Istotnym elementem każdych drzwi, zapewniającym szczelność przed niekorzystnym działaniem czynników atmosferycznych oraz izolacyjność akustyczną, są uszczelki.

Efektem ich zainstalowania jest ograniczenie strat energii cieplnej oraz stworzenie właściwego klimatu w pomieszczeniach przewidzianych głównie do pobytu ludzi. 

Ponadto w wyrobach specjalistycznych, jak np. stosowanych w ochronie przeciwpożarowej, dodatkowo zapewniają dymoszczelność i ognioodporność.

 Rys. 1. Przykładowa uszczelka osadzona w kanale ramy

Charakterystyka ogólna
Drzwi są wyrobem budowlanym stanowiącym ruchomą przegrodę zamykającą otwory w ścianach budynków i służącym do przechodzenia pomiędzy pomieszczeniami.

Do uszczelnienia drzwi stosuje się uszczelki, będące materiałem uszczelniającym dobrze przylegającym do powierzchni dwóch elementów, których połączenie należy uszczelnić. Używane są także taśmy uszczelniające w postaci pasków, najczęściej z elastycznego materiału, przytwierdzonych do drzwi i uszczelniających przestrzeń pomiędzy obrzeżem lub spodem drzwi, a ramą albo progiem.

Zadaniem wyrobów uszczelniających jest stworzenie elastycznej przylgi, zabezpieczającej przed wnikaniem wilgoci i dźwięków, nadmierną infiltracją powietrza itp. Aby w należyty i trwały sposób spełniały swą zamierzoną funkcję, powinny charakteryzować się wysoką odpornością na wpływ niekorzystnych warunków atmosferycznych oraz bardzo dobrą plastycznością, umożliwiającą wielokrotny powrót do pierwotnego kształtu. Jest to bardzo ważne ze względu na występujące każdorazowo przy otwieraniu drzwi odkształcenie uszczelki.

Uszczelnienie ma bezpośredni wpływ na właściwości drzwi, które wynikają z postanowień zapisanych w normie PN-EN 14351-1:2006+A1:2010 Okna i drzwi. Norma Wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.

Do najważniejszych właściwości, zależnych m.in. także od uszczelnienia zaliczyć należy: wodoszczelność, przepuszczalność powietrza, izolacyjność akustyczna, siły operacyjne i odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie.

Uszczelki spełniają w drzwiach różnorodne zadania, jak pełnienie roli przylgi, mocowanie i uszczelnianie oszklenia, lub też regulację przepływu powietrza przez szczeliny infiltracyjne.

W zasadzie rozróżnia się dwa podstawowe typy uszczelek:
- uszczelki przylgowe,
- uszczelki przyszybowe.

Pierwszy typ uszczelek osadza się w specjalnych kanałach ram skrzydła drzwi oraz ościeżnicy, którymi są najczęściej kształtowniki, a ich podstawowym zadaniem jest uszczelnienie styku tych elementów. Drugi typ uszczelek jest stosowany do mocowania oszklenia lub wypełnień nieprzeźroczystych, a w przypadku drzwi aluminiowych i stalowych dodatkowo chronią bezpośredni styk szkła i metalu.

Z kolei ze względu na sposób ich budowy, wyszczególnić można także dwa zasadnicze ich elementy:
- część mocującą – osadzaną w specjalnym kanale kształtownika drzwi,
- część uszczelniającą – opierającą się na kształtowniku drzwi podczas ich zamykania.

Uszczelki osadza się częścią mocującą w kanale ramy ruchomego skrzydła oraz w kanale ramy ościeżnicy na trwale osadzonej w otworze ściennym. Część uszczelniająca, zwana piórem, powinna po zamknięciu drzwi ułożyć się na kształtowniku ramy równolegle do uszczelnianej płaszczyzny.

Dla zobrazowania powyższego opisu, przedstawiono na rys. 1 przykładową uszczelkę i jej sposób osadzenia w kanale ramy, wraz z podstawowymi wymiarami.

