Okna zapewniają zdrowe światło dzienne, świeże powietrze i widok na zewnątrz, tworząc tym samym dobre środowisko do nauki. W szkołach i żłobkach warunki użytkowania są jednak trudne, więc złe planowanie może szybko doprowadzić do zniszczenia i zamknięcia klas.

 

Dlatego niezbędne jest profesjonalne planowanie i przetargi, aby uniknąć szkód oraz zapewnić bezpieczeństwo i zdrowie dzieci – jest to szczególnie ważne w czasie epidemii koronawirusowej.

 

2021 01 10 1 

Rys. 1. Projekty okien przeznaczonych do montażu w szkołach muszą uwzględniać dopływ światła dziennego i świeżego powietrza, dobrą ochronę przed słońcem i oślepianiem, a także duże obciążenia mechaniczne w czasie eksploatacji

 

 

Zapewnienie dostępu światła dziennego, ochrona przed przegrzewaniem i oślepianiem
Badania medyczne pokazują, że zapewnienie wystarczającej ilości naturalnego światła dziennego ma pozytywny wpływ na zdrowie, ponieważ aktywowane są „hormony dobrego nastroju”, takie jak seratonina i norepinefryna, poprawia się stan układu odpornościowego oraz zwiększa się efektywność i zdolność uczenia.

 

Podstawą dobrego zaprojektowania okien jest zatem:
- neutralne kolorystycznie przeszklenie o przepuszczalności światła od 65% do 75%;
- „normalny” podział na kwatery okienne (stosunek szerokość: wysokość – około 1: 2);
n powierzchnia okien powinna stanowić ok. 20% powierzchni
pomieszczenia;
- wysokość okna ok. 1,5 m do 2,0 m, wysokość ścianki pod oknem ok. 0,90 m i górna krawędź okna możliwie blisko sufitu;
- brak podziału powierzchni szyby przez szprosy;
- jak najmniej zacienienia wynikającego z większej grubości/szerokości ram okiennych lub dużej ilości roślin ustawionych na parapetach;
-  kontrola przenikania promieni słonecznych – zapewniajaca dostęp światła dziennego, a jednocześnie ochronę przed oślepianiem i przegrzewaniem (zapobieganie powstawaniu „efektu szklarniowego“).

 

 2021 01 10 2

Rys. 2. Okna szkolne z wysokimi, wąskimi skrzydłami zapewniają dużo światła dziennego, a automatycznie poruszana roleta/żaluzja zapewnia ochronę przed oślepianiem i przegrzewaniem (z powodu zbyt dużych zysków ciepła od słońca w lecie). Poruszane automatycznie skrzydła uchylne zapobiegają przegrzaniu pomieszczeń w dzień i umożliwiają chłodzenie w nocy

 


Wentylacja, emisja CO2 i higiena
Dopływ świeżego powietrza jest niezbędny do utrzymania zdrowia, dobrego samopoczucia i sprawności umysłowej. Dla dobrej jakości powietrza w pomieszczeniach zalecane jest średnie stężenie CO2 na poziomie 1000 ppm (ppm = liczba cząstek na milion). Ten wskaźnik może również służyć do określenia zanieczyszczenia powietrza aerozolami, drobnym pyłem i cząstkami wirusa (także koronawirusa, jak pokazują badania naukowe nad wirusami grypy).

 

Bez odpowiedniej wentylacji zawartość CO2 szybko wzrasta do niedopuszczalnego poziomu 2000 ppm w ciągu jednej lekcji. Ponieważ systemy wentylacyjne nie mogą być łatwo modernizowane w istniejących budynkach szkolnych, wentylacja za pomocą odpowiednich okien to najłatwiejszy sposób na uzyskanie świeżego i wolnego od wirusów powietrza. Samo filtrowanie powietrza jest niewystarczające, ponieważ nie zmniejsza stężenia CO2.

 

Obliczenia symulacyjne przeprowadzone przez ift Rosenheim dla typowej sali lekcyjnej pokazują, że wentylacja okienna jest skuteczna przy wystarczającej powierzchni okien, które można otworzyć, aby kontrolować stężenie CO2 (rys. 3). Korzystne jest połączenie ciągłej wentylacji przez uchylone okna i wzmożonej wentylacji przy otwartych oknach podczas przerw. Idealne są okna, które można otwierać oddzielnie w dolnej i górnej części (rys. 2).

 

 2021 01 10 3

Rys. 3 Możliwy dopływ świeżego powietrza do sali lekcyjnej przy otwartych i uchylonych oknach (kliknij na zdjęcie aby je powiekszyć)

 


Efektywność energetyczna i zmiana klimatu
Wysokie obciążenia cieplne wewnątrz pomieszczeń wynikające z przebywania ludzi w salach lekcyjnych zapewniają niższe zapotrzebowanie na energię grzewczą. Decydującymi czynnikami są straty ciepła przez wentylację zimą i unikanie przegrzania latem. Dlatego wietrzenie za pomocą okien powinno być wykonywane w razie potrzeby – najlepiej w zależności od zawartości CO2 w powietrzu.

 

Można to zrobić po prostu za pomocą czujnika CO2 z sygnalizacją świetlną i ręcznego otwierania okien lub za pomocą „zmotoryzowanego“ okna (z napędem) w połączeniu ze sterowaniem automatycznie otwierającym okna w zależności od stężenia CO2.

 

Ale nawet bez kontroli niezbędną wymianę powietrza można określić dokładniej, zgodnie z wymaganiami. Aby określić czas otwierania okien, można wziąć pod uwagę parametry takie jak: objętość pomieszczenia, ilość wymaganych wymian powietrza, powierzchnia otwieranego okna, rodzaj otwierania, stopień „zapełnienia“ pomieszczenia i różnica temperatur między powietrzem wewnętrznym i zewnętrznym.

