Wydanie 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
We wrześniu ubiegłego roku odbył się szósty ''Zjazd Gnieźnienski''. Te międzynarodowe spotkania przedstawicieli ruchów i stowarzyszeń chrześcijańskich, reprezentujących różne Kościoły, nawiązują do spotkania księcia Bolesława Chrobrego z cesarzem Ottonem III w 1000 roku, które uważa się za symboliczne przyjęcie Polski do rodziny krajów europejskich.
Uwagę uczestników ubiegłorocznego Zjazdu zwracała dekoracja sali spotkań – trzy znacznej wielkości panele szklane, ustawione na podium prezydialnym, stanowiące tło dla obrad i dyskusji. Te masywne szklane tablice to praca Pawła Przyrowskiego, artysty z Warszawy, od lat działającego w pracowni WITRAŻE s.c. Tytuł pracy wymowny: „Trzy drogi”. Każda z tablic jest poświęcona religii monoteistycznej: chrześcijaństwu, judaizmowi i islamowi. Każda z nich jest zapisem podstawowego wyznania wiary danej religii. Każda opatrzona symbolem – krzyżem, gwiazdą Dawida i półksiężycem.
Tablice zostały wykonane w technice fusingu. W technice tej, by uzyskać relief szklany, wykonuje się jego formę negatywową z dających się formować materiałów żaroodpornych. Formę tę umieszcza się na dnie pieca. Na formie układa się tafle szkła, które ma być stopione. Elementy grzejne, znajdujące się w pokrywie pieca, nad taflą, doprowadzają szkło do temperatury ponad 800oC, w której mięknie ono i wpływa w zagłębienia formy. Istotnym etapem procesu jest odprężanie, czyli takie schładzanie szkła, by nie miało ono wewnętrznych naprężeń, mogących doprowadzić do samoistnego pęknięcia. Metoda pracy nie wydaje się skomplikowana, wymaga jednak ogromnej wiedzy i doświadczenia.
W tej realizacji surowcem było bezbarwne szkło float, którego wiele warstw stopionych razem dało w rezultacie masywne, grube na 5 centymetrów tablice. Część tafli szkła float artysta wstępnie wypalał, barwiąc je frytami. Zostały one pocięte i zgodnie z projektem przekładane z warstwami szkła bezbarwnego. Pozwoliło to uzyskać efekt koloru zatopionego wewnątrz szklanej bryły. Relief na przedniej stronie płyty powstał częściowo podczas wypalania szkła, partiami zaś został wyrzeźbiony techniką głębokiego piaskowania.
Tak powstały graficzne przedstawienia tekstu wyznania wiary – łacińskiego, hebrajskiego i arabskiego, urzekające urodą znaków trzech alfabetów. Krawędzie tablic zostały poszarpane, tak, by sprawiały wrażenie płyty kamiennej, wyrwanej z calizny. Ich podstawę stanowią masywne belki spatynowanego przez czas drewna.
Faktura materii szklanej powoduje wrażenie obcowania z przedmiotem starożytnym, a może trwającego w czasie innym, niż ten nasz, historyczny. Masywność i forma tafli szklanych, przywołująca na myśl kamienne tablice, stoi w opozycji do powszechnego odczucia szkła, jako materiału delikatnego i kruchego, zaś jego przezroczystość, prześwitujące przezeń światło, prowadzą do refleksji nad światłem bożym, przenikającym do nas poprzez zasłonę rzeczywistości materialnej.
Realizacja ta jest przykładem twórczego wykorzystania pospolitego wydawałoby się materiału, jakim jest w powszechnym odczuciu zwykła szyba. Realizacja ta dowodzi też, że zdobywająca coraz większą popularność technika fusingu może służyć nie tylko produkcji niewielkich dekoracyjnych przedmiotów użytkowych (np. talerzyków, jakie znajdujemy w galeriach), lecz być nośnikiem przekazu i to przekazu treści istotnych, wypowiedzianych językiem prawdziwej sztuki.
Tomasz Tuszko
WITRAŻE s.c.
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
14 grudnia 2005 roku w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich została opublikowana piąta część europejskiej normy EN 1279, dotycząca oceny zgodności Izolacyjnych Szyb Zespolonych. Od 1 marca 2006 roku rozpoczął się okres przejściowy, a na 1 marca 2007 roku przypada data wycofania norm krajowych dotyczących zespolonych szyb izolacyjnych. Nasza branża została zalana informacjami dotyczącymi tej kwesti. Ale ile tak naprawdę z tego rozumiemy i jaki jest postęp w oznakowaniu CE na naszym rynku
W dwóch częściach tego artykułu chcemy znaleźć odpowiedzi na te pytania. Pierwsza, poniższa część przedstawia podstawy dotyczące oznakowania CE. Natomiast w drugiej części spróbujemy przedstawić obecną sytuację na rynku opierając się na osobistym wywiadzie oraz Państwa (mamy nadzieję, że częstym) odzewie na ten artykuł.
Co to jest oznakowanie CE?
Litery CE są skrótem francuskiego słowa ''Communauté Européene'', oznaczającego Wspólnotę Europejską. Pod oznakowaniem CE kryje się wielka idea: wspólny rynek europejski bez żadnych technicznych barier. Ta ekonomiczna przestrzeń, gdzie wszelkie dobra, usługi, kapitał i siła robocza mogą swobodnie przepływać, wymaga od nas pewnej wiedzy. Bazując na tzw. ''Dyrektywach Nowego Podejścia'' oznakowanie CE staje się obowiązkowym oznakowaniem europejskim, ukazującym zgodność pewnych grup wyrobów z zasadniczymi wymogami tych dyrektyw. Produkty szklane podlegają Dyrektywie dotyczącej wyrobów budowlanych 89/106/EEC.
Wszelkie wyroby budowlane oznakowane znakiem CE podporządkowują się zharmonizowanym normom europejskim (hEN) i podstawowym wymogom Dyrektywy 89/106/EEC oraz podlegają wolnemu handlowi w obszarze Europejskiej Strefy Ekonomicznej (EEA - European Economic Area).
Podstawowymi celami oznakowania CE są:
. zasygnalizowanie zgodności wyrobów z zasadniczymi wymogami dyrektywy,
. zezwolenie na istnienie produktu na rynku,
. zapewnienie swobodnego przemieszczania się dóbr na terenie Europejskiej Strefy Ekonomicznej,
. zezwolenie na wycofanie niezgodnych produktów (np. przez urzędy celne i inne uprawnione urzędy).
Oznakowanie CE:
. nie jest znakiem ani certyfikatem ani aprobatą wydawaną przez stronę trzecią,
. nie jest znakiem pochodzenia geograficznego,
. nie jest zwykłym narzędziem marketingowym ani promocyjnym,
. nie jest znakiem jakości.
Korzyści z oznakowania CE
Komisja Europejska wprowadziła oznakowanie CE w celu ułatwienia handlu pomiędzy krajami Unii Europejskiej. Oznaczając swój produkt znakiem CE, przedsiębiorca deklaruje, że spełnia on minimalne wymagania dla zdrowia i bezpieczeństwa ustanowione w dyrektywach EU.
Dyrektywa dotycząca wyrobów budowlanych (CPD - Construction Product Directives)
Dyrektywa dotycząca wyrobów budowlanych jest jedną z dyrektyw ''Nowego Podejścia''. Zasadniczym celem CPD jest zlikwidowanie barier technicznych w handlu wyrobami budowlanymi w obszarze Europejskiej Strefy Ekonomicznej (EEA - EU, Norwegia, Islandia, Liechtenstein) oraz powstanie jednego Wspólnego Rynku.
Uzyskiwane jest to poprzez likwidację dotychczasowych norm krajowych oraz
. system zharmonizowanych specyfikacji technicznych,
. uzgodniony system potwierdzający zgodność dla każdej grupy produktów,
. strukturę jednostek notyfikujących,
. oznakowanie produktów znakiem CE.
Celem CPD nie jest harmonizowanie prawa budowlanego! Wszystkie Państwa Członkowskie i władze publiczne nie są ograniczone w ustalaniu swoich własnych wymagań dotyczących tychże produktów. CPD harmonizuje jedynie metody badań, deklaracje właściwości produktu i ocenę jego zgodności. CPD definiuje produkt budowlany jako „każdy wyrób wyprodukowany w celu wbudowania go na stałe w obiekty budowlane obejmujące zarówno budynki, jak i budowle inżynierskie” (Art.1 CPD).
Inaczej niż w innych dyrektywach nowego podejścia, CPD określa podstawowe wymagania dla obiektów! W celu wybudowania obiektu, który spełni wymagania użytkowe, wyroby budowlane powinny być odpowiednie do zamierzonego zastosowania.
Sześć podstawowych wymagań to:
. Bezpieczeństwo konstrukcji (nośność i stateczność)
. Bezpieczeństwo przeciwpożarowe
. Higiena, zdrowie i środowisko
. Bezpieczeństwo użytkowania
. Ochrona przed hałasem
. Oszczędność energii i izolacyjność
Normy Zharmonizowane (hEN)
Europejskie Normy Zharmonizowane (hEN) są opracowywane przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) i Europejski Komitet Normalizacyjny ds. Elektrotechniki (CENELEC), bazujących na mandatach Komisji Europejskiej. Tylko te Europejskie standardy (EN) są harmonizowane, które były opracowywane według tego mandatu.
Aneks ZA.1 w zharmonizowanych normach stał się rodzajem listy kontrolnej dla oznakowania CE, według której przedsiębiorca może zapoznać się ze wszystkimi możliwymi wymaganiami dla swojego produktu i sposobami ich spełnienia. Części norm, które nie są wymagane przez przepisy zwane są dobrowolnymi lub niezharmonizowanymi częściami normy. Nie zawierają się one w Aneksie ZA.1.
Europejskie Aprobaty Techniczne (ETA – European Technical Approvals)
Europejskie Aprobaty Techniczne wydawane są w przypadku, gdy normy nie mogą być opracowane lub nie mogą być przygotowane w ciągu rozsądnego okresu czasu, lub jeśli produkt różni się znacznie od normy. W większości przypadków ETA mogą być wydawane dla produktów specjalnych lub produktów złożonych takich jak zestawy, elementy złożone, prefabrykowane jednostki budowlane lub domy. ETA muszą być opatre na Instrukcjach Europejskich Aprobat Technicznych (ETAG – European Technical Approval Guidelines), o ile takie instrukcje są dostępne.
Systemy Atestacji Zgodności (AoC – Attestation of Control)
W ustaleniach Komisji zostało określone, który System atestacji zgodności odpowiada konkretnej grupie wyrobów. Ustalenia te są także podawane w mandatach do Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN) lub Europejskiej Organizacji ds. Aprobat Technicznych (EOTA – European Organization of Technical Approval), które to zobligowane są do wprowadzenia ich do odpowiednich zharmonizowanych specyfikacji.
Dla CPD stosowane jest poniższe sześć systemów atestacji zgodności. Systemy te są klasyfikowane w zależności od poziomu zaangażowania strony trzeciej w ocenianiu zgodności wyrobu:
. System 1+: Certyfikat zgodności wyrobu z badaniem sondażowym.
. System 1: Certyfikat zgodności produktu bez badania sondażowego.
. System 2+: Certyfikat zakładowej kontroli produkcji (FPC) ze stałym nadzorem.
. System 2: Certyfikat zakładowej kontroli produkcji (FPC) bez stałego nadzoru.
. System 3: Wstępne badania typu wyrobu przez jednostki notyfikowane.
. System 4: Brak zaangażowania jednostek notyfikowanych.
Oznakowanie CE według 3 Systemu Atestacji Zgodności (np. izolacyjne szyby zespolone) krok po kroku
Jednostki Notyfikowane
Jednostka Notyfikowana jest instytucją, która na wniosek rządu krajowego otrzymuje notyfikację od Komisji Europejskiej. Głównym zadaniem Jednostki Notyfikowanej jest zapewnienie serwisu dla oceny zgodności dotyczącej oznakowania CE. Usługi te bazują na warunkach ustalonych w Dyrektywach nowego podejścia i oznaczają ocenę, czy producent spełnia zasadnicze wymogi w nich spisane.
