Wszyscy mobilni użytkownicy doskonale zdają sobie dzisiaj sprawę z tego, że posiadają w swoich autach szyby samochodowe. Pierwsze samochody nie miały szyb. Ich rolę spełniały gogle i skórzana czapka. Potem montowano do samochodów szyby ze zwykłego szkła okiennego. Takie szyby chroniły tylko przed wiatrem i deszczem. Już nie wiało z jednego okna do drugiego, a deszcz nie moczył ubrań i tapicerki.

 

Po stłuczeniu pękały na duże kawałki z ostrymi krawędziami. Nie były więc bezpiecznym elementem nadwozia. Bezpieczniejsze okazały się szyby ze szkła hartowanego. Dopiero w latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku wszystkie samochody jakie zjeżdżały z linii produkcyjnych były wyposażone w tak zwane szyby samochodowe z hartowanego szkła, które po rozbiciu rozpadały się na tysiące drobniutkich kawałków, nie powodując groźnych skaleczeń.

 

Wprowadzenie
Wprowadzenie do samochodów szyb hartowanych sprawiło to, że liczba śmiertelnych wypadków drastycznie spadła, za to znacznie zwiększyła się  liczba rannych. Jak wiadomo wszystkim użytkownikom pojazdów mechanicznych, szyby samochodowe razem z pasami bezpieczeństwa oraz poduszkami powietrznymi (air bag) są niezwykle ważną częścią każdego samochodowego systemu bezpieczeństwa.

 

Szyby samochodowe mogą mieć dzisiaj bardzo różny kształt, formę, a nawet i kolor. Bardzo często możemy spotkać w autach przyciemniane szyby samochodowe, które w bardzo dużym stopniu poprawiają komfort jazdy samochodem. Zabezpieczają pasażerów i kierowcę przed rażącym słońcem, jak również sprawiają, że samochód nie nagrzewa się zbyt szybko. Szyby samochodowe są już dzisiaj obowiązkowym wymogiem, jaki musi spełniać każdy samochód. Jazda bez szyb to tak jak jazda bez pasów bezpieczeństwa Zazwyczaj każdy producent samochodów podaje inne parametry dotyczące montowanych w jego autach szyb.

 

Ważne jest by wszystkie szyby samochodowe posiadały odpowiednie homologacje i były doskonale dopasowane do pojazdu. Każda z nich musi bezwzględnie posiadać odpowiednie oznaczenie klasyfikacyjne producenta, który ją wykonał. Po tym właśnie, w razie jakichkolwiek problemów, można bez problemu znaleźć odpowiednią dla nas szybę. Błędem jest bowiem montowanie szyb samochodowych w pojazdach, dla których nie są one wcale przeznaczone. Takie działanie może skutkować poważnymi konsekwencjami podczas jakiegokolwiek zdarzenia drogowego.

 

Szyby samochodowe były produkowane masowo dopiero od roku 1934, kiedy to po raz pierwszy w historii motoryzacji zaprezentowana została gięta  szyba czołowa. Jej twórcą był Chrysler, jeden z samochodowych gigantów tamtych czasów.

 

Rozwój przedniej szyby samochodowej to proces, który trwa praktycznie od początku XX wieku. W tabeli 1 przedstawiono chronologicznie ułożone najważniejsze punkty przełomowe z rozwoju szyb. Od tamtej pory postęp w motoryzacji wymusił także rozwój technologii produkcji w szybach samochodowych.

 

Coraz wyższe prędkości jeżdżących samochodów zmusiły konstruktorów do zastosowania szyb, które po stłuczeniu nie będą stawały się nieprzejrzyste.

 

Główne rodzaje szyb samochodowych
Szyba hartowana
przez pierwsze kilkanaście sekund po stłuczeniu, gdy pęka na drobne kawałeczki, jest nieprzejrzysta. W praktyce oznaczało to przejazd kilkudziesięciu, a nawet kilkuset metrów bez kontroli ze strony kierowcy. Szyby hartowane są odporne na zginanie, lecz nawet drobny ostry kamyczek może spowodować ich stłuczenie.

Nie trudno sobie wyobrazić skutki takiego przypadku w dobie samochodów szybkich, rozwijających prędkości do 200 km/godz. Dlatego też, szyby hartowane zostały zastąpione szybami warstwowymi. Są to szyby składające się z kilku, najczęściej z dwóch, warstw szkła przedzielonych cienką, mocną i przezroczystą folią (rys. 1).

