Inwestorzy i architekci chcą jak największej powierzchni przeszklonej w obiektach komercyjnych i budynkach mieszkalnych, nie tylko po to, aby obszary balkonów i ogrodów zimowych były „częścią przestrzeni życiowej”. 

 

Systemy okienne i okucia są opracowywane do coraz większych maksymalnych rozmiarów skrzydeł okiennych. Poniższy artykuł dotyczy niektórych specjalnych funkcji, które należy wziąć pod uwagę podczas montażu elementów o dużej powierzchni.

 

2020 09 13 1

Fot. 1. Wysokiej jakości nieruchomość w Rosenheim z zamontowanymi elementami fasadowymi sięgającymi od podłogi do sufitu. Elementy przesuwne mają do 6 m szerokości. (źródło: Quest Immobilien, zdjęcie: © Archimage, Meike Hansen) 

 

W badaniach przeprowadzanych w ift Rosenheim wyraźnie widać, że stale rosną maksymalne rozmiary elementów nowo opracowanych systemów okiennych i drzwiowych – opracowywane są też okucia zdolne „obsługiwać“ wielkogabarytowe skrzydła okienne i drzwiowe.

 

Drzwi podnoszono-przesuwne o wymiarach 2,50 m wysokości i 5,00 m szerokości ok. 15 lat temu były traktowane jako „specjalne wymagania“ – obecnie te rozmiary są określane jako standardowe.

 

Montaż elementów okiennych również staje się coraz bardziej wymagający, ponieważ ciężar 1 m2 nowoczesnych elementów okiennych wzrasta dzięki większym głębokością (grubością) profili oraz zastosowaniu wielokomorowych szyb zespolonych, niekiedy również z oszkleniem spełniającym dodatkowe funkcje np. zawierającym ciężkie wielowarstwowe szyby laminowane o zwiększonej odporności na włamanie.

 

Jednocześnie, wraz z dalszym rozwojem cegieł pod kątem zmniejszania ich przewodnictwa cieplnego, spada nośność nowoczesnej konstrukcji murowej. Ponadto elementy okienne należy często montować jako wysunięte na zewnątrz poza płaszczyznę ściany nośnej – w warstwie zewnętrznej izolacji termicznej ściany – aby uzyskać optymalny efekt efektywności energetycznej. Wtedy dla przeniesienia obciążenia okna na ścianę nośną, wymagane jest użycie metalowych wsporników lub ram montażowych.

 


Projekt montażu
Montaż okien wielkopowierzchniowych to coraz bardziej zaawansowane zadanie projektowe, którego monter wykonujący prace na miejscu budowy nie może się samodzielnie podjąć. Oprócz bezawaryjnego transportu elementów okiennych i samego procesu montażu, należy również dobrać odpowiednie elementy mocujące i materiały uszczelniające z uwzględnieniem obciążeń działających na elementy okienne w czasie montażu i później, w czasie ekspolatacji.

 

2020 09 13 2

2020 09 13 3

Rys. 2. Typy mocowania w przypadku montażu okna wysuniętego przed konstrukcję ściany nośnej (w warstwie izolacji termicznej); 
a) stalowy wspornik (konsola) montażowy,
b) rama do montażu naściennego [1]

 


Mocowanie

Okna i drzwi wejściowe
Elementy złączne służące do mocowania okien i drzwi wejściowych muszą przenieść na nośną ścianę zewnętrzną wszystkie planowane obciążenia: siły od parcia i ssania wiatru, ciężar elementów i siły operacyjne oraz oddziaływania klimatyczne (w tym termiczne), a w razie potrzeby również obciążenia wynikające z wymagań specjalnych (np. ochrona przed upadkiem, zwiększona odporność na włamanie).

 

Niedopuszczalne ruchy ram okiennych w otworze okiennym w ścianie mogą spowodować uszkodzenie uszczelnienia umieszczonego po wewnętrznej i zewnętrznej stronie okna, a w skrajnych przypadkach rama okienna może „poluzować się“ w elementach mocujących.

 

Przy wyborze systemu mocowania należy wziąć pod uwagę:
- określenie planowanych obciążeń (obciążenia poziome/pionowe),
- miejsce montażu w ścianie zewnętrznej (rama ościeżnicy w obrębie ściany nośnej / wysunięta poza ścianę nośną, w obrębie zewnętrznej izolacji termicznej),
- nośność podstawy mocującej (materiał ściany zewnętrznej, nadproże, podłoga/parapet),
- materiał ramy okiennej,
- dopuszczalne odległości łączników od krawędzi elementu ściennego (cegły, pustaka).

 

W przypadku montażu okien w ścianie nośnej obciążenia pionowe i poziome mogą być przenoszone na mur w obszarze otworu okiennego za pomocą klinów podpierających/wsporczych.