Oliver Beier Costa
GUARDIAN INDUSTRIES POLAND
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
PN-EN 356:2000 ''Szkło w budownictwie. Szyby ochronne. Badania i klasyfikacja odporności na ręczny atak''
PN-EN 357:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Ognioodporne elementy oszkleniowe z przezroczystych lub przejrzystych wyrobów szklanych. Klasyfikacja ognioodporności''
PN-EN 410:2001 ''Szkło w budownictwie. Określenie świetlnych i słonecznych właściwości oszklenia''
PN-EN 410:2001/A:2003 ''Szkło w budownictwie. Określenie świetlnych i słonecznych właściwości oszklenia'' (Zmiana A1)
PN-EN 410:2001/A2:2003 ''Szkło w budownictwie. Określenie świetlnych i słonecznych właściwości oszklenia'' (Zmiana A2)
PN-EN 572-1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 1: Definicje i podstawowe właściwości fizyczne i mechaniczne''
PN-EN 572-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 2: Szkło float''
PN-EN 572-3:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 3: Szkło zbrojone polerowane''
PN-EN 572-4:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 4: Szkło płaskie ciągnione''
PN-EN 572-5:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego - Część 5: Wzorzyste szkło walcowane''
PN-EN 572-6:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego - Część 6: Wzorzyste szkło zbrojone''
PN-EN 572-7:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 7: Zbrojone i niezbrojone szkło profilowe''
PN-EN 572-8:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 8: Dostarczanie wyrobów o wymiarach ścisłych''
PN-EN 572-9:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Część 9: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 673:1999 ''Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła ''U''. Metoda obliczeniowa''
PN-EN 673:1999/A1:2002 ''Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła ''U''. Metoda obliczeniowa (Zmiana A1)''
PN-EN 673:1999/A2:2003 ''Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła ''U''. Metoda obliczeniowa (Zmiana A2)''
PN-EN 673:1999/Apl:2003 ''Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła ''U''. Metoda obliczeniowa''
PN-EN 674:1999 ''Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła ''U''. Metoda osłoniętej płyty grzejnej''
PN-EN 675:1999 ''Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła U. Metoda pomiaru przepływu ciepła miernikiem''
PN-EN 1036:2001 ''Szkło w budownictwie. Lustra ze szkła float ze srebrną powłoką do użytku wewnętrznego''
PN-EN 1051-1:2005 ''Szkło w budownictwie. Pustaki szklane i kostki brukowe szklane. Część 1: Definicje i opis''
PN-EN 1063:2002 ''Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badanie i klasyfikacja odporności na uderzenie pocisku''
PN-EN 1096-1:2001 ''Szkło w budownictwie. Szkło powlekane. Część 1: Definicje i klasyfikacja''
PN-EN 1096-2:2004 ''Szkło w budownictwie. Szkło powlekane. Część 2: Wymagania i metody badania powłok kategorii A, B i S''
PN-EN 1096-3:2004 ''Szkło w budownictwie. Szkło powlekane. Część 3: Wymagania i metody badania powłok kategorii C i D''
pr PN-EN 1096-4:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Szkło powlekane. Część 4: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
pr PN-EN 1279-1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 1: Wymagania ogólne, tolerancje wymiarowe oraz zasady ustalające charakterystykę układu''
PN-EN 1279-2:2004 ''Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 2: Długotrwała metoda badania i wymagania dotyczące przenikania wilgoci''
PN-EN 1279-2:2004/Apl:2005 ''Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 2: Długotrwała metoda badania i wymagania dotyczące przenikania wilgoci''
PN-EN 1279-3:2004 ''Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 3: Długotrwała metoda badania i wymagania dotyczące szybkości ubytku gazu oraz tolerancje koncentracji gazu''
PN-EN 1279-4:2004 ''Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 4: Metody badania fizycznych właściwości uszczelnień obrzeży''
pr PN-EN 1279-5:2006 (U) '' Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 5: Ocena zgodności''
PN-EN 1279-6:2004 ''Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 6: Zakładowa kontrola produkcji i badania okresowe''
PN-EN 1288-1:2002 ''Szkło w budownictwie. Określanie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 1: Podstawy badań szkła''
PN-EN 1288-2:2002 ''Szkło w budownictwie. Określanie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 2: Metoda współosiowego dwupierścieniowego badania płaskich próbek o dużych powierzchniach badanych''
PN-EN 1288-3:2002 ''Szkło w budownictwie. Określanie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 3: Badanie na próbkach podpartych na dwóch podporach (czteropunktowe zginanie)''
PN-EN 1288-4:2002 ''Szkło w budownictwie. Określanie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 4: Badanie szkła profilowego w kształcie litery U''
PN-EN 1288-5:2002 ''Szkło w budownictwie. Określanie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 5: Metoda współosiowego dwupierścieniowego badania płaskich próbek o małych powierzchniach badanych''
PN-EN 1388-2:2000 ''Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z produktami spożywczymi --Powierzchnie krzemianowe. Oznaczanie ołowiu i kadmu uwalnianego z powierzchni krzemianowych wyrobów innych niż wyroby ceramiczne''
PN-EN 1595:2002 ''Urządzenia ciśnieniowe wykonane ze szkła borokrzemianowego 3.3. Ogólne zasady konstruowania, wytwarzania i badania''
PN-EN 1748-1-1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne. Szkła borokrzemianowe - Część 1-1: Definicje i podstawowe właściwości fizyczne i mechaniczne''
PN-EN 1748-1-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne. Szkła borokrzemianowe. Część 1-2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 1748-2-1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne. Tworzywa szklano-krystaliczne. Część 2-1: Definicje i podstawowe właściwości fizyczne i mechaniczne''
PN-EN 1748-2-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne. Część 2-2: Tworzywa szklano-krystaliczne. Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 1863-1:2004 ''Szkło w budownictwie. Termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis''
PN-EN 1863-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemowe. Część 2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 12150-1:2002 ''Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis''
pr PN-EN 12150-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 12337-1:2004 ''Szkło w budownictwie. Chemicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis''
PN-EN 12337-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Chemicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 12600:2004 ''Szkło w budownictwie. Badanie wahadłem. Udarowa metoda badania i klasyfikacja szkła płaskiego''
PN-EN 12603:2005 ''Szkło w budownictwie. Sposoby szacowania i przedziały ufności w rozkładzie Weibulla w odniesieniu do wyników badań wytrzymałościowych szkła''
PN-EN 12758:2005 ''Szkło w budownictwie. Oszklenie i izolacyjność od dźwięków powietrznych - Opisy wyrobu oraz określenie właściwości''
PN-EN 12898:2004 ''Szkło w budownictwie. Określenie emisyjności''
PN-EN 13024-1:2003 (U) '' Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło borokrzemianowe. Część 1: Definicja i opis''
PN-EN 13024-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło borokrzemianowe. Część 2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 13541:2002 ''Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badanie i klasyfikacja odporności na siłę eksplozji''
PN-EN 14072:2004 (U) ''Szkło w meblach. Metody badań''
PN-EN 14178-1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła z tlenków wapniowców i krzemionki. Część 1: Szkło float''
PN-EN 14178-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła z tlenków wapniowców i krzemionki. Część 2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 14179-1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane, wygrzewane, bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicja i opis''
PN-EN 14179-2:2006 (U) ''Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane, wygrzewane, bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena zgodności z normą''
PN-EN 14321-1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło z tlenków wapniowców i krzemionki. Część 1: Definicja i opis''
PN-EN 14321-2:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło z tlenków wapniowców i krzemionki. Część 2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN 14449:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą''
PN-EN ISO 12543-1:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Definicje i opis części składowych''
PN-EN ISO 12543-2:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe - Bezpieczne szkło warstwowe''
PN-EN ISO 12543-2:2000/A1:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Bezpieczne szkło warstwowe (Zmiana A1)''
PN-EN ISO 12543-3:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Szkło warstwowe''
PN-EN ISO 12543-4:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Metody badań odporności''
PN-EN ISO 12543-5:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Wymiary i wykończenie obrzeża''
PN-EN ISO 12543-6:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Wygląd''
PN-EN ISO 14438:2005 ''Szkło w budownictwie. Określenie wartości bilansu energetycznego. Metoda obliczeniowa''
PN-ISO 719:1994 ''Szkło. Odporność hydrolityczna ziaren szkła w temperaturze 98 stopni C. Metoda badania i klasyfikacja''
PN-ISO 7884-1:2002 ''Szkło. Lepkość i stałe punkty wiskozymetryczne. Część 1: Zasady oznaczania lepkości i stałych punktów wiskozymetrycznych''
PN-ISO 7884-2:2004 ''Szkło. Lepkość i stałe punkty wiskozymetryczne. Część 2: Oznaczanie lepkości za pomocą wiskozymetrów rotacyjnych''
PN-ISO 7884-8:2002 ''Szkło. Lepkość i stałe punkty wiskozymetryczne. Część 8: Oznaczanie (dylatometryczne) temperatury transformacji''
PN-ISO 8424:1996 ''Surowe szkło optyczne. Badania odporności na działanie wodnych roztworów kwaśnych w temperaturze 25 stopni C i klasyfikacja''
PN-ISO 9385:1996 ''Szkło i tworzywa szklano-ceramiczne. Badania twardości metodą Knoopa''
PN-ISO 9689:1997 ''Surowe szkło optyczne. Odporność na działanie wodnych alkalicznych roztworów detergentowych o temperaturze 50 stopni C zawierających fosforany. Badanie i klasyfikacja''
PN-80/B-13010 ''Surowce wtórne. Stłuczka szklana''
PN-79/B-13054 ''Szkło budowlane. Szkło płaskie walcowane barwne nieprzejrzyste''
PN-88/B-13056 ''Szyby bezpieczne hartowane dla środków transportu drogowego''
PN-82/B-13058 ''Szyby bezpieczne hartowane dla środków transportu drogowego. Szyby ogrzewane elektrycznie''
PN-8S/B-13059 ''Szyby bezpieczne hartowane dla kolejnictwa''
PN-72/B-13060 ''Klosze szklane do elektrycznych opraw oświetleniowych. Wymagania i badania''
PN-73/B-13061 ''Szkła oświetleniowe bezbarwne do pojazdów mechanicznych''
PN-85/B-13064 ''Szyby bezpieczne klejone przednie dla środków transportu drogowego''
PN-79/B-13065 ''Szkło sygnalizacyjne. Soczewki Fresnela''
PN-B-13066-.1997 ''Klosze szklane do elektrycznych opraw oświetleniowych specjalnego przeznaczenia''
PN-B-13067:1997 ''Szyby hartowane do sprzętu grzejnego''
PN-B-13068-.1997 ''Szkło wodowskazowe refleksyjne''
PN-B-13069-.1997 ''Szkła wzierne''
PN-B-13079:1997 ''Szkło budowlane. Szyby zespolone''
PN-77/B-13081 ''Szkło techniczne. Nazwy i określenia''
PN-86/B-13110 ''Szkło. Metody badań. Oznaczanie odporności na działanie alkaliów i klasyfikacja''
PN-88/B-13111 ''Szkło. Oznaczanie odporności na działanie kwasów''
PN-76/B-13112 ''Szkło. Metody badań. Oznaczanie temperatury mięknięcia według Littletona''
PN-86/B-13113 ''Szkło. Metody badań. Badanie odporności wyrobów szklanych na nagłe zmiany temperatury''
PN-70/B-13150 ''Szkło. Metody badań. Oznaczanie mikrotwardości szkła''
PN-82/B-13151 ''Szkło. Metody badań. Pomiar wytrzymałości na zginanie''
PN-83/B-13152 ''Szkło. Metody badań. Pomiar wytrzymałości na uderzenia zginające''
PN-81/B-13153 ''Szyby bezpieczne do środków transportu drogowego. Metody badań''
PN-85/B-13160 ''Szkło. Metody badań. Analiza chemiczna''
PN-74/B-13161 ''Szkło. Metody badań. Oznaczanie odporności powierzchni wyrobów na działanie wody''
PN-83/B-13162 ''Szkło. Metody badań. Oznaczanie odporności ziarn szkła na działanie wody w temperaturze 121 stopni C i klasyfikacja''
PN-80/B-13163 ''Szkło. Metody badań. Oznaczanie odporności na działanie wody w temperaturze 98 stopni C szkieł zawierających ponad 5 procent B2O3''
PN-84/B-13166 ''Szkło. Metody badań. Oznaczanie wytrzymałości płyt szkła na obciążenie równomierne''
PN-76/B-13200 ''Wady szkła i wyrobów szklanych. Podział, nazwy i określenia''
PN-88/B-13203 ''Szkło. Właściwości szkła. Pojęcia i określenia''
PN-B-13210-.1997 ''Wyroby szklane i ceramiczne przeznaczone do kontaktu z żywnością. Dopuszczalne ilości uwalnianego ołowiu i kadmu''
PN-70/C-13100 ''Rurki termometryczne szklane łatwotopliwe. Wspólne wymagania i badania''
PN-89/E-06312 ''Klosze szklane do elektrycznych opraw oświetleniowych. Wymiary części kloszy łączących się z oprawą''
PN-66/S-13062 ''Badanie wytrzymałości szkła na ściskanie''
PN-67/S-13O6S ''Szkło i wyroby szklane. Pomiar naprężeń''
PN-88/W-88059 ''Szyby bezpieczne hartowane do iluminatorów i okien okrętowych''
PN-W-88071:1997 ''Budowa statków. Szyby bezpieczne ogrzewane do okien okrętowych. Wymagania i badania''
Irena Jesmanowicz
Program prac normalizacyjnych PKN na rok 2006 KT 198 ds. szkła
Numer tematu normalizacyjnego Nazwa tematu normalizacyjnego Data publikacji/ogłoszenia
prPN-EN 1096-4
Szkło w budownictwie – Szkło powlekane – Część 4: Ocena zgodności wyrobu z normą
Glass in building – Coated glass – Part 4: Evaluation of conformity/Product standard
Zharmonizowana z dyrektywą
2007-01
prPN-EN 12150-2
Szkło w budownictwie – Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe
– Część 2: Ocena zgodności wyrobu z normąGlass in building – Thermally toughened
soda lime silicate safety glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
Zharmonizowana z dyrektywą
2006-12
prPN-EN 1279-1
Szkło w budownictwie – Szyby zespolone izolacyjne – Część 1: Wymagania ogólne, tolerancje
wymiarowe oraz zasady opisu systemuGlass in Building – Insulating glass units
– Part 1: Generalities, dimensional tolerances and rules for the system description
2006-09
prPN-EN 1279-5
Szkło w budownictwie – Szyby zespolone izolacyjne – Część 5: Ocena zgodnościGlass
in building – Insulating glass units – Part 5: Evaluation of conformity
Zharmonizowana z dyrektywą
2006-10
prPN-EN 14179-2
Szkło w budownictwie – Termicznie hartowane, wygrzewane, bezpieczne szkło sodowo-
wapniowo-krzemianowe – Część 2: Ocena zgodności z normąGlass in building –
Heat soaked thermally toughened soda lime silicate safety glass – Part 2: Evaluation
of conformity/Product standard
Zharmonizowana z dyrektywą
2006-10
prPN-EN 14449
Szkło w budownictwie – Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe – Ocena
zgodności/Zgodność wyrobu z normąGlass in building - Laminated glass and laminated
safety glass – Evaluation of conformity/Product standard
Zharmonizowana z dyrektywą
2007-11
prPN-EN 1863-2
Szkło w budownictwie – Termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe
– Część 2: Ocena zgodności/Zgodność wyrobu z normą Glass in building – Heat
strengthened soda lime silicate glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
Zharmonizowana z dyrektywą
2007-11
prPN-EN 572-9
Szkło w budownictwie – Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego
– Część 9: Ocena zgodności z normąGlass in building – Basic soda
lime silicate glass products – Part 9: Evaluation of conformity/Product standard
Zharmonizowana z dyrektywą
2006-09
prPN-prEN 13022-1
Szkło w budownictwie – Oszklenia strukturalne – Część 1: Wyroby szklane dla systemów
strukturalnych podpartych i niepodpartych z pojedyńczych i zespolonych oszkleń
Glass in building – Structural sealant glazing – Part 1: Glass products for structural sealant
glazing systems for supported and unsupported monolithic and multiple glazing
prEN 13022-1
2007-12
prPN-prEN 13022-2 Szkło w budownictwie – Oszklenia strukturalne – Część 2: Zasady wykonywania oszkleń
Glass in building – Structural sealant glazing – Part 2: Assembly rules 2007-12
prPN-prEN 15434
Szkło w budownictwie – Norma produktowa dla spoiw konstrukcyjnych i/lub spoiw
odpornych na promieniowanie UV (przeznaczonych do stosowania w oszkleniach
strukturalnych i/lub szybach zespolonych o odsłoniętym uszczelnieniu)
Glass in building – Product standard for structural and/or ultra-violet resistant sealant (for
use with structural sealant glazing and/or insulating glass units with exposed seals)
2007-02
prPN-prEN ISO 835 Szklany sprzęt laboratoryjny – Pipety z podziałką Laboratory glassware - Graduated
pipettes 2007-12
Ważniejsze parametry wyrobów ze szkła, niezbędne do deklarowania zgodności z określonym przeznaczeni
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Deklaracja zgodności producenta wyrobu budowlanego, w tym dla określonego typu wyrobu ze szkła, może być wystawiona jedynie w oparciu o dokonaną ocenę zgodności z właściwą specyfikacją techniczną, tj. z Polską Normą lub aprobatą techniczną. Większość wyrobów szklanych dla budownictwa jest już objęta normami o statusie PNhEN, tj. norm zharmonizowanych z Dyrektywą Budowlaną nr 98/106/EEC.