Tablica 1

Normy i wymagania
Główne zagadnienia związane z uszczelnieniami wyrobów otworowych, w tym drzwi, są zawarte w grupie norm europejskich PN-EN 12365-1 do -4. Najszersze z nich zastosowanie ma norma PN-EN 12365-1:2006 Okucia budowlane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych. Część 1: Wymagania eksploatacyjne i klasyfikacja.

Norma, zgodnie z tytułem, określa wymagania eksploatacyjne odnoszące się do uszczelek i taśm uszczelniających, przeznaczonych do regulacji przenikania powietrza, wody, hałasu i energii pomiędzy otwieralnymi i stałymi częściami wyrobów otworowych, m.in. drzwi. Mogą być wykonane z dowolnych, ale przeznaczonych do tego typu wyrobów materiałów.

Z wymienionego powyżej dokumentu normalizacyjnego wynikają następujące wymagania dla uszczelek i taśm uszczelniających:
– Powinny być dopasowane do tolerancji wymiarowych materiałów konstrukcyjnych i wyrobów, do których będą stosowane, jak drewno, PVC, metale i inne, a także wynikających z procesów produkcyjnych oraz zmian szczelin spowodowanych obciążeniem wyrobu.
– Materiały, z których są wykonywane, powinny być fizycznie i chemicznie kompatybilne ze stykającymi się z nimi powierzchniami wyrobu i dopasowane do warunków klimatycznych i środowiskowych stosowania.
– Powinny przenosić naprężenia mechaniczne wywołane podczas normalnego użytkowania założonego w projekcie, np. przechylania, skręcania, przesuwania. Ponadto należy podać częstotliwość występowania takich oddziaływań.
– Nie powinny osłabiać zaplanowanego działania wyrobu, np. taśmy uszczelniające nie mogą wytwarzać nadmiernych sił, a uszczelki nie mogą pozwolić na drgania w szczelinach. Podczas użytkowania powinny zmniejszać efekt trzaskania lub nadmiernego obciążenia.

Prezentowana norma zawiera także klasyfikację, wyrażaną sześciocyfrowym systemem kodowania, którą przedstawiono w tablicy 1.

Ponadto norma podaje metodykę badań, która w sposób szczegółowy jest przedstawiona w kolejnych normach tzw. badawczych.

Norma PN-EN 12365-2:2006 Okucia budowlane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych. Część 2: Liniowa siła ściskająca. Metody badań prezentuje metodę określającą siłę wymaganą do ściśnięcia lub ugięcia uszczelek i taśm uszczelniających do z góry ustalonej w normie wartości. Wyjaśnić można, iż liniową siłą ściskającą nazywa się siłę wymaganą do ugięcia próbki w jej maksymalnym zakresie pracy w temperaturze 23°C.

Kolejna norma PN-EN 12365-3:2006 Okucia budowlane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych. Część 3: Oznaczanie powrotu poodkształceniowego. Metoda badania zawiera metodę określającą procentowy powrót poodkształceniowy uszczelek i taśm uszczelniających, które były ściskane lub uginane w zakresie pracy do minimalnej wysokości, w maksymalnej temperaturze wymaganej normą. Dodać należy, iż powrotem poodkształceniowym nazywamy zdolność uszczelki lub taśmy uszczelniającej do odzyskania swobodnej wysokości po ściskaniu albo odgięciu.

Ostatnią z grupy stanowi norma PN-EN 12365- 4:2006 Okucia budowlane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych. Część 4: Oznaczanie powrotu poodkształceniowego po przyspieszonym starzeniu. Metoda badania, przedstawiająca metodę określającą długofalowe właściwości materiału, z którego wykonano uszczelkę lub taśmę uszczelniającą, w maksymalnej temperaturze pracy, zgodną z przedstawionymi w normie wymaganiami.