 

Jeśli natomiast okna montowane są w warstwie ocieplenia, to systemy mocowań muszą przejmować te obciążenia i przenosić je na nośną warstwę ściany zewnętrznej. Efekt dźwigni dla elementów systemu mocowania zwiększa się wraz wielkością wysunięcia poza płaszczyznę warstwy nośnej ściany zewnętrznej.

 

W przypadku ceglanych ścian zewnętrznych system mocowania nie może powodować występowania naprężeń rozciągających prostopadłych do spoin w murze w obszarze podparcia dolnej ramy okiennej (parapetu), ponieważ w przeciwnym razie pojedyncze cegły mogą być wyrywane z konstrukcji murowanej. Środkiem zaradczym na ten problem może być przykładowo stosowanie ram montażowych.

 


Duże elementy okienne
W przypadku wielkopowierzchniowych elementów okiennych obciążenia punktowe są wprowadzane na końcach łączników, słupów i rygli, co należy uwzględnić przy konstruowaniu punktów mocowania.

 

Zwykle zakłada się, że obciążenia od wiatru są rozłożone równomiernie na wszystkie punkty mocowania – wspólnie dla wszystkich łączników umieszczonych dookoła okna (jak to jest zwykle przyjmowane w obliczeniach elementów mocujących).

 

Jednak takie założenie spowodowałoby znacznie niższy niż rzeczywisty rozkład obciążenia w punktach mocowania sąsiadujących z zakończeniami centralnego słupka. Przykład na rys. 3 pokazuje to w przypadku określania rozkładu obciążenia ssaniem wiatru.

 

 2020 09 13 4

Rys. 3. Rozkład obciążenia wiatrem w przypadku drzwi podnoszono-przesuwnych: słupek środkowy, jako główny element nośny, absorbuje dużą część obciążenia wiatrem. Prowadzi to do koncentracji obciążenia na części środkowej, które musi zostać przekazane do konstrukcji budynku poprzez sąsiadujące z zakończeniami słupka punkty mocowania.

 

Ponadto, zasadą jest przenoszenie obciążeń z dużych elementów okiennych na ścianę budynku, natomiast żadne obciążenia nie mogą być przenoszone z konstrukcji budynku na element okna.

 

Zwłaszcza przy większych rozpiętościach (od ok. 2 m szerokości elementu) ewentualne ugięcie nadproża nie może oddziaływać na element okienny ani prowadzić do nieodwracalnej zmiany położenia poziomych profili ramy okiennej. Jeżeli spodziewane jest ugięcie stropu (obniżenie jego dolnej powierzchni) umieszczonego powyżej elementów okna wielkopowierzchniowego, mocowanie należy wykonać jako podparcie, które przenosi obciążenia poziome na konstrukcję budynku, a jednocześnie zabezpiecza przed wpływem przewidywanych ugięć nadproża.

 

Na rys. 4 pokazano realizację idei ramy montażowej, w której górny profil ościeżnicy okiennej prowadzony jest w odpowiednim profilu ramy montażowej.

 

 2020 09 13 5

Rys. 4. Uproszczony schemat ideowy ramy montażowej kompensującej odkształcenia nadproża, a jednocześnie zapewniajacej przenoszenie obciążenia wiatrem. Jeżeli sztywność profilu górnego jest niewystarczająca, biorąc pod uwagę jego dużą rozpiętość, górny profil ramy musi być „podwieszony” w sposób regulowany (nie pokazano warstw uszczelnienia i izolacji termicznej).

 

(...)

Uszczelnienie
Połączenia okien z konstrukcją budynku muszą być szczelne, aby zapobiec przeciągom w pomieszczeniu, utracie ciepła lub uszkodzeniom konstrukcji spowodowanym kondensacją pary wodnej.

 

Uszczelnienie umieszczone po zewnętrznej stronie okna, chroniące przed wpływem zmiennych warunków atmosferycznych musi chronić też przed opadami zacinającego deszczu. Wszelka wilgoć, która dostała się do środka złącza, musi zostać usunięta na zewnątrz w kontrolowany sposób. Wybór systemu uszczelnienia uzależniony jest od przewidywanego obciążenia złącza.

 

Budowa złącza okien i drzwi wejściowych z konstrucją budynku
Do profesjonalnego uszczelnienia połączenia między oknem a ścianą zewnętrzną dostępne są sprawdzone w praktyce systemy uszczelniające i najnowsze rozwiązania niedawno wprowadzone na rynek. Systemy uszczelniające powinny być odpowiednie do określonego zastosowania – można to sprawdzić w wytycznych ift MO-01/1.