W celu przedstawienia tej kluczowej problematyki deklarowania zgodności wyrobów szklanych w budownictwie krajowym według przewidywanego ich zastosowania, podaję najważniejsze parametry techniczne według Polskich Norm i przypisanych systemów oceny zgodności na obecnym etapie wdrażania Dyrektywy Budowlanej.
Deklaracja zgodności jest ważnym oświadczeniem producenta jako uczestnika procesu budowlanego, bowiem obliguje do pełnej odpowiedzialności w przypadku stwierdzonych niezgodności z wymaganiami podstawowymi w budownictwie tym bardziej, że wzór Krajowej Deklaracji zgodności podany w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności, wskazuje na deklarowane cechy techniczne typu wyrobu budowlanego jako dane niezbędne do identyfikacji typu i to w powiązaniu z programem badań.
Producent szkła i szklanych wyrobów finalnych musi zatem znać albo wskazać przewidywane ich użycie w obiekcie budowlanym oraz zastosować adekwatny do tego program badań w celu sprawdzenia normatywnych parametrów technicznych przed ich wpisaniem do Deklaracji zgodności. Oznacza to także, że deklarowane cechy techniczne (parametry) dla określonego typu wyrobu muszą być dotrzymane i nie mogą być gorsze od wartości podanych w specyfikacji technicznej.
Forma i znaczenie Deklaracji zgodności na tle wymagań podstawowych
Wyroby szklane w budownictwie stosownie do powszechnie przewidywanego ich zastosowania mogą podlegać następującym wymaganiom podstawowym:
. bezpieczeństwa pożarowego,
. bezpieczeństwa użytkowania,
. odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
. ochrony przed hałasem i drganiami,
. oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności przegród.
W szczególnych przypadkach stosowania szkła w budownictwie może też wystąpić konieczność spełnienia wymagania bezpieczeństwa konstrukcji, chociaż szkło ze względu na niską wytrzymałość zwłaszcza przy zginaniu, nie jest zaliczane do materiałów konstrukcyjnych.
Krajowa Deklaracja zgodności dotycząca oszklenia w zakresie bezpieczeństwa pożarowego może być sporządzana (w okresie przejściowym na podstawie oceny zgodności w systemie 1) w oparciu o normę PN-EN 357:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Ognioodporne elementy oszkleniowe z przezroczystych lub przejrzystych wyrobów szklanych. Klasyfikacja ognioodporności'' oraz zbioru norm w zakresie badań ogniowych.
Klasyfikacja ognioodporności może dotyczyć każdego rodzaju szkła w zakresie czasowym od 15 do 240 minut, lecz ognioodporne elementy oszkleniowe są zazwyczaj wykonywane ze szkła warstwowego i bezpiecznego szkła warstwowego o szczególnych właściwościach ognioodpornych, oraz szyb zespolonych i szkła litego, np. zbrojonego.
W związku z tym w zależności od rodzaju szkła należy powołać w Deklaracji zgodności stosowne normy związane, przykładowo:
. PN-EN ISO 12543-2:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Bezpieczne szkło warstwowe'',
. PN-EN ISO 12543-3:2000 ''Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Szkło warstwowe'',
. PN-EN 572-6:2005 (U) ''Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Wzorzyste szkło zbrojone''.
PN-EN 14449:2005 (U) „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Ocena Zgodności/Zgodność wyrobu z normą”.
PN-EN 572-9:2005 (U) „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Ocena zgodności/ Zgodność wyrobu z normą”.
Bezpieczeństwo użytkowania wiąże się zwykle z zastosowaniem szyb bezpiecznych i ochronnych. Szyby bezpieczne mogą być wykonywane ze szkła warstwowego i/ lub ze szkła termicznie hartowanego, a zatem Krajowa Deklaracja zgodności stosownie do rodzaju użytego szkła powinna się opierać o następujące specyfikacje techniczne:
PN-EN ISO 12543-4:2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Metody badań odporności”,
PN-EN ISO 12543-5:2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Wymiary i wykończenie obrzeża”,
PN-EN 12150-1:2002 „Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Definicje i opis”.
Analogicznie do szyb warstwowych, także termicznie hartowane bezpieczne szyby mogą być poddane ocenie zgodności według systemu 1 na podstawie normy już zharmonizowanej z Dyrektywą budowlaną, a mianowicie:
PN-EN 12150-2:2005 (U) „Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Ocena zgodności/ Zgodność wyrobu z normą”.
Z powyższego wynika, że producenci szyb bezpiecznych hartowanych termicznie mogą już także stosować oznakowanie CЄ na określone typy swoich wyrobów jeśli w wyniku dokonania właściwej oceny zgodności uzyskali Certyfikat zgodności i sporządzili wymaganą Deklarację zgodności.
Deklarowanie zgodności w zakresie spełnienia oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród dotyczy stosowania szyb zespolonych izolacyjnych w ich różnych użytkowych konfiguracjach. Na razie jest możliwa jedynie Krajowa Deklaracja zgodności według normy PN B-13079 „Szkło budowlane. Szyby zespolone” lub aprobat technicznych w zakresie właściwości i badań nie objętych tą normą, ale jeszcze w 2006r można oczekiwać harmonizacji całej normy PN-EN 1279, co nastąpi po ogłoszeniu harmonizacji części 5 tej normy przez Prezesa PKN.
Krajowa Deklaracja zgodności określonego typu szyb zespolonych powinna zawierać specyfikacje techniczne typu według przeznaczenia i zakresu zastosowania, a w szczególności stosowną klasę bezpieczeństwa, kategorię odporności ogniowej, parametry izolacyjności cieplnej, nasłonecznienia, itd.
Z przedstawienia powyższych przykładów wynika, że każda Deklaracja zgodności typu wyrobu szklanego ma kluczowe znaczenie w systemie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i może być przedmiotem kontroli w treści i formie ze strony Urzędu Nadzoru Budowlanego. Wiąże się z tym odpowiedzialność dostawcy i producenta, a w przypadku wystąpienia niezgodności z wymaganiami podstawowymi także wpisanie wyrobu do Krajowego Wykazu Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych.
Zbiór Deklaracji zgodności na poszczególne wyroby zastosowane w danym obiekcie budowlanym jest zazwyczaj w jego dokumentacji powykonawczej, a także stanowi podstawę do ewentualnej oceny jakości z tytułu rękojmii i/ lub udzielonej gwarancji.
Prawidłowo sporządzona Deklaracja zgodności dla danego typu wyrobu powinna obejmować wszystkie związane specyfikacje techniczne, a deklarowane cechy techniczne (parametry) muszą być oparte na rzetelnych wynikach badań i pomiarów.
W celu porównania wymaganej treści dokumentów Deklaracji zgodności w stadium harmonizacji Polskich Norm na wyroby budowlane oraz w/ lub po okresie przejściowym, przedstawiam je w poniższym zestawieniu:
Krajowa Deklaracja Zgodności |
1. Producent wyrobu budowlanego 2. Nazwa wyrobu budowlanego 3. Klasyfikacja statystyczna wyrobu budowlanego 4. Przeznaczenie i zakres stosowania wyrobu budowlanego 5. Specyfikacja techniczna 6. Deklarowane cechy techniczne wyrobu budowlanego 7. Nazwa i numer akredytowanej jednostki certyfikującej lub laboratorium oraz numer certyfikatu lub numer raportu z badań typu, jeżeli taka jednostka brała udział w zastosowanym systemie oceny zgodności wyrobu budowlanego Deklaruję z pełną odpowiedzialnością, że wyrób budowlany jest zgodny ze specyfikacją techniczną wskazaną w pkt.5. ................................. ....................................... miejsce imię, nazwisko i podpis i data wystawienia osoby upoważnionej |
Deklaracja Zgodności |
1. Numer nadany przez wydającego 2. Określenie, siedziba i adres producenta oraz adres zakładu produkującego wyrób budowlany 3. Określenie, siedziba i adres upoważnionego przedstawiciela, jeżeli producent ma siedzibę poza państwem członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego 4. Opis wyrobu budowlanego, w tym rodzaj i zastosowanie 5. Deklarowane właściwości użytkowe wyrobu budowlanego 6. Wskazanie zharmonizowanej specyfikacji technicznej wyrobu 7. Warunki dotyczące stosowania wyrobu budowlanego, wynikające ze zharmonizowanej specyfikacji technicznej wyrobu 8. Oznaczenia i siedziby notyfikowanych jednostek, jeżeli brały one udział w ocenie zgodności wyrobu budowlanego 9. Imię, nazwisko i stanowisko osoby upoważnionej do podpisania deklaracji zgodności w imieniu producenta 10. Data wystawienia. |
Deklaracja zgodności sporządzona w odniesieniu do wyrobów objętych normami zharmonizowanymi obliguje producenta do oznakowania CЄ. Zakres oznakowania jest podany w części harmonizującej daną grupę norm przedmiotowych, pt. „Ocena zgodności/ Zgodność wyrobu z normą”.
Systemy oceny zgodności i dokumenty systemowe
Warto przypomnieć, że wyroby szklane dla budownictwa podlegają w ogólnym zakresie ocenie zgodności według następujących systemów:
Przyjęła się błędna praktyka, że producenci różnych rodzajów tzw. szkieł surowych w tym szkła float, szkieł przetworzonych, np. z naniesioną powłoką oraz szkieł warstwowych, publikują wiele parametrów optycznych, cieplnych, słonecznych, tłumienności dźwiękowej, itd. w obrębie wytwarzanych „własnych” asortymentów najczęściej w postaci skatalogowanych i przewidywanych wyrobów gotowych w określonych konfiguracjach. Ten zwyczaj powoduje, że producent wyrobów gotowych, zwłaszcza szyb zespolonych izolacyjnych nie ma wystarczającej swobody w ustaleniu typu produktu ze szkieł od różnych dostawców, a ponosi wyłączną odpowiedzialność prawną i materialną za deklarowane parametry produktu.
Z zestawienia w tablicy 2 wynika, że Deklaracja zgodności wystawiana wyłącznie przez Producenta w przypadku wyrobu gotowego powinna być oparta o parametry określane przez dostawcę szkła oraz wyniki badań uzyskane przez producenta w toku zakładowej kontroli produkcji, wstępnego badania typu oraz badań kontrolnych (o ile dany system zgodności to przewiduje), a także znormalizowanych metod badawczych i obliczeniowych. Ponadto to producent wyrobu gotowego określa zakres zastosowania i deklaruje zgodność z wymaganiami oraz ponosi za to pełną odpowiedzialność, a zatem powinien dysponować danymi do obliczeń i weryfikacji jakości.
Tablica 2 |
W związku z tym przedstawiam ważniejsze wybrane parametry, które są niezbędne producentowi do niezależnego komponowania lub wykonania wyrobu gotowego i świadomej odpowiedzialności w przypadku niezgodności z wymaganiami podstawowymi oraz ewentualnymi dodatkowymi wymogami kontraktu z odbiorcą, zwłaszcza w odniesieniu do szyb zespolonych
izolacyjnych.
Parametry, które powinny być określane przez producenta
W tablicy 3 zestawiłem znormalizowane właściwości dla szkieł surowych i wyrobów szklanych oraz przykłady deklarowanych parametrów w określonym trybie obowiązkowego oznakowania CЄ. W tytułach kolumn są podane części harmonizowane danej grupy Polskich Norm i ogólne nazwy szkła lub odnośnego wyrobu szklanego.