Uszczelki są stosowane także w specjalistycznych wyrobach otworowych, do jakich zaliczamy m.in. drzwi przeciwpożarowe i/lub dymoszczelne. W tym przypadku powinny dodatkowo spełniać wymagania wynikające z normy PN-EN 14600:2009 Drzwi, bramy i otwieralne okna z właściwościami odporności ogniowej i/lub dymoszczelności. Wymagania i klasyfikacja.

Do elementów objętych niniejszą publikacją bezpośrednio odnosi się wymaganie stwierdzające, że stosowne taśmy (np. materiały pęczniejące), uszczelnienia i uszczelki (łącznie z pełniącymi funkcje inne niż pożarowa lub dymoszczelna), które stanowią część drzwi oraz technika ich mocowania, powinny być badane według norm:
- PN-EN 1634-1:2008 Badanie odporności ogniowej i dymoszczelności zespołów drzwiowych, żaluzjowych i otwieralnych okien oraz elementów okuć budowlanych. Część 1: Badanie odporności ogniowej drzwi, żaluzji i otwieralnych okien, w celu wykazania ich przydatności w zakresie odporności ogniowej,
lub
- PN-EN 1634-3:2008 Badanie odporności ogniowej zestawów drzwiowych i żaluzjowych. Część 3: Sprawdzanie dymoszczelności drzwi i żaluzji, dla wykazania ich przydatności w odniesieniu do dymoszczelności.

Ponadto norma dopuszcza możliwość wprowadzania alternatywnych uszczelnień i uszczelek, co obwarowane jest stosownymi warunkami.

Zasadniczo zmiany są dozwolone tylko w tych przypadkach, gdy alternatywne uszczelnienia i uszczelki uzyskały taką samą lub wyższą klasyfikację i były użyte w badaniach odporności ogniowej lub dymoszczelności według powyżej wymienionych norm na wyrobie o identycznych szczegółach krawędzi ościeżnicy oraz skrzydła.

Rys. 2. Przykładowa uszczelka wielokomponentowa

Podstawowe materiały
Guma
Tradycyjnym materiałem służącym do produkcji uszczelek jest guma, otrzymywana poprzez wulkanizację różnych rodzajów kauczuku małymi ilościami substancji wulkanizujących, jak siarka lub nadtlenki. W skład gumy wchodzą jeszcze napełniacze, przyspieszacze wulkanizacji, substancje zmiękczające itp.

Właściwości gumy ulegają jednak w miarę upływu czasu niekorzystnym zmianom, wynikającym głównie ze zmiennych temperatur otoczenia, oddziaływania światła UV, tlenu lub ozonu (tzw. proces starzenia) itp. W związku z tym guma jest coraz rzadziej stosowana w produkcji uszczelek wyrobów otworowych, w tym także drzwi.

Kauczuk syntetyczny EPDM
Kauczuk syntetyczny EPDM jest terpolimerem składającym się głównie z mieszaniny monomerów etylenowo-propylenowych, charakteryzujących się możliwością skrajnie szybkiej wulkanizacji podczas wytłaczania profili uszczelek oraz wysoką stabilnością cieplną i odpornością na ściskanie.

Ponadto wyróżnia się bardzo ważną w uszczelnieniach wyrobów otworowych cechą, tzw. powrotem poodkształceniowym, która polega na dużej zdolności do odwracalnej deformacji pod wpływem działania sił mechanicznych, bez zmiany ciągłości jego struktury. Do zalet należy także duża odporność na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych oraz wody opadowej, jak również temperatur w przedziale od -40°C do +100°C, a także twardość w granicach od 40°Sh do 90°Sh.

Termoplastyczne elastomery TPE I TPE-V
Termoplastyczne elastomery TPE są zbudowane z polimerów lub mieszaniny polimerów, mających w temperaturze użytkowania właściwości podobne do właściwości gumy. Cechy te zanikają jednak w temperaturze przerobu, co umożliwia dalsze przetwórstwo,

Z kolei pojawiają się wówczas, gdy materiał powraca do temperatury, w której jest użytkowany. Wyroby wykonane z TPE charakteryzują się m.in. bardzo korzystną udarnością i elastycznością w pokojowej, a nawet niskiej temperaturze, wysokim pochłanianiem energii mechanicznej, dobrą odpornością na ścieranie oraz znaczną elastycznością powrotu do kształtu pierwotnego.