 

Przy wyborze systemu uszczelnienia należy wziąć pod uwagę następujące aspekty:
- kompensację ruchów (odkształceń) i odporność na obciążenia,
- stan powierzchni bocznych ościeża (złącza) i sąsiadujących materiałów,
- geometrię złącza (połączenia z konstrukcją budynku),
- wymagane tolerancje.

 

Zgodnie z uznanymi zasadami techniki [1] do wykonywania połączeń okien i drzwi wejściowych z konstrukcją budynku dostępne są następujące systemy uszczelnień:
- uszczelniacze natryskowe wtryskiwane do szczelin,
- impregnowane taśmy uszczelniające złącza wykonane z tworzywa piankowego,
- wielofunkcyjne taśmy uszczelniające,
- folie uszczelniające szczeliny,
- tynkowe listwy uszczelniające.

 

Podczas stosowania każdego z tych systemów należy wziąć pod uwagę specyfikę użytych materiałów. Ponadto należy przestrzegać informacji producenta zawartych w karcie danych technicznych i specyfikacji zastosowania.

 


Połączenia budowlane dużych elementów okiennych
W przypadku dużych elementów okiennych wymagane są systemy uszczelnień zapewniające kompensację większych ruchów. Należy wziąć pod uwagę wymiary dylatacji (luzu) umożliwiającej termiczne odkształcenia profili ościeżnicy oraz mogące wystąpić odkształcenia (ugięcia) w obszarze sufitu i podłogi.


Do uszczelniania złącz (szczelin) zalecane są folie uszczelniające. Przy odpowiednim ułożeniu folii „z zakładem“ lub przy zastosowaniu folii rozciągliwej można skompensować prawie wszelkie odkształcenia w miejscach połączeń okna z konstrukcją budynku.

 


Uszkodzenia

Przypadek 1: nieprawidłowy transport dźwigowy i nadmierne ugięcie
Centrum eksperckie instytutu ift Rosenheim musiało wyjaśnić usterki w drzwiach podnoszono-przesuwnych w budynku mieszkalnym w ramach opinii sądowej. Drzwi zostały zamontowane w obiekcie (zlicowane z powierzchnią ściany), który zdobył kilka nagród architektonicznych.

 

 2020 09 13 6

Rys. 5. Widok domu od strony południowej. Ok. 2/3 ściany zewnętrznej stanowią duże elementy drzwi podnoszono-przesuwnych (źródło: ift Rosenheim).

 

Skrzydła drzwi podnoszono-przesuwnych po 6 miesiącach użytkowania można było otwierać lub zamykać tylko z dużym wysiłkiem. Po około roku nie można było już otworzyć 2 elementów – zarówno profil progowy, jak i górny profil ościeżnicy zostały przesunięte w środkowej części (w wyniku ugięcia) o ok. 6 mm. W połączeniach narożników dolnej ramy powstały otwory (szczeliny) o szerokości ok. 1,5 mm między aluminiowymi profilami progowymi, a profilami drewnianymi skrzydła. Okucia służące do otwierania drzwi zostały zdeformowane.

 

W celu ustalenia przyczyny uszkodzenia wykonano otwór w systemie docieplenia ściany zewnętrznej. W trakcie badania okazało się, że obciążenie z konstrukcji drzwi na konstrukcję budynku zostało przeniesione za pomocą masywnych, stalowych wsporników, które zostały przymocowane z przodu do żelbetowych stropów. Podczas pomiaru położenia elementów podparcia stwierdzono, że osiadły one wraz z elementami żelbetowymi i dlatego były odpowiedzialne za deformację okna wynikającą z odkształcenia powierzchni podłogi i sufitu.

 

Ta przyczyna uszkodzenia jest omówiona bardziej szczegółowo w innym przypadku uszkodzenia. Klient dostarczył również dokumentację zdjęciową z czasu montażu elementu, w tym kilka zdjęć z transportu przeszklonych drzwi za pomocą dźwigu. Elementy z przeszklonymi skrzydłami mocowano do dźwigu (żurawia) na bocznych końcach górnego profilu ramy.

 

Ze względu na duże ciężary skrzydeł, ok. 400 kg każde, nastąpiło przeciążenie okuć i połączeń narożników ościeżnicy. Jeżeli elementy okna mają być transportowane ze skrzydłami już przeszklonymi, należy zastosować tymczasowe stężenie (po przekątnych) oraz w razie potrzeby wzmocnienie profilu górnego. Na rys. 6 i 7 przedstawiono dwa możliwe rozwiązania, w których obciążenie ze skrzydeł okiennych nie jest przenoszone przez naroża ościeżnicy i okucia, ale bezpośrednio na punkty zawieszenia.