Z zestawienia w tablicy 3 wynika, że te same właściwości są przedmiotem Deklaracji zgodności, wystawionej przez producenta szkła surowego i uszlachetnionego w procesie hutniczym, np. z powłoką twardą oraz Deklaracji producenta szyb hartowanych albo zespolonych. Parametry i poziomy kwalifikacyjne poszczególnych właściwości użytkowych mają jednak większe znaczenie w odniesieniu do szkła, przeznaczonego do dalszego przetwarzania bowiem większość parametrów podlega weryfikacji lub atestacji oraz wykorzystania w ramach wstępnego badania typu, a także dalszych koniecznych badań i obliczeń.
Tablica 3 |
Ważniejsze parametry niezbędne do wstępnego badania typu i metod obliczeniowych dla wybranych szklanych wyrobów gotowych, tj. szyb i przeszkleń
W tablicy 4 przedstawiam wybrane parametry pomiarowe i badawcze, konieczne do ustalenia i/ lub obliczenia deklarowanych właściwości użytkowych (cech technicznych) lub weryfikacji wartości przez producenta finalnego wyrobu szklanego. Celem tego zestawienia jest uświadomienia potrzeby obrotu szkłem i półfabrykatami szkła budowlanego wraz z kompletem niezbędnych danych.
Tablica 4 |
Wojciech Korzynow
SZKLAREXPERT
inne artykuły autora:
- Czy rzeczywiście alternatywa? , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009
- Ocena zgodności typu szkła warstwowego , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009
- Planowanie badań szyb hartowanych lub szyb zespolonych izolacyjnych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 3/2009
- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2009
- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2008
- Szkła budowlane o podwyższonej wytrzymałości , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2007
- Deklarowanie zgodności typów szkła dla budownictwa , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 9/2007
- Wady szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 1/2007
- Badanie wytrzymałości szkła hartowanego , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 10/2006
- Ważniejsze parametry wyrobów ze szkła, niezbędne do deklarowania zgodności z określonym przeznaczeniem , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 6/2006
- Deklarowanie zgodności typu szyb zespolonych z zastosowaniem szkieł bezpiecznych i ochronnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2006
- Badania komponentów przy produkcji szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2005
- Wady szkła float i szyb zespolonych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 5/2005
- Typy szyb zespolonych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 4/2005
- Typy szyb zespolonych. Cz. 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2005
- Typy szyb zespolonych. Cz. 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2005
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Dużym sukcesem Pavoni Automazioni było wprowadzenie na rynek w 2004 roku nowej opatentowanej serii maszyn ''Vertical'', za pośrednictwem firmy ITALCOMMA.
Pomysł serii powstał w odpowiedzi na zapotrzebowanie na maszyny, które zajmowałyby mniej miejsca. Pojawiła się koncepcja, aby wprowadzić maszyny, które wykorzystują powierzchnię pionową. Takie urządzenia znajdują miejsce głównie w małych przedsiębiorstwach i firmach.
Inną zaletą tych maszyn jest nachylony stół, który zapewnia naturalny wypływ wody i odpadów oraz oszczędność czasu podczas czyszczenia i konserwacji. Faza wykonywania pracy i jej postęp może być kontrolowany przez operatora – drobne obliczenia, siła z jaką umieszcza się i wyładowuje płyty szkła. „Vertical” charakteryzuje się postępem także w sferze informatycznej. Użytkownik realizuje wszystkie operacje z dużą łatwością dzięki innowacyjności sterowania przez oprogramowanie osobiste.
Charakter programu pozwala w dużym stopniu na różnorodne żądania ze strony operatora, umożliwiając np. wykorzystanie każdego typu czcionek z programu Windows lub stworzenie zupełnie nowych.
PAVONI AUTOMAZIONI nigdy nie lekceważyło również bardzo ważnego aspektu, jakim jest niezawodność oraz opieka serwisowa. Wykorzystując postęp technologii informatycznej firma może dziś zagwarantować odpowiednie wymagania dotyczące zarówno transmisji danych jak i odległych połączeń z konsoli sterowniczej maszyny.
Aby zaspokoić każde wymagania obróbcze serii produktów, istnieje rozległa gama opcji dodatkowych np.: kopiarka 3d laserowa lub mechaniczna, urządzenie fotograficzne dla reprodukcji obrazów na granit i szkło, dźwig (żuraw) mechaniczny do podnoszenia płyt.
Modele maszyn serii „Vertical”
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Ochronę przed nadmiernym nagrzewaniem wnętrz zapewniają powłoki dwufunkcyjne. Powłoka SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 firmy EUROGLAS posiada nowy układ warstw i łączy szczególnie skuteczną ochronę przed letnim upałem, ze znakomitymi właściwościami izolacji cieplnej na chłodne pory roku. Szkło w swoim wyglądzie zewnętrznym, określonym nazwą ''Street-Appeal'', charakteryzuje się dodatkowo najwyższym stopniem neutralności.
Dojrzałe współdziałanie przeciw zmiennej temperaturze
Szkła ze ''zintegrowaną'' ochroną przed upałem istnieją już od ponad 30 lat. Funkcja ta jednak dotychczas pogarszała ważne właściwości optyczne lub izolację cieplną. Przy opracowywaniu układu warstw decydująca jest dzisiaj optymalna kombinacja różnych pożądanych właściwości.
Poza właściwościami funkcjonalnymi także estetyka przeszkleń stanowi decydujące kryterium we współczesnej architekturze. SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 urzeka swoim wyglądem zewnętrznym ''Street-Appeal'' na skutek najwyższego stopnia neutralności
Nowoczesne szkło izolacyjne charakteryzuje się zoptymalizowanym współdziałaniem przepuszczalności energii cieplnej i światła (niskim współczynnikiem całkowitej przepuszczalności energii g). Warstwy przeciwsłoneczne szkła dwufunkcyjnego są selektywne dla padającej na szkło energii słonecznej według żądanego zakresu promieniowania widocznego oraz niepożądanego, termicznego promieniowania podczerwonego. Szyba ze szkła izolacyjnego o wysokiej filtracji energii zapobiega utracie ciepła, zapewniając zarówno minimalizację kosztów ogrzewania, jak i przyjemną atmosferę pomieszczeń.
Inteligentne powłoki COMBI oferują optymalną kombinację pożądanych właściwości optycznych i funkcjonalnych. Przy całkowitym współczynniku przenikalności energii (g) wynoszącym tylko 22% SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 wnosi znaczący wkład w ochronę cieplną w lecie. Dzisiaj można stosować szkło na coraz większych powierzchniach o wyższej wydajności energetycznej
W przypadku SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 udało się połączyć skuteczną ochronę przed upałem i znakomite właściwości izolacji cieplnej, przy równoczesnym zachowaniu znacznej przepuszczalności światła i niskim współczynniku odbicia. Jakość tego układu warstw można udokumentować wskaźnikiem selektywności, obliczanym jako stosunek przepuszczalności światła do całkowitego współczynnika przenikalności energii. Szyby zespolone zbudowane na bazie szkła SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 osiągają przy stopniu przepuszczalności światła 40% i całkowitym współczynniku przenikalności energii 22% wartość bliską granicy fizycznej równej 2,0.
Termiczna symulacja budynku
To, jakie pozytywne efekty wywiera w upalne letnie dni szkło SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 na klimat w budynku, pokazuje zlecona przez firmę EUROGLAS termiczna symulacja, przeprowadzona na przykładzie istniejącego budynku. Specjaliści z firmy Priedemann Fassadenberatung porównali ze sobą różne rozwiązania z zakresu przeszkleń i elewacji pod kątem obciążeń cieplnych i wymagań dotyczących komfortu cieplnego w obiektach użyteczności publicznej.
Przy symulacji okresu upałów o temperaturze zewnętrznej do 32oC pomieszczenie robocze przy tradycyjnym przeszkleniu (współczynnik g=60%) mimo wydajności chłodzenia 57,1 W/m2 w ciągu dnia nagrzewa się do odczuwanej temperatury do 31,2oC. SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 zachowuje natomiast temperatury w termicznie przyjemnym zakresie do maksymalnie 26oC
SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 nawet w okresie upałów do 32oC oferuje skuteczną ochronę przed upałem – tak, jak to pokazuje symulacja budynku, do zapewnienia temperatury pomieszczeń w wysokości 25oC potrzebna jest wydajność chłodzenia 57,1 W/m2. W porównaniu z tradycyjnym przeszkleniem (współczynnik g=60%) nowe szkło redukuje szczątkowe obciążenia cieplne o wartość do 56%
Przy symulacji upalnego okresu o temperaturze zewnętrznej do 32oC nowy układ warstw COMBI redukuje szczątkowe obciążenie cieplne, bez zacienienia od wewnątrz lub z zewnątrz, aż do 56%.
SILVERSTAR COMBI Neutral 40/21 zachowuje wewnątrz pomieszczeń przyjemną temperaturę 26oC. Przeliczając na jeden rok roboczy (2871 godzin), przy takiej samej wydajności chłodzenia można z pomocą nowego szkła COMBI, w porównaniu z tradycyjnym przeszkleniem (współczynnik g=60%), zredukować liczbę uciążliwych termicznie godzin o około 750.
Kolejną zaletą jest znaczna przepuszczalność światła: podczas gdy tradycyjne przeszklenie (współczynnik g=60%), z wymaganym zacienieniem od wewnątrz lub z zewnątrz, umożliwia przepuszczalność światła około 20%, to szkło COMBI przekonuje znaczącą wartością 40% przy niczym nie zasłoniętym widoku. Symulacja budynku pokazuje wyraźnie skuteczność „inteligentnych” powłok – można zredukować koszty klimatyzacji, nie rezygnując z przyjemnego klimatu wewnątrz pomieszczeń.
Przy przepuszczalności światła (LT) wynoszącej 40% i całkowitym stopniu przenikalności energii (g) równym 22% nowe szkło COMBI spełnia wysokie wymagania współczesnej architektury w zakresie przepuszczalności światła i wydajności energetycznej
Szkło COMBI o neutralnym wyglądzie „Street- Appeal“
Poza właściwościami fizycznymi coraz większą wartość zyskuje estetyka szkła, czyli wygląd określany jako „Street-Appeal“. Z tego powodu, w celu optymalizacji szkła, firma EUROGLAS włącza architektów do prac przy rozwoju powłok.
Bettina Schwarz, Matthias Mai
EUROGLAS
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Szkło powlekane Glaverbel podlega stałym ulepszeniom pod względem charakterystyk technicznych (regulacja promieniowania słonecznego, izolacja cieplna), wyglądu i procesów produkcyjnych.
Ciągłe badania prowadzone przez firmę sprawiły, że szkło o niskiej emisyjności jakie mogą teraz wykorzystywać wykonawcy i architekci, powlekane jest powłokami twardymi i miękkimi, może być hartowane, gięte i można na nim wykonywać sitodruk.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
W ciągu kilku ostatnich lat sporo wydarzyło się na europejskim rynku mas uszczelniających. Rozpoczął się okres dominacji szczeliw opartych na poliuretanach. Mimo, że chemia poliuretanów ma podobne tradycje do chemii polisiarczków czy silikonów, przez lata szczeliwa te nie uzyskały odpowiedniej pozycji na ''niszowym'' dla polimerów rynku szyb zespolonych.
Która masa uszczelniająca?
Ogólnie znane są wady i zalety właściwości końcowych dla różnych systemów uszczelnień. Cyfry pojawiające się w opisach technicznych dotyczące np. MVTR czyli przepuszczalności pary wodnej, a także szybkości dyfuzji gazów przez szczeliwo, wytrzymałości mechanicznej polimeru lub siły wiązania do szkła i profilu pozwalają producentowi szyb dokonać świadomego wyboru systemu uszczelnienia.
Rys. 1. Stabilność termiczna szczeliw [Źródło: IGK]
W ogólnie dostępnych informacjach nie znajdziemy jednak odpowiedzi na pytanie: jak dana masa uszczelniająca będzie zachowywać się na naszych urządzeniach, czy jak dopasować ją do technologii i organizacji produkcji szyb w naszym zakładzie. Nieocenione w tym przypadku jest doświadczenie osób czuwających nad produkcją szyb oraz zajmujących się masami uszczelniającymi. Istnieje kilka parametrów pozwalających ocenić przydatność masy uszczelniającej z punktu widzenia producenta szyb i producenta szczeliw.
Lepkość, lejność, tiksotropia
To bardzo ważne dla producenta szyb cechy użytkowe masy. Z wieloletnich obserwacji wynika, że obsługujący tzw. tiokolarki preferują materiały o podwyższonej lepkości. W tiokolowaniu ręcznym zapewnia im to równomierne nakładanie masy i łatwe ''zarabianie naroży'' szyby. Musimy pamiętać jednak o tym, że do uzyskania optymalnej wydajności masy z pistoletu wymagane są dużo większe ciśnienia na pompach hydraulicznych. Negatywny efekt stosowania bardziej ''gęstej'' masy to również większa liczba miejsc, do których strumień szczeliwa nie dociera. Z czasem może to prowadzić to ''przecieku'' w systemie uszczelnienia. Optymalnym wyjściem w tej sytuacji jest ścisła współpraca producenta masy z wytwórcą szyb. W związku z tym, że produkcja szczeliw odbywa się w systemie periodycznym, możliwy jest dobór parametrów masy w taki sposób, aby właściwości szczeliwa dopasować jak najlepiej do warunków panujących u producenta szyb.