W skład zaprezentowanej grupy elastomerów wchodzą także mieszaniny polimerów i stopów sieciowanych w warunkach dynamicznych, zwanych termoplastycznymi wulkanizatami, oznaczonymi symbolem TPE-V. Przedstawione tworzywo łączy w sobie zalety EPDM oraz TPE, co w efekcie daje bardzo dobrą odporność na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych i stabilność termiczną w połączeniu z odpornością na odkształcenia trwałe pod wpływem sił ściskających.

Plastyfikowany polichlorek winylu (PCW)
Tworzywem termoplastycznym, z którego można w łatwiejszy oraz tańszy sposób wyprodukować uszczelki wyrobów otworowych, w tym także do drzwi, jest plastyfikowany polichlorek winylu – PCW (ang. PVC).

Jednak tylko zastosowanie odpowiednich receptur modyfikowanego polichlorku winylu z mieszaninami kauczuków nitrylowych jako środków plastyfikujących umożliwia otrzymanie tworzywa, spełniającego wymagania odnoszące się do właściwych uszczelnień. Uszczelki wykonane z PVC mają także wady, do których zaliczyć można małą odporność termiczną, dość niską sprężystość i zdolność utrzymania pierwotnego kształtu oraz duży skurcz termiczny.

Kauczuk silikonowy
Kauczukami silikonowymi nazywamy wielocząsteczkowe polimery organosloksanowe, charakteryzujące się bardzo dobrą odpornością na wysokie i niskie temperatury. Temperaturowy zakres prac pozwala na wieloletnie stosowanie w temperaturach od -60°C do + 160°C, a krótkotrwałe lub w specjalnym wykonaniu nawet do +230°C.

Cechują się także dużą odpornością na starzenie pod wpływem tlenu, ozonu i światła UV oraz silną adhezją do szkła i metalu. Wadą tego typu materiału jest stosunkowo niska odporność na ścieranie oraz działanie pary wodnej, co jednak rekompensuje dobra elastyczność i zachowanie tego poziomu w bardzo szerokim zakresie temperatur. Uszczelki silikonowe są szczególnie polecane do doszczelniania istniejących i uszkodzonych wyrobów otworowych oraz jako przylgowe w ościeżnicach drzwi przeciwpożarowych.

Materiały wielokomponentowe
Dla osiągnięcia coraz korzystniejszych parametrów uszczelek, szczególnie z zakresu wytrzymałości i odporności, wdraża się rozwiązania z zastosowaniem kombinacji wielu materiałów. Jako przykład z tej dziedziny podać można uszczelkę o konstrukcji składającej się z elastycznej pianki poliuretanowej stanowiącej jej wypełnienie i powlekanej na zewnątrz cienką folią polietylenową, osadzonej na twardym trzpieniu polipropylenowym.

Zestaw tych komponentów powoduje, że uszczelka charakteryzuje się m.in. świetną pamięcią kształtu (powrót poodkształceniowy), niskim, a w praktyce zerowym poziomem rozciągania, wysokimi właściwościami tłumiącymi hałas, bardzo dobrą przewodnością cieplną oraz szerokim zakresem temperatur pracy. Przykładową uszczelkę drzwiową wielokomponentową firmy SCHLEGEL typu QLON, o podanej powyżej konstrukcji, przedstawiono na rys. 2.

Rys. 3. Profile przykładowych uszczelek do drzwi zewnętrznych

Przegląd konstrukcji uszczelek drzwiowych

Uszczelki przylgowe
W drzwiach największe zastosowanie znajdują uszczelki przylgowe, mające za zadanie uszczelnienie styku skrzydła z ościeżnicą. Wyróżnia się dwa rodzaje tych wyrobów, stosowanych w drzwiach zewnętrznych oraz wewnętrznych.