 

Dzięki automatycznemu sterowaniu napędami do okien, systemami ochrony przed oślepianiem/olśnieniem i przegrzewaniem w wyniku zbyt intensywnego promieniowania słonecznego w lecie w połączeniu ze zdecentralizowanymi hybrydowymi systemami wentylacyjnymi można osiągnąć dobre warunki uczenia się i wysoką efektywność energetyczną. Zapobiega to nagrzewaniu się pomieszczeń w „południowych godzinach“ i umożliwia chłodzenie w nocy – co pozwala uniknąć kosztownej, energochłonnej klimatyzacji.

 

Tabela 1. Przydatność różnych typów okien w budynkach szkolnych (wyciągi z tabel 6 i 11 z Wytycznych ift FE-16/2 Okna w budynkach szkolnych)

 2021 01 10 4

źródło: Tabela 6 Przydatność różnych rodzajów skrzydeł okiennych w budynkach szkolnych

 

 

Tabela 2.  Przykład definicji różnych wymagań. Wprowadzenie różnych klas, wartości i wymagań; W razie potrzeby należy dokonać rozróżnienia między salami dla uczniów, pomieszczeniami specjalistycznymi, administracyjnymi, pomieszczeniami podległymi

 2021 01 10 5

Źródło: Tabela 11 Wybór wymagań dla okien w budynkach szkolnych na podstawie EN 14351-1

 


Wykonanie projektu i rozpisanie przetargu zgodnie z normą produktu EN 14351-1
Wymagania odnośnie okien można znaleźć w normach, specjalnych przepisach budowlanych, ogólnych przepisach prawnych, wytycznych dotyczących warunków w miejscu pracy i ustawie dotyczącej ochrony przed wypadkami (Gesetzlichen Unfallversicherung GUV).

 

Okna w szkołach i żłobkach powinny zapewnić możliwość wentylacji, optymalny dopływu światła dziennego, w tym ochronę przed oślepianiem i przegrzewaniem, ochronę przed hałasem oraz wytrzymałość na duże obciążenia mechaniczne podczas użytkowania. Dlatego należy określić najwyższe klasy naprężeń mechanicznych dla okuć, ram okiennych i oszklenia, zwłaszcza dla okien zamontowanych w salach lekcyjnych.

 

Poniższe zasady pomagają w projektowaniu okien i organizacji przetargów:
- proste elementy o „solidnej” konstrukcji (okucia, profile itp.) i odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej i długotrwałej funkcjonalności zgodnie z wytycznymi ift FE-16/02;
- ograniczenie maksymalnych rozmiarów skrzydeł okiennych w celu zmniejszenia naprężeń mechanicznych;
- zabezpieczenie przed nieprawidłową obsługą (np. ogranicznik otwarcia);
- odpowiednie rodzaje otwierania okien z łatwą do sterowania, wydajną wentylacją dzięki uchylnym skrzydłom na górnych lub dolnych naświetlach oraz łatwą obsługą - dostępną nawet dla dzieci;
- zastosowanie bezpiecznego szkła laminowanego i oszklenia zabezpieczającego przed upadkiem;

 

 Jürgen Benitz-Wildenburg

ift Rosenheim

 

 

Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

 

 

2021 01 10 1bWytyczna ift FE 16/1 „Zalecane zastosowanie do okien w budynkach szkolnych” zawiera praktyczne zalecenia oparte na przepisie GUV 81 „Przepisy dotyczące zapobiegania wypadkom w szkołach” i DIN 58125 „Budynki szkolne”, jak również na doświadczeniach ift Rosenheim.

 

Przy projektowani okien, organizowaniu przetargów i wykonywaniu montażu zaleca się stosować produkty spełniające odpowiednie klasyfikacje i mające parametry zgodne z charakterystyką efektywności energetycznej normy produktowej EN 14351-1

 

 

Bibliografia

[1] Wytyczne ift FE-16/2 – Zalecenia dotyczące stosowania okien w budynkach szkolnych (Einsatzempfehlung für Fenster in Schulbauten), ift Rosenheim, grudzień 2019

[2] Komentarz do normy EN 14351-1 Okna i drzwi – norma produktu, właściwości użytkowe, Ulrich Sieberath. Christian Niemöller, 3. wydanie, ift Rosenheim listopad 2013

[3] Ustawa GUV 81, niemieckie przepisy dotyczące zapobiegania wypadkom w szkołach (Unfallverhütungsvorschrift Schulen)

[4] DIN 58125 Budynek szkolny – Wymagania konstrukcyjne w zakresie zapobiegania wypadkom (Schulbau – Bautechnische Anforderungen zur Verhütung von Unfällen)

[5] Wytyczne do montażu okien i drzwi zewnętrznych” ift Rosenheim, marzec 2020 r.

[6] Przewodnik dotyczący higieny w pomieszczeniach w budynkach szkolnych. Komisja ds. Higieny powietrza w pomieszczeniach Federalnej Agencji Środowiska Dessau-Roßlau, Berlin 2008

[7] EN 13779 Wentylacja budynków niemieszkalnych – Wymagania dotyczące właściwości instalacji wentylacji i klimatyzacji

 

2021 01 02 1a

(kliknij na zdjecie aby je powiększyć)

  

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 01/2021

Rysunek 14 Przykład definicji różnych wymagań. Wprowadzenie różnych klas, wartości i wymagań; W razie potrzeby należy dokonać rozróżnienia między salami dla uczniów, pomieszczeniami specjalistycznymi, administracyjnymi, pomieszczeniami podległymi

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.