Czas obróbki, czas żelowania
Z punktu widzenia producenta szyb ten pierwszy powinien być jak najdłuższy a drugi maksymalnie krótki. Dla producenta szczeliw rzecz bardzo trudna do pogodzenia. Długi czas obróbki a krótki czas żelowania oznacza konieczność wprowadzania układów katalitycznych redukujących szybkość reakcji zaraz po wymieszaniu komponentów. Jakość wymieszania komponentów bardzo wyraźnie wpływa na czas obróbki, a czas obróbki na jakość mieszania. ''Obrastanie'' mikserów statycznych dramatycznie pogarsza możliwość prawidłowego połączenia się komponentów i w skrajnych przypadkach może powodować znaczne wydłużenie lub skrócenie czasu wiązania masy. Kłopoty z wymieszaniem komponentów na pierwszy rzut oka łączone są z niejednorodnością samej masy. W większości wypadków wystarczy jednak odważyć odpowiednie ilości składników A i B oraz ręcznie je wymieszać po to, aby przekonać się, czy winny jest producent masy, czy też jakość i proporcje mieszania.
Rys. 3. Szybkość dyzuzji argonu przez szczeliwa [lmm/m2d˙bar] [Źródło: IGK]
Czas wiązania
Liczne obserwacje i rozmowy z producentami szyb zespolonych pokazują, że czas wiązania mas uszczelniających jest również jednym z kryteriów wyboru dostawcy szczeliw. Doświadczenie pokazuje, że masa, którą charakteryzuje najkrótszy czas „schnięcia” uważana jest za najbardziej optymalną. Powinniśmy jednak pamiętać o tym, że proces sieciowania jest dość powolny i otrzymanie prawidłowo usieciowanego polimeru musi trwać dłużej niż 3 h. Dość ryzykownym działaniem wydaje się wysyłka szyb nawet po 6-ciu czy 12-tu godzinach od zatiokolowania. Wytworzenie wiązania chemicznego szczeliwa do profilu i do szkła wymaga czasu. Zakończenie wszystkich procesów zachodzących na granicy szczeliwo-szkło; szczeliwo-profil następuje nierzadko dopiero po kilku tygodniach. Nietrudno sobie wyobrazić jak ogromną rolę odgrywa tutaj jakość i proporcja wymieszania składników masy. W skrajnych wypadkach niektóre procesy chemiczne nigdy nie przebiegną.
Rys. 4. Rynek sprzedaży mas uszczelniających w Polsce w 2005 roku [Źródło: IGK]
Właściwości końcowe szczeliwa
Gwarantowane są przez producentów pod warunkiem stosowania materiałów zgodnie z parametrami przez nich ustalonymi. Omówione powyżej zagadnienia mają duży wpływ na „komfort” pracy szczeliwa w szybie. Masy uszczelniające zawierają katalizatory, które działają w całym okresie użytkowania szyby. Proporcje i jakość mieszania odgrywają kluczową rolę w procesach starzeniowych masy uszczelniającej. Na początku wydatnie pomagają w optymalizacji parametrów technologicznych masy. W okresie kilkunastu lat ich działanie może być jednak zgoła odmienne. Niezwykle zatem ważny jest kontakt pomiędzy wytwórcą szyb, producentem szczeliw a serwisem dbającym o stan techniczny tzw. tiokolarek.
Z wieloletnich obserwacji producentów szyb zespolonych, naszym zdaniem wynika, konieczność wprowadzenia „prawdziwego” systemu codziennego utrzymania ruchu tiokolarek w zakładach. Oszczędności pojawią się same w niedługim czasie.
Wojciech Przybylski
ECO INSTRUMENTS
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
W ostatnim okresie firma TORMAX wzbogaciła swoją ofertę o drzwi automatyczne balansowe Rollin' System.
Ponieważ potrzebują one mało przestrzeni do prawidłowego funkcjonowania, dają nowe możliwości zautomatyzowania przejść, które dotychczas z braku miejsca skazane były na ręczne otwieranie.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się drzwi szklane. Odznaczają się one walorami estetycznymi i higienicznymi, stąd projektanci coraz częściej, w szczególności w budynkach użyteczności publicznej, stosują rozwiązania, w których jednym z elementów przegród stałych są drzwi szklane. Mogą one występować samodzielnie, bądź jako jeden z komponentów ścian wewnętrznych przeszklonych (np. działowych) lub zewnętrznych (np. w zabudowie witrynowej).
Za drzwi szklane uważa się takie, których skrzydła - z wyjątkiem okuć, ewentualnie innych akcesoriów, są wykonane całkowicie z tafli szklanych (szyb pojedynczych - jednolitych lub warstwowych klejonych, bądź z szyb zespolonych).
Szkło w takich skrzydłach jest materiałem konstrukcyjnym. Drzwi szklane mogą mieć ościeżnice (wykonane najczęściej z kształtowników aluminiowych) lub mogą być drzwiami bezościeżnicowymi, w których skrzydła są osadzone na zawiasach mocowanych bezpośrednio do ścian, najczęściej również szklanych, względnie są osadzone na zawiasach trzpieniowych, mocowanych do posadzki i sufitu (w szczególności dotyczy to drzwi do pomieszczeń w budynkach biurowych).
Aktualnie brak jest norm i dokumentów normatywnych krajowych jak też norm europejskich, odnoszących się bezpośrednio do drzwi szklanych wewnętrznych. Opublikowana ostatnio norma (PN-EN 14351-1 Okna i drzwi - Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne - Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności) obejmuje natomiast drzwi szklane zewnętrzne.
W normie tej znajduje się wzmianka o drzwiach szklanych bezościeżnicowych, jednakże w jej treści nie ma rozróżnienia drzwi szklanych od drzwi tradycyjnych, w których szkło pełni rolę jedynie wypełnienia skrzydła a nie konstrukcji. Należy zaznaczyć, że w porównaniu do drzwi tradycyjnych w drzwiach szklanych zachodzi potrzeba położenia większego nacisku na zagadnienie bezpiecznej eksploatacji, co wiąże się z właściwościami technicznymi szkła, takimi jak przezroczystość i kruchość, powodującymi zagrożenie np. przy wpadnięciu człowieka na drzwi (wskutek ich niezauważenia) lub uderzeniu ciężkim bądź twardym przedmiotem.
W Zakładzie Badań Lekkich Przegród i Przeszkleń Instytutu Techniki Budowlanej wykonano w ostatnich latach badania kilku typów drzwi szklanych. W artykule przedstawiono wyniki oraz wnioski płynące z tych badań. Należy zaznaczyć, że badania dotyczyły wyłącznie geometrii drzwi oraz ich właściwości wytrzymałościowo-funkcjonalnych, nie obejmowały natomiast innych zagadnień, np. izolacyjności cieplnej i akustycznej, odporności ogniowej itd.
Badanie 1
Badanie dotyczyło drzwi przesuwnych w ścianie wewnętrznej działowej w budynku użyteczności publicznej. Schemat drzwi przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1. Schemat drzwi przesuwnych w ścianie działowej: widok i przekroje
Konstrukcja drzwi
Skrzydło drzwi przesuwnych jest wykonane z tafli ze szkła bezpiecznego hartowanego SECURIT, jednowarstwowego, grubości 8 mm, szerokości 800 mm i wysokości 2350 mm. Górna krawędź tafli szklanej jest osadzona w dwudzielnej listwie zaciskowej, wykonanej z profili aluminiowych. Szyba skrzydła jest zamocowana w listwie przez docisk (obie jej części są ze sobą silnie skręcone śrubami, a pomiędzy powierzchnie szyby i listwy są włożone uszczelki karbowane z EPDM).
Krawędź przymykowa skrzydła jest zakończona profilem aluminiowym z uszczelką oporową. Podobny profil, wraz z uszczelką, jest umieszczony na przeciwległym boku otworu drzwiowego. Krawędź dolna szyby skrzydła jest osadzona w profilu aluminiowej listwy cokołowej o przekroju w kształcie ''H''. Podczas przesuwu skrzydła listwa cokołowa ślizga się po kostce tworzywowej, zamocowanej w posadzce, stanowiącej element prowadzenia dolnego skrzydła.
Skrzydło jest zawieszone na 2 śrubach M10 z rolkami jezdnymi – w górnej prowadnicy (szynie) aluminiowej, stanowiącej tor przesuwu. Prowadnica z kolei jest oparta na słupkach ściany. W prowadnicy – po obu stronach otworu drzwiowego – są umieszczone blokady ruchu skrzydła z elementami sprężystymi i gumowymi wkładkami oporowymi. Konstrukcję ściany stanowi szkielet z dwudzielnych profili ze stali St 37, tworzących słupki i rygle, wypełnienie natomiast – tafle ze szkła SECURIT grubości 8 mm oraz panele nieprzezroczyste z płyt wiórowych lub płyt MDF.
Wyniki badania
Maksymalne odchyłki wymiarów tafli szklanej skrzydła od wartości deklarowanej:
szerokość +1 mm,
wysokość –1 mm,
grubość + 0,2 mm.
Różnica długości przekątnych: 1 mm,
Maksymalna odchyłka tafli szklanej od prostokątności (mierzona w odległości 500 mm od naroża): 0,25 mm,
Siła statyczna potrzebna do zamknięcia drzwi (pokonanie oporu uszczelek i blokady): 75 N,
Siła dynamiczna potrzebna do zamknięcia drzwi: 15 N,
Siła potrzebna do otworzenia drzwi (bez gwałtownego szarpnięcia): 40 N,
Siła potrzebna do swobodnego przesuwu skrzydła po prowadnicy: 6 N,
Odkształcenia skrzydła pod wpływem obciążenia statycznego siłą skupioną P=100 N, przyłożonego w dolnym narożu przymykowym, prostopadle do skrzydła:
– odkształcenia doraźne w miejscu przyłożenia siły 32,93 mm,
– odkształcenia trwałe w miejscu przyłożenia siły 0,51 mm.
Opisane wyżej obciążenie nie spowodowało uszkodzeń ani obniżenia sprawności działania drzwi.
Odporność na wstrząsy: po 300 uderzeniach skrzydła drzwiowego w blokadę oraz w listwę oporową otworu ościeża – z energią 12 J – drzwi nie doznały uszkodzeń oraz zachowały sprawność działania.
Wnioski z badania
1. Odchyłki wymiarów i prostokątności tafli szklanej skrzydła drzwiowego są mniejsze od dopuszczalnych wg PN-EN 12150-1:2002 „Szkło w budownictwie – Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe – Część 1: Definicje i opis”.
2. Siły eksploatacyjne, potrzebne do obsługi drzwi, nie przekraczają wartości maksymalnych, dopuszczalnych ze względów ergonomicznych.
3. Przyjęte wartości obciążenia statycznego oraz dynamicznego nie spowodowały uszkodzeń drzwi ani obniżenia ich sprawności działania.
Badanie 2
Badanie zostało przeprowadzone na drzwiach rozwieranych, będących elementem ruchomym w ścianie wewnętrznej działowej, przeznaczonej do budynku użyteczności publicznej. Schemat drzwi i testów sprawdzających odporność drzwi na obciążenia statyczne przedstawiono na rys. 2.
|
Rys. 2. Schemat drzwi rozwieranych w ścianie działowej: widok i przekrój pionowy |
Konstrukcja drzwi
Skrzydło drzwi rozwieranych stanowi tafla ze szkła bezpiecznego hartowanego, jednowarstwowego, o szerokości 900 mm, wysokości 2040 mm i grubości 10 mm. Skrzydło jest osadzone na 2 zawiasach stalowych trzpieniowych, zamocowanych w nadprożu ościeżnicy i w dolnym ryglu ramy drewnianej imitującej posadzkę. Ościeżnica drzwi jest wykonana z profili aluminiowych o przekroju eliptycznym. Łączenie profili ościeżnicowych w narożach – za pomocą wkrętów aluminiowych. We wrębie ościeżnicy jest umieszczona uszczelka z polipropylenu. W drzwiach zamontowano zamek stalowy, nakładany na skrzydło, z wkładką bębenkową. Ościeżnica jest osadzona w ścianie, wykonanej z segmentów z tafli szklanych, ze szkła takiego samego jak drzwi lecz o grubości 12 mm, łączonych ze sobą szczeliwem silikonowym. Na obwodzie zewnętrznym ściany tafle są osadzone w profilach aluminiowych o przekroju trapezowym, przy użyciu uszczelek z PVC. Profile obwodowe są mocowane do przegrody masywnej (w tym przypadku była nią rama drewniana o przekroju 50x100 mm) za pomocą wkrętów.
Wyniki badania
Maksymalne odchyłki wymiarów tafli szklanej skrzydła od wymiarów deklarowanych:
szerokość, wysokość 0 mm, grubość 0,01 mm.
Różnica długości przekątnych: 0 mm.
Maksymalna odchyłka tafli szklanej od prostokątności (mierzona w odległości 500 mm od naroża): 0,35 mm.
Siła dynamiczna potrzebna do zamknięcia drzwi: 2 N.
Odkształcenia skrzydła rozwartego do kąta 90o, pod wpływem obciążenia statycznego siłą skupioną pionową P1=1000 N, przyłożoną w górnym narożu przymykowym i działającą w płaszczyźnie skrzydła:
– odkształcenia doraźne w dolnym narożu, w osi siły 4,33 mm,
– odkształcenia trwałe (po 15 min.) w dolnym narożu, w osi siły 1,06 mm.
Odkształcenia skrzydła pod wpływem obciążenia statycznego siłą skupioną poziomą P2=300 N, przyłożoną na wysokości klamki w kierunku otwierania i działającą prostopadle do płaszczyzny skrzydła:
– odkształcenia doraźne, w osi siły 22,52 mm,
– odkształcenia trwałe (po 15 min.), w osi siły 0,67 mm.
Odkształcenia skrzydła pod wpływem obciążenia statycznego siłą skupioną poziomą P3=200 N, przyłożoną w dolnym narożu przymykowym, prostopadle do skrzydła (skręcanie statyczne):
– odkształcenia doraźne w miejscu przyłożenia siły 26,34 mm,
– odkształcenia trwałe w miejscu przyłożenia siły 0,18 mm.