 

Szybę warstwową (klejoną) tworzą co najmniej  dwie warstwy szkła, połączone ze sobą jedną lub kilkoma warstwami pośrednimi z tworzywa syntetycznego. Przy tym jedna lub więcej warstw szklanych  może mieć zwiększoną wytrzymałość dzięki specjalnej obróbce. Stosowane są tylko jako szyby przednie. Tylne, boczne tylne i drzwiowe wykonywane są w dalszym ciągu ze szkła hartowanego.

 

Rys. 1.
a - Podwójna szyba z oddzielającą folią pomiędzy;
b – szkło hartowane i zwykłe

 

Taki podział wynika z warunków bezpieczeństwa. Szyba przednia, warstwowa, po stłuczeniu pęka na małe lub duże kawałki, które dzięki folii trzymają się w całości i przez cały czas zachowują przejrzystość (rys. 2). Z drugiej zaś strony folia pomiędzy warstwami szkła daje szybie bardzo dużą wytrzymałość na uderzenia i wybicie.

 

Pozostałe szyby nie muszą być po stłuczeniu przejrzyste, natomiast powinny ułatwić szybki dostęp do wnętrza samochodu, np. w celu udzielenia pierwszej pomocy. Niektórzy producenci samochodów stosują także szyby warstwowe jako tylne.

 

Produkcję szyb dwuwarstwowych rozpoczyna się od formowania prostokątnych tafli szkła. Następnie wykonuje się obróbkę krawędzi i myje całe tafle. W razie potrzeby wykonuje się ceramiczny czarny lub szary nadruk (rys. 3). Jest to tylko maskownica przykrywająca to, co jest pod szybą, a kropkowane krawędzie dają płynne przejście pomiędzy ciemną krawędzią szyby i jej jasną płaszczyzną.

 

Tabela 1

 

 

Szyba bezpieczna pokryta tworzywem syntetycznym składa się ze szkła hartowanego lub klejonego i powłoki syntetycznej od strony wnętrza nadwozia. Szyba bezpieczna warstwowa ma jedną warstwę szkła i jedną lub więcej warstw z tworzywa syntetycznego.

 

Szyba laminowana składa się z dwóch warstw szkła, między którymi znajduje się folia PVB (poliwinylobutyral). Obecnie w szybach bocznych samochodów szkło hartowane zaczyna ustępować miejsca szkłu laminowanemu (rys. 4).

 

Szkło laminowane kuloodporne ma zapobiegać przebiciu szyby przez pociski. Dzięki swojej budowie szkło laminowane zapewnia wysoki poziom ochrony i bezpieczeństwa. W czasie wypadku taka szyba uniemożliwia wypadniecie pasażera na zewnątrz, a także w kontrolowany sposób zmniejsza skutki uderzenia głową.

 

Stosowane są szyby boczne laminowane, które zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa i komfortu pasażerów:
- chronią przed wypadnięciem pasażerów z pojazdów w razie wypadku,
- zwiększają odporność na atak – podnoszą poziom bezpieczeństwa pasażerów i ochrony przed kradzieżami,
- zapewniają większą izolację akustyczną (ograniczenie hałasu),
- redukują promieniowanie UV docierające do pojazdu przez szyby boczne o 95%.

 

Szyba zespolona składa się z dwu równoległych szyb, rozdzielonych szczeliną gazową. Może być symetryczna, gdy tworzą ją dwa elementy tego samego typu (hartowane, klejone lub ze sztywnego tworzywa sztucznego), albo asymetryczna, jeśli tworzą ją dwa elementy odmienne.

 

Przeszkleniem z tworzywa sztucznego nazywa się przezroczysty materiał uzyskany z polimerów organicznych. Zależnie od składu chemicznego i obróbki technologicznej może on być sztywny lub elastyczny.