Uszczelki drzwi zewnętrznych są bardziej rozbudowane i wykonywane z odporniejszych materiałów, gdyż podlegają działaniu różnorodnych, zmiennych warunków klimatycznych, a ich zadaniem jest również eliminacja nieszczelności spowodowanej wypaczaniem się skrzydła w wyniku różnicy wilgotności i temperatury. Występuje też podział na wyroby uszczelniające do drzwi drewnianych oraz tworzywowych i metalowych, warunkowany specyficznym kształtem części mocującej uszczelki.

Uszczelki drzwi wewnętrznych stanowią niezbyt duży asortyment, przy czym większość producentów stosuje uszczelki o kształcie zbliżonym do przykładowo przedstawionej na rys. 1. Czynnikiem różnicującym te wyroby jest rodzaj lakieru używanego przez producentów drzwi. W przypadku lakierów rozpuszczalnikowych stosuje się zwykle uszczelki wykonane z plastyfikowanego PVC, natomiast do lakierów wodnych przeznaczone są uszczelki z elastomerów TPE (są droższe).

Uszczelki drzwi zewnętrznych, oferowane w zdecydowanie większym asortymencie, spełniają powyżej już wymienione wymagania, a dodatkowo, ze względu na dużą masę takich drzwi często powodującą „trzaskanie”, również wyhamowują rozpędzone skrzydło.

Najlepszym materiałem do produkcji tego rodzaju uszczelek jest kauczuk silikonowy, cechujący się trwałością, wieloletnią sprężystością i całkowitą odpornością na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych. Wadą tych wyrobów jest dość wysoka cena, co ogranicza zakres ich stosowania. Alternatywę stanowią tańsze uszczelki wykonane z termoplastycznych elastomerów TPE lub TPE-V.

Profile przykładowych uszczelek opisanego typu przedstawiono na rys. 3. Podkreślić należy, że zaprezentowane wyroby charakteryzują się wzmocnioną konstrukcją, a ich ścianki mają wystarczającą grubość, aby wytrzymać napór ciężkich drzwi zewnętrznych przez wiele lat. Ponadto kompensują luz pomiędzy skrzydłem a ościeżnicą w zakresie od 5 mm do 9 mm.

Rys. 4. Wodoodporna uszczelka opadająca typu Planet X3 

 Rys. 5. Uszczelka opadająca nawierzchniowa

Rys. 6. Uszczelka opadająca Planet RF

Rys. 7. Uszczelka opadająca Planet MinE wraz z zasadą działania

Uszczelki opadajace
Uszczelki opadające, zwane także listwami uszczelniającymi, stosuje się w celu uszczelnienia szczeliny występującej pomiędzy dolną krawędzią skrzydła drzwiowego i posadzką, najczęściej w przypadku drzwi bezprogowych. Przedstawiany wyrób uszczelniający może być wpuszczany, czyli instalowany w specjalnie wyfrezowanych kanałach (drzwi drewniane) lub usytuowanych w kształtownikach ramy skrzydła (drzwi metalowe lub tworzywowe).

Głównym elementem jest część ruchoma z uszczelką, która opada w momencie domykania skrzydła i unosi się z chwilą jego otwarcia. Wynikiem tej czynności jest bardzo dobre uszczelnienie dolnej szczeliny drzwi.

Korpus uszczelki jest zazwyczaj wykonany z aluminiowego kształtownika, w którym osadzono ruchomą część uszczelki wyzwalaną do opadnięcia przez mechanizm uruchamiający, a podnoszoną przez płaskie sprężyny. Mocowanie do skrzydła następuje przy pomocy wkrętów przechodzących przez otwory wykonane w korpusie lub przez otwory wsporników mocujących, znajdujących się na obu końcach korpusu.