Żadne z ww. obciążeń statycznych nie spowodowało uszkodzeń ani obniżenia sprawności działania drzwi.
Badania odporności na obciążenia dynamiczne oraz odporności na wielokrotne cykliczne otwieranie i zamykanie były wykonywane w laboratoriach zagranicznych z wynikiem pozytywnym, w związku z tym badań tych nie powtarzano w laboratorium ZBLPiP ITB.
Wnioski z badania
1. Odchyłki wymiarów i prostokątności tafli szklanej skrzydła drzwiowego – podobnie jak w drzwiach z badania 1 – spełniają wymagania normy PN-EN 12150-1:2002.
2. Siła dynamiczna potrzebna do zamknięcia drzwi jest znacznie mniejsza od maksymalnie dopuszczalnej ze względów ergonomicznych.
3. Zadane obciążenia statyczne nie spowodowały uszkodzeń drzwi ani obniżenia ich sprawności działania. Wg aktualnych wymagań, zgodnie z normą PN-EN 1192:2001 „Drzwi – Klasyfikacja wymagań wytrzymałościowych”, badane drzwi uzyskały rezultaty kwalifikujące je w zakresie odporności na obciążenie pionowe – do 3 klasy, a w zakresie wytrzymałości na skręcanie statyczne – do 1 klasy wytrzymałości.
Uwaga: Badanie odporności na obciążenie siłą skupioną, działającą na wysokości klamki, prostopadle do płaszczyzny skrzydła nie jest objęte normą PN-EN, w związku z tym właściwość ta nie jest objęta klasyfikacją.
Badanie 3
Badanie wykonano na drzwiach wahadłowych zewnętrznych, przeznaczonych jako ruchome zamknięcie obiektu o przeznaczeniu handlowym. Schemat drzwi i ich wygląd zewnętrzny podczas badania przedstawiono na rys. 3 oraz na fotografii.
Rys. 3. Schemat badanych drzwi wahadłowych: widok i przekroje |
Konstrukcja drzwi
Skrzydło drzwi wahadłowych stanowi tafla ze szkła bezpiecznego hartowanego, jednowarstwowego, o szerokości 1008 mm, wysokości 2330 mm i grubości 10 mm. Tafla ma w narożach prostokątne wycięcia do osadzenia stalowych zamków i zawiasów. Skrzydło jest wyposażone w pochwyt z rury stalowej oraz 2 zamki i 2 zawiasy, umieszczone w narożach. Ościeżnica drzwi jest ramą z profili aluminiowych o przekroju zamkniętym, prostokątnym. Połączenia stojaków ościeżnicy z jej nadprożem są wykonane w narożach na kostki aluminiowe i wkręty. Powierzchnie ościeżnicy, okuć oraz pochwytu są wykończone lakierem proszkowym. Nad skrzydłem drzwi mają nadświetle o wymiarach 314x1009 mm z takiej samej tafli szklanej jak skrzydło. Między skrzydłem a ościeżnicą, nadświetlem i progiem istnieją szczeliny o szerokości od 2 do 7 mm. Konstrukcja zawiasów umożliwia obrót skrzydła w obu kierunkach (na zewnątrz i do wewnątrz pomieszczenia) o kąt 90o.
Wyniki badania
Maksymalne odchyłki wymiarów tafli szklanej skrzydła od wymiarów deklarowanych:
– szerokość, wysokość, grubość 0 mm.
Siła potrzebna do maksymalnego rozwarcia skrzydła od położenia zamkniętego 47,30 N.
Siła potrzebna do otworzenia i zamknięcia drzwi przy użyciu zamków:
– zamek górny 1,14 N,
– zamek dolny 0,99 N.
Odkształcenia skrzydła rozwartego do kąta 90o, pod wpływem obciążenia statycznego siłą skupioną pionową P1=800 N, przyłożoną w górnym narożu przymykowym i działającą w płaszczyźnie skrzydła:
– odkształcenia doraźne w dolnym narożu, w osi siły 0,60 mm,
– odkształcenia trwałe (po 15 min.) w dolnym narożu, w osi siły 0,10 mm.
Odkształcenia skrzydła pod wpływem obciążenia statycznego siłą skupioną poziomą P3=250 N, przyłożoną w dolnym narożu przymykowym, prostopadle do skrzydła (skręcanie statyczne):
– odkształcenia doraźne w miejscu przyłożenia siły 48,67 mm,
– odkształcenia trwałe w miejscu przyłożenia siły 1,94 mm.
Odporność na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim: po uderzeniach w miejsca położone na przecięciu przekątnych skrzydła, z obu jego stron, z energią 60 J, drzwi nie doznały uszkodzeń oraz zachowały sprawność działania.
Odporność na obciążenie wiatrem (patrz fot. 1): maksymalne ugięcia brzegów pionowych skrzydła (w środku wysokości), pod wpływem obciążenia ciśnieniem próbnym wiatru „p” (skrzydło w położeniu zamkniętym na obydwa zamki; szczeliny między skrzydłem a ościeżnicą, progiem i nadświetlem – uszczelnione) wynosiły:
Drzwi poddane badaniu na obciążenie wielokrotnie cyklicznie zmienne – 50 cykli obciążenia od 0 do 400 Pa i z powrotem do 0 oraz badaniu na obciążenie bezpieczeństwa od 0 do 1200 Pa i z powrotem do 0 nie uległy uszkodzeniom, zachowując po badaniu sprawność działania.
Wnioski z badania
1. Odchyłki wymiarów tafli szklanej skrzydła drzwiowego są mniejsze od dopuszczalnych wg PN-EN 12150-1:2002. Siła potrzebna do manualnego rozwarcia drzwi, nie przekracza wartości maksymalnej, dopuszczalnej ze względów ergonomicznych.
2. Przyjęte wartości obciążeń statycznych i dynamicznych, w tym obciążenie wiatrem, nie spowodowały uszkodzeń drzwi ani obniżenia ich sprawności działania. Ze względu na uzyskane wyniki drzwi można zakwalifikować:
– w zakresie odporności na obciążenie statyczne pionowe
– do klasy 3,
– w w zakresie wytrzymałości na skręcanie statyczne oraz odporności na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim (obciążenie udarowe) – do klasy 2, wg PN-EN 1192:2001;
– w zakresie odporności na obciążenie wiatrem – do klasy C1 wg PN-EN 12210:2001.
Drzwi wahadłowe podczas badania odporności na obciążenie wiatrem |
Wnioski ogólne
1. Przeprowadzone badania wykazały, że drzwi szklane mogą z powodzeniem spełniać wymagania podobne do tych jakie stawiane są drzwiom tradycyjnym. Należy jednak pamiętać, że niektóre wymagania mogą być niekiedy trudne do spełnienia.
Odnosi się to np. do drzwi zewnętrznych i ich szczelności na przenikanie powietrza i wody opadowej oraz izolacyjności cieplnej (drzwi szklane zwykle nie mają uszczelek). W takich przypadkach zastosowaniu drzwi szklanych powinno towarzyszyć odpowiednie rozwiązanie projektowe, np. osłona drzwi przed opadami w postaci daszka lub cofnięcia drzwi z lica ściany, wprowadzenie zamykanego przedsionka lub nadmuchu ciepłego powietrza na drzwi w sezonie grzewczym itp.
2. Drzwi szklane mogą być stosowane wszędzie tam gdzie istotną rolę odgrywa estetyka elewacji lub wnętrza oraz zachowanie szczególnych wymagań higienicznych, pod warunkiem spełnienia wymagań techniczno-użytkowych, odpowiadających przewidywanym warunkom eksploatacji.
Wymagania te mogą być ustalane m. in. na podstawie normy PN-EN 14351-1:2000 oraz Zaleceń Udzielania Aprobat Technicznych ITB dla drzwi tradycyjnych – z uwzględnieniem specyfiki materiału takiego jak szkło. Systemy drzwi szklanych – przed ich wprowadzeniem do obrotu i stosowania – powinny podlegać weryfikacji doświadczalnej w badaniach prowadzonych przez uprawnioną jednostkę naukowo-badawczą.
3. Tafle skrzydeł drzwi szklanych mogą być wykonywane wyłącznie ze szkła bezpiecznego, hartowanego lub klejonego. Powinny one być w sposób widoczny oznakowane w celu uniknięcia przypadków wpadania na nie osób.
mgr inż. Marek Żarnoch
ITB
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Spółka Drinkuth od ponad 20 lat prowadzi produkcję w Boizenburgu. Krótkie procesy, wysoki stopień racjonalizacji, struktury modułowe - wszystko po to, aby w każdej chwili zareagować na zmieniające się warunki rynkowe. Do tego nowoczesny park maszynowy w połączeniu ze zoptymalizowanymi procesami produkcji. W tym względzie Drinkuth stawia od niedawna na kompetencyjność firmy Stürtz. To przedsiębiorstwo budowy maszyn z Neustadt/Wied-Rott (Rheinland-Pfalz) dostarczyło przed kilku miesiącami centrum obróbki (STBAZ-NFZ-Compact Plus) oraz linię zgrzewająco-czyszczącą Compact Line (maszyna spawalnicza HSM-30/26 wraz z 4AS Motion Control).
Compact Line automatyczne rozpoznaje profil i może produkować z wszystkich dostępnych na rynku profili - do obsługi wystarczy tylko jeden pracownik, który dokonuje wprowadzenia zeskanowanych profili i układa je na zgrzewarkę
Obok dwóch linii produkcyjnych nieco starszej konstrukcji do seryjnej produkcji okien i ram okiennych zaistniała pilna potrzeba wyposażenia w urządzenie z zakresu zautomatyzowanej produkcji specjalnej. Jest to zrozumiałe, zważywszy szerokie spektrum oferowanych systemów.
Drinkuth zaopatruje wyłącznie firmy branżowe na terenie całych Niemiec. Oferta obejmuje szeroką paletę okien, drzwi wejściowych oraz okuć, tak by partnerzy firmy Drinkuth mogli przedstawić swoim klientom kompletną ofertę związaną z wyposażeniem domu. Elementy te spełniają wysokie wymagania pod względem architektonicznym i w sposób jednolity są dopasowane do siebie.
Wprowadzony w firmie Drinkuth system STBAZ-NFZ Compact Plus jest jednostką w pełni automatyczną, sterowaną komputerowo, do kompletnej obróbki dociętych profili w trzech osiach
Pospawane profile transportowane są bezpośrednio ze zgrzewarki do automatu czyszczącego. Wszystkie procesy przebiegają automatycznie i nie jest tu potrzebny dodatkowy pracownik
Drinkuth stawia na rodzinę profili Veka i oferuje w szerokości 70 mm trzy aktualne style wzornicze: Swingline, Topline i Softline. Około 65 000 sztuk jednostek opuszcza rocznie zakład. Na tę liczbę składa się ok. 4000 drzwi wejściowych oraz innych elementów produkcji specjalnej.
Duża funkcjonalność
Jednym z najważniejszych kryteriów w doborze nowego urządzenia jest jego wysoka funkcjonalność. Oprócz produkcji specjalnej powinno mieć możliwość wytwarzania innych produktów. Najlepsza okazała się koncepcja maszyny modułowej, którą oferuje Stürtz na bazie swojego urządzenia Compact System. Stanowi ona ekonomiczny początek procesu automatyzacji i otwiera możliwość dostosowywania produkcji do poziomu odpowiadającego rosnącym potrzebom przedsiębiorstwa.
Dzięki istniejącemu w firmie Drinkuth wydziałowi komputerowego przetwarzania danych i nowoczesnemu oprogramowaniu do produkcji okien, nowe urządzenie da się zaadaptować w zakresie oprogramowania. Dla firmy Stürtz dysponującej łączami komputerowymi oraz systemowym oprogramowaniem produkcyjnym nie stanowi to problemu. Procesory sterujące otrzymają odpowiednie dane techniczne dotyczące instalowanej sieci. Ponieważ na miejscu jest już wystarczających rozmiarów centrum obróbki profili, ograniczono się do inwestycji w centrum kontynuacji obróbki.
Po założeniu profili na spawarkę poziomą i wcześniejszym wczytaniu pojedynczych profili za pomocą skanera paskowego, wszystkie pozostałe czynności przebiegają w pełni automatycznie – na rysunku przedstawiono szczegółowo proces zgrzewania
Dane są tu dostarczane bezpośrednio w czasie rzeczywistym, jeden pracownik wystarczy do kompletnej obróbki na tej stacji. Skanuje on docięte profile za pomocą skanera paskowego i załadowuje je. Jest on w każdej chwili informowany o aktualnym etapie obróbki za pomocą sterownika dialogowego na ekranie. Pozostałe procesy przebiegają w pełni automatycznie. Całkowicie uzbrojone i obrobione profile są również automatycznie transportowane na zewnątrz.
Wprowadzony w firmie DRINKUTH system STBAZ-NFZ Compact Plus to w pełni automatyczne, sterowane komputerowo centrum do kompletnej obróbki dociętych profili w trzech osiach. Począwszy od przykręcenia zbrojenia realizowane będą tu dokładnie wszystkie zadane parametry przekazane przez oprogramowanie do produkcji okien. Można tu poddawać obróbce profile o wymiarach 320-4000 mm długości, 100 mm grubości i 135 mm szerokości. Do standardowego wyposażenia należy pięć jednostek wiertniczych, względnie frezarek. Możliwe jest wyposażenie do 36 miejsc narzędziowych, na których można poddawać obróbce elementy o ustalonej przez siebie geometrii. Oprócz przykręcenia zbrojenia urządzenie STBAZ-NFZ Compact Plus frezuje otwory do skrzynki zamka, wpusty do okuć, wykonuje otwory do opasek narożnych, połączeń podpór, cylindrów profili, zawiasów drzwiowych względnie zaznacza miejsca zamontowania elementów zamykających. Ze względu na dużą złożoność procesu wciąż nowe przerwy na przezbrojenie mogłyby oznaczać zbyt dużą stratę czasu, a w ten sposób, po ustaleniu wspólnie z inżynierami z firmy STÜRTZ potrzeb produkcyjnych, dobrano właściwe wyposażenie.