 

  

Rys. 2. Szyba warstwowa (klejona) 1 – szyby; 2 – warstwy pośrednie

 

Rys. 3. Ceramiczny lub szary nadruk wykonywany na obrębie szyby

 

 

Rys. 4. Typowa budowa szkła laminowanego

 

39-rys5

Rys. 5. Wykonywanie gięcia szyb przez tłoczenie w formie i studzenie [4] www.Auto-glass.com.pl

 

Okno podwójne jest zespołem dwu szyb zainstalowanych odrębnie w tym samym otworze okiennym. Do gięcia przygotowuje się tafle szkła parami: taflę wewnętrzną i zewnętrzną. Ponieważ obydwie warstwy szkła muszą po gięciu zostać rozdzielone, dlatego przed gięciem powierzchnie styku pokrywane są środkiem oddzielającym. Gięcie szyb wykonuje się na gorąco przez tłoczenie w formie i studzenie (rys. 5).

 

Po wygięciu, szyby są jeszcze raz dokładnie umyte. Potem pomiędzy obydwie warstwy szyb kładzie się folię PVB, podgrzewa i przez docisk razem ze sobą łączy. W szybach przyciemnianych (zielonych,  brązowych lub niebieskich) o wysokiej jakości, barwione jest szkło.

 

Jako szyby warstwowe produkowane są także szyby czołowe specjalne, podgrzewane zamontowanymi antenami. Od szyb czołowych podgrzewanych wymaga się idealnej przejrzystości, dlatego też przewody oporowe wykonane są z cienkiego drutu wolframowego układanego poziomo lub pionowo na powierzchni całej szyby.

 

Szyby absorbujące promienie słoneczne
Firma Pilkington jest od dawna liderem na rynku wyrobów ze szkła barwionego w masie. Optikool to przyciemniane na zielono szyby zoptymalizowane pod kątem pochłaniania promieniowania słonecznego, które w znacznym stopniu poprawiają komfort pasażerów. Produkty te zmniejszają ilość ciepła przedostającą się do wnętrza pojazdu przez powierzchnię przeszkloną o około 20% w porównaniu ze standardowymi szybami przyciemnianymi.

 

Pilkington Sundym to zestaw zielonych szyb, które harmonizują z zielonymi szybami drzwi przednich,  zapewniając ciekawe możliwości stylistyczne oraz  lepszą ochronę przed nagrzewaniem się wnętrza pojazdu. W pojeździe wyposażonym w szyby Pilkington Sundym ilość ciepła przenikająca do tylnej części pojazdu jest o 45% niższa w porównaniu z przednią częścią samochodu. Pilkington Galaxsee to zwiększająca poczucie intymności szara szyba, która obniża ilość ciepła o 65% w porównaniu z przednią częścią samochodu.

 

Szyby odbijające promienie podczerwone - IR
Szyby przednie z powłoką refleksyjną firmy Pilkington odbijają ponad 30% energii słonecznej (ponad pięciokrotnie więcej niż szyby standardowe). Ta cecha ma wielkie znaczenie zwłaszcza w przypadku nowej generacji pojazdów, które dysponują zwykle większą powierzchnią przeszkloną. Inną szybą odbijającą ciepło słoneczne jest Siglasol. Ta szyba zamiast powłoki ma wlaminowaną folię odbijającą promienie podczerwone, umieszczoną między dwiema taflami szkła. Produkt ten może być używany we wszystkich przeszklonych otworach pojazdu. Dostępny jest również produkt z folią niemetaliczną.

 

Szyby przeciwsłoneczne
Główne wymagania dotyczące tego typu szyb dotyczą ograniczenia nasłonecznienia wnętrza pojazdu, które wpływa na komfort pasażerów, ograniczenia szkodliwego wpływu promieni słonecznych na tapicerkę i materiały użyte do wykończenia wnętrza pojazdu, a także zmniejszenia zużycia paliwa dzięki zmniejszeniu obciążenia układu klimatyzacji. Projektanci samochodów coraz częściej wykorzystują szyby ze szkła barwionego w masie jako ważne elementy służące budowaniu unikalnej stylistyki nowych modeli.

 

Kolor nadwozia pojazdu można podkreślić za pomocą barwionych (przyciemnianych) szyb, które jednocześnie stanowią ochronę przeciwsłoneczną i zapewniają pasażerom większą intymność.

 

Oznaczenia szyb samochodowych w systemie EUROCODE
Pierwsze cztery znaki i cyfry identyfikujące markę typ i model.