Innowacyjnym rozwiązaniem tego typu wyrobów cechują się uszczelki Planet X3, przeznaczone do zastosowania w drzwiach bezprogowych, przedstawione na rys. 4. Zastosowany w nich mechanizm powoduje jednoczesne opadanie uszczelki w trzech kierunkach – w dół i na boki. Zapewnia to wysoką izolacyjność akustyczną (do 48 dB) oraz chroni pomieszczenie przed zacinającym deszczem.

Drugim rodzajem prezentowanych wyrobów są uszczelki opadające nawierzchniowe, montowane na zewnątrz skrzydła drzwiowego za pomocą śrub lub dwustronnych taśm samoprzylepnych. Ze względu na materiał, z jakiego wykonuje się skrzydła, są szczególnie zalecane do drzwi całoszklanych. Przykładową uszczelkę nawierzchniową firmy Planet, przeznaczoną do takich rozwiązań drzwi, pokazano na rys. 5.

Uszczelki opadające znajdują coraz większe zastosowanie w drzwiach przeciwpożarowych. Elementem uszczelniającym jest wówczas uszczelka pęczniejąca, która podczas pożaru wielokrotnie zwiększa swą objętość, w pełni zabezpieczając dolną krawędź skrzydła drzwi przed przenikaniem płomieni i dymu w wymaganym okresie czasu.

W niektórych przypadkach ochrony przeciwpożarowej budynków występuje konieczność zastosowania drzwi dymoszczelnych. Istotną rolę odgrywa w nich odpowiednie uszczelnienie, co w odniesieniu do ich dolnej krawędzi mogą zapewnić dymoszczelne uszczelki opadające.

Jest to z zasady uszczelka silikonowa, wyposażona w płetwę, przez co dokładnie dopasowuje się do podłoża, gwarantując jednocześnie wysoką dźwiękoszczelność. Przykładową uszczelkę opadającą typu Planet RF, cechującą się własnościami dymoszczelności i dźwiękoszczelności do 42 dB, obrazuje fot. 6.

W ostatnim czasie pojawiły się uszczelki opadające do specjalnych zastosowań, szczególnie w drzwiach instalowanych w budynkach energooszczędnych oraz w pomieszczeniach z systemami wentylacji lub rekuperacji. Są to uszczelki typu Planet MinE, które mogą być montowane w drzwiach bezprzylgowych (opadanie uszczelki do 27 mm), jak i przylgowych (opadanie do 20 mm).

Producent gwarantuje, że rozwiązanie konstrukcyjne uszczelki zapewnia właściwą cyrkulacje powietrza, zabezpieczając jednocześnie wnętrze pomieszczenia przed przedostawaniem się ognia, dźwięku i światła. Przykładową tego typu uszczelkę opadającą do drzwi przylgowych wraz z zasadą działania obrazuje rys. 7.

Rys. 8. Przykład zastosowania uszczelki pęczniejącej

Uszczelki pęczniejace
Uszczelki pęczniejące, określane także ekspandującymi, stanowią bardzo istotny element drzwi przeciwpożarowych, odpowiadający za spełnienie ich podstawowej funkcji, czyli zapewnienie odporności ogniowej. Wykonywane są w formie pasków ze specjalnych materiałów, mających właściwości wielokrotnego powiększania swej objętości (pęcznienia) w wyniku działania zwiększonej temperatury.

Proces ten zaczyna się pojawiać po krótkim czasie (przeważnie po około 70 s), przy działaniu temperatury na poziomie 180–200°C. Jego rezultatem jest powstanie niepalnej, termoizolacyjnej i ognioochronnej warstwy, uszczelniającej przestrzeń pomiędzy skrzydłem drzwi a ramą ościeżnicy. Uniemożliwia to przedostawania się przez doszczelniony obwód skrzydła drzwi płomieni oraz gorących gazów w określonym czasie, co pozwala na spełnienie wymaganej tzw. szczelności ogniowej.