Na tej maszynie da się również wykonać wszystkie prace wstępne przy drzwiach wejściowych z wielokrotnymi blokadami. W zakresie wyposażenia zapewniającego bezpieczeństwo okien i drzwi DRINKUTH zapewnia poziom do WK3. Z tego powodu firma dysponuje również własnym stanowiskiem badawczym, aby regularnie sprawdzać poziom bezpieczeństwa. Firma konsekwentnie stawia na wysoką jakość, co stanowi o jej sukcesie.
Wysokie wymagania
Wysokie wymagania stawiane są konsekwentnie na wszystkich etapach procesu, również w przypadku zwartej linii spawająco-czyszczącej. Wbrew pierwotnemu zamiarowi produkowania tylko części specjalnych, na maszynie Compact-Line produkowane będą również wszystkie elementy projektowe skrzydeł okiennych. Compact Line automatyczne rozpoznaje profil i można na niej obrabiać wszystkie profile dostępne na rynku. Również i tu do obsługi wystarczy tylko jeden pracownik, który dokonuje zeskanowania profili i umieszcza je na zgrzewarce. Wszystkie inne prace linia wykonuje samodzielnie i w pełni automatycznie. Usuwa również powstałe podczas zgrzewania ściegi na zewnętrznych i wewnętrznych powierzchniach lic. Można wykonać również wiercenia kątowe i nożycowe łożysk. Jeżeli obróbce podlega narożnik, element jest obracany przez stację obrotową o 90o, tak że również kolejny narożnik może być obrabiany. Po zakończeniu procesu czyszczenia element zostaje odtransportowany.
Wysokiej jakości obróbka za pomocą narzędzi tnących i frezujących poziomej jednogłowicowej maszyny czyszczącej. Obróbce poddawane są tu również wszystkie elementy projektowe skrzydeł okiennych
Glaswelt 10/2005
Firma DRINKUTH założona została w roku 1968 w Lüneburgu jako biuro inżynierskie maszyn, techniki tworzyw sztucznych i produkcji okien z tworzyw sztucznych. W roku 1991 została przekształcona w spółkę akcyjną, równocześnie w tym samym roku wykonano plany budowy budynków produkcyjnych i administracyjnych o powierzchni użytkowej 25 000 m2 w Boizenburgu nad Łabą. W roku 1993 rozpoczęto tam produkcję.
Firma DRINKUTH AG wytwarza rocznie ok. 65 000 elementów okien i drzwi, z tego ponad 4000 drzwi wejściowych wysokiej jakości. Produkcja firmy DRINKUTH bazuje na systemach profili VEKA. W zakresie okuć sięga się do różnych producentów.
|
Paleta produktów obejmuje oprócz okien i drzwi również drzwi podnośnoprzesuwne, jak również elementy składane, żaluzje opuszczane oraz specjalne wykonania w zakresie okien i drzwi. Firma wyspecjalizowała się m.in. w wyposażeniu wysokiej jakości zapewniającym bezpieczeństwo (firma otrzymała certyfikat w zakresie WK1, WK2 i WK3).
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Inspiracją do opracowania tego tekstu były artykuły prasowe, zawierające krytyczne uwagi odnośnie jakości produkowanych okien oraz wnioski wypływające z przeprowadzonych badań 50 próbek okien. Użytkownicy okien mogą oceniać negatywnie jakość okien, stwierdzając głównie, ich zdaniem, zbyt dużą przepuszczalność powietrza i niską odporność na przenikanie wody opadowej.
Jednak najpierw należy sobie uświadomić czego można się spodziewać po oknie wykonanym zgodnie z dokumentem normatywnym, jakim jest Aprobata Techniczna. Do pomieszczeń mieszkalnych, z wentylacją grawitacyjną, Aprobata Techniczna przewiduje stosowanie okien ze szczelinami infiltracyjnymi, dla których to okien wartość współczynnika przepuszczalności powietrza (zwanego też współczynnikiem infiltracji) a wynosi od 0,5 do 1 m3/h.m.dPa 2/3.
Oznacza to, że przez typowe, dwuskrzydłowe okno, ze słupkiem stałym, o wymiarach modularnych 1,5x1,5 m, posiadające długość zewnętrznych uszczelek około 7,7 m, przy ciśnieniu parcia wiatru o wartości 150 Pa, wywołanym przez wiatr o prędkości 60 km/h, przez okno może przeniknąć w ciągu godziny od 23,4 do 46,8 m3 powietrza. Odpowiednio przez okno bez szczelin infiltracyjnych, o współczynniku przepuszczalności powietrza do 0,3 m3/h.m.dPa 2/3 może przeniknąć w ciągu godziny do 14 m3 powietrza.
Z tego powodu prywatni inwestorzy decydują się na montowanie głównie okien bez szczelin infiltracyjnych.
Jakość produkowanych okien najłatwiej ocenić badając okna bez szczelin infiltracyjnych. W świetle przeprowadzonych badań stwierdzono rozbieżność zmierzonych współczynników przepuszczalności powietrza okien bez szczelin infiltracyjnych od 0,07 do 0,28 m3/h.m.dPa 2/3.
! ...prywatni inwestorzy decydują się na montowanie głównie okien bez szczelin infiltracyjnych...
Tak duża rozbieżność wyników badań skłoniła badających do poszukiwania przyczyn występujących nieszczelności okien.
Okna zazwyczaj posiadają dwie uszczelki, zewnętrzną, osadzoną w ościeżnicy i wewnętrzną, osadzoną w skrzydle okiennym. Z uwagi na znaczne wymiary otworów odwadniających w ościeżnicy, zewnętrzna uszczelka odgrywa drugorzędną rolę w zapewnieniu szczelności okna.
Uszczelki wewnętrzne są odkształcone w górnych narożach przez ramię rozwórki w skrzydle rozwierano-uchylnym i przez skrzydełko zawiasu górnego w skrzydle rozwieranym, co stanowi źródło nieszczelności, niezależnie od wartości parcia wiatru. Jeżeli dodamy do tego często występujący brak czopów dociskających skrzydło do ościeżnicy, usytuowanych w pobliżu rozwórki i zawiasu górnego, mamy pierwsze poważne źródło nieszczelności okna.
Drugim powodem znacznych nieszczelności jest niedostateczne dociskanie skrzydeł przy narożach po stronie klameczki, spowodowane znacznym oddaleniem czopów okuć od tych naroży. Przyczyny tego stanu należy upatrywać po pierwsze - w zastosowaniu w większości okuć rozwiązań mikrowentylacji, nie biorących udziału w dociskaniu skrzydła w pozycji zamkniętej oraz - po drugie - często występującym znacznym oddaleniem czopów zasuwnicy po stronie klameczki od naroży górnych i dolnych.
Przy znacznym oddaleniu się skrzydła od ościeżnicy pod wpływem parcia wiatru, ujawnia się wyraźnie wpływ rodzaju zastosowanych uszczelek na szczelność okien. W większości systemów okiennych stosowane są uszczelki o otwartym przekroju i niekiedy o niewielkim stopniu ugięcia podczas zamykania skrzydeł, przez co nie zapewniają wymaganej szczelności. Okna drewniane są w mniejszym stopniu wrażliwe, niż okna z PVC, na wpływ położenia punktów docisku skrzydła, z uwagi na sztywność ramiaków wykonanych z klejonych warstw drewna. Z kolei okna wykonane z kształtowników aluminiowych wykazują duże nieszczelności z powodu przerwania ciągłości uszczelek przy rozwórce i zawiasie górnym (producenci okien wycinają odcinki uszczelek).
Przechodząc do zagadnienia odporności na przenikanie wody opadowej, określanej w normach wodoszczelnością, należy stwierdzić zróżnicowanie wymagań dla poszczególnych systemów okien, stawiając wymaganie zachowania szczelności do wartości ciśnienia próbnego parcia wiatru 150 Pa (klasa 4A wg PN-EN 12208:2001) dla jednych, a dla innych nawet 600 Pa (klasa 9A wg PN-EN 12208:2001), bez wyraźnego określenia zakresu stosowania.
Główną przyczyną braku wymaganej odporności na przenikanie wody opadowej okien jest wykonywanie otworów odwadniających o niewłaściwym kształcie i ilości. W oknach z PVC niektórzy producenci wykonują otwory odwadniające w ościeżnicy, w postaci okrągłych otworów o średnicy 5 mm, zamiast podłużnych o wymiarach, co najmniej, 5x25 mm. Dodatkowo skrzydłach stwierdzano brak otworów odwadniających, nie mówiąc już o otworach odpowietrzających.
Brak otworów odwadniających w skrzydłach okien z kształtowników z aluminiowych objawia się powstaniem przecieków z wnętrza skrzydła pod listwami mocującymi szyby, zanim powstają przecieki pomiędzy skrzydłem i ościeżnicą. Do wnętrza skrzydeł woda przenika głównie w narożach, przez nie sklejone połączenia uszczelek, ciętych dodatkowo pod kątem 90o, zamiast pod kątem 45o. Brak klejenia w narożach uszczelek osadzonych w ościeżnicy jest kolejną przyczyną nieszczelności tych okien.
Na podstawie badań stwierdza się, że poziom jakości produkowanych okien jest często niezadowalający, a przewidywane wprowadzenie europejskiej normy przedmiotowej na okna, a tym samym norm na klasyfikację parametrów okien i metod badań, postawi przed producentami okien jeszcze wyższe wymagania.
Norma PN-EN 12207:2001 zawierająca klasyfikację okien według wartości przepuszczalności powietrza w odniesieniu do długości linii stykowej otworu (długości uszczelek zewnętrznych okna) przewiduje w tablicy 2 określone maksymalne objętości powietrza przepływającego przez okno w ciągu godziny, przypadające na 1 m długości linii stykowej. Po podzieleniu tych objętości przez 102/3=4,64 uzyskujemy wartości współczynnika przepuszczalności powietrza, które dla poszczególnych klas wynoszą:
Klasa 4 – a=0,162 m3/h·m·dPa2/3
Klasa 3 – a=0,485 m3/h·m·dPa2/3
Klasa 2 – a=1,455 m3/h·m·dPa2/3
Klasa 1 – a=2,694 m3/h·m·dPa2/3
Współczynnik przepuszczalności powietrza do 0,3 m3/h·m·dPa2/3 okien bez szczelin infiltracyjnych odpowiada klasie 3 przepuszczalności powietrza wg PN-EN 12207:2001, co sprawia, że maksymalne ciśnienie próbne wyniesie 600 Pa, a nie 300 Pa, jak przewidziano w Aprobatach Technicznych. Natężenie przepływu powietrza zostanie sprowadzone do temperatury odniesienia 20oC (293oK), zamiast jak dotychczas do temperatury 0oC (273oK), co pogorszy wyniki badań na przepuszczalność powietrza o około 7%.
Dodatkowo, do określenia uzyskanego współczynnika przepuszczalności powietrza trzeba będzie wziąć najgorszy wynik z wyników dla poszczególnych ciśnień, a nie wartość średnią wyników, jak przewidują Aprobaty Techniczne.
Podstawowe wnioski, jakie wypływają z przedstawionej krytycznej oceny stanu jakości produkowanych okien, sprowadzają się głównie do konieczności wzmożenia działań w ramach Zakładowej Kontroli Produkcji oraz przeprowadzenia starannego doboru okuć i uszczelek do poszczególnych rodzajów i wielkości okien.
W zakresie wymagań stawianych oknom do pomieszczeń z wentylacją grawitacyjną powinno nastąpić większe zróżnicowanie współczynników przepuszczalności powietrza, uwzględniające zróżnicowane strumienie powietrza wentylacyjnego do pomieszczeń kuchennych, łazienek czy pokojów mieszkalnych oraz powierzchnie okien występujące w tych pomieszczeniach.
mgr inż. Marek Okuniewski
ITB Oddział Wielkopolski
! Uszczelki wewnętrzne są odkształcone w górnych narożach przez ramię rozwórki w skrzydle rozwierano-uchylnym i przez skrzydełko zawiasu górnego w skrzydle rozwieranym, co stanowi źródło nieszczelności, niezależnie od wartości parcia wiatru.
! Na podstawie badań stwierdza się, że poziom jakości produkowanych okien jest często niezadowalający, a przewidywane wprowadzenie europejskiej normy przedmiotowej na okna, a tym samym norm na klasyfikację parametrów okien i metod badań, postawi przed producentami okien jeszcze wyższe wymagania.
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Jeśli połączenie okno-ściana jest wykonane nieprawidłowo - a w wykonawstwie zdarza się to często - to degradacja okna rozpoczyna się już w momencie jego wbudowania.
Wady montażu okien z PVC
To dalszy ciąg rozdziału obejmującego najbardziej powszechne wady montażu okien PVC. Tekst przedstawia skutki wad i ich wpływ na trwałość i funkcjonalność okien oraz ościeży budynku, podaje przyczyny a także sposoby uniknięcia lub usunięcia wad.
Wady omawiane są w kolejności wykonywania prac montażowych.
Wady uszczelniania okien w ścianach bez węgarka
Wada wykonania - Osadzenie okna bez uszczelnienia (rys. 48).
Rys. 48. Brak uszczelnienia
Skutek wady - Pojawienie się zawilgoceń muru, przedmuchy powietrza przez styk, zacieki wody w mur, zawilgocenia tynków ościeży, rozwój pleśni, obniżone temperatury, roszenie wilgoci na ramach, szybach i ościeżach.