 

2020 09 13 7

Rys. 6. Przypadek obciążenia występującego podczas transportu za pomocą dźwigu – ze szczegółowymi uwagami dotyczącymi obciążeń i odkształceń (kolor czerwony) i możliwym rozmieszczeniem tymczasowych stężeń (kolor zielony) w celu odciążenia progu (źródło: inwestor)

 

2020 09 13 8


Rys. 7. Rama transportowa do przenoszenie wielkogabarytowych drzwi za pomocą dźwigu, z bezpośrednim przenoszeniem ciężaru drzwi przez ramę i odpowiedni wybór pozycji umiejscowienia skrzydła (źródło: Internorm International GmbH)

 

 

Przypadek 2: odkształcenie konstrukcji dachu i deformacja profili okiennych
W tym przypadku wykryto awarie w sześciu elementach harmonijkowych. Elementy te zostały zamontowane w lukarnach w trakcie modernizacji dachu i były używane przez około pół roku.

 

Podczas wizyty na miejscu stwierdzono, że we wszystkich elementach harmonijkowych występował bezpośredni kontakt poziomej ramy okiennej z profilami skrzydła (bez wymaganych luzów potrzebnych do wygodnego otwierania okna i do prawidłowego działania uszczelek okiennych).



 2020 09 13 9

 

2020 09 13 9a

 

2020 09 13 9c


Rys. 8. a) podnoszenie połaci dachu i powiększenie poddasza za pomocą zamocowanych w powstałej lukarnie trzech elementów drzwi składanych;
b) styk ramy z profilami skrzydła po ok. 6 miesiącach;
c) pomiar odkształcenia profili poziomych za pomocą lasera krzyżowego



Sprawdzenie profili poziomych wykazało, że odpowiadało za to zarówno obniżenie nadproża w środku rozpiętości, jak i obniżenie profilu ościeżnicy. Do zmiany położenia konstrukcji dachu i sufitu doprowadziło wprowadzenie na dach gleby i roślinności o dużym ciężarze, co zostało wykonane po zamontowaniu okna.

 

Aby wyeliminować wady, elementy okna należało wyjąć i ponownie zamontować, biorąc pod uwagę odkształcenia konstrukcji budynku.

 


Wnioski
Duże elementy okienne oferują znaczną wartość dodaną dla nieruchomości. Odpowiedni zysk energii słonecznej, naturalne oświetlenie słoneczne, połączenie między wnętrzem a otoczeniem to jedne z głównych powodów stosowania takich elementów.

 

Oprócz podstawowej wiedzy z zakresu profesjonalnegomontażu, wykonująca montaż firma musi również znać szczególne właściwości montażowe wielkopowierzchniowych elementów okiennych.

 

Podczas planowania montażu należy wziąć pod uwagę ugięcia konstrukcji w obszarze podłogi i nadproża. Ponadto przy doborze łączników należy uwzględnić obciążenia punktowe na końcach głównych elementów nośnych (słupki, rygle, łączniki). 

 

 (...)

Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 


Martin Heßler
ift Rosenheim


Literatura
[1] Wytyczne montażu okien i drzwi wejściowych. Projektowanie i wykonywanie montażu w nowych i remontowanych budynkach. Instytut ift Rosenheim i Stowarzyszenie Jakości RAL dla okien i drzwi wejściowych, dostępne w języku polskim www.swiat-szkla.pl/component/content/article/308/14935 

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 09/2020 
  

 

 

2020 04 14 9 Wytyczne montażu okien i drzwi zewnętrznych 

 

„Instrukcja montażu…” RAL dokumentuje najnowszy stan techniki i opisuje teoretyczne i praktyczne aspekty montażu okien i drzwi zewnętrznych.

Obejmuje to informacje dotyczące hydroizolacji, termoizolacji i mocowania, a także podstawy statyki i fizyki budowli – solidnie naukowo i praktycznie.

Uzupełniają to standardowe szczegóły i wiele praktycznych przykładów. Dlatego instrukcja montażu stanowi idealną praktyczną pomoc w projektowaniu i wykonaniu profesjonalnego montażu okien i drzwi.

Instrukcja jest dostępna w języku niemieckim, angielskim oraz polskim. W Polsce jest dostępna dzięki staraniom miesięcznika „Świat Szkła”.


www.ift-rosenheim.de/shop 

i

www.swiat-szkla.pl/component/content/article/308/14935    

 

 

wytyczne montazu

 

    Informacje na temat Wytycznych montażu mozna uzyskać bezpośrednio w redakcji miesięcznika Świat Szkła:

 

   - Agata Kostrzewa    Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

   - Agnieszka  Roguska  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 

   oraz dziale dystrybucji

 

   - Iwona Markowska   Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 

więcej informacji też na stronie o Wytycznych do montaż okien i drzwi zewnętrznych tzw Instrukcja RAL

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.