umową, zawartą z Konsumentem.

 

Odpowiedzialność Producenta występuje też, gdy umowa jest zawarta w formie ustnej, a jedynym dokumentem transakcji jest faktura lub rachunek sprzedaży. Wada lub niezgodność wyrobu = szklanego zastosowanego w obiekcie budowlanym może być wynikiem działań lub zaniechań Producenta, ale także Projektanta, Inwestora, Inspektora Nadzoru, Kierownika Budowy, a nawet Użytkownika obiektu.

 

2020 05 47 2

 

W rozstrzyganiu wszelkich sporów – w tym sądowych – ważne znaczenie mają definicje i kryteria oceny jakości, ustanowione w przepisach prawa cywilnego, w przepisach prawa budowlanego i powołanych zharmonizowanych normach (PN EN). Ponadto należy też uwzględniać wymagania zawarte w normach międzynarodowych przyjętych w Polsce (PN ISO), jeśli te zostały przyjęte przez Strony; w tym dodatkowe wymagania Zamawiającego, zapisane w zawartej umowie cywilno-prawnej o dostawy i/lub o roboty budowlane.

 

Określenie wad i/lub niezgodności. Podstawą kwalifikacji i określenia wady albo niezgodności jest scotwierdzenie spełniania lub stopnia niespełniania wymagań w zakresie przydatności szklanego wyrobu budowlanego do zamierzonego użytkowania w danym obiekcie budowlanym. W tym celu należy wymienić  dla wad, tj. według definicji zapisanej w Kodeksie Cywilnym oraz dla wad i niezgodności według definicji zapisanej w normie PN ISO 2859-1:2003/A1: 2018-08 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną, także w celu odróżniania wad wykonania szkła i wad szklanych wyrobów budowlanych, określanych w normach przedmiotowych (PN EN, PN EN ISO).

 

Definicja wady według Kodeksu Cywilnego, w rozdziale Rękojmia za wady, wynika z Art. 556 §1: wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy,
a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

 

Definicje wad wykonania szkła i/lub wad wykonania szklanych wyrobów budowlanych dobrze obrazują wymagania zawarte w PN EN 12543-6:2011 Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Wygląd.

 

2020 05 47 3

 Spękanie szkła

 

Na wady wykonania szkła składają się różne kategorie wad punktowych i liniowych w surowym szkle float, a także dopuszczalne wady w obszarze widocznym oraz ich nagromadzenie w szkle warstwowym jako produkcie, w tym, przykładowo, do wytwarzania szyb zespolonych izolacyjnych. Trzeba jednak pamiętać, że systematyka wad wykonania jest ustalona w normach przedmiotowych dla oceny jakości podczas Wstępnego Badania Typu (WBT) i/lub Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP).

 

Definicje wady i niezgodności według PN ISO 2859-1, jednak przy zastrzeżeniu, że Strony (Dostawca i Odbiorca) przyjmą te warunki w trybie umowy, są następujące:

 

Wada to odstępstwo od właściwości jakościowej, które powoduje, że produkt nie spełnia wymagań związanych z zamierzonym użytkowaniem – nieprzydatność do użycia.

 

Niezgodność to odstępstwo od właściwości jakościowej, które powoduje, że produkt nie spełnia ustalonych wymagań – może powodować zmniejszenie przydatności do użycia. Niezgodności można dzielić na klasy w zależności od stopnia uciążliwości w użytkowaniu. W praktyce klasyfikacji i kontroli odbiorczej lepiej jest rozpatrywać jednostkę wyrobu jako zgodną lub niezgodną i nie zwracać uwagi na występowanie niezgodności wielokrotnych (zalecenie normowe).

 

W przepisach polskiego prawa budowlanego nie występuje zdefiniowane pojęcie wady wykonania lub wady wyrobu budowlanego, a określenie niezgodności należy rozpatrywać w oparciu o znowelizowaną Ustawę o wyrobach budowlanych oraz o ww. Rozporządzenie nr 305/2011, które obowiązuje w Polsce od dnia 01.07.2013 r.

 

Zgodność wyrobu budowlanego, co do zasady Art. 4. Ustawy o wyrobach budowlanych) należy rozumieć jako dopuszczenie do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, które umożliwiają prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w którym ma być zastosowany w sposób trwały – spełnienie wymagań podstawowych.

 

Równocześnie z przekazaniem wyrobu budowlanego do obrotu i użytkowania, Producent ma obowiązek wystawić Deklarację Właściwości Użytkowych wraz z Wykazem właściwości deklarowanych, które dotyczą określonego obiektu budowlanego ze wskazaniem zharmonizowanych norm (PN EN, w przypadku wyrobów ze szkła), co w istocie jest też zapewnieniem spełniania przez wyrób wymagań podstawowych w tym obiekcie, przy pełnej odpowiedzialności Producenta.