Piątym znakiem jest litera oznaczająca miejsce umieszczenia szyby lub uszczelki:
A - przód pojazdu,
B - tył pojazdu,
I - bok lewy pojazdu,
R - bok prawy pojazdu,
F - bok prawy i lewy pojazdu

 

Kolejne dwa znaki (tzn. 6 i 7) oznaczają kolory szyby:
CS (SIGLASOL) lub CC (SOLAR) - szyby z kontrolą nasłonecznienia
GN lub GS (atermiczna) - zielona
BL lub BS (atermiczna) - błękitna
BZ – brązowa,
GY – szara,
CL - bezbarwna, biała,
LG - zielony jasny

 

Jeżeli dwa kolejne znaki (8 i 9 litera i cyfra) znajdują się przy szybach czołowych, to oznaczają kolor pasa na górze szyby:
BZ - brązowy
BL - błękitny
GN - zielony
GY - szary

 

Przykłady oznaczeń:
5428AGN1C MERCEDES VITO (V CLASS w.638)
R. 96- +BOSS 5428AGNGN MERCEDES VITO (V CLASS w.638)
R. 96-
5428AGNGN1C MERCEDES VITO (V CLASS w.638) R. 96- +BOSS
5428AGNGY MERCEDES VITO (V CLASS w.638)
R. 96-
5428AGNGY1C MERCEDES VITO (V CLASS w.638) R. 96- +BOSS
5438AGSA MERCEDES VITO / V CLASS R.03-+antena

 

Każda szyba samochodowa oprócz czarnego, ceramicznego nadruku ma także wydrukowany znak fabryczny producenta, normy techniczne, rodzaj budowy oraz datę produkcji. Data produkcji oznaczona jest cyfrą i kropkami przed lub po niej, np. 8...., co oznacza wrzesień 1998 rok.

 

Cyfra oznacza końcówkę roku produkcji, natomiast kropki jak poniżej:
- 6 kropek przed cyfrą roku = styczeń,
- kropka przed cyfrą roku = czerwiec,
- 6 kropek po cyfrze roku = lipiec,
- 1 kropka po cyfrze roku = grudzień itd.

 

Paweł Forys
absolwent WAT-WME

 

Literatura:
[1] www.MotoFocus.pl
[2] www.RENMAG..com.pl
[3] www.autoszyba.com.pl

 

inne artykuły tego autora:  

Drobne uszkodzenia szyb czołowych i ich naprawa, Paweł Foryś, Świat Szkła 03/2012

Przebieg procesu technologicznego wklejania szyb w pojazdach, Paweł Foryś, Świat Szkła 11/2011

Wymiana szyb wklejanych w autobusach i w samochodach ciężarowych, Paweł Foryś, Świat Szkła 10/2011

Charakterystyka szyb samochodowych, Paweł Foryś, Świat Szkła 6/2011

 

patrz też:

XIX Konferencja Techniczna "Szyby do środków transportu (homologacja, montaż, naprawa)" , Świat Szkła 06/2012

Najnowsze trendy w przemyśle laminowanego szkła motoryzacyjnego , Michel Van Russel, Świat Szkła 3/2010

Podstawy prawne homologacji typu oszkleń bezpiecznych , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 4/2009

Materiały oszkleniowe dla pojazdów mechanicznych wg amerykańskiej normy ANSI/SAE Z26.1:1996 , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 9/2008

Szyby w nowoczesnych samochodach , Wiesław Wielgołaski, Świat Szkła - Szyby samochodowe II

Przyciemnianie szyb samochodowych a homologacja , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła - Szyby samochodowe II

Najnowsze tendencje na rynku klejów poliuretanowych do montażu szyb , Maciej Nawrot, Świat Szkła - Szyby samochodowe II

Wymagania jakościowe dla szyb samochodowych według normy amerykańskiej ANSI Z26.1 oraz norm w koncernach europejskich  , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła - Szyby samochodowe II 

Bezpieczeństwo w aucie , Świat Szkła - Szyby samochodowe II

Badania eksperymentalne różnych materiałów stosowanych w szkle laminowanym w charakterze przekładek , Bernhard Weller, Jan Wünsch, Kristina Härth, Świat Szkła - Szyby samochodowe II

 - Szyby samochodowe I , Wydanie Specjalne Świat Szkła 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym

 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

 

więcej informacj: Świat Szkła 6/2011 

 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.