Uszczelki pęczniejące są wyposażone w samoprzylepne paski służące do mocowania, z klejem gwarantującym właściwe przyleganie do różnych podłoży. Przeważnie mają grubość wynoszącą 2 mm oraz szerokość w zakresie od 10 mm do 40 mm. Przykład zastosowania takiej uszczelki w drzwiach przeciwpożarowych EI 60 firmy Metalpol Furmaniak pokazano na rys. 8.

Rys. 9. Uszczelki szczotkowe mocowane poziomo i pionowo 

Fot. 10. Drzwi z zainstalowaną uszczelką szczotkową 

Uszczelki szczotkowe
Zadaniem uszczelnień szczotkowych jest zabezpieczenie przed przenikaniem przez drzwi kurzu i innych stałych zanieczyszczeń oraz ochrona przed przeciągiem, wilgocią i hałasem. Wyroby te są szczególnie zalecane do pomieszczeń z podłogami o nierównej powierzchni.

Uszczelki szczotkowe, podobnie jak uszczelki przylgowe, składają się z dwóch podstawowych elementów:
- części mocującej – zazwyczaj kształtownika metalowego (aluminiowy i stalowy) o przekroju ceownik z nawierconymi otworami lub z taśmą samoprzylepną, albo tworzywowej kształtki przystosowanej do wciśnięcia w specjalny kanał kształtownika ramy skrzydła drzwi;

- części uszczelniającej – szczotki wykonanej przeważnie z polipropylenu.

W zakresie wymiarowym najczęściej występują uszczelki szczotkowe o wysokości części uszczelniającej w zakresie od 2 mm do 45 mm (choć mogą mieć wysokość nawet 150 mm), charakteryzujące się różną gęstością, wpływającą na ich szczelność. Na rys. 9 przedstawiono przykładowe typowe uszczelki szczotkowe oferowaną przez firmę Ragen, z częścią mocującą poziomą lub pionową. Z kolei na rys. 10 pokazano dolny fragment drzwi z uszczelką zamocowaną pionowo, oferowaną przez firmę Anhui Uniform Trading.

Spotykane są również wyroby specjalnie przeznaczone do drzwi instalowanych w pomieszczeniach z podłogą o wyjątkowo nierównej powierzchni. Są to np. uszczelki typu tesamoll® Comfort, wyposażone we wbudowany mechanizm sprężynujący, dzięki któremu automatycznie dopasowują swoje położenie w odniesieniu do nierówności podłoża, o wysokości maksymalnej nawet 15 mm. Cechują się także łatwym montażem, przy pomocy pasków samoprzylepnych.

Rys. 11. Przekrój uszczelki samoprzylepnej  

Uszczelki samoprzylepne
W asortymencie wyrobów uszczelniających dostępne są także uszczelki samoprzylepne, przewidziane głównie do stosowania przez indywidualnych użytkowników, przeważnie do renowacji drzwi. Jako przykładowe można przedstawić uszczelki firmy Stomil Sanok, których przekrój jednego z wyrobów ilustruje rys. 11.

Są to uszczelki wykonane z EPDM, z bardzo mocnym klejem wzmocnionym włóknem szklanym. Oferowane są do uszczelniania zarówno drzwi zewnętrznych, jak i wewnętrznych, a ich trwałość określa się na 10 lat.

inż. Zbigniew Czajka

Literatura
[1] Normy: PN-EN 14351-1:2006+A1:2010, PN-EN 12365-1:2006,
[2] PN-EN 12365-2:2006, PN-EN 12365-3:2006, PN-EN 12365-4:2006,
[3] PN-EN 14600:2009, PN-EN 1634-1:2008, PN-EN 1634-3:2008
[4] Materiały informacyjne firm: NOVET, Planet, Metalpol Furmaniak,
[5] Stomil Sanok, Ragen, Tesa, Anhui Uniform Trading, Schlegel
[6] M. Różalski: Jaką uszczelkę wybrać?, Oknoserwis.pl

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 05/2020