 

Wystawiona DWU dla wyrobów w systemie oceny 3 i 4 ma status dokumentu domniemanej zgodności (Art. 40 Ustawy o wyrobach budowlanych) co też oznacza, że Producent nie zawsze musi przedstawić udokumentowane wyniki WBT i/lub ZKP.

 

2020 05 47 4

 

Inna procedura występuje, gdy szklany wyrób budowlany podlega najwyższym systemom oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych, tj. wymaga wystawienia Certyfikatu stałości właściwości użytkowych lub zgodności ZKP. Dotyczy to wyrobów podlegających systemom 1+, 1 i 2+, a przykładowo szyb do wydzielania stref pożarowych, w zestawach do zapewnienia odporności ogniowej, szyb do zastosowania jako przeszklenia pancerne i przeciwwybuchowe oraz stosowanych w przeszkleniach ze szczeliwem konstrukcyjnym, ale także jako szklane elementy konstrukcyjne.

 

W tym ostatnim przypadku obowiązuje producenta zgodność z PN EN 1990 i PN EN 1991 (Eurokody). Brak spełniania wymagań podstawowych, które są dokładnie określone w Załączniku I ww. Rozporządzenia nr 305/2011, co do zasady oznacza wycofanie z obrotu i/lub wycofanie od użytkowników końcowych zidentyfikowanego niezgodnego wyrobu budowlanego.

 

Wyrób budowlany podlega także wycofaniu z obrotu i/lub wycofaniu z użytkowania, jeśli przedstawiona DWU nie jest kompletna, nie obejmuje deklarowanych właściwości wynikających z projektu technicznego obiektu budowlanego, a tym samym nie dokumentuje spełnienia wymagań podstawowych.

 

Uznawanie reklamacji w przypadku potwierdzonej wady fizycznej lub niezgodności wyrobu budowlanego wynika wprost jako obowiązek Dostawcy ze wskazanych wyżej przepisów Kodeksu Cywilnego zwłaszcza na żądanie Konsumenta, a także wobec udokumentowanych żądań Uczestnika i/lub Strony procesu budowlanego, przykładowo Inwestora i/lub Użytkownika obiektu budowlanego.

 

Co więcej, w przypadku wyrobu budowlanego oznakowanego CE, producenci, importerzy i dystrybutorzy, którzy uznają lub mają powody, by uważać, że wprowadzony przez nich do obrotu wyrób budowlany nie jest zgodny z DWU lub z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami (wg. Rozporządzenia nr 305/2011) natychmiast powinni podejmować środki naprawcze w celu zapewnienia zgodności i/lub środki zaradcze, tj. wycofanie z obrotu i/lub wycofanie od użytkowników końcowych.

 

Ponadto, jeżeli wyrób budowlany stanowi zagrożenie, producenci mają obowiązek informacji o tym właściwe organy krajowe państw członkowskich, w których udostępnili niezgodny wyrób budowlany wraz z odnośnymi informacjami szczegółowymi o podjętych środkach naprawczych. Nadzór rynku i procedury ochronne są szczegółowo ujęte w Art. 56 Rozporządzenia nr 305/2011.

 

Należy ciągle pamiętać, że w sytuacji, gdy wyrób budowlany objęty Polską Normą zharmonizowaną lub dla którego wydano Europejską Ocenę Techniczną, nie ma deklarowanych właściwości użytkowych i stanowi zagrożenie dla spełnienia wymagań podstawowych dotyczących obiektów budowlanych – podlega weryfikacji i ocenie przez krajowy organ nadzoru rynku (w Polsce przez odpowiednie Organy Nadzoru Budowlanego).

 

Według Art. 11 Ustawy o wyrobach budowlanych, właściwym organem w zakresie kontroli i postępowania administracyjnego w sprawie wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu jest Wojewódzki Inspektor nadzoru budowlanego oraz Krajowy Inspektor nadzoru budowlanego.

 

Wprowadzenie do obrotu wyrobu budowlanego nienadającego się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, w tym wyrobów oznakowanych CE lub krajowym znakiem budowlanym, albo umieszczeniu znaku budowlanego na wyrobie nie spełniającym określonych wymagań, bądź oznakowaniem zafałszowanym, podlega karze grzywny w postępowaniu administracyjnym.

 

Wojciech Korzynow
www.stronaszklar.neostrada.pl

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 05/2020
   

 

 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.