Przyczyna wady - Osadzenie okna bez wykonania jakiejkolwiek izolacji. Swobodne wnikanie od wewnątrz w styk wilgoci z powietrza i jej kondensacja w złączu a od zewnątrz wody opadowej powoduje zawilgacanie muru i obniża jego izolacyjność termiczną.
Wada wykonania - Osadzenie okna bez uszczelnienia całego styku od ościeża (rys. 49).
Rys. 49. Niepełne uszczelnienie ramy okna na styku z ościeże
Skutek wady - Pojawienie się po pewnym okresie eksploatacji okna zawilgoceń muru, w dłuższym okresie eksploatacji powstawanie uszkodzeń opisanych powyżej.
Przyczyna wady - Niewystarczające uszczelnienie złącza ulegające powolnemu rozszczenianiu. Wnikanie od wewnątrz w styk wilgoci z powietrza i jej kondensacja w złączu, a od zewnątrz wody opadowej, powodują zawilgacanie muru i obniżają jego izolacyjność termiczną.
Jest to najbardziej powszechny sposób uszczelniania styków okien z murem.
Wada wykonania - Osadzenie okna z uszczelnieniem części środkowej styku pianką PU i zatynkowanie pozostawionej części styku (rys. 50).
Rys. 50. Uszczelnienie ramy okna na styku z ościeżem pianką PU i tynkiem
Skutek wady - Pojawienie się po pewnym okresie eksploatacji okna zawilgoceń muru, w dłuższym okresie eksploatacji powstawanie uszkodzeń opisanych powyżej. Wady dodatkowe to deformacje ram okien, kleszczenie ram skrzydeł, poważne uszkodzenia mechaniczne okien.
Przyczyna wady - Wprowadzenie tynku w złącze uniemożliwia kompensację naprężeń termicznych i mechanicznych okna - brak luzu. Uszczelnienie sztywnego złącza ulega przyspieszonemu rozszczenianiu. Wnikanie od wewnątrz w styk wilgoci z powietrza i jej kondensacja w złączu a od zewnątrz wody opadowej powoduje zjawiska opisane powyżej.
Rys. 51. Uszczelnienie ramy okna na styku z ościeżem pianką PU
Wada wykonania – Osadzenie okna z uszczelnieniem całego styku pianką PU (rys. 51).
Skutek wady – Sporadycznie pojawiają się zawilgocenia.
Przyczyna wady – Pomimo pozornie poprawnego uszczelnienia styku jest ono niewystarczające i rozszczelni się po pewnym czasie.
Uniknięcie wady:
Dokładnie uszczelniać styk ramy okna z ościeżem.
Przy uszczelnianiu okien należy unikać powstawania mostków termicznych.
Przykłady
Rys. 52 Prawidłowe uszczelnienie okna w ścianie litej. |
Rys. 55. Prawidłowe uszczelnienie okna w ścianie litej i w progu – rysunek aksonometryczny |
Od zewnątrz stosować taśmy z gąbki paroprzepuszczalnej i szczelnej na przenikanie opadów atmosferycznych
Rys. 53. Naklejanie na ościeże samoprzylepnej taśmy z gąbki |
Rys. 54. Uszczelnienie z taśmy z gąbki |
Uszczelnienie z taśmy z gąbki [na rysunku pomiędzy murem z cegły a niebieską ramą okna] – do odsychania złącza [gdy ulegnie zamoknięciu] i zapewnienia ich szczelności na przecieki wody i przedmuchy powietrza. Ściśnięta gąbka zapewnia szczelność złącza w długim okresie użytkowania okna.
Unikać przylegania zewnętrznego tynku do ramy – przy tynkowaniu zrobić kielnią tzw. wydrę.
Od wewnątrz stosować taśmy z folii paroszczelnej lub sznury poliuretanowe o przekroju kołowym i silikon nakładany w szczelinę na sznur – złącze jest szczelne a jednocześnie elastyczne i zapewnia szczelność przy ruchach termicznych okna (rys. 54).
Sznury poliuretanowe i nakładany silikon opierać od strony ościeża na równym tynku a od strony ramy na płaskiej podkładce [wstawka do zaczepów ramy],
W złączu stosować piankę poliuretanową wtryskiwaną na równe oczyszczone odpylone podłoże. Wypełniać pianką całe złącze.
Dobierać łączniki [dyble, kotwy] odpowiednio do rodzaju ściany (rys. 60 i 61).
Parapet zewnętrzny mocować pod okno.
Stosować pod parapetem taśmy uszczelniające.
Wstawienie okna poza strefą izolacji termicznej
Wada wykonania – Ustawienie okna
poza płaszczyzną środkowej warstwy izolacyjnej
ściany trójwarstwowej (rys. 56).
Rys. 56. Ustawienie okna poza płaszczyzną izolacji termicznej – okno cofnięte do wewnątrz
Skutek wady – Po wbudowaniu okien na ościeżach i w nadprożu pojawianie się zawilgoceń muru, które z upływem czasu znacznie się powiększają. Zawilgocenia izolacji termicznej. Wyczuwalne przy dotyku wilgotne „zimne” tynki, widoczne
plamy zacieków, pojawiające się z upływem czasu grzyby pleśniowe.
Przyczyna wady – Ustawienie okna poza strefą izolacji termicznej [przerwanie ciągłości izolacji] powoduje powstanie mostków termicznych na styku okna z murem. Woda opadowa może wnikać w warstwę izolacji.
Wada wykonania – Ustawienie okna poza płaszczyzną środkowej warstwy izolacyjnej ściany trójwarstwowej (rys. 57).
Rys. 57. Ustawienie okna poza płaszczyzną izolacji termicznej – okno dosunięte do węgarka – wysunięte na zewnątrz
Skutek wady – Po wbudowaniu okien na ościeżach i w nadprożu pojawianie się zawilgoceń muru. Wnikanie wilgotnego powietrza w warstwę izolacji, wyraszanie wilgoci. Wilgotne „zimne” tynki, widoczne plamy zacieków, pojawiające się z upływem czasu grzyby pleśniowe.
Uniknięcie wady:
Okna ustawiać w płaszczyźnie izolacji termicznej tak by nie doprowadzić do jej przerwania (rys. 58).
Przy bardzo szerokich szczelinach stosować elementy osłaniające jak np. prowadnice rolet mocowane trwale do ram okien.
Od zewnątrz stosować elastyczne taśmy z gąbki poliuretanowej paroprzepuszczalnej – do odsychania złącza.
Od wewnątrz stosować taśmy z folii paroszczelnej.
Okna mocować wyłącznie na kotwy blaszane.
Rys. 58. Ustawienie okna w płaszczyźnie izolacji cieplnej ściany
Zasada prawidłowego wykonania
– Unikać przerywania izolacji termicznej. Układ okno – ściana powinien stanowić „monolit”.
Termomodernizacja
Wada wykonania – Przysłonięcie ramy okna zewnętrzną warstwą izolacji (rys. 59).
Rys. 59. Rama okna przysłonięta zewnętrzną warstwą izolacji (termorenowacji)
Skutek wady – Wciekanie pod ramy skrzydeł wody opadowej spływającej po powierzchni ram skrzydeł.
Przyczyna wady – Ustawienie okna z ramą schowaną całkowicie za węgarek powoduje, że woda ma możliwość bezpośredniego zaciekania we wręby skrzydeł.
Wada wykonania – Ustawienie okna z ramą ustawioną prawidłowo w ocieplanym węgarku, ale z bardzo dużym luzem dylatacyjnym od strony ościeża (rys. 60).
Rys. 60. Ustawienie okna prawidłowo w ocieplanym węgarku, ale z nadmiernym luzem od strony ościeża
Skutek wady – Po pewnym okresie eksploatacji wciekanie wody opadowej w styk węgarka i ramy okna. Wciekanie wody opadowej pod izolację termorenowacji.
Przyczyna wady – Dybel mocujący obciążony jest dużym momentem zginającym [ruchy okna – strzałki] gdyż nadmiernie „wisi” w powietrzu. Przy zwiększonym obciążeniu wiatrem poprzeczne ruchy okna powodują rozszczelnianie styku i pękanie tynku.
Uniknięcie wady:
Przy termorenowacji unikać zasłaniania ram okien przez zewnętrzną warstwę ocieplającą węgarek.
Od zewnątrz stosować elastyczne taśmy z gąbki poliuretanowej paroprzepuszczalnej – do odsychania złącza.
Od wewnątrz stosować taśmy z folii paroszczelnej.
Rys. 61 Ustawienie okna z szeroką ramą w ścianie „wielka płyta” po ociepleniu ściany zewnętrznej przy oknie.
Zasada prawidłowego wykonania
– Przy termorenowacji stosować szerokie ramy ościeżnic lub elementy poszerzające.
Niewłaściwe osadzenie mocowań, niewłaściwe mocowania
Wada wykonania – Umocowanie okna na dybel wpuszczony w warstwę izolacji termicznej (rys. 62).
Rys. 62. Dybel w warstwie izolacji termicznej
Skutek wady – Przy zwiększonym obciążeniu wiatrem poprzeczne ruchy okna powodujące rozszczelnianie styku. Wyraszanie wilgoci, przewiewanie powietrza przez rozspojone styki. Przy nagrzewaniu termicznym deformacje ram.
Przyczyna wady – Dybel mocujący [obciążony momentem zginającym] nie ma trwałego osadzenie w materiale litym, utwierdzenie okna w ościeżu jest niewystarczające, przy naporze wiatru okno przemieszcza się poprzecznie. Bardzo powszechna wada montażu.
Uniknięcie wady:
W przypadku ścian warstwowych z wewnętrzną izolacją termiczną do mocowania okien stosować wyłącznie kotwy mocowane wkrętami do muru wewnętrznego (rys. 63).
Rys. 63. Mocowanie ramy na kotwy w ścianie warstwowej
Wada wykonania – Umocowanie okna na dybel wpuszczony w cegłę szczelinową (rys. 64).
Rys. 64. Dybel w cegle szczelinowej
Skutek wady – Przy zwiększonym obciążeniu wiatrem poprzeczne ruchy okna powodujące rozszczelnianie styku.
Przyczyna wady – Dybel mocujący nie ma trwałego osadzenie w materiale litym – ścianki cegły ulegają rozerwaniu przez dybel.
Uniknięcie wady:
W przypadku ścian z cegły szczelinowej osadzać w ościeżu wstawki z cegły litej lub klocki drewniane – przeznaczone do osadzania łączników.
Wada wykonania – Umocowanie okna na mocno wygięte kotwy – występuje przy mocowaniu zbyt wąskich okien (rys. 65).
Rys. 65. Mocno wygięta kotew
Skutek wady – Przy zwiększonym obciążeniu wiatrem występują poprzeczne ruchy okna, powodujące rozszczelnianie styku.
Uniknięcie wady:
Wymiana okna na szersze, dostawienie do okna poszerzacza, nie dopuszczać do opisanej sytuacji.
Wada wykonania – Umocowanie okna na kotwy wycięte z pasków blachy i gwoździe (rys. 66).
Rys. 66. Pasek z blachy i gwóźdź
Skutek wady – Przy zwiększonym obciążeniu wiatrem poprzeczne ruchy okna powodujące rozszczelnianie styku.
Uniknięcie wady: Sytuacja niedopuszczalna.
Jerzy Płoński
ITB
Literatura
1. Leitfaden zur Montage – Der Einbau von Fenstern, Fassaden und Haustüren mit Qualitätskontrole durch das RAL-Gütezeichen. Instrukcja montażu okien.
2. Podręcznik montażu okien KOMMERLING.
3. Słabe miejsca w budynkach. Tom V. Okna i drzwi zewnętrzne.
4. Internationaler Kunststoff-Fenster Kongress 1995 r. Materiały z konferencji KBE w Berlinie.
5. Nowoczesny montaż okien. Materiały z konferencji firmy BRÜGMANN – Ciechocinek, czerwiec 1999 r.
6. Materiały z konferencji TROPLAST POLSKA – Międzyzdroje, czerwiec 2001
7. Rapport technique UEAtc pour L’Agrément des fenêtres colorées en PVC UEATc Information Nr 32 septembre 1995.
8. Brigitte Knoll, Florian Sewald, Profile do okien z PVC. „Świat Szkła” 4/1998.
9. J. Schmidt, Montaż okien – Stan techniki.
10. BAU Bauelemente
11. Nowoczesny montaż okien – Katalog firmy ILLBRUCK
Katalogi firm: VEKA POLSKA, SCHÜCO, KOMMERLING.
wszystkie części cyklu:
Wady montażu i wykonania okien. Część 1, Jerzy Płoński, Świat Szkła 4/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 2, Jerzy Płoński, Świat Szkła 5/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 3, Jerzy Płoński, Świat Szkła 6/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 4, Jerzy Płoński, Świat Szkła 7-8/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 5, Jerzy Płoński, Świat Szkła 9/2006
Wady montażu i wykonania okien. Część 6, Jerzy Płoński, Świat Szkła 11/2006
patrz też:
- Czy Twoje okna też są takie? Część 3 , Jerzy Płoński, Świat Szkła 3/2010
- Czy Twoje okna też są takie? Część 2 , Jerzy Płoński, Świat Szkła 2/2010
- Czy Twoje okna też są takie? Część 1 , Jerzy Płoński, Świat Szkła 1/2010
więcej informacji: Świat Szkła 6/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 6/2006
Technologia fotowoltaiczna (PV), służąca uzyskiwaniu prądu elektrycznego z nasłonecznienia, coraz silniej przenika na grunt architektury. Różnorodne rozwiązania i układy modułów fotowoltaicznych (PV), będące głównym elementem tej technologii, są tym bardziej efektywne, im więcej promieni słonecznych pozyskają. Stąd umieszczanie na dachach modułów PV wydaje się w pełni uzasadnione.